Яке рӯз дар соҳати гулшанӣ
Гирифтаи сарчашма ӣ равшанӣ
Ману икдўи тани ҳамдами некбахт
Нишастем дар соя ӣ як дарахт
зи якдасти ҳотифи нўосози ман
зи иксўи сабоҳии ҳам овози ман
Бсҳбти кушодаи заҳри нуктаи санҷ
Китоби ғазалҳои рангин чу ганҷ
зи гавҳари фурӯашони аҳди қадим
Халафи мондаи дидеми дарҳо ятем
Фиристодаи ғаввоси шанро дуруд
Баҳр давр шуд навҳаро ҳам сурӯд
Бигард ятемяш аз дидаи ашк
Равон буд аз длнўозӣ на рашк
Сабоҳӣ ки бодои сабоҳаши бихир
Чу он анҷуман дид холии зи ғайр
Китобӣ куҳан дошт бо худ ниҳон
Баровардаш аз зиракаши ногаҳон
Гусастаи зи ҳам ақди шероза аш
Куҳан , лек маънии ҳамон тозааш !
Бадастон гирифтам зи дасташи китоб
Рҳондми зи гардиш чу ганҷ аз хароб
Гушӯдам , чаҳ дидам ? яке бӯстон !
Ки бодои тмошогаҳи дӯстон ! !
Варақҳо , чу барги рузони фасли дай ;
Парешону Фоӣҳ аз он буи май
Дарахтони куҳан , миваҳо навбараш
зи ҷон парвариш дода ҷони парвариш
Чу фирдавс , гули руста дар ваии басӣ ;
Ки хории нёзрдаҳи даст касе
Ҳамоно бойен олам омад биҳишт
Ки ризвон дар он ҳар чаҳ боист кишт
Гулӣ варна аз бӯстонӣ нараст
Ки хораши бхўни даст гулчин нишаст
Касе мива варна з боғӣ начед
Ки аз боғбони заҳр чашмӣ надид
Дилами барад аз даст , буии гулаш ;
Ҷигар хӯн шуд , аз нола ӣ булбулаш !
Магари булбулаши кӯи блби қанди суд
Мъзии амири Самарқанд буд !
Чаҳ гуфтам ки бояд занами сари бснг
Куҷо бӯстон дорад ин обу ранг ? !
Длорои яке нозанини нома буд
Ки бар машки тркои буташи хомаи суд
Дар авроқаш аз чашми ибрати нигар
Надидам биҷузи пораҳои ҷигар
Саросари бхўни дили омехта
зи чашми сиёҳи қалами рехта
Дар он нақш , баси қисса ӣ дарднок
Чу лавҳи ҷабини асирони хок
Навишта дар он қисса ӣ длнўоз
Басии достонҳои нозу ниёз
Дурахшони гуҳарҳои ғалатон дар он
Ниҳони ганҷи дарвешу султон дар он
Ҳам аз шодӣ ҷустани лаъли муфт
Ҳам аз мотами онкии ин лаъли сифт
Сурӯдами зи айвони гардуни гузашт
Сиришками зи домони Ҷайҳуни гузашт
Сабоҳӣ , лаби худ бдндон гирифт
ШкФтш чу гул рӯй ва гуфт : эй шкФт
Ки ин номаи короами ҷон ман аст
Чу танҳо шавам , ҳамзабон ман аст
Маро буд мӯниси баҳри анҷуман
Касе ҷуз ту нагирифташ аз дасти ман
Ки бинад ?хитои хаташ аз савоб
Ва ё хондаш кӯ нагӯяд ҷавоб
Ҳамоно наёмухт дар рӯзгор
Касе ин луғатро зи омӯзгор
Ҳарифон ки имрӯз ном оваранд
зи даъвии бмлк сухан доваранд
Шукрро з ҳанзал ндонанд чист ? !
Ндонанд амир Самарқанд кист ? !
Дар ин аҳд , ҳар кӯи ду мисраи нигошт
Сари аҷаб бар осмони брФрошт
Ду хари муҳра ҳар кӯ баҳам кард ҷуфт
Камон кард кӯи гӯ ҳар назми сифт !
Набинӣ ки омад дарин марзу бум
эй ҳумоюн , кам аз бум шавам ? !
Харидори гавҳар дар ин шаҳр нест
Фурӯшандаро аз баҳо баҳр нест
Ту ҳам ранҷи беҳудаи зин пас мабар
Сухани пеш ҳар нокас ва кас мабар
Чаҳ лозим каз андешаи дил хӯн кунӣ
Магари мисраӣ чанд мавзун кунӣ
Ки дар хонданаш чун бар ореи нафас
Гузоранд ангушт бар лаб ки бас
Варашсозӣ аз калаку дафтари басӣҷ
Нагиранд чун ин китобаши бҳич
Маро дар дили афсун ӯ кор кард
зи хобами бофасона бедор кард
Бова гуфтам аз рӯй рФқ : эй рафиқ
ЪФии илоҳ ки ҳам содиқии ҳам садиқ
Ҳам он ба ки шабҳо насузам димоғ
Найафурӯзам аз баҳри кӯрони чароғ
Чаҳ биҷои гузорами зари андари халос
Ки ншносдши сирФӣ аз рсос
Чаҳ гирдами пай дар шиновар чу ғўк ?
