Расми мактаб буд ки устодат
Пеши бунаади яке врстодт
Гуяд инро бихон ва ҳозир кун
Кзтўи пурсами ҳамеи сухан ба сухан
Гар нахонӣу саҳли ингорӣ
Ваон врстоди ёваи пиндорӣ
Гӯшмолат диҳанд устодон
Хўоргрдӣ ба назд ҳмзодон
Ин врстоди кӯдакон панд аст
Бингарад ҳарки ӯ хирадманд аст
Ин врстодро ки дод устод
Номи онро араби вазифаи ниҳод
Чун ки гаштии калон ва мард шудӣ
Сӯии умеди раҳ навард шудӣ
Шавад он гуҳи замонаи устодат
Пеши бунаад дигар врстодт
Гуяд инат вазифа кораст
Коркун гарчи кор душвор аст
Гар ба мактаби вазифаи хўондстӣ
Ваон врстодро намондастӣ
Ин врстод мар турост равон
Кор фармуданаши басии осон
Бо ту гетии шарик кор шавад
Дар адои вазифа ёр шавад
Чун равон бо шиддати вазифаи хубаш
Корҳоят равон шавад аз пеш
Жандаи пӯш касе нахоҳӣ шуд
Бори дӯш касе нахоҳӣ шуд
Дониширо ки кардае таҳсил
Пеш рӯят кунад кушодаи сиблат
Вар ба мактаб вазифа нашиносӣ
Авестоад ва Халифа нашиносӣ
Чун шавад рӯзгори устодат
Хонд бояд зи сари врстодт
Хонданаш гарчи ҳаст баси мшгл
Дод бояд ба кори бории дил
Гарчи бинии азобу ранҷи басӣ
Оқибат май шӯии ту низ касе
Ҷойгирӣ зи ҷиргаи нснос
Дар сафи мардуми вазифаи шинос
Вагар ин бори ҳам шӯии коҳил
Нибшии ҷузи мунофиқу ҷоҳил
Кор дшхўор гардадат пас аз он
Вази ту дшхўор , кори аҳли ҷаҳон
Ҳар сабоҳии вазифа ?ит ниҳанд
Ҳар дамии дарси тоза ?ит диҳанд
Ёд нагирифта нуктае зини як
намедиҳад дарси дигаряти фалак
На зи устоди ҷустаи тарбиятӣ
Наз падари баргирифтаи тҷрбтӣ
На вазифаи шинохта на амал
Гӯлу нодону масту лоиъқл
Уфтии андари шиканҷаҳои замон
Мард бедарду дард бе дармон
Рӯзгорат чунон бимолад гӯш
Ки занад мағзи устихонати ҷӯш
Шӯй аз кӯби осмони шайдо
Дарди пайдоу захми нопидо
Чун ндонӣ ба захмҳо марҳам
Ху игирӣ ба дардҳо кам кам
Шӯ ӣ аз донишу шарафи муфлис
Қсии алқлб ва бераг ва бе ҳис
Ҳис чу аз остона бархезад
Шарму дард аз миёна бархезад
Дард чун рафт , шарм ҳам баравад
Ғайрату хӯни гарм ҳам баравад
Шарм чун рафт , рафт иффати ҳам
Тқў ӣу мардӣу футуввати ҳам
Мард бешарм , беифоф шавад
Ҳила созад , дурӯғ боф шавад
Душмани ҷон бхрдон гардад
Мояи нанг хонадон гардад
Хезади ин хуйҳои нсносӣ
Рбшаҳаш аз вазифа нашиносӣ
Лоуболӣ шавад ба неки вабаи бад
Дар ҷаҳон ҳеҷ нанигарад ҷузи худ
Бахт аз миллатӣ чу баргардад
Дар ваии ин фирқа номвар гардад
Шавад аз бахти бади дарин саҳна
Мӯҳтасиби дузду роҳзани шаҳна
Чун барофтод расми хайру салоҳ
Шавад албата хӯни халқи мубоҳ
Зишти номон чу номдор шаванд
Аҳли номӯсу ном хор шаванд
Лоҷарами ҷои обрӯмандон
ё таҳ хонааст ё зиндон
Аҳли тақво агар амир шаванд
Ҷонёни ҷумла дастгир шаванд
Ҳамчунин чун амир шуд ҷонӣ
Аҳл тақво шаванд зиндонӣ
Зон ки яздон дар аввалин таркиб
Рехти тарҳи таносубу тартиб
Мутаносиб гирифт кори ҷаҳон
То тавон доштани шумори ҷаҳон
Кист донишпажӯҳ соҳиби ҷоҳ
Он ки бошад зи хештани огоҳ
Ҳарки бар нафаси хуи иши чир буд
Ба ҳақиқат ки ӯ далер буд
Ваон ки ӯ дев оз кард ба банд
ӯ буд бениёзу давлатманд
Он касе хубашро ба ном кунад
Ки ба нафъи башар қиём кунад
Ҳаркии пиромни хтргрдд
Дар ҷаҳони сахт мштҳр гардад
Лек ҳар шӯҳратӣ накӯ набӯд
Арақи зиллат обрӯ набӯд
Он ки ифшоанд бўл дар замзам
Гашти номӣ вале на чун хотам
Нест шӯҳрати далели доноӣ
На танумандӣ аз тавоноӣ
Родмарди ҳакими некӯкор
Ҷӯяд аз мардуми замонаи канор
Зон ки як ҳамнишин ботақво
Ба зи сесад мурӣд бе маънӣ
Он ки ганҷӣ дар остин дорад
Кӣ сар барг ҳамнишин дорад
Марди орифи з сят бигурезад
Оқил аз аблаҳон бипарҳезад
Аксари халқи гӯл ва бе ақланд
Душмани илм ва ошиқ нақланд
Он ки нақлаш фитод дар афвоҳ
Гарчи Хизраст май шўдгмроаҳ
Дӯстдорону душманони ҷҳўл
Ба қабул ва ба рад ӯ машғӯл
Нақлаши андари ҷаҳон смр гардад
Панду андарз ӯ ҳадар гардад
Зиракони зери зер , кор кунанд
Косибони касб иштиҳор кунанд
Сухании пухтау дурусту тамом
Беҳтар аз садҳазор гуфта хом
Гар касе ҷаҳлӣ аз дилии рўбд
Ба ки сад шаҳрро брошўбд
Гар кунӣ тарбияти ҷавонӣ ро
Ба ки пар зар кунӣ ҷаҳонӣ ро
Вар наҳй панди номае муҳкам
Пас марги худ андари бен олам
Ба ки халқони зтўи брошўбнд
Бар сару мағзи икдгркўбнд
Он яке хондат худои башар
Ваон дигар донадат балои башар
Орифии чинӣ аз тариқи фусӯс
Гуфта буд ин сухан ба кнФсиўс
Гуфтаҳояш ба назм санҷидам
Зон ки айн ҳақиқаташ дидам