Қоли аллоҳи таъолӣ : « ани фии злки лзкрии лмни кони ?лаи қалб ӯ алқии алсмъу ҳўи шаҳид » .

Ва қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу силам : « ани фии ҷасади ибни одами лмзғаҳи азои сулҳи сулҳати баҳои соири алҷсду азои Фсдти Фсди баҳои соири алҷсди алоу ҳаии алқлб » .

Бдонки дили дртни одамии бмсобт аршаст ҷаҳонро ва чунонк арши маҳали зуҳӯри устувои сифат раҳмонятаст дар олами куброи дили маҳали зуҳӯри устувоӣ рӯҳониятаст дар олами суғро . Аммо фарқ онаст ки аршро бар зуҳӯри устувои сифати раҳмонят шуъӯр нест ва қобил нест то маҳали зуҳӯри астўоءи сифот дигар гардаду дилро шуъӯр падед ояду қобил тараққӣ бошад .

Ва ихтисоси арши бзҳўри устувои сифати раҳмонят аз анҷост ки арши ниҳояти олам аҷсом омад ва ӯ баситӣаст ки як рӯй ӯ дар олам малакӯтаст ва як рӯй ӯ дар олами аҷсому мадади файзи ҳақи таъолӣ ки бъолм аҷсом мерасад аз сифат раҳмонятаст азинҷо гӯйанд « ёрҳмни алднё » ки аз сифати раҳмоняти умуми халқро бархӯрдорӣаст ошноу бегонароу ҳайвону ҷамодро .

Ва гуфтаанд : рҳмни исмӣ хосасту сифатии ому раҳими исмӣ омасту сифатии хос чунонк исми рҳмни ҳеҷ касро натавон гуфт алои ҳақроу ҷумлаи мавҷӯдотро аз сифати раҳмонят бархӯрдорӣаст ки « ани кули ман фии алсмўоту аларзи алои отии арҳмни ъбдо »у рҳмн бар сиғт феълонаст ки маболиғатро буду босами раҳимии ҳамаи касро тавон хондан ки исмӣ омаст аммо аз сифати раҳимии ҷузи аҳли раҳматро бар хўрдорӣ набӯд ки « ани раҳмаи аллоҳи қариби ман алмҳснин » .

Ва чун асарӣ аз файзи сифати раҳмонии бъолм аҷсом хоҳад расед аввали ҷисмӣ ки қобили он файз буд арш бошад зеро ки « ақрби алоҷсоми илои алмлкўт » ӯст ки як рӯй дар олам малакӯт дорад аз ан рӯй қобили файз ҳақ шавад ва он файзро мқсми ҳам арш буд зирокаҳ аз арши бҷмлгии ҷисмонӣот маҷорӣаст пайваста ки мадади файз азон маҷории баҳри ҷинс аз ҷисмонӣот мерасад бақадр истеъдоди он чиз ва ин файзон бар давомаст ки вуҷӯд коинот бидон мадади қоим ва боқӣ метавонад буд агар як турфаи алъайни он мадад мунқатиъ шавад ҳеҷ чизро вуҷӯд намонад сар « кули шайъи ҳолки алои виҷҳа » инаст ва чун ъри ши истеъдоди қабули мадади файзи сифат раҳмонӣ дошт ин ташриф ёфт ки « арҳмни алии алърши астўӣ »у арши азин давлат бехабар .

Ҳамчунин дили одамиро як рӯй дар олам рӯҳониятаст ва як рӯй дар олами қолабу дилро азин ваҷҳ қалб хонанд ки дар қалби ду олами ҷисмонӣ ва рӯҳонӣаст тоҳри мадади файз ки аз рӯҳи мистонди дили мқсми он файз буд ва аз дили баҳри узвии урӯқии борӣк пайвастааст ки он урӯқи муҷрии файз рӯҳаст баҳри узви пас ҳар файз ки бадал расад дил қисмат кунаду баҳри узв насибӣ фиристад муносиби он узв ва агар як лаҳзаи мадади он файз мунқатиъ шавад аз дили қолаб аз кор форуманду ҳаёт мунқатиъ шавад вогари мадади он аз як узв мунқатиъ шавад бсбби садае ки дар урӯқ ки маҷорӣ файзаст падед ояд он узв аз ҳаракат форуманд ва мафлуҷ шавад .

