Нахусти оинае баҳр дидан худ хост
Қарори кор , ба халқи сарой имкон дод
Ба ақли ояи волоеи ду олам хонд
Ба арш , пояи болоӣ на айвон дод
зи марҳамат , ба тарабгоҳи ҳаштумин айвон
Зиёи машъалаи ахтарон тобон дод
зи ҳафт манзари дигар , ба ҳафт сайёра ;
Хуҷастаи манзилӣ аз моҳ то ба кайвон дод
Ба хайли ҷин ва ба сафи малик , либоси вуҷӯд
зи фарти марҳамат ва аз камол эҳсон дод
Пас онгаҳ , аз паии эҷоди мумкиноти ҷаҳон
зи ҷӯади равнақи бозори чор арқон дод
Ба илми лами излӣ , кори ҷумлаи оламро ,
Ба ошнои обои сабъа фармон дод
Падед кард наботу ҷамод аз ҳикмат
Вазони ду , равнақи саҳроу зинат кон дод
Шаҷар , туранҷ ва бау себи рӯҳпарвар рехт ;
Ҳаҷар , забарҷаду ёқӯту лаъл рахшон дод
Назора кун ки чаҳ хосият ва чаҳ манфиат аст
Ки ӯ ба боди шимол ва ба абр Нитсаон дод ? !
Гуҳӣ ки ин дами вофе ба хок дашт дамид
Гуҳӣ ки он нами софӣ ба баҳр Аммон дод
Ҳам ин аз он дами ҷони бахш , баҳри зеби ҷаҳон
Чамани чамани саман ва , равзаи равза райҳон дод
Ҳам он аз он нами дилкаш , барои зинати даҳр ;
Садафи садафи гуҳар ва , риштаи ришта марҷон дод !
Дар ин ду оина , чун он сафо ки хост надид ;
Зулоли софи ҳаёт аз карам ба ҳайвон дод
Надид дар табақоти сунуфи ҳайвонӣ
зи ишқ чун асар , он дам ки ҷумларо ҷон дод
Амонатӣ ки шносоииши иборат аз ӯст
Чу ишқ дид дар инсон , ба навъ инсон дод
Ба анбиё , ки зи асрор ишқ огоҳанд ;
Хилофати баду неки ҷаҳон ба бурҳон дод !
Ба авлиё , ки зи саҳбои маърифати мустанад ;
Шароб аз хами таҳқиқ ва , ҷом ирфон дод
Ба хусравон , ки шубони раият аз адланд ;
Ба кафи зи найзаи фӯлод , чӯб чӯпон дод
Ба сокинони харобот , дод маърифатӣ ;
Ки гӯшмоли ҳакямони малик Юнон дод
Ба соликон , ки раҳи ишқ ӯ ҳаме сипаранд ;
Лаб хамӯшу дили тангу чашм ҳайрон дод
Табораки аллоҳ , аз он молики мамолики ҷӯад
Ки коми аҳли ҷаҳон аз гадо ва султон дод
Гуҳии сарири сулаймон , ба дӯш бод кашонад
Гуҳӣ ба мӯри сарир аз каф сулаймон дод
Кашид бози Аннани Сикандар , аз зулмот
Ба Хизр , ҷоми лаболаби зи об ҳайвон дод
Ду тоҷири мутасовии матоъро , дар даҳр
Яке ба суди ҳўолт , яке ба хусрон дод
Ду тоири мтмосли ҷиноҳро , дар шаҳр
Яке ба қасри шаҳони ҷо , яке ба вайрон дод !
Далели қудраташи ин бас буд , ки афсари нур
з ма гирифт ва ба хуршед дод , ва осон дод
Гувоҳи раҳматаши ин бас буд , ки гӯшаи амн
з шаҳ гирифт ва ба давряш дод , ва арзон дод !
