Хонда бар хон фалакам , ҳони чаканам ? !
Хӯни дил , моидаҳ ӣ хон чаканам ? !
Мизбонро , ҳамаи абнои замон
Бикӣ хон шудаи меҳмони чаканам ? !
Гашта ҳам коса , сияҳи коса ӣ чанд ;
Даст дар коса ӣ эшон чаканам ? !
Бо чунин халқ , ки ҳам хӯрдаи намак
Ҳам шикастанди намакдони чаканам ? !
Ҳам намаки рехта аз бе намакӣ
Ҳам талаб дошта товони чаканам ? !
Навъи худро ҳама ӣ ҷонварон
Ҳам нишинанд ҷузи инсони чаканам ? !
Ман ки инсони шмрндм , зи эшон
Боядам буд гурезони чаканам ? !
Зонкаҳи ин навъ , каш инсон хонанд ;
Шудаи бозича ӣ шайтони чаканам ? !
Ҷустуҷӯ ношуда , ҳоли ҳамаи кас
Ошкоро шудаи пинҳони чаканам ? !
Ҳоли дунон , зи баён мустағнӣ аст
Гашта ашроф чу дунони чаканам ? !
Айби пинҳонии арзоли ҷаҳон
Чун аёни гашт , дар аъёни чаканам ? !
Оҳани тафта , зи оташ бтараст ;
Бадтар аз бад шудаи некони чаканам ? !
Солҳо шуд ки бурун ме ноед
Дар зи баҳр ва , гуҳар аз кони чаканам ? !
Ранг аз ранграз меҳр надид
Ҷома ӣ лаъли Бадахшони чаканам ? !
зи абри Нитсаон , дам обӣ начишед ;
Садафи гавҳари рахшони чаканам ? !
Майу обу зару хок ва , гулу хор
Шуда бо ҳам ҳамаи яксони чаканам ? !
Гашта икрнги ҳамаи халқи ҷаҳон
Шиква аз ин , гила аз он чаканам ? !
Рафтаи рафта шудаи нокас , ҳамаи кас
Гуфтугӯ бо ҳама натавон чаканам ? !
Молро , ба зи ҷамолу зи камол ;
Мишморнди ҳарифони чаканам ? !
Дида аз ҳасан ва , дил аз ишқи нФўр ;
Бо чунин мардуми нодони чаканам ? !
Ҳар ки зар дар каф қибтӣ бинад
Гуядаш : Мӯсои умрони чаканам ? !
Перҳани пӯш , чу гиреҳгӣ нигарад ;
Хондаш Юсуфи канъони чаканам ? !
Сур , дар соя ӣ мотам бигурехт ;
Суд шуд моя ӣ нуқсони чаканам ? !
Гирди мотмкдаҳ ӣ хок нишаст
Басӣаи ҷома ӣ кайвони чаканам ? !
Хирқа дар нили фурӯи барад аз гирд
Нилгуни қубба ӣ гардони чаканам ? !
Аз миёни бардаи фалаки машъали меҳр
Тор шуд , тоқ на айвони чаканам ? !
Нашуд аз шамъи кавокиби равшан
Як шаби ин тираи шабистони чаканам ? !
Хонаро , каши нФрўзнди чароғ ;
Нақши хуршед бар айвони чаканам ? !
Номаро , каш нанависанд зи меҳр ;
Меҳри ҷамшеди баъунвони , чаканам ? !
Даври ҷамшед , ба заҳҳок расед ;
Шуд ҷами азҳўкаҳ ӣ даврони чаканам ? !
Дӯши заҳҳоки фалакро морон
Шуд чу танин шарари афшони чаканам ? !
Заҳри ин мор , баровард дамор
Аз баду неки ҷаҳон , ҳони чаканам ? !
Ҷонгзои заҳри ҷаҳони сӯзи мудом
Рехташ аз бен дандони чаканам ? !
Баси сари ҷонвар аз мағзи тиҳӣ
Шуд , нашуд чора ӣ събони чаканам ? !
Анқарибаст , казин сами нқиъ
Иктни инсони набарди ҷони чаканам ? !
