Қоли аллоҳи таъолӣ « Флмои таҷаллии рабаи ллҷбли ҷаълаи дкоу хари Мӯсои съқо » .

Ва қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу силам « ани аллоҳи халқи одами Фтҷлии фӣау қоли азои таҷаллии аллоҳи лшии хзъи ?ла » .

Бдонки таҷаллии иборат аз зуҳӯри зоту сифот алуҳиятаст ҷлу ъло чунонк шарҳ он бияёд ани шоءи аллоҳи таъолӣ .

Ва рӯҳро низ таҷаллӣ бошад ва дарин маънии соликонро ғалат бисёр уфтад гоҳ буд ки сифоти рӯҳ ё зоти рӯҳ таҷаллӣ кунад соликро завқи таҷаллии ҳақи намояду басии рўндгон ки дарин мақом мағрур шаванд ва пиндоранд ки таҷаллӣ ҳақ ёфтанд . Ва агар шайхии комили соҳиб тасарруф набошад азин вартаи халоси душвор тавон ёфт .

Ва ҳар чанд дар кашфи ин ҳақоиқи машойихи мутақаддим - қудси аллоҳи арўоҳҳм - камтар кӯшидаанд ва то тавонистаанд аз назари ағёр пӯшидаанд аммо чун ин заъифи бинобарони назар ки басии муддаӣон бемаънӣ дар миёни ин тайифаи падед омадаанду бғрўри шайтону макри нафас мағрур гаштау бҳрФӣ чанд пусида ки аз афвоҳ гирифтаанд пиндоштаанд бкмоли мақсаду мақсӯди ин роҳ расидаанду завқи мшорб мардон ёфта ва худро дар мамлакати ҷоизи алтсрФи дониста ва бо боҳту зндқаҳ дар афтода чунонк мегуяд

Хост то аз барои маҳаки ин муддаӣон аз мақомоту аҳволи сулӯки шамае баён кунад . То худро барин маҳак зананд агар азин аҳвол дар худ чизе на бенанд аз ҷуволи ғурури шайтону камӣнгоҳи макри нафас берун оянд ва рӯй бсроти мустақӣм ки ҷода мтобът аст ниҳанд .

Ва агар даришон дарди талаб боқӣ бошад даст дар домани соҳиб давлатӣ зананд ки бар фитроки давлат ӯ бмқсд ва мақсӯд расанд . Чунонк миФрмоиди ҷлу ъло « вотўои албиўти ман абвобҳо » . Ва ин заъифи дарин маънӣ гуяд . Байт .

Ва низ толибони муҳиқу мурӣдони содиқро далелӣ бошад бҷодаҳи савобу мушаввиқӣ буд бмрҷъу моб . Акнӯн шурӯ кунем бтأииди раббонӣу тавфиқи яздоне дар шарҳи таҷаллӣу фарқи миёни таҷаллии рӯҳонӣу таҷаллии раббонӣ .

Бдонк чун оинаи дил аз кудурати вуҷӯди мосўои ҳазрати сқолти пазираду сафо бкмол расад мшрўқаҳи офтоби ҷамол ҳазрат гардад ҷом ҷаҳон намой зоти мутаъолӣ алсФот шавад . Валикин на ҳар крои давлати сқолту сафо даст дод саодати таҷаллии мусоидати намояд « злки фазли аллоҳи иўтиаҳи ман ишоء » аммо бад-ӣни саодати ҳам дилҳои софӣ мстсъд шавад . Чунонк шайхи Абдуллоҳи Ансории раҳмаи аллоҳ алайҳ фармуд : « таҷаллии ҳақ ногоҳ ояд аммо бар дил огоҳ ояд » . Ва аз шайхи алӣ бӯноне шунидам - қудс - аллоҳи рӯҳаи алъзиз - ки аз шайхи хеши хоҷаи Абубакри шанёни қазвӣнии раҳмаи аллоҳ ривоят мекард : « на ҳар ки бадвед гӯр гирифт аммо гӯр он гирифт ки бадвед » .

Бошад ки дар ибтидо чун оинаи дил аз сифоти башарияту зангори табиат софӣ шавад баъзе сифоти рӯҳонӣ бар дил таҷаллӣ кунад ва он аз ғлботи анвори рўҷонит буд . Ва бошад ки нури зикру нури тоъат бар анвори рӯҳ ғалаба кунаду дарёии рӯҳоният дар тмўҷ ояду фавҷи мавҷии бсоҳли дил тохтани орад бар сафои оинаи дили таҷаллӣ падед ояд .

