Зикри алқбзи алии соҳиби алҷиши осиғктини алғозӣу Киеви ҷирии злки илои ани анФзи илои қалъаи ҷрдизу тўФии баҳои раҳмаи аллоҳи алайҳ
Маҳол бошад чизеи нбштн ки бнорост монад , ки ин қавм ки ҳадиси эшон ёд мекунам , солҳои дарозаст то гузаштаанд ва хусуматҳои эшон бқёмт афтодааст .
Аммо бҳқиқт бибояд донист ки султони масъӯдро ҳеҷ дар дил набӯд ФрўгрФтни ғозӣ ,у бростои ваии ҳеҷ ҷафои нафармудӣ , ва он сипоҳи солории Ироқ ки ба тоаш доданд бадв додӣ . Аммо ӣнҷои ду ҳоли нодири биФтоду қазои ғолиб бо он ёр шуд то солорӣ чунин барофтод ,у лои марди лқзоءи аллоҳ , яке онкии Маҳмӯдён аз дами ин мард мебоз нашуданду ҳиялату тзриб ва ағро мекарданду дили амир аз бас ки бишунид , пар шуд то эшон бмроди расиданд ; ва яке азимтар аз он омад ки солори ҷавон буду перонро ҳурмат надошт то аз ҷавонии корӣ нописандида кард ва дар сар он шуд бе муроди худовандаш .
Ва чунон афтод ки ғозии пас аз баруфтодани арёрқ бадгумон шуду хештанро фароҳам гирифту даст аз шароб бикашед ва чун навмидӣ меомад ва мешуд . Ва дар хилват бо касе ки сухан меронад , навмидӣ менамӯд ва мегирист . Ва яке даҳ мекарданд ва дурӯғҳо мегуфтанд ва боз мерасониданд то дег пар шуду амирро дил бигирифт , ва бо ин ҳамаи таҳаммулҳои подшоҳона мекард .
Ва Маҳмӯдён то бидон ҷой ҳила сохтанд ки занӣ буд ҳасани Меҳронро сахти хирадманду кори дидаи бншобўр , духтари бӯи алФзли бастӣ ва аз ҳасан бимонада бмргш ва ҳарчанд бисёр муҳташамон ӯро бхўостаҳ буданд ӯ шӯии нокарда ; ва ин зани модархондаи канизакӣ буд ки ҳамаи ҳарами сарои ғозӣ ӯ дошт ва онҷо омад ва шуд дошт . Ва ин зани хат некӯ дошту порсии сахти некӯи нбштӣ . Касони Фрокрднд , чунонкӣ касе биҷой наёвард то аз рӯй насиҳати вайро Бифрефтанд ва гуфтанд « мискини ғозиро амир Фрўхўоҳд гирифту наздик омадаасту фалон шаб хоҳад буд » ин зан биёмад ва бо ин канизак бигуфт . Ва канизак омад ва бо ғозӣ бигуфту сахти трсонидш ва гуфт : тадбири кор худ бисоз ки кушодае , то чун арёрқ ногоҳ нагирандат . Ғозии сахти дил машғӯл шуду канизакро гуфт : ин ҳураро бихон то беҳтар андеша дорад ,у баҳақ ӯ расм , агар ин ҳодисаи даргузарад . Канизак ӯро бихонад , ҷавоб дод ки « натавонад омад ки битарсад , аммо ончӣ равад , бурқаъати бознмоид , ту набиштаи хондани доне , бо солор мегӯйӣ » , канизак гуфт : сахт некӯ омад . Ва рқътҳо равон кардӣу ончии бишнида буд , бознамудӣ , локини Маҳмӯдёни дарин кор астодиҳо мекарданд , ин зан чигуна биҷой тавонистӣ оварад ? то қазои кори худ бикрад . Ва намози дигари рӯзи душанбеи нуҳуми моҳи рабиъи алохри санаи аснтин ва ъушрину арбъмоӣаҳи ин занро гуфтанд : « фардо чун ғозӣ бадаргоҳ ояд , ӯро Фрўхўоҳнд гирифт » ва ин кори бсохтнд ва нишонҳо бидоданд . Зан дар ҳоли рқътии набшату ҳоли бознамуду канизак бо ғозӣ бигуфт ,у оташ дар ғозӣ афтод , ки касони дигар ӯро бтрсонидаҳ буданд , дар соъат фармуд пӯшида , чунонкии Саиди саррофи кадхудояшу дигари берунён хабар надоштанд , то асбонро наъли бастанд ,у намози шом буд , ва