Олам аз инси тиҳии гашт ва , дар он
Инс доранд банӣ ҷони чаканам ? !
Даҳри вайрон ва , дар он вайрона
Деви равнақи даҳ девони чаканам ? !
Теғҳо охтаи девон бар ҳам
Бар сари тахти сулаймони чаканам ? !
Ноумеди оли паямбари зи ҷаҳон
КомронФи дӯда ӣ Марвони чаканам ? !
Гашта ҳар перзанӣ , тири занӣ
Чархиш , аз нола , раҷаз хон чаканам ? !
Гӯй зан гаштау Фрмўкши гӯй
Қомати хам шудаи чавгони чаканам ? !
Чархро карда камон , дӯкаши тир ;
Сӯзанаши омадаи пайкони чаканам ? !
Мӯъҷизаши мғФр ва он ҷома ки дӯхт
Баҳр хуфтан , шуда хуфтон чаканам ? !
Ҳар ъаҷуза , зада аз муъҷизаи дам
Ҳар салита , шудаи султони чаканам ? !
Гашта ҳар Марӣ ва ҳар мӯрии мейр
Хоин хона ӣ ихвони чаканам ? !
Коҳу биҷодаҳ , бик нарх харанд ;
Фалаки овехтаи мизони чаканам ? !
Чун Зуҳал , онкӣ бкин шуд моил ;
Бартарӣ ёфт зи ақрони чаканам ? !
Онкӣ чун пери занон сохт бачарх
Дода чархиши сарви сомони чаканам ? !
Ва он лӣимон ки чу мӯранд заъиф
Девро гуфта сулаймони чаканам ? !
Кӯфти Ковӯс чу кӯси иқбол
Сар баровард бтғёни чаканам ? !
Нокасон аз тамаъи ҷиФаҳ ӣ ӯ
Шуҳра аш карда ба эҳсони чаканам ? !
Аз ду мурдор , ки аз тахт овехт
Каркасаши баради бкиўони чаканам ? !
Қисса ӣ олам вайрон гуфтам
Шарҳи вайронии Эрони чаканам ? !
Ҷои ғӯлон шуда он дашт ки буд
Пеши азин беша ӣ шерони чаканам ? !
Шуд бибин ҷои каён , ҷои каён
Ҳони бносозии гиҳони чаканам ? !
Зобул , аз зобулёни мондаи тиҳӣ
Гашта бо мзблаҳи яксони чаканам ? !
Ҳар тарафи мингрм , заҳҳокӣ
Маҳди густарда дар айвони чаканам ? !
Бастаи пиромн ӯ , дунӣ чанд
Саф , паии бурдани фармони чаканам ? !
Ҳар чаҳ гуяд , ҳамагар ҳазён аст
Карда бар сидқи ваии изъони чаканам ? !
Зулмати зулм , сияҳ карда ҷаҳон ;
Рӯзу шаби сохтаи яксони чаканам ? !
Номи тороҷ , ниҳоданд хароҷ ;
Гашта вайрони диҳии Эрони чаканам ? !
Бози ин хориҷиён гар наниҳанд
Бе хароҷи ин даҳ вайрони чаканам ? !
Ҳар чаҳро , ғайри шуморади душвор ;
Ғайритем гирадаш осони чаканам ? !
Ҳар чаҳро , халқ гарон ингоранд
Хирадаши ҳамтеми арзони чаканам ? !
эй заъифон , з ткоҳл барадед ;
Ҳамаи сарҳо бгрибони чаканам ? !
Чора ӣ зулм , буд осон , валек
Заъфатон карда ҳаросони чаканам ? !
Ғайрат , эй фавҷи абобил , ки шуд
Каъба аз абраҳаи вайрони чаканам ? !
Озар , ин срсбконро аз заъф ;
Гӯши сангин буд , афғони чаканам ? !
Оҳани сард чаҳ кӯбам ? ! нарасад
Путки як марди бсндони чаканам ? !
Кова , каз нтъ барафрошт дирафш ;
Баста дорад дар дукони чаканам ? !
