Ба ки сардори кули ҷазоаи аллоҳ
Башнавад ҳоли банда бе икроҳ
Ба ки бар ин фасонаи дили бандад
То ҳаме гиряд ва ҳаме хандад
Қиссаи ман шуниданаш саҳл аст
Илм ҳар чизи беҳтар аз ҷаҳл аст
Чун бадоне ба мо чаҳ ме гузарад
Ба фалони бенаво чаҳ ме гузарад
ё бар ифлоси шахс чора кунӣ
ё худ аз муфлисӣ канора кунӣ
Муфлисӣ мурданаст бе каму кост
Ҳарки муфлис шуд аз ҷаҳон бархест
« бўҳрираҳ » ҳамеи намояди нақл
Ин ҳадис аз набии мутобиқи ақл
Кони замонӣ ки аҳд нӯронӣ аст
Ҷокшии беҳтар аз парешоне аст
Ҷокшии ҳамчуи бори пунба буд
Ки ба зоҳири кулуфту лнбаҳ буд
Лек чун пушт гарданат афтод
Сабку нарми ёбиаш чун бод
Лек худ муфлисӣ чу кобӯс аст
Ки ши сару шоху дам на маҳсус аст
Чун ки часбӣд сахти бехи харат
Модаратро дарораду падарат
Дайгарӣ гуфта муфлисӣ арз аст
Арзӣ кандар ӯ басӣ мараз аст
Ин арз гар фитад ба ҷавҳари фард
Шавад аз ҷузъи ҷамъи ашёи тард
Касри авқоти кишти ин суханон
Адабиёти гашти ин суханон
Ба казин гуфта бениёз шавам
Ба сари шарҳи қисса боз шавам
Рӯсҳо чун ба Машҳади разавӣ
Қасд карданд бар зиёда рӯй
Банда бегуноҳро ба ташар
Тард карданд аз миёни ҳашар
Зон сипас мардумони фаҳмида
Ҳама берун шуданд дуздида
Ман ниҳодами зи пас хуросон ро
Газ намудем тариқи Теҳрон ро
Байни раҳи дуздҳои широзӣ
Лухт кардандмон ба таннозӣ
Надаҳум шарҳи ончии худ бурданд
Каз ману ғайр , ҳарчӣ бади бурданд
Боз дорам сипоси яздон ро
Ки набурданд гавҳари ҷон ро
Чун ки дуздон шуданд ва ман мондам
Ин рубоӣ ба ёдашон хондам :
Дуздон биёбоне қаҳрии нбднд
Худкомау ломазҳабу даҳрии нбднд
Бо он ҳамаи табъи сирқат ва бе раҳмӣ
Биллоҳ ки чу сориқин шаҳрии нбднд
Алғрзи банда чун зани бева
Тоӣ пои чорқ , он дигар гева
Дррсидм ба рай аз он раҳи давр
Хастаи валавату осмони ҷлу ъўр
Нмдӣ бар серум , мъозоллаҳ
Ки касеро аз он мабод кулоҳ
Бар танами ҷбаҳи порае куҳна
Ки ба полон хар задӣ таъна
Шуда ҳар мӯии риши ман сӯе
Танам аз ранҷ гашта чун мӯе
Рухам аз ранҷу изтиробу қалақ
Чун маи бадар , гули гулу аблақ
Бандаро дӯстон баданд басӣ
Аз хиҷолат нагуфтам ин ба касе
Мари марои дӯстии мувофиқ буд
Дарме чанд қарз ва қавла намӯд
Ҳайкаламро бидод табдилӣ
Кард ҳозири ъабоу мндилӣ
Ҳаркасам дид , гуфт : муҳташам аст
Шайхи Абулфазлу хоҷа бўолҳкм аст
Бехабар кин ҳарифи пари зи риё
Куҳна риндӣаст рафтаи зери ъабо
Алғрзи моҳии ин чунин мондам
Рози худ бар касе ниФшондм
Шуд сипас кӣса аз дирами холӣ
Шуд вуҷӯдами қарини бдҳолӣ
Хостами збни бало канора кунам
Ба сафар , дарди хеш чора кунам
Пӯри сардор , оҷудон бошӣ
Гуфт бояд ки пеш ман бошӣ
Ки Луристон ба фоли фархунда
Шудаи абвоби ҷамъи ин банда
Ту биё то бидон диёр шавем
Бо ҳам аз рӯй сидқ , ёр шавем
Ман нагӯям ки худ чаҳ чиз бихӯр
Ончӣ ман мехӯрам ту низ бихӯр
Ман ки аз ҳол худ бидам огоҳ
Дида будам балои ин як моҳ
Ба кинояот кардамаш ҳоле
Ки буд ҷайбам аз дирами холӣ
Гуфт тадбир ҳолат осонаст
Шаҳри Теҳрон на чун хуросонаст
Пеш худ гуфтам ин накӯ бошад
Зини пас умеди ман ба ӯ бошад
Алғрзи зини хабар чу бе хабарон
Хостами узри раҳи зи ҳамсафарон
Аз рафиқони роҳи вомондм
Ҳамаи рафтанду банда ҷо мондам
Чанд тӯмон ба заҳмат бе мар
Қарз кардам аз ин дар ва он дар
Ба умедӣ ки кор осон аст
Масқати алрҳли мо Луристон аст
Қиссаи кӯтаҳ , бад-ӣни тмнии хом
Банда мондам чунин , ду моҳи тамом
з иттифоқот шуд сафари мавқуф
Шуд дилаши ҷониб дигар маътӯф
Гуфт бо ман кунун биёи чолок
Башитобем ҷониби амлок
Чанд рӯзии зи мардуми мўзӣ