чунон намӯд ки султон ӯро бмҳмӣ ҷое фиристад имшаб , то хабар берун науфтад . Ва хазона бикшоданд , ҳарчӣ ахФ буд аз ҷавоҳиру зрўсиму ҷома бғломон дод то бардоштанд . Ва пас аз намоз хуфтан вай барнишаст ва ин канизакро бо канизакии чаҳор дигари брншонднду боистод то ғуломон бҷмлаҳ барнишастанду астарони сабк бор карданд ва ҳамчунон ҷмозгон - ва дар сарои Арсалони ҷозиб дар як карони Балх май буд сахти давр аз сарои султон - баранд ва бар сари ду роҳ омад яке сӯии хуросони яке сӯии моўроء - алнҳр , чун мутаҳайирӣ бимонад , боистод ва гуфт : бкдом ҷониб рӯем ки ман ҷонро ҷустаам ?
Ғуломон ва қавм гуфтанд : « бар он ҷониб ки раъй ояд ; агар баталаб бдроинд , мо ҷонро бизанем . »
Гуфт : сӯии Ҷайҳуни савобтар , азон бигузарем ва эмин шавем ки хуросон давраст . Гуфтанд : фармон тараст . Пас бар ҷониби сиёҳ гирд кашид ва тез баранд . Посӣ аз шаби монда бҷиҳўн расед . Фурӯд об баранд аз работи зўи алқрнин то баробари Тирмиз , киштӣ ӣӣ ёфт дар вай ҷой нишаст фарох ,у боднаҳ , Ҷайҳунро орамида ёфт ва аз об гузар кард бсломт ва бар он лаби оби боистод . Пас гуфт : хато кардам ки базмин душманони омадам , сахт бадном шавам ки ӣнҷо душманӣаст давлати Маҳмӯдро чун алии тагин , рафтан савобтар сӯии хуросон буд . Ва бозгашти барин ҷониб омад ,у равшан шуда буд , то намози бомдоди бикрад ва бар он буд то атфӣ кунад бар ҷониби колФ то роҳ Омуӣ гирад ва худро бнздики хоразм - шоҳи афканд то вай шафоат кунаду кораши бслоҳи бозорд , нигоҳ кард ҷўқии лашкари султон падед омад саворони ҷаридау муборизони хиёра , ки ним шаби хабари бомейр масъӯд овараданд ки ғозӣ бирафт ҷониби сиёҳи гирд , ваии беруни омада буду лашкарро бар чаҳор ҷониби фиристода буд . Ғозии сахт мутаҳайир шуд .
Дигари рӯз чун бадаргоҳи шудем , ҳзоҳзии сахт буду мардуми сохта бар асар якдигар мерафт ,у султони машғӯли дили дарин миёнаи ъбдўсро бихонаду ангуштарии хеш бадв дод ваамоне бхти худ набшат ва пайғом дод ки « ҳосдонти кори худ бкрднд , ва ҳануз дар туоне ёфт , бозгард то бком нарасанд ки троҳм бидон ҷумла дорем ки будӣ »у савгандони гарон ёд кард . Ъбдўс бтъҷил бирафт то буи расед . Маҳмӯдёни лашкари хиёра равон карда буданду пинҳон мисол дода то дамор аз ғозӣ бароранд ва агар мумкин гардад бикашанд , ва лашкарҳо дамодам буду ғозии хоста буд ки боз аз об гузар кунад то азин лашкар эмин шавад , мумкин нагашт , ки боди хостаҳ буду Ҷайҳуни бшўридаҳ , чунонкии киштии худ кор накарду лашкари қасди ҷон ӯ карда , ночор ва бзрўрт баҷанг боистод ки муборизии ҳавл буд ,у ғуломон кўшидн гирифтанд , чунонкии ҷанг сахт шуд . Ва мардуми султонӣ дамодам мерасед ,у ваии шикаста дил мешуд ва мекушед , чунонкӣ бисёр тир дар сипараш нишонда буданд . Ва як чӯбаи тири сахт бар зонуаш расед ва аз он мақҳур шуд ва наздик омад ки кушта шавад , ъбдўси дррсид ва ҷанг бинишонад ва маломат кард лашкарро ки шумоёнро фармон набӯд ҷанг кардан , ҷанг чаро кардед ? баробари ваии ббоистии истод то фурмоне дигар раседӣ .