Гов , кӯи доя ӣ аФридўн буд
Новирди шер ба пистони чаканам ? !
Хорзорӣаст Ироқ аз Эрон
Пеш агар буд гулистони чаканам ? !
Дар Ироқ , аз равиши аҳли нифоқ ;
Тел хокӣаст сафоҳони чаканам ? !
Рояти коўгёни гашти нигун
Пеш агар суди бкиўони чаканам ? !
Соҳати гулшани фирдавс шуда аст
Мунаббати хори муғелони чаканам ? !
Булбулаши мурда , гулаши пажмурда
Сунбулаши турраи парешони чаканам ? !
Зинда равадаш , ки нам аз кавсар дошт
Бо ҳмими омадаи яксони чаканам ? !
Боғҳо гашта намӯдори ҷҳим
Қасрҳо гашта биёбони чаканам ? !
Рӯзҳо шуд ки надид онҷои кас
Субҳро бо лаби хандони чаканам ? !
Рафт шабҳо ки кас онҷо нишнид ;
Нағма ӣ мурғ саҳар хон , чаканам ? !
Посбон гашта дар он кишвари дузд
Гурги онҷо шудаи чӯпони чаканам ? !
Ҳар тараф бол фишон хФошӣ
Офтобаш шудаи пинҳони чаканам ? !
Мардумаш , чун гила ӣ гург зада ;
Ҳар тараф гашта гурезони чаканам ? !
Шуда рӯй ҳама беранг , дареғ ;
Шудаи ҷисми ҳамаи биҷон , чаканам ? !
Ҳеҷ якро набӯд майли ватан
Дар ғарибии ҳамаи ҳайрони чаканам ? !
Хоссаи ман , каз ҳамаи озурдаи терм
Накунамгар зи ғами афғони чаканам ? !
Оварам ёд чу аз худ , баҳама
Нкшмгар хати нисён ; чаканам ? !
Гашта гетии бхлоФи амлм
зи аввалин рӯзи илои алони чаканам ? !
Кони мо кон , агар аз кин гардад ;
Пас аз ин низ камокони чаканам ? !
Чора ӣ ғусса , буд сабр ; вале
Сабр кам , ғуссаи фаровони чаканам ? !
Ҳам фурӯ дӯхт замонаи дастам
Бузаи чоки гиребони чаканам ? !
Ҳам буруни рехти зи танагии садафам
Сӣ ва ду гавҳари ғалатони чаканам ? !
Аз надомат , агар акнӯн хоҳам
Гирами ангушти бдндони чаканам ? !
Тоҷирам , лек матоъӣ ки марост
Будаш рӯй бнқсони чаканам ? !
Тамаъи мӯҳтасибам , низ надод ;
Рухсат бастани дукони чаканам ? !
Ман , тнки моя ва , колои косад ;
Нафурӯшам агар арзони чаканам ? !
Бежанам дар чаҳ турон ва , зи ман
Бихбри хусрави Эрон , чаканам ? !
Золи чархам , чу Манижаи надиҳад ,
Ҷуръа ӣ обу лаби нони чаканам ? !
Вар диҳад , ҳам , чу нагирад дастам ;
Хотами рустами дастони чаканам ? !
Бар ман , абнои замон дар рашканд ;
Юсуфам , лек ба ихвони чаканам ? !
Дар шикасти дили ман пиндорӣ
Баста бо ҳам ҳамаи паймони чаканам ? !
Золи гетӣ , чу Зулайхоӣ ман аст
Даъвии покии домони чаканам ? !
Доман , аз лавси гуноҳам покаст ;
Тӯҳматами бардаи бзндони чаканам ? !
Хоки ғурбат , шудаи домнгирм ;
Миср давраст зи канъони чаканам ? !
Гарчи , дар Миср ғарибӣ дорам
Иззат аз лутфи азизон , чаканам ? !
Нест файзи ватани андари ғурбат
Дар қафаси завқи гулистони чаканам ? !
Ҳоши ллаҳ , ҳамаи ҷо малик худост ;
Аз хаёли ватан , афғони чаканам ? !