[ ва гоҳе буд ки бо нури зикри зокири нури зикри мазкӯр омехта шавад завқи таҷаллӣ мазкӯр бахшад ва на он буд ] . Ва гоҳ буд ки рӯҳи бҷмлгии сифот дар таҷаллӣ ояд ва ин аз маҳви куллӣ осори сифоти башарӣ буд . Ва гоҳ буд ки зоти рӯҳ ки Халифа ҳақаст дар таҷаллӣ ояду бхлоФти ҳақи даъвӣ « ано алҳақ » кардан гирад . Ва гоҳ буд ки ҷумлаи мавҷӯдотро пеши тахти хилофати рӯҳ дар суҷуд ёбад дар ғалат уфтад ки магари ҳазрат ҳақаст қиёси барин ҳадис ки « азои таҷаллии аллоҳи лшии хзъи ?ла » .

Азин ҷинси ғалатҳо бисёр уфтаду нафас аз баҳри шурби хеши он ғурур бихӯрад ва ҳар равандае фарқу тмииз натавонад кард миёни ҳақу ботили ҷузи манзурони назари аноят ки маҳфӯзанд аз кед нафасу макри ҳақ .

Аммо фарқи миёни таҷаллии рӯҳонӣу таҷаллии раббонӣ : аввал онаст ки таҷаллии рӯҳонӣу самт ҳудус дорад онро қӯт аФно набошад агар чаҳ дар вақти зуҳӯри азолти сифот башарӣ кунад аммо аФно натавонад кард чун таҷаллӣ дар ҳиҷоб шуд сифоти башарӣ мъоўдт кунад « оди алмишўми илои табъа »

То гоҳ буд ки нафасро аз таҷаллии рӯҳонияти олатии дигар ҳосил шавад аз илму маърифат дар макру ҳиялату таҳсили мақосиди ҳавои хеш ки пеш аз ан набӯда бошад ва дар таҷаллии ҳақи ҷлу ълои ин офати натавонад буд зирок аз лавозими таҷаллии ҳақи тади кдки тавр нафасасту зҳўқи сифоти ботил ӯ ки « ҷоء алҳақу зҳқи алботл » алоиаҳ .

Дигари онки боҳусӯли таҷаллии рӯҳонии тмонинаҳи дил падед наёяд ва аз шўоиби шаки врибти халоси наёбаду завқи маърифати тамоми надиҳаду таҷаллии ҳақи бхлоФ ва зиддиин бошад .

Дигари онк аз таҷаллии рӯҳонии ғурури пиндор падед ояду аҷаб ва ҳастӣ биафзояду дарди талаби нуқсони пазираду хавфу ниёз кам шавад . Ва аз таҷаллии ҳақи ин ҷумла бархезад ва ҳастӣ бнистӣ мубаддил шаваду дарди талаби биафзояду тишнагӣ зиёдат шавад . Чунонк азизӣ мегуяд

Ва аммо таҷаллии ҳазрати худованд ӣ бар ду навъаст : таҷаллии зоту таҷаллии сифот . Ва таҷаллии зоти ҳам бар ду навъаст : таҷаллии рубубияту таҷаллии алуҳият .

Таҷаллии рубубияти Мӯсоро буд алайҳи ассаломи кӯҳи туфайлӣ ӯ буд на ӯ туфайлии кӯҳ ки « Флмои таҷаллии рабаи ллҷбли ҷаълаи дкоу хари Мӯсои съқо » . Аз таҷаллии насиби кӯҳи тади кдк буду насиби Мӯсои съқаҳ чун ҳақи таъолӣ бар бўбит таҷаллӣ кард ҳастӣ Мӯсо ва кӯҳ бимонад агарчӣ кӯҳи пора пора шуду Мӯсои биҳуши биФтоди валикини ҳазрати рубубияти прўрндаҳу доранда буд вуҷӯди эшон боқӣ гузошт .

Ва таҷаллии алуҳияти Муҳамадро буд алайҳи алслўаҳ то ҷумлагӣ ҳастӣ Маҳмадиро бтороҷ дораду ивази вуҷӯди Маҳмадии вуҷӯди зоти алуҳият исбот фармуд ки « ани аллазӣнаи ббои иъўнки анмои ибоиъўни аллоҳи яди аллоҳи фавқи аидиҳм » . Камоли ин саодати бҳичи каси дигар аз анбиёи алайҳим ассалом надоданд аммо хӯшаи чинони ин хирманро бад-ӣни ташриф мушарраф гардониданд ва азин хирмани бад-ӣни хӯшаи расониданд ки « лоязоли алъбди итқрби илои болнўоФл ҳатто аҳбаҳи Фозои аҳббтаҳи канти ?лаи смъоу бсрои видоу лсонои Фбии исмъ ва беибср ва беибтш ва беинтқ » . Ва ин саодат аз хосияти таҷаллии зоти алуҳият буд .