Гуфтанд : ҷанг бзрўрт кардем ки хост ки аз об бугзарад ва чун мумкин нашуд , қасд гурез кард бар ҷониби Омуӣ , ночораш боздоштем ки аз маломати султони бтрсидим , акнӯн чун ту раседӣ , даст аз ҷанги бкшидим то фармон чист . Ъбдўси наздик ғозӣ рафт , ва ӯ бар болоӣ буд истодау ғамӣ шуда , гуфт : эй сипоҳи солор , кадоми деви туро аз роҳи бабрад то хештанро душман ком кардӣ ? азпоФтодаҳ бигирист ва гуфт : қазои чунин буду бтрсониднд . Гуфт : дили машғӯли мадор ки дртўон ёфт . Ва амону ангуштарии наздик вай фиристод ва пайғом бидоду савгандони амир ёд кард . Ғозӣ аз асб базмин омаду замин бӯса доду лашкару ғуломонаши истода аз ду ҷониб . Ъбдўси дил ӯ гарм кард . Ва ғозии силаҳ аз худ ҷудо карду пелӣ бо маҳди дррсид , ғозиро дар маҳд нишонданд ,у ғуломонашу қавмашро дил гарм карданд . Ъбдўси сипари ғозиро ҳамчунон тири дрншондаҳи бадасти саворони мсръи бФрстод ва ҳарчӣ рафта буд , пайғом дод . Ва ним шаби сипар бадаргоҳ раседу амир чун онро бидиду пайғом ъбдўс бишунид , бёромид . Ва хоҷаи Аҳмаду ҳамаи аъёни бадаргоҳ омада буданд то он вақт ки амир гуфт : бозгардед ; бозгаштанд ,у зуд бсроӣ фурӯрафт ва ҳамон вақт чизе бихӯраданд .
Саҳаргоҳи ъбдўси расида буд бо лашкар ,у ғозӣу ғуломонашу қавмашро бҷмлаҳ оварда . Амирро огоҳ карданд , амир аз сарои баромад ва бо ъбдўси замонӣ холӣ кард , пас ъбдўси баромаду пайғом бнўохт оварад ғозиро ва гуфт : фармонаст ки бсрои Маҳмадӣ ки баробари боғ хоссааст , фурӯд ояд ва биёсоед то ончӣ фармуданӣаст , фардо фармӯда ояд . Ғозиро онҷои бурданд ва фурӯд овараданд ва дар соъати бӯи алқосми кҳолро онҷо овараданд то он тир аз вай ҷудо карду доруи ниҳод ,у бёромид ва аз матбахи хос хӯрданӣ овараданд ,у пайғом дар пайғом буд ва навохту дили гармӣ ,у андаки моя чизе бихӯрад ва бихуфт .
Ва асбон аз ғуломон ҷудо карданд ,у ғуломонро дар он всоқҳо фурӯд овараданд . Ва хӯрдании бурданд то бёромиднд . Ва пиёда ӣӣ ҳазор чунонкӣ ғозӣ надонист , боистониднд бар чапу рости сарой , ъбдўси бозгашт , сипас онкии канизакон бо вай бёромидаҳ буданд .
