Шунидам яке аз мулӯки каён
Ки аз давлаташ кас надидӣ зиён
Бики гила , аз адл ӯ гургу мяш
Бики чашма , аз дод ӯ нӯшу неш
Яке рӯз дод аз карами бори ом
Ки мурғи дили мардуми оради бдом
Гирифтанд баси соқёни ҷомҳо
Чу ширин шуд аз ҷомҳо комҳо
Ҷаҳони дидаи доноӣ аз расатон
Зад он шоҳро бӯса бар остон
Ки шоҳо ! ҷаҳон дар паноҳи ту бод
Сари саракашони хоки роҳи ту бод
Мубиноади чашмии тиҳӣ аз ту тахт
Ҳшиўори бодӣу бедори бахт
зи адли ту халқи ҷаҳон дар амон
Зӣанд , аз чаҳ аз бозии осмон
Кунун омаданд аҳл ҳар кишвар ӣ
Ки соинд бар остонати сиррӣ
Бшкронаҳ ӣ инки шоҳи ҷаҳон
Буд роъии халқ , фошу ниҳон
Тиҳӣ карда ганҷинаҳо ҳар касе
Ҳамаи тӯҳфаи пеши оўрндти басӣ
з наҷаддӣ ҳиўни вази тозии саманд
зи рӯмии қабоу з чинӣ паранд
зи авду зънбр , зи машки въбир
зи ёқӯти тоҷ , аз забарҷади сарир
зи лаълу зи алмоси тавқу камар
Фурӯзандаи шамсу дурахшони қамар
з заррин натоқу зи симини зира
зи фирӯзаи банд аз ақиқаши гиреҳ
зи булӯри ҷому зи пӯлоди теғ
Касеро на дар ҷон фишондани дареғ
Туро нақди ҷони зебад эй шаҳ , на ганҷ
Ки рстим дар аҳди адлати зи ранҷ
Марои тӯҳфа пандӣаст гар бишинавӣ
з хусрон раҳад давлати хусравӣ
Ҷузи ин гавҳарами ҳеҷ дар даст нест
Пазиради зи ман шоҳ агар маст нест
Чунин гуфташ он хусрави ҳӯшманд
Ки : шоҳон ки доранд бахти баланд
з беш ва кам ганҷи норинди ёд
Шаҳонро биҷуз дод ойин мабод
Чаҳ аз шавқи гавҳари харошами дарун ? !
Ҳамон гирам аз санги номади бурун !
Чаҳ хезад аз он гавҳари тобнок
Ки бархезад аз хок ва монад бхок ? !
Ману гавҳари панди донишварон
Каз он ёфт зинати сари сарварон
Гаронтар шуморанд аз тӯҳфа ҳоаш
На сангаст , доранд сангини баҳоаш
зи дарҷи даҳони хезади оғози кор
Бгнҷинаҳ ӣ сина гирад қарор
Буд гавҳари пандро синаи ганҷ
Ки шуд нўшдорўии сад гӯнаи ранҷ
Кунун гавҳариро ки гуфтӣ биор
Ки аз мсқби ақли сифтӣ , биор
Дили мард , аз гуфта ӣ шаҳи шкФт
Дуо кард шоҳи ҷаҳонро ва гуфт :
Чунин ёд дорам зи мардони роҳ
Ки некӣ агар бинӣ аз никхўоаҳ
з некӣ макун кӯати ҳай зинҳор
Касе кат диҳад гул , на бахшяши хор
Чу бинии бад аз кас , раҳ бидамҷу
Ки ҳам боз гардад бад ӯ бадв
Хуш омад аз он гуфтугӯи шоҳ ро
Чунин гуфт он марди огоҳ ро
Ки : ҳар рӯз бояд дар ин остон
Расонӣ бигӯаш ман ин достон
з ҳаргуна фармуд ӯро хӯриш
Ки ёбад з хон карами парвариш
БтшриФи шоҳонаи бнўохтш
зи хосони даргоҳи худ сохташ