Хамӯш бош дило , ҷои хурда гирӣ нест
Магӯ чаро зи фалони бастад ва ба баҳмон дод
Ба ҳукми ақли ҳакямон , чу ҳокимӣаст ҳаким ;
зи ҳикмати ончӣ ба ҳаркас зарур дид он дод
Яке ба гӯшаи майхонаи ҷом бода гирифт
Яке ба сафаи масҷиди салоӣ имон дод
Ба ин ва он чаҳ аҷаб аз раҳи надомату аҷаб
Агар навиди ҷинон ё ваъид нирон дод ? !
Худоӣ донад ва , он каш худоӣ кард огоҳ
Ки ҳар чаҳ дод баҳри кас , зи адл ва эҳсон дод
Ба шайх , шаҳр , фақирии зи ҷўъи баради паноҳ
Ба ин умед ки аз ҷӯад хоҳадаш хон дод
Ҳазор масъала пурседаш аз масойил ва гуфт
Ки :гар ҷавоб нагӯйӣ набоядат нон дод !
Надошт ҳоли ҷадали он фақир , шайхи ғаюр
Бабради обаш ва , Нонаши надод то ҷон дод
Аҷаб ки бо ҳамаи доноӣ ин наме донист
Ки ҳақ ба банда на рӯзӣ ба шарт имон дод !
Ману мулозимати остони пери Муғон
Ки ҷом май ба кафи кофар ва мусулмон дод !
Ғараз , чу боиси эҷоди ин ҷаҳон ишқаст ;
Тамоми кори ҷаҳонро зи ишқ сомон дод !
зи ҳасану ишқ , ба ҳар гӯшаи фитна ҳо ангехт ;
Ки шарҳ май даҳумаш , гарчи шарҳ натавон дод
зи нури ҳасан , рухи шамъ ошкор афрӯхт ;
Сӯзи ишқ , ба парвонаи доғ пинҳон дод
Ба сарви ҷилваи шухӣ , ба фохтаи фарёд ;
Ба гули табассуми ширин , ба булбул афғон дод
Ба хоҳиши падар , аз сулби нутфа Эй ангехт ;
Ба ҷазба дар раҳми модаронаш сайлон дод !
Дар он садаф , чу шуд он қатраи мунъақид чу гуҳар ;
Ба ӯ зи лутфи тавонои тан аз ҷон дод
Чу ғунчаи парвариши тан , ба хӯн дил додаш
Гузашт на ма ва , ҷояш чу гул ба домон дод
Ба шаккарини даҳани нӯшханди ширинаш
Сифеди шер , зи симини ҳубоб пистон дод
Чу рафтаи рафта ба сарви қадаши хироми омухт
Хиҷолати равиши оҳӯӣ хиромон дод
зи серумааш , чу ғизолони шӯх фориғ кард ;
зи ғозааш , чу гули нўшкФтаҳ нисён дод !
Ба ғунчаи шаккарин ва , ба наргиси нигаронаш
Табассуму нигаҳи ошкор ва пинҳон дод
Ба лаъл кам суханаш , шавқ ханда дод он қадар ;
Ба ҷазаъ кам нигаҳаш , майли ғамза чандон дод ;
Ки гоҳи ханда , чу паймон ба лаъли нӯшин баст ;
Ки вақти ғамза , чу рухсат ба чашм фаттон дод ;
Ба тарзи ханда , зи ҷодӯии соҳирии дили барад ;
зи саҳари ғамза , ба Њорути бобулӣ ҷон дод
Барои онкӣ парешон кунад дили ҷамъӣ
зи сунбули сияҳаши кокул парешон дод
зи баҳр онкӣ фишонд намак ба захми дилӣ
зи нозанини занахаши симгун намакдон дод
Ба даври ғабғабаш , аз зулф , ришта ҳо овехт ;
зи сими гӯйиш ва , аз машки ноб чавгон дод !
зи абрувони мқўс , сияҳ камоне сохт ;
Ба қасди аҳли дилаш , новакии з мижгон дод !