Ва рӯз шуд , амир бор доду аъён ҳозир омаданд , гуфт : « ғозии мардӣ ростасту бакори омада ; ва дарин вақти вайро гуноҳӣ набӯд ки вайро бтрсониднд . Ва ин корро боз ҷуста ояду сазои он кас ки ин сохт фармӯда ояд . » хоҷаи бузург ва аъён гуфтанд : ҳамчунин бояд . Ва ин ҳадиси ъбдўси бкси хеши бғозии расонид , ваии сахт шод шуд . Ва пас аз бори амири бӯи алҳсни Ақилироу ёқӯби донёлу бӯи алълоро ки табибон хосса буданд , бнздик ғозӣ фиристод ки « дил машғӯл набояд дошт , ки ин бар ту бсохтнд , ва мо бозҷӯӣами ин корроу ончӣ бояд фармуд , бФрмоиим , то дил бад накунад ки вайро ӣнҷо фурӯд овараданд бад-ӣни боғи бародари мо , ки ғараз онаст ки бмо наздик бошӣу табибон бо тафаққуду риоят бадв расанд ва ин ориза зоил шавад , ончии ббоби вай воҷиб бошад , онгаҳ фармӯда ояд . » ғозӣ чун ин бишунид , нишаста замин бӯса дод - ки мумкин нагашт ки бархестӣ - ва бигирист ва бисёр дуо кард , пас гуфт : « бар бандаи бсохтнд то чунин хтоӣӣ бирафту бандагон гуноҳ кунанду худовандони дргзорнд . Ва бандаи забон узр надорад ,у худованд он кунад ки аз бузургӣ вай сазад . »у бӯи алҳсни бозгашт ва ончӣ гуфта буд , боз гуфт . Маҳмӯдён чун ин ҳадисҳо башнаваданд , сахт ғамнок шуданд ва дар ҳиялати афтоданд то афтодаи брнхизд . Ва кадхудои ғозӣу қавмаш чун ҳолҳо барин ҷумлаи диданд , пас бдўсаҳи рӯз аз байғӯлаҳо берун омаданду наздики ваии рафтанд .
Ва қисса беш азин дароз накунам , ҳол ғозӣ бидон ҷои расониданд ки ҳар рӯзии раъии амир дар боби вай бтар мекарданд . Чун суханони мухолифи бомейри расониданд ва аз ғозӣ низ хатои бзрўрти зоҳири гашту қазо бо он ёр шуд , амири бадгумонтар гашту дрондишид ва донист ки хишт аз ҷой хеш бирафт , ъбдўсро бихонад ва холӣ кард ва гуфт : моро ин бдрги бҳич кор наёяд , ки бадном шуд бад-ӣн чаҳ кард . Ва падарён низ аз даст мебашаванд . Ва олимиро шўронидн аз баҳри як тан казуӣ чунин хиёнатии зоҳири гашт маҳоласт . Онҷои рӯи наздики ғозӣ ва бигӯӣ ки « салоҳи ту онаст ки як чанде пеш мо набошӣу бғзнин мақом кунӣ ки чунин хтоӣӣ рафт , то батадрӣҷу тартиби ин номи зишт аз ту биафтаду корро дарёфта шавад » ва чун ин бигуфта бошӣ , мардум ӯро азу давр кунӣ , магари он ду сарпӯшидаро ки бадӯрҳо бояд кард . Ва бҷмлаҳи касоне ки аз эшон молии кушояд , бдиўон фирист . Саиди саррофро бибояд оварад ва бибояд гуфт то бадаргоҳ меояд ки хидматиро бакораст . Ва ғуломонашро бҷмлаҳи бсроӣ мо фирист то бо эшон астқсои молӣ ки бадаст эшон бӯдааст , бикунанду бхзонаҳи оранду онгоҳи касоне ки саройро шоинд , нигоҳ доранду ончии ншоинд , дар боби эшон ончии рой воҷиб кунад , фармӯда ояд . Ва эҳтиёт кун то ҳеҷ аз сомиту нотиқи ин мард пӯшида намонад . Ва чун азин ҳама фориғ шудӣ , пиёдагони гумор то ғозиро нигоҳ доранд , чунонкӣ бе илми ту кас ӯро набинад , то ончии пас азин аз раъй воҷиб кунад , фармӯда ояд .
