Ва рӯзи чаҳоршанбеи ҳафдаҳуми сифри пас аз бор хилватӣ кард амир бо вазиру соҳиби девони рисолату авлиёу ҳашам ,у хоҷаи ҳусайни Микоил низ онҷо буд , ва рой заданд дар маънии ҳаракат ва қарор гирифт бдонкаҳи сӯии Марв рафта ояд ва барин бозпрогнднд . Ва хоҷаи ҳусайни вакили шуғли бсохту бистуми ин моҳи сӯй Марв бирафт то мисол диҳад ълўФоти бтмомии сохтан , чунонкии ҳеҷ бинўоӣӣ набошад , чун рояти Мансур онҷо расад . Ва пас аз рафтан ӯ то се рӯз амир фармуд то сарои парда бар роҳи Марви бзднд бар се фарсангии лашкаргоҳ . Ва садаи наздик буд , уштурони султониро ва аз он ҳамаи лашкари бсҳрои бурданд ва газ кашӣдан гирифтанд то сада карда ояд ва пас аз он ҳаракат карда ояд . Ва гази миоўрднд дар саҳройӣ ки ҷӯии оби бузург буд , бар он барфи мёФкнднд то бболои қлътии баромад . Ва чаҳор тоқҳо бсохтнд аз чӯби сахти баланд ва онро багаз бёгнднду гази дигар ҷамъ карданд ки сахт бисёр буду бболои кӯҳии баромади бузург . Вола бисёру кабӯтару ончӣ расмаст аз дороти ин шаб бадаст карданд .
Аз хоҷаи бўнсри шунӯдам ки хоҷаи бузург маро гуфт : чаҳ шояд буд , ки ин тадбир рафтани сӯии Марв рост меравад ? гуфтам : ҳануз то ҳаракат накунад , дар гумон мебояд буд .
Гуфт : гумон чист ки навбатии бзднд ва вакил рафт ? гуфтам : ҳам навбатӣ бозтўон оварад ва ҳам вакили бозтўонди гашт ки бҳичи ҳол то як ду манзил бар роҳи Марв рафта наёяд , дили дарин кор натавон ниҳод .
Ва сада фароз омад , нахусти шаби амир бар он лаби ҷӯии об ки шроъӣ зада буданд , бинишасту надимон ва мутрибон биёмаданду оташ бҳизм заданд - ва пас аз он шунидам ки қариби даҳ фарсанги фурӯғи он оташ бидида буданд -у кабӯтарони нФтандӯд бгзоштнду ддгони барфандӯд ва оташ зада давидан гирифтанд ва чунон сада ӣӣ буд ки дигари он чунон надидам ва он бхрмӣ бпоён омад .
[ рои амири брФтни сӯии Найшобӯр ]
Ва амири дигари рӯзи бори надод . Сеюм рӯзи пас аз бор хилватӣ кард бо вазиру аъёну арқони давлат ва гуфт : « азиматам бар он ҷумла буд ки сӯй Марв рӯем , ва акнӯн андеша кардам , нўштгини хосса ходим онҷост бо лашкарии тамому фавҷии тркмононро бузад ва аз пеш вай бигурехтанд . Фавҷии савор дигар фиристем то бадви пайвандад ва бамурдам мстзҳр гардад .
Ва сӯрӣу ъбдўсу лашкари қавии сӯй нисо рафту сипоҳи солори алии сӯии гўзгонону Балх . Ва ҳоҷиби бузург бтхорстонаст бо лашкарӣ . Ва ин лашкарҳо бо якдигар наздиканд .