Қабои дилбарӣу нозаш , ончунон пӯшед ;
Ки бар ҷабин батон чини зи чин домон дод
Ғараз , ба зевари маъшӯқяш чунон орост
Каш аз назораи сарангуштҳо ба дандон дод
Чаҳ чокҳо ки ниФгнд бар гиребон ҳо
Раҳи насим чу бар чоки он гиребон дод
Чу Хизри хат , ҳаваси об зиндагонӣ кард ;
Лабаши суроғи сари чоҳи он занхдон дод
Ҳамаи ҳадис ҷафо хонд ва , ҳарф ҷавр навишт ;
Адиби ҳасан , чу роҳаши сӯй дабистон дод !
Гирифт ҷо чу ба ҳукми ғурур бар сари зин
Саманди ноз ба майдони ҳасан ҷавлон дод
Кулоҳи ғанҷ ба сар , роят даллол афрохт ;
Сипоҳи ғамзау фавҷи киришмаро сон дод
Кашид ханҷари бедод аз миён ,у онгоҳ ;
Ба қатлу ғорати ушшоқи хаста , фармон дод
Дар он миёнаи дили зори ман чу гашти асир
Ба доми зулфи Фгнд ва ба даст ҳиҷрон дод
Марои зи ғайрат ишқаст миннатӣ , ки чу ғайр
Марои з додани дили манъи крдў , худ ҷон дод
Вагарна ончӣ кашидам ман аз маломати ишқ
Ҳикояташ натавон кард ва шарҳ натавон дод
Ба ҳарки ёр шудам , соҳиб ҷунунам хонд ;
Ба ҳарки ҳарф задам , нисбатам ба ҳазён дод
Дилам , ки умр шудаш сарфи боғбонии ишқ ;
Ҳамеша нахли вафои кишту бор ҳурмон дод
Серум , ки дар қадами ишқ суда шуд зи оғоз ;
Дар охири афсараш аз соя муғелон дод !
Балӣ ҳамеша ба сахтии гузашти умр касе
Ки дил ба ъҳдшкни ёри суст паймон дод
зи шавқ , дасти ман аз кор рафт ва , оҳ ки ёр
Ба дасти ман натавонади зи ноз домон дод
Дили хароби ман аз ишқ дод ҷон , бингар
Чигуна ин даҳ вайрони хароҷ султон дод ? !
Вале шикоятам аз дарди ишқ , нест ба кас ;
Тавонад онкӣ ба ман дард дод , дармон дод !
Басаст озар , аз ин гуфтугӯи забони дарбанд ;
Казин фузун натавон заҳмат азизон дод
Дигар маноли зи хори малол , эй булбул ;
Кунун ки абри зи гули зинат гулистон дод
Чу Юнус , аз шиками ҳут , хусрави анҷум ;
Баромаду ҳамлаши ҷо ба садр айвон дод
Ҳрончаҳи дузди хазони барад , аз хазонаи хок
Дубораи шоҳи баҳораши зи роҳ эҳсон дод
Замин чу равза минӯаст , миннати эзадро ;
Ки боғбонии ин боғро ба ризвон дод
Ба айш кӯш ва , ба шодии гароӣ ; кин ҳамаи файз
Ки даври чарх ба олам , зи лутф яздон дод
Киноя Эйаст аз ин , космони зи моам мурод
Ба дасти ҳоҷиби даргоҳи хони бен хон дод
АбўолмзФр , абўолФтҳи хон ки аз шавкат
Шикасти оли Музаффари зи чӯб дарбон дод
Баин Баҳодури Ҳушанги ҳуш , кандар разм ;
Шикофу рахнаи зи ханҷар ба санг ва санадон дод
Гузин сипаҳбад ҷамшед шед , кандар базм
Чароғу шамъи зи соғар ба қаср ва айвон дод
Ягонае ки чунон бар бисот адл нишаст
Ки хоки шӯҳрати касрӣ ба бод нисён дод
Ба ҳарки хост нависад замонаи номаи фатҳ
Ба номи номӣ ӯ , хомаи зеб унвон дод
Длоўро , туе он додгар , з дӯда занад ;
Ки дод халқи зи бедоди аҳл туғён дод
Туро чу дод ба дорои мамлакати эзад
Касе ки мужда ба ройу хабар ба хоқон дод
Ба ҳадяи лؤлؤ аз баҳр ва дар з кон оварад
Ба ришваи машки зи чин , лаъл аз Бадахшон дод
зи даргаи ту ки халқӣ ба роҳатанд онҷо
Ним чу қобил , аз онам замона ҳурмон дод !