Ки нгшоидши риштаи золии зи дӯк
Бад-ӣни гӯнаи моро сухан дар миён
Фаро дошта гӯш , рӯҳонӣон
Ки аз иктрФи ҳотиф овоз дод
Дили рафта аз ман бмн боз дод
Бгрмӣ маро гуфт : эй ҳӯшманд
зи бозори сарди сухани шиква чанд ? !
Пас аз аҳди устоди фани рӯдакӣ
Ки дар дарии сифт аз кӯдакӣ
Бнўбт сухан густарон азъдм
Ниҳоданд дар базми дониши қадам
Чу ӯ чид ҳар каси суханро асос
Гуҳари рехт дар ҷайби гавҳари шинос
Ниўшндаҳро ҷон аз он тоза шуд
Ҷаҳонии зи номаши пар овоза шуд
Ҳар он каз сухани тарзи дигари ниҳод
ХзФ дар тарозуии гавҳари ниҳод
Агар панҷ рӯзи ин сарои сипанҷ
Тиҳӣ шуд зи арбоби дониш , маранҷ
Намонад ва намонад биксони ҷаҳон
Шавад ошкор , ончии бинии ниҳон
Шунидӣ ки ҷамшеди фархундаи бахт
Чу бегонагонаш гирифтанд тахт
зи бедоди заҳҳоки тозӣ , зи мағз
Тиҳӣ шуд сари навҷавонони нағз
Ҷаҳон буд ошуфтаи солии ҳазор
Бадви некаш аз зулми зор ва назор
Дигар каз ҷафо шуд пушаймони сипеҳр
Гароӣад икчнд аз кини бмҳр
Дирафши Фаридуни броФрохти боз
Ҷаҳони рашки айвони ҷами сохт боз
Фалаки рўзкӣ чанд бар зайду Амр
Агар бўзаҳи паймӯд бар ҷои хамр
Нахоҳад шудани реша ӣ токи хушк
з майхона ояд ҳамон буии машк
Кунунгар бгитӣ схндон намонад
Гулӣ дар ҳамаи боғ хандон намонад
зи булбули нишоне на дар бӯстон
зи тӯтии тиҳии гашти Ҳиндӯстон
Нагиранд каҷи нағмаи зоғони боғ
зи атри гулу таъми шукри суроғ
Чаманро тиҳӣ аз саман кард дай
зи гули вази шукри шохи холӣу не ? !
Махӯр ғам , ки фардост аз кӯҳсор
БроФрохтаҳи чатри абри баҳор
Сабои рехтаи гули бдомони шох
Шукр карда неро гиребони фарох
Бглбн бар оварда булбули хурӯш
Бмнқори тӯтӣ шукр карда нӯш
Сухан густарон карда рӯи сӯии боғ
Бадастии китобу бадастии аёғ
Ниқоб аз рух гул гушойанд хуш
Боҳнг булбул саройанд хуш
Ғазал сар кунад мутриб аз ҳар касе
Фиристанд раҳмат бар онкаси басӣ
Биёи зини китобӣ ки дар дасти тест
Бибин нақши ҳоли мъзии дуруст
Шаш андари сад ва панҷ андар даҳ аст
Ки хоки мъзӣ зёртгаҳ аст
Гуҳии ҳеҷ аз ӯ ном нашунида кас
Гуҳӣ дар ҷаҳони ном ӯ буду бас
Гар ӯ рафт , бар ҷой ӯ кас намонад
Сухангӯ , схндон , сухан рас намонад
Туе худ биҳамдиллоҳи имрӯз низ
Бмсри сухан чун мъзии азиз
Ҳам ӯ ҳам дигар нозимони ҷаҳон
Ки буданд аз кори назм , огаҳон
зи ту зинда шуд дар ҷаҳони номашон
Буд гарчи дар хоки оромашон
Бсъии ту зойеъ нашуд ранҷашон
Ки гавҳар баровардӣ аз ганҷашон
Бинол эй куҳани булбули бӯстон
Ки чун гули кушояди дили дӯстон
Ббоғ аз гул ва мива бинишон дарахт
Ки то бинад ва чӣанд озодаи бахт
Аз ин хокдон чун бухлади барин
Кунӣ рӯ , ки бодати лаҳади анбарин
Ҳар онкў гулӣ чӣанд аз боғи ту
Чу лолаи дилаши сӯзад аз доғи ту
Ҳар онкў хӯрд миваи ?ут аз дарахт
Ба некӣ кунад ёдат эй некбахт
Саросари схнҳош беайб буд
Магӯ ҳотиф , ӯ ҳотифи ғайб буд !
Дарии сифт , коўизаҳ ӣ гӯш шуд ;
Забонро шикоят фаромӯш шуд !
Бова гуфтам : эй абр гавҳар фишон
зи гавҳар буд дар чаҳ баҳрати нишон ? !
Бигӯ то бони баҳри киштӣ барам
Вази он баҳри гавҳар бадаст оварам !
Чаҳ тарзат буд дар сухани длнўоз ?
Каз он тарзи бандами суханро тароз !
Бигуфт : эй ки назмати саросар хуш аст
Барории заҳри баҳри гавҳар , хуш аст
Вале шуд чу нақди ҷавонии зи даст
Дарин баҳрат афтод моҳӣ бишуст
Наярзад ки гирад тамаъи доманат
Нзибд ки гардад ҳаваси раҳзанат
Махон аз тамаъи сифлагонро хдиў
Манеҳ аз ҳаваси номи ҳурони бдиў
Ғзлхўонит гарчи бошад бсҳў
Шморндш , аи здўстони давр , лаҳв
Магӯ мадҳи шоҳон , чу набӯд баҷо
Ки ночораш охир бигӯе ҳиҷо
Чаҳ лозим чу Фирдавсии оеи зи Тӯс
Бғзнину шаҳро кунӣ поибўс ? !