Пас маълум шуд ки дил дар олами суғрои бмсобт аршаст дар олами куброи валикини дилро хосиятӣасту шарқӣ ки аршро нест ва он онаст ки дилро дар қабули файзони файзи рӯҳи шуъӯр бар он ҳасту аршро шуъӯр нест зироки файзи рӯҳи бадал бсФт мерасаду сифати рӯҳи дилро ҳаёту илм ва ақл мебахшад то дили мадрак он мешавад ҳамчунонк нури офтоб ки сифат ӯст файзон кунад дар хонае он хона аз файзони нури офтоб мунаввар шавад ва дар хонаи нурӣ зоҳир гардад хона мавсуф шавад бсФти офтоб дар нӯронӣат аммо файзи сифати раҳмоняти аршро бФъл ва қудрат мерасад на бсФти лоҷарами арш боқӣ мемонад ва аз он асари феълу қудрат бмўҷўдот мерасад ҳама боқӣ мемонанд валикин даришон ҳаёти падеди нмиоиду илму маърифат ки сифат ҳақаст ҳамчунонк офтоб бар кӯҳи бсФти нӯронӣат файзон мекунад кӯҳи мавсуфи бсФти нӯронӣат офтоб мешавад аммо блълу ақиқ ки дрондрўн маъданаст бФълу таъси файзон мекунад лаълу ақиқи мавсуфи нмишўди бсФти нӯронӣати офтоби валикини босри феъли офтоб мунфаил мегардад бсФти лаълӣу ақиқӣ .

Дигари онки дилро истеъдод он ҳаст ки чун тасфия ёбад бар қонӯни тариқат чунонк маҳали устувои сифати рӯҳоният буд маҳали устувои сифат раҳмонят гардад ва чун дар парваришу тасфияу тавваҷуҳ бкмол расад маҳали зуҳӯри таҷаллии ҷумлагии сифот алуҳият гардад бо онки ҷумлаи коинот аз аршу ғайри он дар муқобилаи партави таҷаллии нурӣ аз анвори сифатӣ аз сифоти ҳақ натавонад омад онҷо ки таҷаллии бкўаҳ тавр раседу кӯҳи пора пора шуд .

Аз хоҷаи алайҳи алслўаҳи вассалом нақласт ки сари ангушти кҳинаҳ берун карду сари ангушти мҳинаҳ бар нимаи он ниҳод ва гуфт : бад-ӣни миқдори нури ҳақ таҷаллӣ карда буд ки кӯҳи чунон пора пора шуд яъне бақадр ним сарангушти кҳинаҳ .

Ва баъзе бандагон бошанд ҳақи таъолиро ки чун дили эшон тасфия ва тарбият ёбад дар мтобъти Сайиди аввалин ва охирину бкмол дилӣ расад дар шбонрўзии чандини Крети дарёҳои анвори сифоти ҷамолу ҷалоли ҳақи ъзу ъло бар дили эшон таҷаллӣ кунаду таҳаммул он кунанд бтўФиқи илоҳӣ .

Аммо анк дил чисту тасфияи дил дар чисту тарбият ӯ бчисту дил чун бкмол дилӣ расад ?