Вагарнаи Подшаҳи ахтарони зи фарти карам
Ба хори дашту гули боғ , нур яксон дод !
Чу ман , надод дар ин аҳд дод таҳсини кас ;
Ки кас на чун ту дар ин давр дод эҳсон дод !
Маро расад асари файз аз кафи ту мудом
Гуҳар ҳамеша ба ғаввоси баҳр Аммон дод
Туро буд назари тарбияти зи меҳри падар
Ҳамеша нур ба моҳи офтоб тобон дод
Манам , ки нест чу ман дар замонаи дарвешӣ ;
Ки аз ғамаши натавонади хабар ба султон дод
Туе ки , ғайри ту дар рӯзгори натавонад ;
Касе ки робитаи мӯр бо сулаймон дод
Карими хони карами пеша , он Сикандари аҳд
Ки чин назд ба ҷабин , малики чин ба хоқон дод
зи пери ақл , нишони бозҷстм аз лақабаш ;
Ки белақаб натавон дод мадҳ осон дод
Лақаб , амири замин , хусрав замонаш хонд ;
Хитоб , довари гетӣ , хдиў даврон дод !
Ба аҷз гуфт ки : аз хонӣу зи султонӣ
Ба ӯ лақаби зираи ҷоҳ ва рутба натавон дод
зи ҷоҳ , ҳукм ба номи ҳазор хон бинвишт ;
зи рутба , ротбаҳи сад ҳазор султон дод
Сипаҳбадӣ , ки ба шамшер , фатҳ Эрон кард ;
Шҳншҳӣ , ки ба тадбири назм айвон дод
Ба рӯзи маърака , широўжнӣ ки аз неи рмҳ ;
Чу шери беша , ба шери фалак Нитсаатон дод
Ба вақти ҳодиса , рӯйин танӣ ки дар сафи разм ;
Кафан ба дӯши далерон , зи теғ урён дод
Хдиўи аҳд , ки меъмори қасри иқболаш ;
Нахусти пояи айвон ба дӯш кайвон дод
Ба базми хусравӣ ва , боргоҳи ҷамшедӣ
Сафои хулди барину биҳишт ризвон дод !
зи хайли Подшаҳон , онкӣ бар дараш раҳ ёфт ;
Ба шукри инки раҳаш дар ҳарим айвон дод ;
Ҳазор саҷдаи дамодам , ба хок дарга кард ;
Ҳазор бӯса , паёпай , ба пой дарбон дод !
Намонад ғайри хуросони диёрӣ аз Эрон
Ки шавкаташ на дар онҷои салоӣ эҳсон дод
Даҳум ба мардуми он малики мужда каз адлаш
Калиди фатҳи хуросон , шаҳ хуросон дод
Чу тарҳи сони сипаҳ , дар канори Ҷайҳуни рехт ;
Чу арзи лашкар , дар дашт Зобулстон дод
Ба бонги валвала , пўрпшнгро ларзонд !
Фишори зилзила , бар хоки пӯр дастон дод !
зи нуру зулмати ҳам , субҳу шом то барраанд
Ба дасти шаҳнаи гардун , зи адл мизон дод
Карами нигар , ки чу обод кард олам ро
Хароба аз дили душман ба ҷғд товон дод
Крои қарин ту гӯям зи хусравон , ки фалак
Туро зи адлу карами имтиёз аз ақрон дод !
Сипеҳр , коми дил ҳар киро ки мушкил дид ;
Нигоҳи гӯшаи чашм ту дод ва , осон дод
Матоъи малик , ки шоҳони гарони хридндш ;
Чу дид лоиқи онат , замона , арзон дод !