Ҳамоно алии тагин ки аҳд кардааст ва дигарон Зуҳра надоранд ки қасдӣ кунанд . Рои дурусти он май байнам ки сӯй ншобўр рӯем то ба рай наздик бошем ва ҳишматӣ уфтад ва он корҳо ки печида мебошад кушода гардад ва гргонён битарсанду моли змони ду сола бифиристанд . » хоҷа гуфт : « савоб он бошад ки рой олӣ бинад . »у бўнсри дам назд . Ва ҳоҷибони бгтғдӣу сбошӣу бўолнзрро рӯй он набӯд ки дар чунин корҳо сухан гуфтандӣ , хосса ки вазири барин ҷумла сухан гуфт . Ва амир фармуд ки нома бояд набшати сӯии ҳусайни вакил то боз гардаду сарои пардаи навбатии бозорнд . Гуфтанд : чунин кунем . Ва бозгаштанд . Ду хилтош номзад шуду нома набишта омад ва бтъҷил барнишастанд ва бирафтанд . Бўнсри вазирро гуфт ки « хоҷа бузург дид ки нагузоштанд ки як тадбир рост бирафтӣ ? » гуфт : « дидам , ва ин ҳамаи ироқӣ дабир кардааст , хабар ёфтам ;у имрӯзи бҳичи ҳол рӯй гуфтор нест . То ншобўр борӣ биравему онҷо мақом кунад , пас агар ин , ироқӣ дар сарвӣ ниҳода бошад ки сӯии гиреҳгону сорӣ бояд рафт аз баҳри ғарази хеш то таҷаммулу олату наздикии ваии бомейри мардумони он вилояти бибинанду қасд рафтан кунад , бе ҳишмати ?хитои ин рафтани бознмоим ва аз гардани хеш берун кунам , ки ироқӣ мардӣаст девонау ҳарчаш фароз ояд мегуяд ва ин худованд мешунӯд ва чунон намӯдааст бадв ки аз ваии носеҳтар кас несту хуросону Ироқи бҳқиқт дар сари кор ӯ хоҳад шуд , чунин ки май байнам . »
Ва навбатиро фароашони бозоўрднду сӯии ншобўри бзднд . Рӯзи якшанбеи ду рӯз бимонада аз сифр , амир , разии аллоҳи анҳу , аз сарахс бирафт , ва бншобўр расед рӯзи шанбеи чаҳоруми моҳи рабиъи алаввал ,у бшодёх фурӯд омад . Ва ин соли хушк буд , зимистони бад-ӣн ҷойгоҳ кашида ки қариби бист рӯз аз баҳман моҳ бигузашта буд ки бншобўри як барф карда буд чаҳор ангушту ҳамаи мардумони азин ҳоли бтъҷб монда буданд . Ва пас азин пайдо омад натиҷаи хушки сол , чунонкӣ биорам ин аҷоибу наводир .
Сдигри рӯз аз расӣдани бншобўр хилватӣ кард бо вазиру аъёни давлат ,у бўолҳсни ироқии наздики тахт буд истода ,у ҳаргуна сухан мерафт . Амир гуфт : ман ӣнҷои як ҳафта беш нахоҳам буд ки хуросон оромидаҳ шуду тркмонон бдўзх бирафтанд ва лашкар бидам эшонаст , то алафи ншобўр бар ҷой бимонад тобистонро ки ӣнҷои бозоиим . Ва сӯрии базӯдӣ ӣнҷо бозояд ва корҳои дигар бисозад . Ва ба диҳистони мигўинди даҳ ман гандум бдрмӣасту понздаҳи ман ҷӯи бдрмӣ , онҷо рӯем ва он алафи ройгон хӯрда ояду лашкарро фарохӣ бошад ва аз ранҷ сармо барраанду бхўорзму Балхони кӯҳ наздик бошему ъбдўсу лашкари хабари мо аз диҳистон ёбанд , қавӣ дил гирданд , ва ба райу ҷибол хабар расад ки мо аз ншобўр бар он ҷониб ҳаракат кардему бўсҳл ва тоашу ҳашам ки онҷоанд қавӣ дил гирданду писари кокўу дигари осӣони сари бхти оранд ва тоаш то Ҳамадон баравад ки онҷо мнозъӣ нест ,у ончии гирд шудааст ба рай аз зару ҷомаи бадаргоҳи оранд ва бо колиҷори моли мавозиъати гиреҳгони ду сола бо ҳадяҳо бифиристад ва низ хизмат кунад ва агар рост наравад , яке то саттор обод биравем , ва агар низ ҳоҷат ояд то бсорӣу омул ки масофат наздик аст биравем . Мигўинд ки бомли ҳазор ҳазор мардаст , агар аз ҳар мардии динорӣ ситада ояд , ҳазор ҳазор динор бошад , ҷомау зар низ бадаст ояд . Ва ин ҳамаи басаи чаҳор моҳ рост шавад .