Ҳамчуи хоқонӣ агар тира буд
Кавкабам , шикваи зи хоқони чаканам ? !
Гӣла , коФтодаҳи сафоҳони зи сафо
ё ҳамаи шар шудаи ширвони чаканам ? !
Ҳоши ллаҳ , ҳамаи каси банда ӣ ӯст ;
Бандаам , шикваи зи султони чаканам ? !
Ҳамаро , гӯши бФрмон вай аст
Чораи ҷузи бурдани фармони чаканам ? !
Қисматами баради бмихонаҳ ва зад
Зоҳидами таъна ӣ хизлони чаканам ? !
Рӯзии худ , бҷҳон хӯрд одам ;
Номзади гашти бъсёни чаканам ? !
На ғалат , васваса ӣ шайтонӣ
Барадаш аз равза ӣ ризвони чаканам ? !
Бмни длшдаҳ , ҳам кодмим ;
Салтанат ёфта шайтони чаканам ? !
Ахтари дили сияҳам , нури надод ;
Нашуд ин габри мусулмони чаканам ? !
Сари тоъат , чу бхокм нарасед
Чун ъҷоиз , мижаи гирёни чаканам ? !
Биъмл , гарчи надорад судӣ
Тухми нокошта , борони чаканам ? !
Дайр шуд , ваъдаи бмнҳр чаҳ рӯм ? !
Пер шуд азҳиаҳ , қурбони чаканам ? !
Гоҳи перӣ , з ҷавонем чаҳ ҳазз ? !
Дар хазони айши баҳорони чаканам ? !
Гули ҷонпрўри фарвардинӣ
Натавон чид дар обони чаканам ? !
Чун Сикандар , агар аз оби ҳиўаҳ
Бенасибам ; мижаи гирёни чаканам ? !
Қисмати ин буд , ки танҳо хӯрд об ;
Хизр аз чашма ӣ ҳайвони чаканам ? !
Қисмати ризқ чу шуд рӯзи азал
Талаб беш ва кам он чаканам ? !
Тӯша бо хаст манъам чаҳ барам ? !
Хӯша бо миннати деҳқони чаканам ? !
Гавҳар аз ози бмхзн чаҳ кашам ? !
Дона аз ҳирс , дар анбони чаканам ? !
Ҳадя , аз кӣса ӣ муфлис , чаҳ хӯрам ? !
Гдиаҳ , аз коса ӣ султони чаканам ? !
Чун асас , ҳалқаи баҳр дар чаҳ занам ? !
Чун магаси саҷда баҳр хон чаканам ? !
Шаби бшб , рӯзи бурузами зи фалак
намерасад моидаҳ , куфрони чаканам ? !
Ман ки , бо хӯни ҷигар сохтаам ;
Ҳаваси неъмати алвони чаканам ? !
Ҷустани чора , з бечора хатост ;
Аз гадоёни тамаъи номи чаканам ? !
Ман ки осӯдагии ҷони талабам
Талаби хизмати султони чаканам ? !
Гар снмори шдстм , бошад ;
Заҳр дар нъми нӯъмони чаканам ? !
Тани бараҳна , шикамами гурусна ба ;
Ки барам миннати дунони чаканам ? !
Лек байнам агар озурдаи дилӣ
Гуруснаи мондау урёни чаканам ? !
Кард , бо ҷӯади ҷабалӣ , фақрам
Даст чун кӯтаҳ аз эҳсон , чаканам ? !
Чаҳ ғам аз дасти тиҳӣ , лек ббхл
Занадам хасм чу бӯҳтони чаканам ? !
Огаҳ аз рози сипеҳрам , аз ҷаҳл ,
Донадам хасм чу нодони чаканам ? !
Гӯям асрори ҷаҳон , лек чаҳ суд ? !
Диҳадам нисбати ҳазёни чаканам ? !
Сухани ман ки расидааст бърш
Нарасад чун бсхндони чаканам ? !
Нест маддоҳ кам аз хоқонӣ
Нест мамдуҳ чу хоқони чаканам ? !
Нгнмгар паии осоиши дил
Булбули табъи ғзлхўони чаканам ? !