Қоли аллоҳи таъолӣ : « Фсбҳони алзии бедаи малакӯти кули шийъи волӣаи трҷъўн »

Ва қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу силам : « аввали мо халқи аллоҳи алъқл » .

Бдонк чунонк мабдаи олами арвоҳи рӯҳи поки Маҳмадии алайҳи алслўаҳ ва алслм омад бидон шарҳ ки дар фасл собиқ бирафт мабдаи олами малакӯти ақл кул омаду малакӯти ботин ҷаҳон бошад зоҳири ҷаҳонро малик хонанд ботини ҷаҳонро малакӯт . Ва бҳқиқти малакӯт ҳар чизи ҷони он чиз бошад ки он чиз бидон қоим бошаду ҷони ҷумлаи чизҳо ба сифати қиўмии худованди таъолӣ қоимаст чунонк фармуд « бедаи малакӯти кули шийъ » ва ҳеҷ чизи бахуд қоим нест алои зоти поки худовандии ҷли ҷалола . Ва малакӯт ҳар чизи муносиби он чиз бошад чунонкии миФрмоид « аввалами инзрўои фии малакӯти алсмўоти волорз » малакӯти осмони муносиби осмону малакӯти замини муносиби замин .

Аммо малакӯтӣот агарчӣ бар анвоъаст валикини ҷумла бар ду қисмаст : қисмӣ аз қабили олам арвоҳаст ва он ҳар бар ду навъаст алавӣу суфлои алавӣ чун арвоҳи инсону малику суфло чун арвоҳи ҷину шаётину ҳайвон ва рӯҳ наУмияу мабдау маншаи ин қисми рӯҳ Маҳмадӣаст алайҳи алслўаҳи волслм чунонк шарҳ он бирафт .

Ва қисмии дигар аз қабили олам нуфусаст ва он ҳам брдў навъаст : алавӣу суфлои алавӣ чун нуфуси самовӣ аз нуфуси кавокиби воФлоку буруҷу суфло чун нуфуси аҷсоми заминӣ ва он ҳам бар ду навъаст : муфраду мураккаб . Муфрад чун аносири арбаъау малакӯти он хавосу табоиъ онаст . Чунонк обро рутӯбат ва баравадат табиатасту дафъи тишнагии хосияти вотшро юбусату ҳарорат табиатасту аҳроқи хосияту хокро юбусат ва баравадат табиатасту анботи хосияту бодро рутӯбату ҳарорат табиатасту имдоди рӯҳи хосият .

Ва мураккаб аз ду навъаст : ҷмодўи набот . Ҷамодро малакӯти ҳам хавос ва табоиъ ӯст чунонк хавоси аҳҷору табоиъи он . Ва малакӯти набот нафас наУмияасту хавосу табиати ону маншаи ин қисми олам ақласт . Дигари бораи ақсоми малакӯтӣоти арвоҳу нуфус дар набот ҷамъ шавад азинаст ки малакӯти наботро рӯҳ наУмия ва нуфус наУмия хонанд зеро ки ӯ воситау олами ҳайвонӣ ва ҷамодӣ омад чун дрўншў ва намост ки дар ҷамод нест ва аз хавос ҳайвонӣаст аз қабили зўоти алрўҳу малакӯти онро рӯҳ наУмия гӯйанд ва чун дарав ҳис нест ки аз хосият ҷамодаст аз қабили зўот алнФўс шимурданд ва нафас наУмия хонанд .

Ва дар ҳар навъи малакӯти арвоҳу нуфуси алавӣу суфлои сифатӣ аз сифоти малакӯтӣоти дигар тавон ёфт чунонк дар малакӯти арвоҳ аз сифоти малакӯти нафасу дрмлкўти нуфус аз сифоти малакӯти арвоҳ аммо дар ҳар як чун он навъ ғолиб афтод ва дигарҳо мағлуб бидон навъ ёд карда омаду шарҳи ҳаряки ботаноби анҷомад .

Аммо ҷумлаи офариниш бар ду навъ мнқсмаст : малику малакӯт ва онро халқу амр ҳам гӯйанду ҳақи таъолӣ дар як ояти зикри ҷумла ҷамъ кардааст чунонк фармуд ани рбкми аллоҳи алзии халқи алсмўоти волорз . . . . То онҷо ки гуфт « алои ?лаи алхлқи воломр » . Олами амри иборат аз зиддиаҷсомаст ки қобили масоҳату қисмати ту тҷзӣ нест . Дигари онки бошорт « кун » бетаваққуф дар вуҷӯд омадааст .