Ва пас аз наврӯзи бмдтӣ чун бншобўр бозрасем , агар мурод бошад тобистон онҷо битавон буду сӯрӣу раияти ончӣ бояд аз алаф бтмомӣ бисозанд . Рои мо барин ҷумлаи қарор гирифтаасту ночор бихоҳйм рафт , шумо дарин чаҳ мебайнед ва гуед ?
Хоҷаи бузурги Аҳмади абди алсмд дар қавм нагирист ва гуфт : аъёни сипоҳи шмооид , чаҳ мегуед ? гуфтанд : мо бандагонем ва моро аз баҳри кори ҷангу шамшер задану вилояти зиёдат кардани оранд , ва ҳар чаҳ худованд султон бифармоед , бандаи вор пеш рӯем ва ҷонҳо фидо кунем . Сухани мо инаст , сухан бояд ва набояд ва шояд нишоед кор хоҷа бошад ки вазираст ва ин кор мо нест . Хоҷа гуфт : ҳар чанд Аҳмад инолтгин барофтод , Ҳиндӯстон шӯридааст , ва аз ӣнҷо то ғазнӣн масофатӣаст давру пушти бғзнину Ҳиндӯстони гардонӣдан носавобаст . Ваз дигар сӯи борҷоФ хабар афтод ки алии тагин гузашта шуду ҷони бмҷлс олӣ доду марои ин дурустаст , чунонкии ин шунӯдам аз нолонӣ ки вайро афтода буд , рафта бошад . Ва ваии мардии зираку грбзу кордидаҳ буд , мудоро майдонаст кард бо ҳар ҷонибӣ ;у тркмонону салҷӯқиёни ъдт ӯ буданд ва эшонро нигоҳ медошт бсхну сим , ки донист ки агар эшон азу ҷудо шаванд , заъиф гардад . Ва чун ӯ рафт , кори он вилоят бо ду кӯдак афтод заъиф ;у чунонкӣ шунӯдаам миёни салҷӯқиён ва ин ду писару қўнши сипоҳи солори алии тагин нохушаст , бояд ки он нохушӣ зиёдат гардаду салҷӯқиён онҷо натавонанд буд ;у бхўорзм рӯй рафтан несташон ки чунон ки муқарараст ва ниҳодаам то ин ғояти ҳрўн ҳаракат карда бошаду вайро кушта бошанд ва ва он навоҳӣ музтариб гаштау шоҳи малики онҷо шуда ва ӯ душманӣ бузургаст салҷӯқиёнро , ва эшонро ҷузи хуросон ҷое набошад , тарсам ки аз зарурат бхросон оянд ки шунӯда бошанд ки кори гуруҳи буқау иғмру кўктош ва дигарон ки чокарон эшонанд , ӣнҷо бар чаҳ ҷумлааст . Онгоҳ агар ъёзои биллоҳи барин ҷумла бошаду худованди ғоӣби кори сахт дароз гардад . Ва тадбири рости он буд ки худованди андешӣда буд ки бмрў равад ;у рои олӣ дар он бгшт . Банда ончӣ донист бмқдори дониши хеши бознамуд , фармони худовандро бошад .
Амир гуфт : нўштгини хосса бо лашкарии тамом бмрўаст ва ду солори муҳташам бо лашкарҳо бблх ва Тухористонанд , чигуна мумкин гардад тркмонони рӯдборро қасди Марв кардан ва аз биёбони баромадан ?у олтўнтошёни бахуди машғуланди бакорӣ ки пеш доранд . Моро савоби ҷуз ин нест ки ба диҳистон рӯем то нигарем ки кори хоразм чун шавад . Хоҷа гуфт :
Ҷуз муборак набошад . Амири ҳоҷиби сбоширо гуфт : сорибононро бибояд гуфт то уштурони давр - даст тар набаранд ки то панҷ рӯз бихоҳйм рафт . Ва ҳоҷибии ӣнҷо хоҳем монад бо ноӣбони сӯрӣ то чун сӯрӣ дар расад бо ваии даст яке дорад . То алаф сохта кунанд бозомадан моро ,у дигари лашкари бҷмлаҳ бо рояти мо раванд . Гуфт . Чунин кунам . Ва бўнсри машконро гуфт « номаҳо бояд набшати бмрўу Балх то ҳушёр ва бедор бошанду сари биёбонҳо ва гузарҳои Ҷайҳуни боҳтёт нигоҳ доранд , ки мо қасд диҳистон дорем то азин ҷониб дар рӯй хоразму нисоу Балхон кӯҳ бошему тркмононро бҷмлаҳ аз хуросон рмонидаҳ ояду шуғл дил намонад . »у солори ғуломони сароеро , ҳоҷиби бгтғдӣ , гуфт ки « кори ғуломони сарое рост кун ки беморони ӣнҷо монанди дар қҳндз ва дигарон сохта бо рояти мо раванд ва ҳамчунон асбони қўд . »у бархестанд ва бирафтанд .