Бдонки дилро сӯратӣаст ва он онаст ки хоҷаи алайҳи ассаломи онро мзғаҳ хонд яъне гӯшти порае ки ҷумла хилоиқ роҳаст вҳиўонотро ҳаст гӯшти пораи санавбарӣ дар ҷониби паҳлавии чап аз зери сина ва он гӯшти пораро ҷонӣаст рӯҳонӣ ки дили ҳайвонотро нест дили одамии рост . Валикини ҷонро дар мақоми сафо аз нури муҳаббати дилӣ дигар ҳаст ки он дил ҳар одамеро нест . Чунонк фармуд « ани фии злки лзкрии лмни кони ?лаи қалб » яъне онкасро ки дил бошад ӯро бо худоӣ инс бошад . Ҳар касеро дили исботи нафармуди дил ҳақиқӣ мехоҳад ки мо онро дили ҷону дили михўоним . Чунонк гуфтаанд . байт

Ва дилро салоҳӣ ва фасодӣ ҳаст салоҳи дил дар сафоӣ ӯсту фасод ӯ дар кудурат ӯу сафои дил дар саломати ҳавос ӯ ҳасту кудурати дил дар беморӣ ӯу халали ҳавос ӯ . Зироки дилро панҷ ҳосаҳаст чунонк қолабро панҷ ҳосаҳасту салоҳи қолаб дар саломат ҳавос ӯст ки ҷумлагии олами шаҳодатро бидон панҷ ҳис идрок мекунад . Ҳамчунин дилро панҷ ҳис ҳаст ки чун он бсломтаст ҷумлагии олами ғайбро аз малакӯтӣот ва рӯҳонӣот бидон идрок мекунад чунонк дилро чашмӣаст ки мушоҳидот ғайбӣ бидон бинад ва гӯшӣаст ки астмоءи каломи аҳли ғайбати калом ҳақ бидон кунад ва машомӣ дорад ки рўоиҳ ғайбӣ бидон шунӯд ва комӣ дорад ки завқи муҳаббату ҳаловати имону таъм ирфон бидон ёбад . Ва ҳамчунонк ҳиси ламси қолабро дар ҳама аъзост то бҷмлаҳи аъзо аз малмӯсот нафъ мегирад дилро ақл бидон мсобтаст то бҷмлгии дили бавоситаи ақл аз кули маъқӯлот нафъ меёбад .

Ҳар киро ин ҳавоси дили бсломт (аст салоҳи дил ӯ наҷоти тан ӯ ҳосиласт ва ҳар крои ин ҳавоси дили бсломт ) нест фасоди дил ӯу ҳалоки ҷумлаи тан ӯ дар онаст . Чунонк хоҷаи алайҳ ассалом фармуд « ани фии ҷасади ибни одами лмзғаҳи азои сулҳати сулҳи баҳои соири алҷсду азои Фсдти Фсди баҳои соири алҷсди алоу ҳаии алқлб » . Ва ҳақи таъолӣ дар қуръони ҳамин маънии миФрмоид ки ҳар киро ҳавоси дил саломатаст наҷоту дараҷот ӯро ҳосиласт « алои ман ?утии аллоҳи бқлби салим » . Ва ҳар киро дар ҳавоси дил халалӣ ҳаст ӯро аз баҳри дӯзах офарӣдаанд .

«у лақади зронои лҷҳнми ксирои ман алҷну алонси ?лаами қулӯби лои иФқҳўн баов ?лаами аъини лои ибсрўни баҳоу ?лаами озони лоисмъўни баҳо » . Ва ҷое дигари миФрмоид « сами бкми ъмии фаҳми лоиъқлўн »у миФрмоид « ?фонҳо лои тъмии алобсору локини тъмии улқулуби алтии фии алсдўр » ва азин маъонӣ дар қуръон бисёраст .

Пас тасфияи дил дар саломат ҳавос ӯсту тарбияти дил дар тавваҷуҳ ӯ бҳзрти алуҳияту тбро аз мосўои ҳақ . Байт .