бадингуна бигузашт солии се чор
Ки ӯ буд ҳамсуҳбати шаҳриёр
Ҳамаи рӯзи панди нахустин бшоаҳ
Ҳаме гуфт ва меҷуст аз бади паноҳ
Чу ҳар рӯзи ҷоҳи вай афзӯн шудӣ
Ҳасади пешагонро ҷигар хӯн шудӣ
Яке зони миёни каши ҳасад беш буд
Хиради пешагонро бидонадяш буд
Хирадманд чун рафт аз он боргоҳ
Ҷабини суд бар поя ӣ тахти шоҳ
Ки шоҳо ! туро тахти фирӯзи бод
Ҳамаи рӯзи ту , рӯзи наврӯзи бод
Ҳарифӣ ки аз ҳасани як достон
Шудааст аз муқӣмони ин остон
Баҳр кас расад , гуяд ин ҳарфи фош
Аз аввали забони лола будяш кош
Каз ин ғами дилам мубталоӣ балост
Ки хусрави бадарад бихар мубталост
Нишонди маро чун бнздики тахт
Димоғам шавад ранҷаи зи он буии сахт
Кашам бар димоғи остинро ниҳон
Ки то нашнавам буии бади зи он даҳон
Туро нохуш омадгар аз нохушӣ
Ҳамаи парда бар карда ӣ ӯ кашӣ
Ғуломон ки мӯ карда ӣнҷои сифед
Наёранд ин ҳарф аз вай шунид
Чу шоҳ аз ҳасуди ин сухан кард гӯш
Бетони хунаш аз хашм омад Биҷӯш
Бигуфташ : агар байнам ин гуфта рост
Бшмшир аз вай кунам бозхост
Туро муҳаррами роз шоҳӣ кунам
Карам бо тўчндонкаҳ хоҳӣ кунам
Вараш бигнаҳ дидаму муттаҳам
Қадам бар сарири адолати нуҳум
Нахуст аз аноят кунам сарвараш
Нуҳуми афсари сарварӣ бар сараш
Бадасти худ онгоҳи хӯни ризмт
Сар аз бора ӣӣ қасри оўизмт
Ки ҳар кас сарат бинад овехта
Тани афтода бар хоку хӯни рехта
Сар худ нигаҳдорд аз теғи тез
Нагӯяд дурӯғии чунин , рост низ
Билразед бар худ ҳасуди он замон
Богоҳӣ шоҳ шуд бадгумон
Бночор гуфт : эй худованди тахт
Чу равшани замирӣу озодаи бахт
Дар ин анҷуман каз ту дорад фурӯғ
Кро Зуҳра бошад ки гуяд дурӯғ ? !
Нагӯям дурӯғат , зи ҷонам на сайр
Базӯдии туро ҳуҷҷати орм на дайр
Саҳар бар шаҳи ин мушкил осон кунам
Магари дафъи ҳақ ношиносон кунам
Чу фардо кунад саҷда ӣӣ боргоҳ
Бифармоӣ коиди бнздики шоҳ
Чу даст оварад пеши рӯ бе гумон
Гувоҳаст бар гуфта ӣ ман ҳамон
Пазируфти азуи шоҳ ва аз ҷой хост
Ки то бинад ин гуфтугӯ аз куҷост ? !
Бар омад бтдбири кори он ҳасуд
Бтқдир чун рости номад чаҳ суд ? !
Равон шуд бадунболи он бигноаҳ
зи бони дӯстии ҷӯ ва , дили кӣнаи хоҳ !
Чу огоҳяш буд кони роди мард
Басӣ буд бо бхрдони ҳам навард
Нишаста басӣ бо адаби парварон
Басӣ бӯда дмсози донишварон
Бшоҳншҳон ҳамнишин бӯда бас
зи ҳасану адаби пояи афзӯдаи бас
Дар андеша шуд то чаҳ ҳиялати барад
Ки он мурғи зирак бдом оварад ? !