Барии сӣ чиҳил соли беҳудаи ранҷ
Ки бар домани аФшондти шоҳи ганҷ ? !
Бухории зи андешаи умрии қафо
Каш аз ваъда охир набинӣ вафо ? !
Шаҳи ганҷаро чун Низомии бъмд
Чаҳ хуонеи шабу рӯзӣ аз ихлоси ҳамд ? !
Ки ҳмдўнёнро шӯии даҳ худо
Нишинии зи кунҷи қаноати ҷудо ? !
Чаҳ дар мадҳ кӯшӣ ? ки чун анварӣ
Кунад мғФри андари сарати мъҷрӣ !
Бблхт нишонанд бар хари зиришк
зи рух хуш фишонӣ ва аз дидаи ашк !
Гар аз нахли дониш , самар боядат
Ба бустони саъдии гузар боядат
Ки ҳар ранги гули хоҳии онҷои шкФт
зи ҳаргунаи гӯйии сухан шайх гуфт
Дигар гуфтамаш : эй туро ман раҳе
ЪФии аллоҳ ки додӣ марои огаҳӣ
Бичишам , ончии гӯйӣ биҷой оварам
Агар лутф эзад шавад ёварам
Набошад маро гарчи дар анҷуман
Забони оҷиз аз ҳечгуна сухан
Вале зи он нчинми сар аз рои ту
Ки зебост рои дили орои ту
Бкўтоаҳ дастон машав бадгумон
Хадангами бузаи байн , зиҳам дар камон !
Ҳамон гӯям акнӯн ки гуяд сурӯш
Боҳнг саъдӣ барорам хурӯш
Агар шайхи гули чид аз бӯстон
Ки аФшондш бар сари дӯстон ? !
Вагар ришта аз даста гулҳо гусехт
Бадеҳӣами бўнсри бен саъди рехт
Ман инак яке ганҷ андӯхтам
Ббозорёни муфти нФрўхтм
Гузидам аз он дару ёқӯту лаъл
Ки шабдизи шаҳро фишонам ба наъл
Бширин лаб ӯ дод агар дод панд
Ба Широзёни армағони баради қанд
Ман оварадам инак шукри зи Исфаҳон
Ки ширин кунад хусрав аз ваии даҳон
Шҳо , шаҳрёро , саро , срўро
Фалаки боргоҳо , ҷаҳони пурваро
Ҷабини сои перу ҷавон , қасри тест
Ба аз асри Нӯшервони асри тест
Ҷаҳон аз ту дар маҳди амну амон
Чу аз Меҳдии ҳодии охири замон
зи ҷавдат , чунон сайр шуд чашми оз
Ки муфлис ба манъам надорад ниёз
зи теғат , чунон ёфт гетии қарор
Ки кӯдак надорад бдиўонаҳи кор
Бмҳрти дили дӯсти нозиндаи бод
Брмҳти сари хасми бозандаи бод
Бъҳди ту , эй даввори меҳрбон
Ки бахшанда дастӣу ширини забон
Дилиро наме байнами андӯҳнок
Тан аз ранҷи фориғ , рух аз гирди пок
Ҷаҳони амн ва , рӯзии мардуми фарох
Бирав бумаши обод , аз айвону кох
Марои барад лек ин ғам аз дили сарвар
Ки осоиши мардуми оради ғурур
Чу роҳ ғурур уфтад андари димоғ
Хирадро баради равшанӣ аз чароғ
Пас онгаҳ кунад хонимонҳо хароб
Шавад санг аз ӯ хоку дарёи сароб
Баронам кунун эй шаҳи ҳақи шинос
Ки дории зи ҳақи ҷониби халқи пос
Ки то деви ғифлат назд роҳашон
Кунам аз раҳи панди огоҳашон
Бибин ҳар киро шуд зи перу ҷавон
Чу аз ҷӯши ахлоти тани нотавон
Табибии бночори мибоидш
Ки ҷон аз давои ваии осоидш
Гар аз сӯъи ахлоқ низ одамӣ
Хилоиқи гризндш аз ҳамдамӣ
Ҳакимяш бояд писандидаи рой
Ки чун гардад аз панди дастони сарой ? !
Дамад чун гул аз шукраши буии хуш
Диҳад буии он гули шукри хуии хуш
Туро гарчи ҳоҷат на аз огаҳӣ
Ба пндксӣ , хоссаи панди раҳе
Вале по наад ҳар ки дар маҳфилӣ
Чу хоҳад бсҳбти кушояди дилӣ
Сухан сараканд бо сари анҷуман
Буд гарчи бо дигаронаши сухан
Пас аз зикри эҷоди раби Маҷид
Ки чун кард офоқу анфуси падед
Чу дидам дарин нағзи маҷлиси дуруст
Каз аҳли ҷаҳон рӯй маҷлис ба тест
Навиштам ба панди касони ин китоб
Шавад то ки дида аз он баҳра ёб
Баҳри қитъааш каз хирад оятӣ аст
Ҷудогонаи андарзӣ ва ҳикматӣ аст
Ҳикоёти дилкаш , мислиҳои нағз
Ки ҳуш оварад ғофилонро бмғз
СдФҳости пари гавҳари шоҳвор
Сабуҳо пар аз бода ӣ хушгувор
Хунаки онкии зини тоза менӯш кард
Вазин гавҳар , овеза ӣ гӯш кард
Баҳри байтӣ аз он зи бустон дарӣ аст
Тару тоза чун гулистон дафтарӣ аст
Нёрстм , омад чу худ бар дарат ;
Бмҷлс фиристодам ин дафтарат
Ки хонд дабири ту бар ҷои ман
Бқсри ту , эй фаррухи он анҷуман !