Ва аммо таҷаллии сифоти ҳам бар ду навъаст : таҷаллии сифоти ҷамоли таҷаллии сифоти ҷалол .

Ва таҷаллии сифоти ҷамоли ҳам бар ду навъаст : сифоти зотӣу сифоти феълӣ . Ва таҷаллии сифоти зотии ҳам бар ду навъаст : сифоти нафасӣу сифоти маънавӣ .

Сифоти нафасӣ онаст ки хабари мухбир азон далолат кунад бар зоти бории ҷлу ъло на бар маънии зиёдат бар зот чунонк мавҷӯдӣу воҳидии вқоими бнФсӣ . Пас агар бсФти мавҷӯдӣ мутаҷаллӣ шавад он иқтизо кунад ки ҷунайд мегуфт раҳмаи аллоҳи алайҳ « моФии алўҷўди сӯии аллоҳ » ва агар бсФти воҳидӣ мутаҷаллӣ шавад он иқтизо кунад ки Абӯсаиди раҳмаи аллоҳ алайҳ мегуфт « мо фии алҷбаҳи сӯии аллоҳ » ва агар бсФти қоими бнФсӣ мутаҷаллӣ шавад он иқтизо кунад ки Абуязид мегуфт « субҳонии мо аъзами шоне » .

Ва сифоти маънавӣ онаст ки хабари мухбир аз он далолат кунад бар маънии зиёдат бар зоти бории ҷлу ъло чунонк гӯйем ӯро илмасту қудрату иродату самъу басару ҳаёту калому бақо . Пас агар бсФти олимӣ мутаҷаллӣ шавад чунонк Хизрро буд алайҳи ассалом « вълмноаҳи ман лднои уламо » улӯми ладуннӣ падед ояд ва агар бақадрат мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки Муҳамадро буд алайҳи ассалом ки бики мушти хоки лашкариро ҳазимат кард ки « ва мор мет ази Ромяти влкни аллоҳи Ромӣ » ва агар бсФти мурӣдӣ мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки бўъсмони ҳириро буд мегуфт : « сӣ соласт то ҳақи таъолии ҳама он мехоҳад ки мо момихўоҳим » ва агар бсФти самиъӣ мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки сулаймонро буд алайҳи ассалом ки овоз мӯрча мешунид ки « вқолти нмлаҳ ё аиҳо алнмли адхлўои мсои кнкм » ва агар бсФти басирӣ мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки мусанниф мегуяд : байт

Ва бҳқиқти бдонки инсони оинаи зоту сифот ҳақаст чун оинаи софии гашти баҳри сифат ки ҳазрат бирав таҷаллӣ кунад бидон сифат дар ва мутаҷаллӣ шавад . Ҳар сифат ки аз оина зоҳир шавад тасарруфи соҳиби таҷаллӣ буд на аз ани оина ӯро пазирои акси он беш нест чун софӣ буд . Сари хилофат инаст ки ӯ мазҳару мазҳари зоту сифот худовандӣ бошад .

Ва агар бсФти ҳаёт мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки Хизру Илёсро ҳаст ҳаёти боқӣ ва агар бсФти калом мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки Мӯсоро буд алайҳи ассалом «у кулами аллоҳи Мӯсои тклимо » ва агар бсФти бақо мутаҷаллӣ шавад иқтизои рафъи анонити инсонӣу субути сифот раббонӣ кунад ки « имҳўооллаҳи мо ишоءу сибт » . Ҳусайни Мансур аз ӣнҷо мегуфт :

Аммо сифоти феълӣ чун : холиқӣу розиқӣу эҳёу амотт . Чун бсФти розиқӣ мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки Марямро буд алайҳои ассалом «у ҳзии алики бҷзъи алнхлаҳи тсоқти алейк ртбои ҷнё » чун бсФти холиқӣ мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки исоро буд алайҳи ассалом « вози тхлқи ман алтини кҳиаҳи алтири бознӣ » ва чун бсФти эҳё мутаҷаллӣ шавад чунон буд ки иброҳӣмро алайҳи ассалом буд « раби арнии Киеви тҳиии аламутӣ » ва ҳамчунин исоро буд алайҳи ассалом ки «у азтхрҷи аламутии бознӣ » . Ва агар бсФти амотт таҷаллӣ кунад чунон буд ки мурӣди Абӯтуроби Нахшабиро афтод дар ҳол ки назари боязид бар вай афтод наърае бузад ва ҷон бидод . Чунин каси ҳиммат бар ҳар кас ки гуморд ҳалокаш кунад . Ва ин сифат агарчӣ аз сифот феъласт аммо таъаллуқи бсФт ҷалол дорад .