Бар он буд то пои броҳӣ наад
Ки аз рашку шамшери шаҳ вораад
Хаёлаши ҳамин буд кони бигноаҳ
Чу фардо нишинад дар айвони шоҳ
Бтдбир ӯ даст бар лаб наад
Ки даъвӣ ӯро гувоҳӣ диҳад
Дрохри зи андеша роҳӣ гирифт
Ки Иблис ҳам монад зу дар шигифт
Бсди ҳилаи шаби миҳмони хосташ
Яке маҷлис нағз оросташ
зи ҳаргунаи неъмат ки оварад пеш
Бсирш Биёлуд зи андоза беш
Чу он марди ғофили з тадбир шуд
Ҳаме хӯрд аз он сайр то сайр шуд
Пас аз суҳбат омад чу вақти рифоҳ
Дар он хона хуфтанд то субҳгоҳ
Саҳаргаҳ ки шуд хусрави ховарӣ
Боиўони равон аз паии доварӣ
Гирифт аз паии интизоми мҳом
Бикдсти теғу бикдсти ҷом
зи хилват бар омад худованди тоҷ
Чу хуршед зад такя бар тахти оҷ
Надимону хосонаш аз ҳар тараф
Боиўони расиданду бастанди саф
Забони баста аз ҳамзабонии ҳама
Ки шаҳ буд чӯпон ва эшон рама
Талаб кард пас шоҳи фирӯзи бахт
Мари он бигнаҳро бнздики тахт
Надод аз кафи он марди расми адаб
Адаб кард ва дар ҳарф накушод лаб
Ки буии бади сайр кӯ хӯрд шом
Мабодо расад шоҳро бар машом
Чу шаҳи гуфтугӯ бо вай оғоз кард
Суханро , бночори лаб боз кард
Бтдбири он даст бар лаб гирифт
Магари шоҳро аз ғазаб таб гирифт
Сияҳ кард рӯй қалам аз мидод
Пас ороиши нома ӣ қатл дод
Бхозн навишт инки ме оядат
Бзўдиши хӯни рехтан боядат
Гар аз бими ҷон биқрорӣ кунад
Мбхшоӣ ва магузор зорӣ кунад
Чу бинвишт нома , срномаҳи баст
Басӯи худаш хонд ва додаш бадаст
Ки ин номаро хӯни бхозни расон
Мабош эмин аз рафтани нокасон
Ҳам акнӯн аз ӣнҷои бмхзни шитоб
Диҳад хозинат то зару сими ноб
Бабўсед он бигнаҳи дасти шоҳ
Гирифт аз шаҳи он нома , омад бароа
Ҳасуд аз қазо буд худ дар камӣн
Чу дилшод дидаш дилаш шуд ғамин
Бигуфташ : ки шоҳат чаҳ гуфт ин замон
Ки май бинмти хўшдлу шодмон ? !
Чунин дод посух ки : шоҳ аз карам
Маро кард аз бандагони муҳтарам
Бхозни марои кӣса ӣ зар навишт
Навиштани зи сар кӣ тавон сарнавишт ? !
Кунун мибрм то ситонами зараш
Ҳасуд аз тамаъи гашти гирди сараш
Фаромӯш кард аз тамаъи теғи шоҳ
Бигуфт : эй дарат дӯстонро паноҳ
Чаҳ бошад ки имрӯзи ин рузи бўом
Диҳӣ то барорам зи лутфи ту ком ?
Карами пеша , он марди некӯи ниҳод
Бова дод он нома , каш шоҳ дод
Ҳасуд аз паии зар бмхзн расед
Чу хозин гирифт аз ваии он нома , дид
Ҳамон дам баровард теғ аз ниёам
БФрмон шаҳ кард кораши тамом
Нбхшўди чндонкаҳ ӯ хӯн гирист
Ки мақсӯди шаҳи ман ним , дайгарӣ аст
Бмхзн равон шуд бомед зар
БкФи номдши зар , з каф дод сар
Чу рӯз дигар ?бардамӣади офтоб
Ниҳоди ин фалаки қадари пои дрркоб
Боиин ҳар рӯз шуд сӯии шоҳ
Бомед зад бӯса бар тахти гоҳ
Чаҳ шаҳ зинда дидаш , бигуфт : эй аҷаб
Туро дай чаҳ шуд бар нарафтани себ ? !
Нагуфтам ки : мФрсти дигари касон
Рӯи ин номаро хӯни бхозни расон ? !
Бабўсед пои шаҳи он мард ва гуфт
Ки : рози дил аз шоҳ натавон наҳуфт
Рафиқии зи ман хости он зари бўом
Казин остонаст камтари ғулом
Марои худ зар аз лутфи шаҳ кам набӯд
Чу ӯ хост , аз зар дареғам набӯд !
Гирифт аз ман он номаро зуд рафт
Дил аз тангдастяш осуд ва рафт
Чу шаҳ ном пурседу бшнохтн
Фалаки муҳра дар шшдри андохташ !
Ки биҷрми марду гунаҳ кор зист
Бар ин доварии зор бояд гирист
Аҷаб дорам аз бозии рӯзгор
Надонад каси анҷому оғози кор
Замонии сари фикр дар пеш дошт
Пушаймонӣ аз карда ӣ хеш дошт
Чу кам шуд зи ҷони шаҳи андаки ҳарос
Бова гуфт к-эии марди ҳақи ношинос
Шунидам ки буи бидам аз даҳон
Шунидӣ ва гуфтӣ бхлқи ҷаҳон ? !