Вази он анҷуман то баҳри кишварӣ
Барад аз ман ин номаи донишварӣ
Бадонаши ҷаҳонро дарин рӯзгор
Ту бошӣ ба панди ман омӯзгор
Туфайли ту ҳар кӯ шавад комёб
зи пандӣ ки ман додмши зини китоб
Брҳмти зи ту ёди оради нахуст
Ки унвони ин нома аз номи тест
Марои ҳам чу кардам туро бандагӣ
Бомрзш ҳақ диҳад зиндагӣ
Набинӣ ки аз хон шоҳаншаҳон
Гадо мехӯрд рӯзии андари ҷаҳон
Ҳарифони марои дидаи бархестанд
Биравем зи нав базмӣ оростанд
Гирифтанд як як маро дар канор
Ту гӯйӣ кашидандем интизор
Шудам то нишинам бсФи нъол
з ҳар ҷонибам хост бонги тъол
Фузуданд аз эҳтиромам бақадр
Намуданд чун дили мақомами бсдр
з ҳар сӯи басии достонҳо гузашт
Басии достон бар забонҳо гузашт
Яке ҷусти рози сипеҳри барин
Яке аз ҷаҳони вази ҷаҳони офарин
зи кайфияти халқи олами басӣ
Сухан гуфт дар анҷуман ҳар касе
Ман андеша ӣ кори худ доштам
Саросари сухани қиссаи пиндоштам
Яке гуфт бо ман ки : эй ҳамнафас
Чаро бӯстонро шумории қафас ? !
Кунун каз гул омад замини ҳалаи пӯш
з ҳар мурғӣ овозӣ омад бигӯаш
Шуд аз чеҳра ӣ гули зи андоми сарв
Нўоснҷи булбул , ғзлхўони тзрў
Баҳри гӯшаи зини боғи рӯҳонӣон
Фгнднди баси гуфтугӯ дар миён
Ту каз боғи дониши куҳани булбулӣ
Бадали хорҳо дорӣ аз ҳар гулӣ
Чаро ҳамдами дӯстони нестӣ ?
Магари мурғи ин бӯстони нестӣ ? !
Бигӯ бо ҳарифони некӯи ниҳод
Каз авзоъи гетӣ чаҳ дории биёад ?
Ки ин қубба ӣ нилгуни офарид ?
Ки буд офаринанда ? чун офарид ? !
Бисоти замин , аз чаҳ оростанд ?
зи ороиши он , чаҳ мехостанд ?
Баҳору хазони андарин боғ чист ?
Хурӯшидани булбул ва зоғ чист ?
Чаро ранги ин боғ чун рехтанд
Гулу хорро дарҳам омехтанд ? !
Чаро хоки гуҳ гарм шуд , гоҳи сард ? !
Чаро барги гуҳ сабз шуд , гоҳи зард ? !
Ҳамаи каси гул аз боғ чӣанд басӣ
Чаро боғбонро набинад касе ? !
Сухангӯ , сухан чун боинҷо кашонад
Маро аз срӣ то сурайё кашонад
Бова гуфтам : эй ёри дмсози ман
Баландаст ин пардаи зи овози ман
Боҳнги дигари марои дастгир
Азин , андакии нағмаро пасти гир
Тавонам магар манеҳам эй ҳам нафас
Барорам сиррӣ аз шикофи қафас
Саросар бигӯаш ту гӯям наҳуфт
зи симурғ , ақл , ончии гӯшами шнФт
Забони баст , мурғ аз навое ки дошт ;
Фурӯтар парид аз ҳавойӣ ки дошт
Дигарҳо ки буданд аз аҳли ҳуш
Ҳамаи бастаи лабҳо , кушоданд гӯш
Тиҳӣ дидам аз ғайр чун анҷуман
Чунин бар лаб омад зи ғайбами сухан
Ки рози ҷаҳон яксар омад ниҳон
Ҷузи ин коФринндаҳ дорад ҷаҳон
Чаро кандарин маҷлиси дилписанд
Надидаст каси нақш бе Нақшбанд
Вагар гӯйӣ аз зодан ин дар кушод
Нахустин падари бозгу аз чаҳ зод ? !
Хирадро биктоииш нест шак
Ки кори ду сонеъ гар ояд зи як
Бонабоз он як надорад ниёз
Ки бошад ба неруии худ корсоз
Вагар ин кунад ончии он як накард
Бирав , гирди маъбуди оҷизи магарад !
Балӣ , рӯсто ҳам надорад шаккӣ ;
Ки султони шаҳр аз ду беҳтари яке !
Вагар бозпурсии зи нодиднш
Ки нодида натавон парастиданаш
Набинӣ ки аз калаки сӯрат нигор
Басои нағзи пайкар ки шуд ошкор
Буд гарчи ҳар чеҳраро дидаи боз
Наёранд наққошро дид , боз !