Ва олами халқи иборат аз аҷсомаст латифу касиф ки муқобили масоҳат ва тҷзӣаст агарчӣ ҳам ба ишорат « кун » падед омадааст валикин ба Васоити вомтдоди айём ки « халқи алсмўоти волорзи фии сетаи айём » . Фомои амри ҳам малакӯти арвоҳро фаро мегирад ваҳми малакӯти нуфусро чунонк фармуд «у исأлўнки ани алрўҳи қул алрўҳи амри рабӣ »

Ва фармуд « волшмсу алқмри волнҷўми мусаххароти бомраҳ » валикини рӯҳи инсонӣ ба шарафи ихтисоси азоФт « ман рӯҳӣ » махсӯсаст воз ӣнҷо ёфт каромат «у лақади крмно банӣ одаму ҳмлнои ҳам фии албри волбҳр » . Маънии зоҳири оят шунӯда бошӣ валикини маънӣ ботинаш бишинав ки қуръонро зоҳирӣ ва ботинӣаст « ани ллқрони зҳроу бтно » . намефармоед ки одамизодро мо бар гирифтем ӯ мҳмўли анояти мост дар бару баҳр бар олам аҷсомасту баҳри малакӯт ва бару баҳри одамиро бар натавонад гирифт зеро ки ӯ бори амонат мо дорад он бор ки баҳр ва бар бар нмигрФт ки « Фобини ани иҳмлнҳоу ашФқни минҳо ва ҳамлҳо алонсон » чун одамии он бор барграфт бирав баҳр ӯро бо он бор чигуна бртўонд гирифт чун ӯ бо ҳамаи аҷзи взъФи бор мо кашад мобои ҳамаи қӯту қудрату карами аўлитр ки бор ӯ кашем зеро ки мо ошиқ ва маъшӯқем ончии моро бо одамӣу одамиро бо мост на моро бо дайгарӣ ва на дайгариро бо мо афтодааст .

байт

Миёни ошиқу маъшӯқ касе дрнгнҷди бори нози маъшӯқии маъшӯқи ошиқи тўондкшиду бори нози ошиқии ошиқи ҳам маъшӯқ тавонад кашид чунонк маъшӯқи ногузарон ошиқаст ошиқи ҳам ногузарон маъшӯқаст хости маъшӯқи ошиқро пеш аз хости ошиқи бўдмъшўқро блаки нозу киришмаи маъшӯқонаи ошиқро мерасад зеро ки ошиқи пеш аз вуҷӯди хеши маъшӯқро мурӣд набӯд аммо маъшӯқи пеш аз вҷўдъошқи мурӣди ошиқ буд . Чунонк хрқонии гўидо : « ӯро хост ки моро хост » .

Агарчӣ бҳқиқти миёни ошиқи вмъшўқи бегонагӣ ва дугонагӣ нест

Блаки ҷомаи ишқро тор « иҳбҳм » омаду пуд « иҳбўнаҳ » . Сарриштаи фитнаи ин ҳадис аз ишорат « Фоҳббти ани аърФ » бархест валикини сомони сухани гуфтан бо лабҳо нест .

Стўти ҳадат Мӯсо меёбад тодм « ани ҳаии алоФтнтк » тавонад зад . Агарчӣ ӯро низ бо зарба « лнтароне » гӯшмолии бдодндто бар кӯҳи тавр чун млоикаҳ ба таън « ё ибни алнсоءи алҳизи мо ллтробу раби алорбоб » забон дароз карданд ӯ забон дар ком кашид ва нагуфт бо ман мегуед « мо ллтробу раби алорбоб » чаро бо ӯ нагӯед « молрби алорбобу алтроб » . Мо ба мақоми хокии розӣ будему аввал истиғфор мехостем гилӣми гӯшаи идбори баъд дар дӯш саломат кашида ва дар кунҷи фароғати пои ҳиммат дар доман таслим оварда ва « алҳзми сӯъи алзн » брхўондаҳу дониста ки қурбати мулӯкро агарчӣ фавойид бисёраст аммо офот бешумораст . байт