Гар он айб дидӣ зи ман дар наҳуфт
Бмни бозати он роз боист гуфт ? !
Ки то аз табибон шавам чораи ҷӯй
Шуморами туро дӯстии никхўӣ
Маони ҷаҳон , хоссаи хосони шоҳ
Чу дар хилвати қурб , ҷӯянди роҳ
Нгўинди айбӣ ки бенанди боз
Кунанд ар на бар худ дар фитнаи боз
Бхўни худ он қавм бозӣ кунанд
Ки дар анҷумани фитна созӣ кунанд
Надидӣ вагар айб , гуфтӣ чаро ? !
Аноят ки дидӣ , наҳуфтӣ чаро ? !
Ту худ гӯй : акнӯн сазоӣ ту чист ? !
Бномҳрмони худ ҳаром аст зист !
Чу он бенавои худ зи шоҳи ин шнФт
Фурӯи рехт аз дидагони ашк ва гуфт
Ки : шоҳои бшоҳӣ ки шоҳят дод
Бхлқи ҷаҳон никхўоҳит дод
Ки огаҳи зи айби ту эй шаҳи ним
Взинҳо ки гуфтӣ ту огаҳи ним !
Ту доне ки чизе надонад чу кас
Ҳам аз гуфтанаш баста дорад нафас
ди райни остон то гирифтам паноҳ
Ҳамаи ҷӯад вонсоФ дидам зи шоҳ
Надидам зи шоҳи ҷаҳони ҳеҷ айб
Гувоҳам дарин гуфта донои ғайб
Барин ҳарф агар шоҳ дорад гувоҳ
Ману гардани аҷзу шамшери шоҳ !
Шаҳаш гуфт : даии комдии сӯии ман
Мгрдиди чашми ту чун рӯй ман
Набӯдат агар матлабӣ дар ниҳон
Гирифтӣ чаро дасти худ бар даҳон ? !
Бигуфт : эй худованди тоҷу сарир
Буруни омадам чун зи маҷлиси прир
Ҳамон кӯ гирифт аз ман он зари бўом
Бахонаи маро миҳмон кард шом
Саросар ҳар он чизи коўрдаҳ буд
Ҳамоно ки бо сайри парварда буд
Вале рафта буд аз кафами ихтиёр
Нёрстми он шаб кунам ҳеҷ кор
Саҳари комдм бар дар остон
Чу шаҳи хост бо ман занад достон
Бночори бастами лаб эй додрас
Бахуди сохтам танги роҳи нафас
Мабодо чу шаҳ башнавад буии сайр
Шавад аз ману ҳарфи ман низ сайр
Ҷузи инҳо ки гуфтам , бидорӣ кеш
Надорам гумони гуноҳии бхўиш
Саросар чу шоҳи ин сухан гӯш кард
Аз андеша ӣ худ фаромӯш кард
Сари ангушти ҳайрат бдндон гирифт
Аз он пас раҳ ҳӯшмандон гирифт
Шуд огоҳи кони марди некӯи сиришт
Раҳи мардӣу мардумӣ дар навишт
Дигар куштанӣ буд он кушта низ
зи бади бдкншро на роҳи гурез !
Бхоки раҳ аз тахт шоҳӣ нишаст
Бадаргоҳ эзад баровард даст
Ки : эй поки парвардгори Карим
Бмои раҳматовар чу узри оварем
Туро зебад аз раҳнамоёни сипос
Ки ҳар раҳи намо аз ту шуд раҳи шинос
Касе кови зи нанги худӣ вораад
Аён чун броҳии ғалати по наад
Ниҳони лутфи ту ёваи нгзордш
зи роҳӣ ки рафтааст бози орадаш
Надониста аз бахти баргаштагӣ
Фитодем дар роҳи саргаштагӣ
зи Лутфӣ ки бо мо ниҳон доштӣ
Ғалати рафта будем , нагузоштӣ
Пас аз шукри бории баромад ба тахт
Чунин гуфт бо марди озодаи бахт
Ки : ҳар рӯзаи коиии бойени остон
Паёпаии бгўшми зани ин достон
Ки то роҳ гум карда бнмоидм
зи хоби гарони дидаи бгшоидм
Сипас мардро дар баробари нишонд
зи дарҷи лаби ин гӯна гавҳар фишонд :