Ҷаҳонро диҳад равшании офтоб
Вале чашми хафоашро нест тоб
Тавоноу доноу омрзгор
Ки омрзди онро ки бинад фигор
Буд илму ҳикмати сазовор ӯ
Ки ҷой сухан нест дар кор ӯ
Дарингар касе гуфтугӯ мекунад
Чаро худ накард ончӣ ӯ мекунад ? !
Вази ин маҷлиси хоси коростид
Ҳикояти з чун кард ӯ хостед
Чаҳ гӯям ? кутуб хона дидам басӣ
Ҳадис бузургон шунидам басӣ
Вале ончӣ гуфтанд арбоби ҳаш
Бойени нағз таҳқиқам афтод хуш
Ки ҷони офарини кони нигаҳдори мост
Бмо чун шиносои хеши хост
Нахустин яке гавҳари тобнок
Баровард аз ғайб , аз ғайби пок
На боиъ дар онҷо ва на муштарӣ
Ки номашнигорам дар ангуштарӣ
Бъини анояти буии бингарин
Хирад ном кардаш худ аз худ харид
Бон дар икдонаҳи баси ишқи бохт
Саранҷомаш , аз барқ ҳайбат гудохт
Шуд оби он дар ноб , софии злоӣ
Бмўҷ омад он қатра ӣ бҳрзоӣ
Баҳами баст аз он об на доира
Бшўқ аз азал то абади соира
Яке чун дили ориф аз нафаси пок
Дигар як пар аз гавҳари тобнок
Вази он як бики ҳафт баҳри нигун
Ҳубобии барангехти симобгўн
Чу кайвон дар айвони ҳафтуми хазид
зи киноварӣ лаб бдндон гузид
Чу аббосӣонаш , салби қиргўн
Бўиронии хону мони раҳнамӯн
Маин довари кишвари дору гир
Заминпарвар кишти деҳқони пер
Ғубори рухи пашми пӯшон аз ӯ
Хумори сари дарди навашон аз ӯ
Бқср шашум шуд чу брҷиси чуст
Сиёҳии зи домони кайвони шаст
Ҳар он уқдаи кӯи баст , ин бргшўд ;
Ҳар он хори кӯи кишт , ин бар дуруд
Аз ӯ ҷустаи умеди дили расатон
Саодат , ғуломяш бар остон
НиФгндаҳи кас бар ҷабини чин аз ӯ
Ҳамаи равнақи дайну ойин аз ӯ
Чу баҳром дар қаср панҷум нишаст
зи теғаши ҳаросӣ бар анҷум нишаст
Азуи дасти дуздони биғмои дароз
Взўи раҳзанонро сари трктоз
Рахши зи атши хашми афрӯхта
Чу барқи оташаши киштҳо сӯхта
Ҳам афзӯдаи туғёни Ковӯс аз ӯ
Ҳам олӯдаи домони номӯс аз ӯ
Чу дар манзар чорам осуд меҳр
БроФрохти роят , барафрӯхт чеҳр
з ҳар шаҳр , кӯ рӯй кардӣ ниҳон ;
Шудӣ тира дар чашми мардуми ҷаҳон !
Баҳри хитта , коФрўхтӣ ӯ чароғ
зи дидор ҳам кардӣ аҳлаши суроғ
Шаҳони роҳмаҳи бахти фирӯз аз ӯ
зи ҳам имтиёзи шабу рӯз аз ӯ
Чу ноҳид шуд шамъи сими сарой
Дили олимии гашти шодии гароӣ
Фишонд об бар ҳар чаҳ баҳроми сӯхт
Ҳар он пардаи кӯ бар дарид , ин бадухт
Арӯсони азу дар фиребандагӣ
Вази он ҷомаро дода зебандагӣ
Ҳамаи толеъи ҳасани масъӯд аз ӯ
Ҳамаи созишу сӯзиши авд аз ӯ
Равоқи дувуми гашт чун ҷои тир
Блўҳ қазо шуд қаламзани дабир
Азуи кӯдакони пеши омӯзгор
Камари баста дар мактаби рӯзгор
Бксб , ҳунар , маҷлисии сохта
Ҳисоби ҳамаи кори пардохта
Варақи хуонеи роздонони азу
Забони донеи бизбонон аз ӯ
Чу ма шуд барин тоқи домани кашон
зи меҳраши бетони халъати зарфишон
Гуҳи афзуду гуҳи кост ӯро ҷамол
Гуҳӣ бадар бинмуд ва гоҳе ҳилол
Гуҳии рӯ , гуҳ абрӯ намӯдӣ зи ноз
Бадастии сипари созу шамшери боз
Пазируфтаи сомон , ҳамаи кори азу ;
Ҳамаи корро гарми бозори азу
Бҳкмш чу афлок сар баркашид
Баҳри як даҳ ва ду хат андар кашид
Баҳри баҳраи нақшӣ муносиб фитод
Муҳандиси баҳри нақши номии ниҳод
Ҳам аз меҳр худ дод пайвандашон
Ҳам аз шавқ дар гардиш афгандашон
Шуд аз гардиши чархи оташи падед
зи зери фалаки шуъла боло кашид
з ҷунбидани оташи хонаи сӯз
Баромади ҳавойӣ чу абри тамӯз
Чу ҷунбиши ҳаворо бмскн кашонад
Ҳавои оби равшани з доман фишонд
Аён шуд биҷунбаш аз он оби каф
Халаф монад аз он хоки нъми алхлФ
Гирифтанд ҳар як баҷоеи қарор
Фурӯғу насиму зулолу ғубор
Бондозаҳ омезишӣ додашон
Баҳами созгорӣ хуш афтодашон
Аз он чори гавҳар ки дар ҳам сиришт
Ҷаҳонӣ шуд ороста чун биҳишт
зи нзҳтгаҳи хок чун на фалак
Бтоъти камари бастаи хайли малик
Броҳӣ ки бинмудашон аз нахуст
Дамии пои з рафтан накарданд суст
Фурӯмонда дар соя ӣ пери хеш
На пас рафта аз манзили худ на пеш
Ҳамаи фориғ аз фикру машғӯли зикр
Чаро ? кӯ ънн дораду фикри бикр !