Ва сифоти ҷалоли ҳам бар ду навъаст : сифоти зоту сифоти феъл . Сифоти феъл чунонк дар сифат амотт намӯда омад .

Аммо сифоти зоти ҳам бар ду навъаст : сифоти ҷабаруту сифоти ъзмўт . Чун бсФоти ҷабарут мутаҷаллӣ шавад нурӣ бениҳоят дар ғояти ҳайбат зоҳир шавад белавн ва бесӯрат ва бекайфият . Ибтидои талолуӣ мушоҳида уфтад ки дар ҳоли фанои сифоти инсоният ошкоро кунаду маҳв осор ҳастӣ оради гоҳ буд ки шуъӯрӣ бар фано бимонаду бас . Ва агар дар ҷоми таҷаллии соқӣ « всқиҳми рбҳми шробои тҳўро » як қатраи шароби ҷалол аз қӯти вилояти солики зиёдат фаро кунад стўти он шароби ҷумлагии вилояти чунон фурӯ гирад ки шуъӯри брўҷўду фанои вуҷӯди ҳам рахт бар гирад съқаҳи иборати азин ҳолат буд . Чунонк гуфтаанд :

Мусанниф гуяд муносиби ин ҳол

Ва таҷаллии сифоти ъзмўти ҳам бар ду навъаст : сифати ҳеу қиўмӣ . Ва сифати кибриёу азимату қаҳҳорӣ чун бсФти ҳеу қиўмӣ мутаҷаллӣ шавад фанои алФно падед ояду бақои албқо рӯй намояду ҳақиқати он нур зоҳир гардад чунонк фармуд « иҳдии аллоҳи лнўраҳи ман ишо » зуҳӯрӣ ки ҳаргиз хафо напазираду тулӯъӣ ки аз ғуруб эмин гирданд .

Дар таҷаллии сифоти ҷамоли гоҳи стар буду гоҳи таҷаллии зироки мақом тлўинаст . Аммо ӣнҷо ки таҷаллии сифот ҷалоласт мақом тамкинаст дўрнгӣ бар хостаҳ агарчӣ сахт нодарра бошад . Чунонк вақте шайхи Абӯсаид дар маҷлиси шайхи абӯи алии дқоқ - қудси аллоҳи рўҳҳмо - ҳозир буд . Шайхи абӯи алӣ дар мақоми таҷаллӣ сухан меронад шайхи абӯи Саидро ҳолати ҷавонӣ буду ғлботи вақт . Бар хост ва гуфт : эй шайхи ин ҳадис бар давом бошад ? гуфто : биншин ки набошад . Дувум бор бархест ва гуфт : ин ҳадис бардавом бошад ? гуфто : биншин ки набошад . Соъатӣ бинишаст сими бор бар хост ва гуфт : эй шайхи ин ҳадис бар давом бошад ? гуфт : набошад ва агар бошад нодарра бошад . Шайхи абӯи Саиди наърае бузад ва дар чарх омад ва мегуфт : « ин азон нодарраҳост ин азон нодарраҳост ! » . Дарин мақоми ончи имон буд аёни гашту аён дар айн ниҳон шуд эътибор аз куфр ва имон бархесту дўрнгии висол ва ҳиҷрон намонад чунонк муаллиф гуяд :

Ҳақиқат « лоолаҳи алои аллоҳ » ӣнҷо мутаҷаллӣ шавад ки бути вуҷӯди бакулӣ аз пеш бархезаду салтанати алуҳияти вилояти Фрўгирд .

Чун ин ҳақиқат дар вилояти Маҳмадии алайҳи алслўаҳ падед омад ҳазрати азуи ин иборат фармуд ки « Фои илми анаи лоолаҳи алои аллоҳ » то ин мақом мушоҳида нашавад илми бҳқиқт « лоолаҳи алои аллоҳ » падед наёяд ] . «у алстғФри лзнбк » эй лзнби вҷўдк . Вҷўдки занби лои иқос ба занб .

