Фасл дар маънии дунё

Фаслӣ хонам аз дунёии фарибандаи бики дасти шукри пошндаҳу бадӣгари дасти заҳри кушанда . Гуруҳеро бмҳнти озмудау гуруҳеро пероҳани неъмати пӯшонида то хирадмандонро муқарар гардад ки дил ниҳодан бар неъмати дунё маҳоласт ва мтнбӣ гуяд , шеър :

Ин муҷаллади ӣнҷои расонидам аз таърих , подшоҳи фаррухи зоди ҷони ширину гиромии бстонндаҳ ҷонҳо доду супурду об бар вай рехтанд ва шастанд ва бар мураккаб чубин бинишаст ва ӯ аз он чандон боғҳои хуррам ва банноҳо ва кохҳои ҷаду падару бародари бчҳори панҷ гази замин басанда карду хок бар вай анбор карданд . Дақиқӣ мегуяд дарин маънӣ , шеър :

шеър

Лأбии алтиби алмсъбӣ

Амири фаррухи зодро , раҳмаи аллоҳи алайҳ , муқаддари алأъмору холиқи аллилу алнҳори алъзизи алҷбори молики алмулук , ҷли ҷалолау тақаддусати асмоؤаҳ , рӯзгори умру муддати подшоҳии ин миқдори ниҳода буду дардӣ бузург расед бадали хосу ом аз гузашта шудан ӯ биҷӯоне ва чандон осори сутӯда ва сиратҳои писандидау адлии зоҳир ки боқатори олам расидааст , шеър :

Чун вай гузашта шуд худоӣ , ъзу ҷл , ёдгори хусравону гузидатар подшоҳони султони муаззам вале алнъми абӯи алмзФри иброҳӣми ибни Носири дайни аллоҳро дар саодату фаррухӣ ва ҳумоюнӣ бидор алмалики расониду тахти аслофро бншстн бар онҷо биёрост , перони қадими осори мдрўс шудаи Маҳмӯдӣ ва масъӯдӣ бидиданд . Ҳамеша ин подшоҳи коми равои бод ва аз малику ҷавонии бархӯрдори бод . Рӯзи душанбеи нӯздаҳум сифри санаи аҳадӣ ва хумсину арбъмоӣаҳ ки ман таърихи ӣнҷо расонида будаму султони муаззами абӯи алмзФри иброҳӣми ибни Носири дайни аллоҳи мамлакати ин иқлӣми бузургро биёрост , замонаи бзбон ҳар чаҳ фасеҳ тар бигуфт , шеър :

Бузургии ин подшоҳи яке он буд ки аз зулмати қлътӣ , офтобии бад-ӣни равшанӣ ки бнўздаҳ дараҷа расед , ҷаҳонро равшан гардонид ; дигар чун бсроӣ аморат расед авлиёу ҳашаму кафеи мардумро бар тартибу тақрйв ва навохт барандозаи бдошт , чунонкии ҳоли сиёсату дараҷаи малики он иқтизо кард , ва дар ишорату сухани гуфтани бҷҳонёни маънӣ ҷҳондорӣ намӯд ва зоҳир гардонид ; аввали иқомати таъзият бародар фармуд ва бҳқиқт бидонед ки ин рамаро шабоне омад ки зарари гиреҳгону ддгон беш набенанд ,у лашкарӣ ки дилҳои эшон бишуда буд , бубахшаш подшоҳонаи ҳамаро зинда ва як дил ва як даст карду сухани мтзлмон ва мумтаҳанон шунид ва дод бидод ; чашми бади давр ки Нӯшервонӣ дигараст .