Ҳам андари замини фавҷи деву парӣ
Кушодаи забон дар санои густарӣ
Наиму ҷҳим , ояти лутфу қаҳр
зи лутфаши шукри рез ва аз қаҳри заҳр
Наим аз ки ? аз банда ӣ бигноаҳ !
Буд гарчи аз бандагони сиёҳ ! !
Ҷҳим аз ки ? аз зишти корони хеш ;
Буд гарчи аз сарварони Қурайш !
Фалаки доира , марказаши хоки нағз
Агар хокро нағз гуфтам , нлғз !
На ганҷинаи ганҷ шоҳӣаст хок ? !
На мшкўаҳи нур илоҳӣаст хок ? !
Ғараз , рози пинҳон чу мехост фош
Шуданд ахтарон аз фалаки нури пош
Савобат бигардаш чу , карданд майл
Фишонданд нур аз сҳо то Суҳайл
Гирифтанд дар ҳиҷла ӣ рангу буи
Ҳамин чори зан , бор , аз он ҳафт шӯй
з оташ шуд ин хоки фарсӯдаи гарм
Ҳам аз боди ошуфтаи вази оби нарм
Биҷунбаш дар омад раги растанӣ
Аёни гашти пас гавҳар ҷустанӣ
Ҳам аз ханда ӣ барқ дар кӯҳсор
Ҳам аз гиря ӣ абр дар марғзор
Ҳама ранг бигирифт дар кӯҳ , санг
Ҳамаи гули баромади зи гули ранги ранг
Ҳар он об каз абр бар оби рехт
Бҷиби садафи ақд лؤлؤ гусехт
зи нздикиўи даврии офтоб
Ки гуҳи баст ва гоҳе равон кард об
Пдидоршд дар ҷаҳони чори фасл
Бони чори гавҳари расонданди асл
Чу бо ҳам яке гашти лайл ва наҳор
Ниҳоданд номаши хазону баҳор
БсиФу штои анҷуми тези гирд
Гуҳӣ гарм кард анҷумани гоҳи сард
Гуҳар рез шуд абри Нитсаон маӣ
Ҳаво низ , дам зад зи рӯҳи аллоҳӣ
Гирифтанд чун бод шуд ҷустанӣ
Дарахтони дӯшизаи обистанӣ
Чу Марями бшб ма ниҳоданд бор
Чу исои ҳамаи мива ӣ хушгувор
зи лутфаш , ки бо хоки ҳам соя шуд
Басии ҳайкал аз ҷон гиронмоя шуд
Бобӣу хокӣ , чаҳ ваҳш ва чаҳ тайр
Ҳам ӯ дод ҷон , бе миёнҷии ғайр
Парандаи бболо , чарандаи бзир
Шабу рӯз дар зикри ҳии қадир
Ҷаҳони офарин , эзади зулҷалол
Бар он шуд ки худро бибинад ҷамол
На сӯрат намо дид , ойӣна ӣӣ
На дар хӯрд он ганҷ , ганҷина ӣӣ
зи гули хости ойӣна ӣӣ сохтан
Вази он рояти ишқ афрохтан
Баровард аз остини дасти ҷӯад
Яке мушти хок аз замин дар рабӯд
Бар ӯ зи абр раҳмат баборед об
Ҳам оташ гирифт аз дами офтоб
Дарав дар дмониди боди биҳишт
Яке нағзи пайкар аз он гули сиришт
Чиҳил рӯз дар ҷое афтода буд
Бар он рехт ҳар рӯзи борони ҷӯад
зи тини таҳуру зи моءи муайян
Ҳамин парвариш дид як арбаъӣн
Чу диданди он пайкари длнўоз
Маликро зи ғайрат забон шуд дароз
Суханҳои беҳуда гуфтанд боз
Ҷавобӣ ки бояд шнФтнди боз
Чу орост он нағзи пайкари зи гул
Бова дод ҷон ва , азуи хости дил
Барафрӯхт чун қасри афлокён
Яке қалъа , номаши дижи хокён
Бар он диж ҳар он рахнаи ков буд боз
Баҳри рахна ҷосӯсӣ омад фароз
Ки ҳар рӯз ва ҳар шаби зхиру зи шар
Расонади бўолии он дижи хабар
БФрмони эзади дили ҳӯшманд
Бшоҳии он қалъа шуд сарбаланд
Дар он қалъа , Фирўзмндиш дод
Бар аъзои ҳама сарбаландяш дод
Ҳамаш басти тъўизи ҷон бар ямин
Ҳамаш кард бар гавҳари ишқи амин
Баҳри мушти гул , номи дил , мушкиласт ;
Агар гавҳар ишқ дорад , дил аст
Чаҳ дил ? қатраи хӯнии бадонаши шигарф !