Чунонк иброҳӣми алайҳи ассаломи бмосўоӣ ҳақ нагирист худро бемор хонд « Фнзри назараи фии алнҷўми Фқоли ании сқим » ва чун аз он бемории шифо аз ҳақ ёфт ки « возои маразати Фҳўи ишФин » тавваҷуҳи бҳзрт ҳақ кард ва аз мосўои ҳақ мтбрӣ шуд гуфт « ании барии ммои тшркўни ании ваҷҳату ҷҳии ллзии Фитри алсмўоту аларз » .

Ва дигари бдонки дилро атвор мухталифаст ва дар ҳар таври аҷоиб бисёру маъонии бишмор таъбияаст ки кутуб бисёр бшрҳи он вафо накунад . Хоҷаи эмоми Муҳамади Ғаззолии қудси аллоҳи рӯҳаи як муҷаллади китоб дар аҷоиби алқлб сохтааст ва ҳануз ъушрӣ аз аъшор он нагуфтааст аммо ӣнҷо аз ҳар чизеи рамзӣ мухтасар гуфта ояд ани шоаллоҳ .

Бдонки дил бар мисол осмонаст дар одамӣу тан бар мисоли замини зироки хуршеди рӯҳ аз осмони дил бар замини қолаби митобд ва онро бнўри ҳаёт мунаввар медорад . Ва ҳамчунонк заминро ҳафт иқлӣмасту осмонро ҳафт табақаи қолабро ҳафт узвасту дилро ҳафт таври бмсобти ҳафт тибқи осмон ки « вқди хлқкми атўоро » ва чунонк ҳар иқлӣм аз замини хосиятӣ дигар дораду азон навъе аҷноси хезад ки дар дигар ақолим набошад ҳар узвӣ аз одамии хосиятӣ дигар дорад ва навъе феъли азуи хезад ки аз дигар узв нахезад . Чунонк аз чашми бенаии хезад ва аз гӯши шунавоӣ ва аз забон гуёе ва аз дасти гироӣ ва аз пои равое ки ҳар як кори он дигар натавонад кард .

Ва ҳамчунонк ҳар табақа аз осмони маҳал кавкабӣаст сайёра то ҳафт осмони маҳали ҳафт кавкаб сайёрааст ҳар тавр аз атвори дили маъдан гавҳарӣ дигараст ки « анноси маодини кмъодни алзҳби волФзаҳ » .

Таври аввалро садр гӯйанд ва он маъдани гавҳар исломаст ки « аФмни шарҳи аллоҳи садраи ллосломи Фҳўи алии нури ман раба » . Ва ҳар вақт ки аз нури ислом маҳрӯм монад маъдан зулмат куфраст « влкни ман шарҳи болкФри садро »у маҳали всоўси шайтону тсўил нафасаст ки « иўсўси фии судӯри аннос » ӯ аз дили маҳали всоўси шайтону тсўили нафаси садр беш нест ва он пӯст диласт дар андаруни дили инҳоро роҳ нест зеро ки дили хазона ҳақасту осмон сифатаст инҳоро бар анҷо роҳ набошад ки « вҳФзноҳо ман кули шайтони раҷим » .

Ва таври дувумро аз дил қалб хонанд ва он маъдан имонаст ки « кутуби фии қлўбҳми алоямон »у маҳали нур ақласт ки « Фткўни ?лаами қулӯби иъқлўни баҳо »у маҳал бенаӣаст ки « ?фонҳо лотъмии алобсори влкни тъмии улқулуби алтии фии алсдўр »

Ва таври сим шғоФаст ва он маъдани муҳаббату ишқу шафқат бар халқаст ки « қдшғФҳои ҳбо »у муҳаббати халқ аз шғоФ нагзарад .

Ва таври чаҳорумро фуод гӯйанд ки маъдани мушоҳидау маҳал рӯятаст ки « мо кизби алФўоди мо рой » .