Ва агар касе гуяд « бзрго ва бо рФъто ки кор аморатаст , агар бадасти подшоҳи комгору кордон муҳташам уфтад , бўҷҳии басари барад ва аз ӯҳдаи он чунон берун ояд ки дайну дунё ӯро бадаст ояд ва агар бадаст оҷизӣ уфтад , ӯ бар худ дармонду халқ бар вай » , маози аллоҳ ки харида нъмтҳоишон бошад касе ва дар подшоҳии мулӯки ин хонадони сухан ноҳамвор гуяд ; аммо перони ҷаҳондидау гарму сард рӯзгор чашида аз сари шафқат ва сӯз гӯйанд фалони корӣ шоиста карду фалонро хатое бар он дошт , ва аз одами илои иўмнои ҳозо чунин бӯдааст . Ва дар хабараст : ани рҷлои ҷоءи ило алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам , қоли ?лаи бӣси алшии алأмораҳ , Фқоли алайҳи ассаломи нъми алшии алأмораҳи ани ахзҳо баҳақҳо ва ҳалҳо , ва ин ҳақҳо ва ҳалҳо ? султони муаззами баҳақ ва ҳал гирифт ва он намӯд ки подшоҳони муҳташами намоянд . Ва дигари ҳадис : чун касрии парвиз гузашта шуд , хабар ба пайғамбари алайҳ ассалом расед . Гуфт : ман астхлФўо ? қолўо : абнтаҳи бўрон . Қоли алайҳи ассаломи лни ислҳи қавми асндўои амрҳми илои амрأаҳ . Ин далел бузургтараст ки мардии шаҳами кофии муҳташам бояд маликро , ки чун барин ҷумла набошад , марду зан якеаст . Ва каъб аҳбор гуфтааст : мисли султону мардумон чун хаймаи муҳками бик сутун аст бардошта ва танобҳои он бозкшидаҳу бмихҳои муҳкам нигоҳ дошта , хаймаи мусулмонӣ маликасту сутуни подшоҳу таноб ва мехҳо раият ; пас чун нигоҳ карда ояд , асл сутунаст ва хайма бидон бпоӣаст , ҳар гуҳ ки ӯ суст шуду биФтод , на хайма монад ва на таноб ва на мех . Ва Нӯшервон гуфтааст : дар шаҳрӣ мақом макунед ки подшоҳии қоҳиру қодиру ҳокимии одилу боронии доиму табибии оламу обӣ равон набошад , ва агар ҳама бошаду подшоҳ қоҳир набошад , ин чизҳо ҳамаи ночизи гашт , тдўри ҳзаҳи алأмўри болأмири кдўрони алкраҳи алии алқтбу алқтби ҳўи алмалик . Подшоҳии одилу меҳрбони пайдои гашт ки ҳамеша пайдоу пояндаи бод .

Ва агар аз нажоди Маҳмӯду масъӯди подшоҳи муҳташам ва қоҳир нишаст , ҳеҷ аҷаб нест ки ёқӯби Лайси писар рӯйгарӣ буд ,у бўшҷоъи ъзди аддавлау аддӣни писари бўолҳсни буйа буд ки саркашеда пеш сомониён омад аз миёни Дайламон ва аз саркашии бнФсу ҳиммату тақдири эзадӣ , ҷлти азимата , малик ёфт , онгаҳ писараши ъзди баҳамату нафас қавӣтар омад аз падару хешовандон ва он кард ва он намӯд ки дар китоби тоҷии бўосҳқи собии брондаҳ -аст . Ва ахбори бўмслми соҳиби даъвати аббосиёну тоҳири зўи алиминину насри Аҳмад аз сомониён бисёр хонанд . Ва эзад , ҷлу ъло , гуфтаасту ҳўи асдқи алқоӣлин , дар шаъни толут :у зодаи бастаи фии алълму алҷсм - ва ҳар куҷои анояти офаридагор , ҷли ҷалола , омад , ҳамаи ҳунарҳо ва бузургӣҳо зоҳир кард ва аз хокистари оташӣ фурӯзон кард .

[ қасидае аз бӯи Ҳанифаи аскоФӣ ]

Ва ман дар мтолъти ин китоби таърих аз фақиҳи бўҳниФаҳи аскоФии дархостам то қасида ӣӣ гуфт бҷҳти гузашта шудани султони Маҳмӯд ва омадани амири Муҳамад бар тахту мамлакат гирифтани масъӯд ,у бғоит некӯ гуфт ; ва фолӣ зада будам ки чун беслту мшоҳраҳи ин чунин қасида гуяд , агар подшоҳии буи иқбол кунад , бўҳниФаҳи сухани бачаи ҷойгоҳи расонад ! алФоли ҳақ , ончӣ бар дили гузашта буд , бар он қалами рафта буд . Чун [ пеш то ] тахти малики бхдоўнди султони муаззам иброҳӣм расед бхти фақиҳи бўҳниФаҳ чанд китоби дида буду хату лафз ӯро бпсндидаҳу фоли халоси гирифта , чун бтхт малик расед , аз бўҳниФаҳ пурседу шеъри хост , ваии қасида ӣӣ гуфт васлат ёфт ва бар асари он қасида ӣӣ дигари дархост ,у шоирони дигари пас аз онкии ҳафт сол бетарбияту бозҷсту слт монда буданд , слт ёфтанд . БўҳниФаҳи манзури гашт ,у қасидаҳои ғро гуфт , яке аз он инаст :