Наҳуфта дар он қатраи дарёии жарф
Чу дар малики тани рояташи брФрошт
Хирадро бадастӯрӣ ӯ гумошт
Хирад дошт бар каф чу равшани чароғ
Нишондаши боиўони кохи димоғ
Назари дида бон шуд , бмнзр нишаст ;
Бсолори хуонеи магар бар нишаст
Баҳри гуфтугӯ чаҳ яқин , чаҳ гумон
Забони гашт бар рози дили тарҷумон
Чу ҳасани азали дида бар дили кушод
Раҳи ошнои бадал хост дод
Бдлолгӣ шуд назари сарфароз
Ниҳони сохт огоҳи дилро зи роз
Расед аз назари дили бадӣдори ҳасан
Шуд аз рӯй дили гарми бозори ҳасан
Дар он анҷумани ишқ чун роҳи ҷуст
Дилу ҳасани бастанди аҳдии дуруст
Чу бо ҳасани дил ошноӣ гирифт
Чароғи вафо равшаноӣ гирифт
Шуд он аҳди муҳками зи рӯзи аласт
Мубиноад то рӯзи маҳшари шикаст
Шуд он нақшро кор ҳастӣ чу рост
Бигуфташ ки : бархез , аз ҷой хост
Нахусти офаринандаро ёд кард
Ҷаҳонро аз ин дониш обод кард
Бхлўтгаҳ қурб кардаш надим
Аз он хондаш одам ки буд он адим
Дар он хок , ганҷӣ ки будаш наҳуфт
Хиради номи он ганҷро ишқ гуфт
Ало каҷ набинӣ ки ишқу ҳавас
Шумории зи як ҷинс эй ҳам нафас !
Агар ҳайкали гурбаи бинӣ чу шер
Нлғзӣ ки он бедиласт , ин далер !
Баради ҳуши ин , аз сари тирзн
Хӯрд мӯши он , аз дар перзан
Магӯ кисвати ҷғду шоҳин яке аст
Ки ҳар раҳравиро дар ин раҳ такӣ аст
Яке , ҷои бўиронаҳ аш хостанд
Яке , соид шоҳаш оростанд
На ҳар каси дам аз ишқ зад , содиқаст ;
На ин даъвӣ аз ҳар касе лоиқ аст
Буд ишқи ойини фарсӯдагон
Ҳавас , пеша ӣ домани олӯдагон
Чу одами бойени поя мавҷӯд шуд
Бкрўбёни ҷумла масҷуд шуд
Малик , кодмӣ дошт дар тобашон
Гул олуд азин хок шуд обашон
зи розӣ ки бо одам омухтанд
Лаби эътироз малик дӯхтанд
Ъзозили каши номи Иблис буд
Азизи млоики бтлбис буд
Ҳамоно ки дар разми деву малик
Малики баради асираши басӯии фалак
Бсолўсии онҷо нишеман гирифт
Малики огаҳ аз вай нашуд , эй шигифт !
Гузаштии шабу рӯзаши андари намоз
Чу зӯҳҳоди айёми мо зарқи соз
Чу дид он сари саракашон дар замин
Дили бўолбшри шодмон , шуд ғамин !
Фиришта чу бурдандӣ ӯро намоз
Кашид он сияҳи дили сар аз саҷдаи боз
Ҳмондми зи ҳиҷоби ин на ҳиҷоб
БФрмон набурдан раседаш хитоб
Чун он беадаб буд оташи мизоҷ
Бпосх шуд оташ фишон аз лҷоҷ
Ки ман зи оташам , одам аз хоки паст ;
Бойени оташи ин хок чун ёфт даст ? !
Ботш агар сӯзем , бок нест ;
Марои худ сари саҷда ӣ хок нест !
Чунон кодмии рости зи оташи газанд
Марои ҳам з хокаст дили дардманд
Сиррии кони туро солҳо саҷда кард
Нахоҳам расад биравӣ аз хоки гирд
На поси адаби он тнк зарф дошт
Ҳамоно ғурураши бойен ҳарф дошт
Вагарнаи з шоҳ оварад чун паём
Амирон бабўсанд пои ғулом
Ҳар он хас ки бӯе буд аз гулаш
Диҳад ҷой бар чашми худ булбулаш
Шудаш ҳукми эзади бойени раҳнамӯн
Ки девии ту , рӯи сӯии девон кунун
Бигуфт : омадами бандаи ӣнҷо , на дузд ;
Кунун хоҳам аз шаҳна ӣ адли музд
Вагар дуздам , охири басии солу моҳ
Дар ин остони доштами саҷдаи гоҳ
Ҳар он хонаи каш хоҷа дорад карам
Бшб дар раҳи дузди резади дирам
Ки ояд ниҳон чун бомед ганҷ
Броҳти баради ганҷи нобардаи ранҷ
Хитоб омад аз ҳазрати зулҷалол
Ки эй қоиди корвони залол
Туро гарчи ин бандагӣ буд зарқ
Шиддати бандагии хирман ва , зарқи барқ
Вале музд инак сипорам туро
Ду рӯзии бахуди вогузорами ту ро
Кунун додмти муҳлати ин деви зишт
Ки то рӯзи ҳашарати намоями сиришт
Дар он дам ки девон девон кунам
Туро аз гунаҳи дил ғаривон кунам !