Ъбдўс бирафту пайғоми амири бгзорд , ғозӣ чун бишунид , замин бӯса дод ва бигирист ва гуфт : « салоҳи бандагон дар он бошад ки худовандон фармойанд . Ва бандаро ҳақ хизматаст , агар раъй худованд бинад , банда ҷое нишонда ояд ки бҷон эмин бошад , ки душманони қасд ҷон кунанд , то чун рӯзгор барояду дили худованд хуш шавад ва хоҳад ки стўрбонӣ фармоед , бар ҷой бошам . Ва ин сарпӯшидагонро бмн арзонӣ дораду пӯшишӣу қӯтӣ ки аз он гзир нест . Ва ту эй хоҷаи дасти бмни даҳ то маро аз худоӣ бипазирӣ ки андешаи ман мидорӣ » , ва мегирист ки ин мегуфт . Ъбдўс гуфт : ба азин бошад ки май андешӣ , дил бад набояд кард . Ғозӣ гуфт : ман кӯдакӣ нестам ва пас аз имрӯз чунон донам ки хоҷаро бунаи байнам . Ъбдўси даст бадв доду вафо змон карду вайро бпзирФт ва дар огўш гирифту бозгашт ва берун омад ва бидон сафа бузург бинишаст ва ҳарчӣ амири фармӯда буд , ҳама тамом кард , чунонкии намози дигарро ҳеҷ шуғл намонад ,у бнздик амир бозомад , сипас онкӣ пиёдагон гумошт то ғозиро боҳтёт нигоҳ доранд , ва ҳарчӣ буд бо амир бигуфту нсхтҳо арза карду молии сахти бузург , сомиту нотиқ биҷой омад . Ва ғуломонро бўсоқ овараданду эҳтиёти моли бкрднд , гуфтанд : ончии солор бадишон дода буд , бозстдаҳ буд . Ва амири эшонро пеши хост ва ҳар чаҳ хиёра буд бўсоқ фиристод ва ончӣ набоист , бҳоҷбон ва саройён бахшед .
Чун ин шуғли рости истод , амири ъбдўсро гуфт : ғозиро гусел бояд кард басӯии ғазнӣн . Гуфт : худованд бар чаҳ ҷумла фармоед ? »у ончии ғозӣ бо вай гуфта буд ва гиристау дасти ваии гирифта , ҳама он бигуфт . Амирро дил ба печиду ъбдўсро гуфт :
Ин мард бегунаҳаст ,у худоӣ , ъзўҷл , бандагонро нигоҳ тавонад дошт , ва набояд гузошт ки бадв қасдӣ бошад . Ва вайро бтў супурдем , андешаи кор ӯ бидор . Гуфт : худованд бар чаҳ ҷумла фармоед ? гуфт : даҳ уштур бигӯӣ то рост кунанду маҳмилу кжоўаҳҳо ва се астар , ва бисёр ҷомаи пӯшидании ғозиро ва ҳам канизаконро , ва се матбахӣ ва ҳазор динор ва бист ҳазор дирами нФқотро . Ва бигӯӣ то ббўи алии кўтўол нома нависанду тўқиъӣ то вайро бо ин қавм бар қалъа ҷое некӯ бисозанду ғозиро бо эшон онҷо бинишонанд , аммо бо банд , ки шарти боздоштан инаст эҳтиётро . Ва се ғуломи ҳиндӯ бояд харид аз баҳри хизмат ӯро ва ҳавоиҷ кашӣданро . Ва чун ин ҳама рост шуд , пӯшидаи чунонкӣ биҷой наёранд , ним шабии эшонро гусел бояд кард бо сесад савори ҳиндӯ ва дивист пиёдаи ҳам ҳиндӯу пешравӣ .
Ва ту Муътамидӣ номзад кун ки аз ҷиҳати ту бо ғозӣ раваду бнгзорд ки бо ваии ҳеҷ ранҷ расад ва аз ваии ҳеҷ чиз хоҳанд то бсломт ӯро ба қалъа ғазнӣн расонанду ҷавоби номаи бхти бӯи алии кўтўоли биоранд . Ъбдўс биёмад ва ин ҳама рост карданду ғозиро ббрднду кони охири алъҳд ба , ки низ ӯро дида наомад . Қиссаи гузаштан ӯ ҷой дигар биорам ва он сол ки фармон ёфт .