Ва таври панҷумро ҳуба алқлб гӯйанд ки маъдани муҳаббати ҳазрат алуҳиятасту хосони рост ки муҳаббати ҳеҷ махлуқро дарав ганҷ нест чунонк мегуяд : байт

Ва таври шашумро сувидо гӯйанд ва он маъдани мукошифоти ғайбӣу улӯм ладуннӣасту манбаи ҳикмату ганҷинаи хонаи асрори илоҳӣу маҳали илми асмо ки «у илми одами алосмои кулҳо » онаст ва дар ваии анвоъи илм кашф шавад ки млоикаҳ аз он маҳрӯманд . Муаллиф гуяд :

Ва таври ҳафтумро мҳҷаҳ алқлб гӯйанд ва он маъдани зуҳӯри анвори таҷаллӣҳо сифот алуҳиятасту сар « влқди крмно банӣ одам » инаст ки ин навъи каромат бо ҳеҷ навъ аз анвоъ мавҷӯдот накардаанд .

Ва тамомии сафои дил дар онаст ки сиҳҳату саломат тамом ёбад ва аз офати мараз « фии қлўбҳми мараз » бакулӣ берун ояду нишони сиҳҳат ӯ онаст ки ин атвор ки бар шимурдем ҳар як баҳақи убудийяти хеши қиёми намоянду бхосити маъонӣ ки дар ӣашон мўдъ махсӯс гирданд бар вифқи фармону тариқи мтобът . Ва ҳар як дар мақоми хеши шарти адаби убудийят риоят кунанд .

Қолабро ки ҳафт узваст бар ҳафт узви саҷда фармӯдаанд ки « амрати ани асҷди алии сабъаи ороб » . Дил низ бар ҳафт таври саҷда воҷибасту саҷда ӯ онаст ки рӯй аз ҳама махлуқот бигардонад ва аз таматтуъоти днёўӣу ухравӣ эъроз кунаду бҳмгии вуҷӯди тавваҷуҳ бҳзрт кунад ва аз ҳақи ҷузи ҳақи ҳеҷ нтлбду бҷмлгии атвори сар бар Утбаи убудийят наад . байт

Аммо ибтидои дилро туфулиятӣ ҳасту маразӣ бар вай муставлеаст бад-ӣни сифот мавсуф нагардад то бтрбити бҳди балоғат хеш нарасаду шифоу сиҳҳати куллӣ наёбад . Ва тарбияти дили басари шариъат тавон кард ки онро тариқат гӯйанду сиҳҳати дили бавоситаи муолиҷаи бсўобу истеъмоли адвияи тавон ҳосил кард чунонк қонӯни қуръони бшрҳи муолиҷау баёни адвияи он машҳунаст ки « вннзли ман алқуръони моҳўи шифоу раҳмаи ллмўмнин » .

Ва атиббои ҳозиқи дилро дар муолиҷаи дил ихтилофотаст ҳар каси бнўъӣ дар муолиҷа шурӯ кардаанд валикини ҳеҷ аз қонӯни қуръони қадам берун наниҳодаанд баъзе дар таҳзибу табдили ахлоқ кӯшидаанду сифатӣ аз сифоти нафсониро ки сифот змимаҳаст бзди он муолиҷа кардаанд то он сифатро ҳамида кунанд . Ки гуфтаанд : « алъалоҷи боздодҳо » .

Маслан чун хостаанд ки сифати бухлро ки навъе маразаст азолт кунанду бсҳти саховат мубаддил гардонанд онро ббзлу эсор муолиҷа кардаанду сифати ғазабро бтҳмлу ҳаламу казми ғайз муолиҷа кардаанду сифати ҳирсро бзҳду тарки дунёу таҷреду азлат мубаддил кардаанду сифати шараро бтқлили таому гуруснагӣу сифати шаҳватро бтрки лаззоту касрати муҷоҳидоту риёзот . Ҳамчунин ҳар сифатиро бзди он муолиҷа кардаанд чунонк табиби сӯратии дафъи ҳарорати бшрбтҳоӣ сард кунад ва дафъ баравадат бмъҷўнҳои гарми алии ҳозо .