Аз хоҷаи бўнср машкон шунидам гуфт : чун бозгашта будем , амир маро бихонад танҳо ва бо ман хилватӣ кард ва гуфт : дарин бобаҳои ҳеҷ сухан нагуфтӣ . Гуфтам : зиндагонии худованди дарози бод , маҷлисӣ дароз бирафт ва ҳар касе ончӣ донист гуфт . Бандаро шуғл дабирӣаст ва аз он зостр чизе нагӯяд . Гуфт оре , дерӣаст то ту дар миёни муҳимоти мулкӣ , ва бар ман пӯшида нест ки падарам ҳар чаҳ бкрдӣ ва рой задӣ , чун ҳамагон бигуфта будандӣу бозгашта бо ту мторҳаҳ кардӣ , ки рои ту равшанасту шафқати ту дигару ғаразати ҳамаи салоҳи малик . Гуфтам : зиндагонии худованди дарози бод , агар чунонаст ки ин чаҳ худовандро гуфтаанд аз ҳоли диҳистону гиреҳгону табаристон биҷой ояд аз алаф вау зару ҷома ва дар хуросон халалӣ науфтад , ин сахти некӯкорӣу бузурги фоида ӣӣаст , ва агар халалӣ хоҳад афтод , наузи биллоҳ ва ин чизҳо бадаст наёяд , беҳтари дарин боб ва некӯтар бибояд андешед . Ва банда беш азин нагӯяд , ки сӯрати бандад ки банда дар боб бо колиҷору гргонён поймардӣ мекунад , ки дар маҷлиси олӣ сӯрат кардаанд ки бандаи вакили он қавмаст ,у валлоҳ ки нестаму ҳаргиз набӯдааму бҳичи рӯзгори ҷуз маслиҳат наҷустаам . Ва ба пандномау расӯли шуғли гргонён рост шавад , агар ғаразӣ дигар нест .
Амир гуфт : ағроз дигараст , чунонкӣ чанд маҷлис шунидае , ва ночор мебояд рафт .
Гуфтам : эзад , ъзу ҷл , хайру хайряти бад-ӣни ҳаракат мақрун кунод . Ва бозгаштам . Ва вазир мунтазир мебуду хабари шунӯда буд ки бо ман танҳо хилват кардааст , чун онҷои омадам , ва вазир гуфт : дайр монадӣ . Бозгуфтам ки чаҳ рафт . Гуфт : тадбири ин ироқӣ дар сари ин мард печидаасту устувори ниҳодаи бсрхс ,у ӣнҷои бншобўр ҳар рӯз мепарваранд ва ширин мекунад ; ва бибинӣ ки азинҷо чаҳ шикофад ва чаҳ байнам ; ва ҳар чанд чунинаст ман рқътӣ хоҳам набшату суханро кушода тар бигуфт , ва он ҷузи туро арза набояд кард . Гуфтам « чунин кунам , аммо пиндорам ки суд надорад . » хоҷа гуфт : « ончӣ бар манаст бикунам то фардои рӯз ки азин рафтан пушаймон шавад -у валлоҳ ки шавад ,у бтмъи маҳолу истибдоди дарин кор печидааст - натавонад гуфт ки касе набӯд ки моро бознамудии хатоу носавобии ин рафтан - ва бар дасти ту аз он мехоҳам то ту гувоҳ ман бошӣ . Ва донам ки сахт нохўшш ояд -у маро муттаҳам медорад , муттаҳамтар гирдам - ва сиқт гуяд , аммо раво дораму бҳичи ҳоли насиҳати бознгирм . » гуфтам : « худованди сахт некӯ мегуяд , ки дайну эътиқоду ҳақи неъмат шинохтан инаст . » ва бдиўон рафтаму номаҳо фармӯда буд бмрўу Балх ва ҷойҳои дигар набишта омад ва гусел карда шуд .