Дигар гуфт : эй поки парвардгор
Ману одамиро баҳами вогузор
Риоят макун ҷониби хок ро
Бибин суҳбати барқу хошок ро
Чунон ков маро ронад азин остон
Бъолми смри гашти ин достон
Кунам манеҳам аз зӯри бозуии хеш
Бики бозуяш , ҳам тарозуии хеш
Банираду дағои байн ки мибозд ӯ
Бибозӣу бозуаши минозд ӯ
Бигуфт эзадаш : худ ғалати бохтӣ
Ки худро азин пояи андохтӣ
Даридӣ чаҳ худ парда ӣ хештан
Ҳаме на?ил аз карда ӣ хештан
Ҳам акнӯн шӯй чун бдҳлизи хок
Шавад ошкорои зи нопоки пок
Набинӣ кунад заргари ҳӯшманд
Чу аз кӯра ӣ хоки оташи баланд
Бар он оташ ифшоанд чун симу зар
Аён шуд бадви некаш аз икдгр
Буд кони зар , сулби одами ҳаме ;
Ки дорад зару хок бо ҳам ҳаме
Шавад чун банӣ одамат ҳам нишин
Ҳам ӯ хок ва ҳам туе оташин
Агар майл хокаш кунад сӯии хок
Чу одами зи олӯдагии гашти пок
Вагар бар дилаш дар гирифт оташат
Ту дар дӯзах , ӯ гашти ҳизуми кишт
Чу Иблис шуд ронда ӣ остон
зи дастони бёдши басии достон
Бар он шуд ки аз ҷодуӣ дам занад
Яке тисшаҳ бар пой одам занад
Буруни орад ӯро зи боғи ҷинон
Бгшт замин созадаш ҳам Аннан
Чу кораши брзўони баномади дуруст
Бҷнти з ҳар ҷонвари роҳи ҷуст
Чу дидандаш аз тоъати шаҳи барӣ
Накардаш аз эшон яке раҳбарӣ
Бтоўўсу мораш дар афтод чашм
Дар он дид шаҳват , дарин ёфт хашм
Худ ?ерау мардум гузор дидашон
Бдмсозии худ сазо дидашон
Чу донист каз хашму шаҳвати ҳаме
Тавонад зад осони раҳи одамӣ
Баҳамроҳии он ду ошуфтаи рой
зи ризвони ниҳони ҷуст дар равзаи ҷой
Дар он равзаи ҳаввоу одами қарин
Забон карда аз шукри ҳақи шаккарин
Асар кардаш афсуни бҳўои нахуст
Ки зан буду занро буд рои суст
Фусунаши бҳўо дамодам расед
Пас онгаҳ зи ҳавво бодм расед
Бглзори фирдавс бе ихтиёр
Чаҳ ҳаввоу одам , чаҳ тоўсу мор
Шуниданд чун аҳбтўо аз сурӯш
Бароварда аз ҷони ғамгини хурӯш
Дар ин хокдони хўнчкон аз ҷигар
Фитоданд ҳар як баҷое дигар
Ҳам Иблис омад , ҳам одами фурӯд ;
Бар Иблиси лаънат , бар одами дуруд
Халифа чаҳ шуд одами андари замин
Ҳаме буд Иблисаши андари камӣн
Ки то аз фусун дигар дам занад
Магари роҳи фарзанд одам занад !
зи аввали нафас , то дами вопасин ;
Буд кори Иблис бо ҳар каси ин
Саранҷом аз дӯзах ва аз биҳишт
Буд то чаҳ ин халқро сарнавишт ? !
Магӯ : хоки одам чаҳ некӯи сиришт
Бслб андараш чист зебоу зишт ? !
Чаҳ мегӯям ? ин ҳарфро мағз нест
Бухор аз гулами сарзаниш нағз нест !
Гиёҳӣ нарӯида зини бӯстон
Чаҳ Эрон , чаҳ турон чаҳ , Ҳиндӯстон
Ки дар решау шоху баргаши ниҳон
Дўоӣӣ надиданд кори огаҳон
Бухору хас аз хосиятҳо басӣ
Наҳуфтааст агарчӣ набинад касе
Басои дард , каши хаси зи сунбул бааст ;
Басои захм , каши хор аз гул ба аст
Ғараз , эй зар аз ҷаҳони огаҳон ;
Ба таҳқиқи ин розҳои ниҳон
Суханҳо бигард дилам мегузашт
Ҷараси бастаи лаб , маҳмилам мегузашт !
Ҳмихўостми бргшоими нафас
Гиреҳи вокнм аз забони ҷарас
Лабамро адаб дӯхт дар анҷуман
Ки гуфтан нишоед газофаи сухан
Агар тан задам , аз адаб давр нест ;
Чароғи маро беш аз ин нур нест
Чаҳ ғам , зад гарми хандаи донишварӣ ? !
Ки хандад бар ӯ низ донотрӣ !
Чаҳ хуш гуфт бо пешрави вопасӣ
Ки : ҷустанди ҳам бар ту пешии басӣ
?герати ман ним аз қафои гарми хез
Нахоҳӣ расӣдан боишон ту низ !
Бибин боғбон то гулии пурвирд
Пас аз хори домони мардуми дард
Ниўшндгони худ зи ҷони офарин
Бмн хонд ҳар як Ҳарози офарин