Ва аз он тарсида ки набояд ки сармоя аз даст бараваду суд бадаст наёяду оқибати мартабаи хокӣ дар оби талаби боидкрд ки « ё литнии канти тробо » моро ба аноят беиллат аз кунҷи адёри хмўл берун оварад бе ихтиёри мов ба каромати тахмир « бедӣ » махсӯс гардониду халъати азоФт « ман рӯҳӣ » дарси вуҷӯди мо андохт ва бар тахти хилофат « вҷълкми хлоиФи аларз » нишонду тоҷ « иҳбҳм » бар фарқи мо ниҳоду ҷумлагии муллои аълоро пеши тахти мо суҷуд фармуд ва бар мо Нидоӣ « аддӣни астФинои ман ъбодно » дар малик ва малакӯт дод . Агар ончии тамомии асбоби маъшӯқӣ мост баршумурем ки тоби он шунидан дорад ? ва кунину хоФқин чаҳ кунҷи боргоҳи ноз мо дорад ? байт

Омадем бо сар «у ҳмлноҳми фии албру албҳр » бар олам маликасту баҳри олами малакӯт чунонк ҳар куҷо барост бар рӯй баҳраст ҳар куҷо маликаст бар рӯй малакӯтаст . Яъне одамиро дар малику малакӯт мо барграфтем бидон маънӣ ки агар маликаст ва агар малакӯт аз партави нури рӯҳи въқл ӯ офаридем тоҳр чаҳ зўоти рӯҳи андҳёт аз партави нури рӯҳ ӯ доранд аз малику ҷини вшитону ҳайвон ва ҳар чаҳ зўот нуфусанд аз кавокиби воФлоку осмону замину аносиру ҷамоду наботи ҷумлаи мояи нуфус аз натиҷаи ақл ӯ доранд .

Аммо ақли рӯҳро ҳамчун ҳавво омад одамро ки аз паҳлавии чап ӯ гирифтанд . Дарин маънии ишоратӣ латифаст . Онҷо чун занон аз паҳлавӣ чап буданд хоҷаи алайҳи алслўаҳ вассалом фармуд « шоўрўҳну холФўҳн » бо занон дар корҳо машварат кунед ва ҳар чаҳ эшон гӯйанд хилоф он кунед ки рои рост он бошад зеро ки занон аз устихони паҳлавӣ чапанд каж бошанд ҳар рой ки зананд рои рости зид он бошад .

ӣнҷо низ ақл аз паҳлавии чап рӯҳаст бо ӯ дар маърифати зоту сифоти бории ҷли ҷалолаи машварат бояд кард ва ҳар чаҳ идрок ӯ бидон расаду фаҳм ӯ дарёбад аз зоту сифоти бории ҷли ҷалолаи бдонки ҳазрати иззат аз он муназзаҳаст ва ба хилоф онаст ки ақли идроки канаи зоту сифот ӯ кунад блаки зот ӯ ҳам бадв тавон донист чунонк фармуд « урфати рабии брбӣу лўлоФзли рабии моърФти рабӣ » .

Латифае сахти ғариб рӯй май намояди онки хоҷаи алайҳи алслўаҳ ва алслм фармуд « аввали мо халқи аллоҳи алқлми аввали мо халқи аллоҳи алъқли аввали мо халқи аллоҳи рӯҳӣ » ҳар се ростаст ва ҳар се якеаст ва бисёр халқи дарин сар гардонанд то ин чигунааст ? онч фармуд « аввали мо халқи аллоҳи алқлм » он қалам ба қалами мост қалам худосту қалами худои муносиби азимату ҷалол ӯ бошад ва он рӯҳи пок Маҳмадӣаст внўр ӯ он вақт ки ҳақи таъолии он рӯҳро бёФрид ва ба назари муҳаббат бадв нагирист ҳаё бар вай ғолиб шуд рӯҳ аз ҳаё шқ ёфт ақли яке шқ ӯ омад .

Азинҷост ки ҳар куҷо ақл бошад ҳаё бошад ва ҳар куҷо ақл набошад ҳаё набошаду сар « алҳёءи шуъбаи ман алоямон » инаст чун қалами ҳақро яке шқи рӯҳи хоҷа буду дувуми ақл агар чаҳ се менамӯд аммо як қалам буд бо ду шқу қалам ба яди қудрати худовандӣ то ҳар чаҳ хост аз малику малакӯти бавосита срқлм менавишт ва онро маҳал қисм гардонид ки « Ни волқлму моистрўн » ва бар изҳори ин қудрат бар ҳазрати худовандӣ сано гуфт ки « аўлиси алзии халқи алсмўоту аларзи бқодри алии ани ихлқи мслҳми балӣу ҳўолхлоқи алълими анмои амраи азои ?ераади шӣёи ани иқўл ?ла кун Фикўни Фсбҳони алзии бедаи малакӯти кули шайъи волӣаи трҷъўн »у слии аллоҳи алии сиднои Муҳамаду ?алаи аҷмъин .