зи хор , шаҳнаи адлати шиканҷа Эй орост ;
Ки булбулӣ накунад аз гул гулистон дод
Ҳимоятат , чу ба назм замон кард иқбол ;
Аноятат , чу ба кори сипеҳр сомон дод
Ба ақўё , зуъафоро чу мейру сарвари сохт ;
Ба ағниё , фуқароро чу бор ва меҳмон дод
Ба пеши булбул бебол , боз бол афганд ;
Ба коми барра бешер , шер пистон дод
Чу дид , съўаҳ эй афтода аз ошён бепар ;
Амини адли тўош , ҷо ба чашм събон дод
Чу дид аз гилаи вомондаи гӯсфандии ланг ;
Шубони ҳифзи ту , ҷояш ба дӯш срҳон дод
Ба дастёрии ҷӯад , он қадар ки дар ҳамаи умр ;
Ба халқ , ҳотаму яҳёу мън ва қоон дод
Ба як дақиқа , гадои сарои эҳсонат ;
Ба соилони ҷаҳон , садҳазор чандон дод !
На наваҳй ва , будат теғ , киштӣу дарё ;
Гуҳӣ раҳанд зи тӯфон , гуҳӣ ба тӯфон дод
Не кулем ва , ду дастати зи ҷому найза буд ;
Ки ёд аз яди Байзо , нишони з събон дод
Равони рустаму Ораш , ба мавкиби ту равон ;
Ҷаллодти ту , чу Рахши ситез ҷавлон дод
Ҳамонат теғи каҷ ва , рмҳи рост пеш оварад ;
Ҳаминат тези зи таркиш , камони з қурбон дод
зи чарми бабри баён , хасми пӯшад аз хуфтон ;
Чу рустам аз дами теғи ту боядаш ҷон дод
Чаро ки бабр , чу худ ҷони набард аз дастат ;
Чаҳ суд аз онкӣ ба ғайриӣ з чарм хуфтон дод ? !
Зиҳии хаданги зи боноварат , ки гоҳи ҷадал ;
Ҷавоби хасми дағал , аз забон пайкон дод !
Шуданд дӯст , ҳамаи дшмнонти охир , чун
Дили раҳимат аз аввали худоӣ раҳмон дод !
Худои игоно , аз роҳи лутфи ом , эзад ;
Се чор мазраъаам дар Қум ва сафоҳон дод
Валикин , аз ситами осмон , дар он муддат
Ки доштанд раоёи зи ҷавр султон дод
Нкштм ва , чу дили душмани ту гашти хароб ;
Кунун худо чу туро ҷли шаънаи ин шан дод
Касе ки қодири як рӯзаи қӯти хеши набард
Кунун тавонад як солаи харҷ девон дод
Касе ки молики як мушти хок низ набӯд
Кунун зи риъи даҳ ман , аҷўр деҳқон дод !
Чаҳ мешавад ки навозии маро ба фурмоне
Ки ҳечкас натавонади ҷавоб фармон дод
Агар ман аз мадади бахти хуррам ту кунам
Зироатӣ ва тавонам хароҷ султон дод
Чаҳ беҳтар , арнаҳ бифармо ки ҳаркии маликами кишт
Диҳад чу риъ , нагӯяд зи роҳ эҳсон дод
Дар ин қасида , ки рашки лол Аммон аст
Нахусти муҳташам аз назми зеб дукон дод
Ба ин бизоъати мзҷоаҳи хомаи ман низ
Нисор боргаҳат кард ва , назм девон дод
Фақираму мутазалзили зи муҳташам , чаҳ кунам ? !
Тавонам ар чаҳ ҷавоби Заҳир ва салмон дод !
Вале хушаст дили ман , ба инки дода астам
Нисори худ ба ту ман , ӯ ба мейр мейрон дод
Ҳамеша то зи насими баҳору боди хазон
Тавон таровати боғу шикаст бустон дод
Ба дӯстони мдҳоди эзадат ба ҷузи дили ҷамъ
Ба душманони ту чун хотирӣ парешон дод