Ончи хоҷаи алайҳ ассалом мефармуд « анаи лиғони алии қалбӣу ании лои стғФри аллоҳи фии кули явми сабъин мара » яъне аз ихтилоти халқу таблиғи рисолату иштиғоли бмъомлоти башарӣ ҳар нафас вуҷӯдӣ мезояду абри кирдор дар пеши офтоб ҳақиқӣ меояд ман бостғФори нафии он вуҷӯд мекунам рӯзии ҳафтод бор .

Дигар чун бсФоти кибриёу азимату қаҳҳории хос бар вилояти солик мутаҷаллӣ шавад боз онч ёфта буд гум кунаду даҳшату ҳайрати қоими мақом он биншинаду илму маърифати бҷҳл ва наКрет мубаддил кунад ва мегуяд : байт

Хоҷаи алайҳи ассаломи дарин мақом буд ки баъд аз вазифа « вқли раби зи ?дании уламо » вирд « ё далели алмтҳирини зи ?дании тҳиро » бар даст гирифт . Солики дарин мақоми дарё сифат гардад ҳамаи вуҷӯди мустағриқи ин ҳадис [ ва аз тишнагии ҷон бар лаб омад .

Ва агар бсФти кибриёу азимату қаҳҳории таҷаллӣ ом кунад иборат азон рӯз қиём кунанд ки дар зуҳӯри осори таҷаллии қаҳҳории рақам « кули шайъи ҳолки алои виҷҳа »

Бар носиаҳ мавҷӯдот кашаду Нидоӣ « лмни алмалик » дар диҳад « блодоъи влои мҷиб » то ҳам бсФти алуҳияти мҷиби хитоб иззат гардад ки « ллаҳи аўоҳди алқҳор »

Ва бдонки фарқии сахт дақиқаст миёни мушоҳидау мукошифау таҷаллӣ ҳар кас аз соликон барон вуқуфи наёбад . ӣнҷои ин қадар намӯда меояд ки : мушоҳида бетаҷаллӣ бошад ва бо таҷаллӣ бошаду таҷаллӣ бо мушоҳида бошад ва бемушоҳида бошад .

Ва таҷаллии ҳақиқӣ онаст ки шуъӯр бар таҷаллӣ бе мушоҳидаи зироки мушоҳида аз боб мФоълаҳаст аснинит иқтизо кунаду таҷаллии ҳақиқии рафъ аснинит кунаду исботи ваҳдат . Аммо мушоҳидау таҷаллӣ бемукошифа набӯду мукошифа он бошад ки бемушоҳидау таҷаллӣ буду аллоҳи аълам .

Ва аммо ҳадиси хоҷаи алайҳи ассалом онч фармуд » ани аллоҳи халқи одами Фтҷлии фӣа » он таҷаллӣ буд дродми бзоту ҷамеъи сифоти бмънии изҳор на бмънии зуҳӯр .

Лоҷарами мушоҳида ва шуъӯр набӯд аммо изҳори сифот буд . Ва дар вақти нафхи рӯҳ ки «у нафхати фӣаи ман рӯҳӣ » бтсрФи нафхау бтқиди рӯҳи хоси мушаррафи бшрФи азоФт « рӯҳӣ » ду каромат дар ниҳоди одам таъбия афтод : яке сари таҷаллии дувуми илми асмо « вълми одами алосмои кулҳо » . Ишорат « влқди крмно банӣ одам » бохтсоси ин ду тухми саодат буд ки дар тинати одам ва диът ниҳоданду ишорат « лҳои хилқати бедӣ » бад-ӣни ду асласт . Ва ҳақиқати хилофати ҳам азин маънӣаст ки бзоту ҷумлагии сифоти худовандӣ дару мутаҷаллӣ буд то даравии ҷумлаи сифот мавҷӯд шуду сари суҷуди млоикаҳи азинҷо буд чун ҳақ дар ваии мутаҷаллӣ буд саҷдаи бҳқиқти одамро набӯд . Чунонк имрӯзи саҷдаи қиблароу каъбаро нест соҳиби албити рости онҷои ҳам соҳиби албитро буд . Аммо Иблиси як чашм буд бидон чашм байт медид ва бичишам дигари соҳиби албит дидани кӯр буд ӯро натавонист дидани лъини гашти зирок « кули ноқиси малъун » .

Агарчӣ тухми таҷаллии ибтидо дар тинати одам таъбия афтод аммо дар вилояти Мӯсои сабза падед оварад ва дар вилояти Маҳмадии самара бкмол расед . То мунқаризи олам балки то абадан алободи хӯшаи чинони хирмани ин давлати азин самараи саодат тановул мекунанд ки « вуҷӯҳи иўмӣзи нозраҳи илои рабҳо нозира » . Ва слии аллоҳи алии Муҳамаду ?ала .