Давр бошем мо ба фирӯзӣ
Гуфтам ин қиссаи сахт бесамар аст
Худ Бурӯҷирд рафтан дигар аст
Ин сухани пургиреҳ чу мӯӣ ман аст
Ба дарозӣ чу орзӯӣ ман аст
Ман куҷо , ҷӯйбори соваи куҷо
Марди ҷангии куҷо , кҷоўаҳи куҷо
Алғрз даст додам ва гуфтам
Ту саломати бимон ки ман рафтам
Гуфт рӯзии диранг бояд кард
То бигӯям туро чаҳ шояд кард
Банда « أмни иҷиб »ро хондам
Ҷои як рӯз , ҳафта Эй мондам
Чун бидидам ки қиссаи гашти дароз
Созу барг сафар намудем соз
Ба дусади оҳ ва зинҳору амон
Қарз кардам чиҳил адади тӯмон
Маблағии қарзи пешро додам
Мобақиро ба кӣса биниҳодам
Ки билетии гирифта бо горӣ
Сӯии Машҳади рӯм ба чопорӣ
Ногаҳони номае зи Калкатта
Дод ҳабли алмтин ки албата
Сози раҳ соз кун ки ҷо холӣ аст
Бе ту ҷонами қарин бдҳолӣ аст
Гар биёе ба сӯии мо ёро
Шод ва хуррам кунӣ дили мо ро
Ман ба сардори қиссаро гуфтам
Заррае зини ҳадиси ннҳФтм
Гуфт сад ба , ҳазор ба ба ба
Соз раҳ кун ки қисса шуд кӯтаҳ
Гуфтам ин раҳ на зон маҷозӣ ҳост
Ин ҳануз аввали дарозӣ ҳост
Баҳри анҷоми ин раҳи пари тӯл
Пӯл май бояд ва надорам пӯл
Гуфт мо маблағӣ кунем ниёз
Мобақиро ту худ муҳайёи соз
Ман чу гурба ба мрнўи афтодам
Муддатӣ дар так ва ду афтодам
Шаст тӯмони зи як блўрФрўш
Қарз кардам ба сад фиғону хурӯш
Ин талабкори банда мнҷлӣ аст
Ном ӯ ҳоҷ мирзоълӣ аст
Хушки рӯ ва муқаддасаст басӣ
Ман надидам чу ӯ абус касе
Алғрзи байни ин саволу ҷавоб
Понздаҳ рӯз даргузашт чу об
Пӯлҳо рафтаи рафта андак шуд
Хотирами зини қазия мндк шуд
Гуфтам ин худ дигар чаҳ срсхтист
Ин чаҳ ранҷаст ва ин чаҳ бадбахтӣаст
На ба Калкатта рафтам ва на ба Тӯс
Монда аз ҳар ду раҳ ба оҳу фусӯс
Пас яке номае ба ҳоли фигор
Арз кардам ба хизмати сардор
Ки бародар , дилам ба ҷон омад
Корди охир ба устихон омад
ё бигӯҳо ва ё бигӯ ки нахайр
Ба саломати зи мо ва аз ту ба хайр
Аз пас чори рӯз буд ва набӯд
Дар ҷавоби ман ин чунин фармуд
Худ ту доне ки дасти тангами ман
Бо фалаки рӯзу шаб ба ҷангами ман
Чанд рӯзӣ дигар таъаммул кун
Бо қазоу қадар таҳаммул кун
Зини сухани бандаи сахт бўр шудам
Чун гадои лаб танур шудам
Ман дар ин ҳол мондам андари банд
Рафт сардор , ҷониби дарбанд
Пӯлҳо ҷумла харҷ шуд , ҳайҳот
Қарзи ҳам каси надод бар ман лоат
Баҳри сардори сохтам бадрӯд
Як қасида ки матлаъаши ин буд :
« ман бандаи мискинро эй родхдоўнд »
« дар банд наҳодӣ ва бирафтӣ сӯии дарбанд »
« дар банд ту будам ман зини пеш ва кунун низ »
« шояд ки набошӣ ту маро акнӯн дар банд »
Бории аҳволи банда ин бошад
Шояд инсоф агар чунин бошад
Умарое ки родмрдоннд
Дӯстонро чунин нагардонанд
Ин бидон гуфтам эй сутӯдаи хисол
Ки бадонеи тағайюри аҳвол
Орзӯҳо басии дароз буд
Ба ҳақиқати рисии муҷоз буд
Ҳиллаи сардори род дар дарбанд
Шудаи хуррам ба шодмонӣ чанд
Бандаи зи андешаи талабкорон
Шудаи пинҳон ба хонаи ёрон
Бас ки дастам тиҳӣаст аз динор
Кардаам тарки чойӣу сигар
Гар ду рӯзӣ дигар чунин баравад
Шому ноҳор низ тарк шавад
Зон сипас банда бод хоҳам хӯрд
Ёди сардор род хоҳам хӯрд
Он ки аз бими бандаи ночиз
Сӯии дарбанд май гурезади тез
Ваон ки дар дӯстӣ вафодор аст
Дар мўоъиди хеш подор аст
Ваон ки ин бандаро ба гуфта хеш
Кард дар ғурбати ин чунин дарвеш
Бории ин ҷумла зуд ме гузарад
Лек даҳри ин зи ёд май набард
Ёди боди он ки ин сухан фармуд
Ки ба ҷонаши ҳазор бори дуруд
« бар ин мангар ки зуфунун ояд мард »
« дар аҳду вафои нигар ки чун ояд мард »
« аз ӯҳдаи аҳд агар бурун ояд мард »
« аз ҳарчӣ гумони барӣ фузун ояд мард »