Ва ин тариқии маъқӯл ва муносибаст валикини умрҳо дарин сарф шавад то як сифатро мубаддил кунаду бакулии худ мубаддил нашавад ки ин сифоти зотӣу ҷабалӣ инсонаст « лотбдили лхлқи аллоҳ ва ин сифот ҳар як дар мақоми хеши бамӣ бояд мақсӯди бакулии зоил кардан ин сифот нест .

Фалосифаро аз ӣнҷо ғалат афтод ки умр дар табдили ин сифот сарф карданду мтобъти анбиё воҷиб надоштанд ва пиндоштанд бмҷрди назари ақли ин муолиҷа рост шавад ва надонистанд ки дилро берун аз ақли дигрчаҳи олат буд чунонк бар шимурдем пиндоштанд ҳамаи худ ақласту офати ақли азин сифоти змимаҳ ҳайвонӣаст ва чун он мубаддил шавад бсФоти ҳамидаи мулкии мард бкмол расаду табдили баназар ақл хостанд ки кунанд гуфтанд мо ки илм ва ақл дорем бмтобъти анбиё чаҳ ҳоҷат дорем бонбё касеро ҳоҷат бошад ки ҷоҳил ва кам ақл буд . Надонистанд ки варои ақл олотӣ дигараст инсонро ҳзорбораҳ аз ақли шарифтар чун дили ҳақиқӣу сару рӯҳу хФӣу бъқли идроки ин олот натавон кард ва онро парвариш бъқл натавон дод ки ақли худ ибтидо аз идрок хеш оҷизаст ва дар худ маълул ва марӣзаст ва гуфтаанд « рои алълили алил » . Чунонк мегуяд « табиби идоўӣу алтбиби марӣз » [ ин ҷумлаи муҳтоҷи табиб шореъанд то аз қонӯни шариъати муолиҷа ҳар як бсўоб бифармоед чун ҷамъӣ аз аҳли залолатро дида басират бичишам банди шақоват бар бастанд аз дид хосияти шаръу србъсти анбиёи маҳрӯми монданди бостҳзо ва истихфоф бидон нагиристанд ва бхўш омад назари ақл ва сар гаштагӣ он мағрур шуданд ] лоҷарами ҳақи таъолӣ дар муқобилаи ақлу назар эшон мегуяд « аллоҳи истҳзии баҳаму имдҳми фии тғёнҳми иъмҳўн » .

Ва он тайифа агар умрӣ сарф кунанд дар табдили ахлоқ ва муҷоҳида кунанд бар қонӯни шаръ чун як замон аз муҳофизати нафаси бозмоннди нафаси дигари бораи тавсанӣ оғоз кунаду афсор аз сар фурӯ кунад ва рӯй бмротъи хеш наад вблк ҳар чанд саги нафасро бештар бар банданд гуруснатар буд ва он соъат ки аз қайди риёзат халос ёбад шара ӯу ҳирс ӯ зиёдат бошад .

Ҷумлагии сифоти ҳамин нисбат дорад ва ҳамчунин дар мақомоту сифоти дили равиш кардани бад-ӣни нсқи умрӣ аз ӯҳда дод додани сайр аз як мақом ва як сифат берун натавон омад ва чун дар парвариши сифатии дигар шурӯ кунад он сифати дигари халали пазиради пас ин кори бмҷоҳдаҳи хушк бар наёяд .

Вақте ҳусайни Мансури иброҳӣм хавос родед пурсед « фӣ эй мақоми анат » гуфт дар кадоми мақом равиш мекунӣ ? ҷавоб дод ки « арўзи нафасии фии мақоми алтўкли мнзи сулсин сана » гуфт сӣ соласт то нафасро дар мақоми таваккули риёзати миФрмоим .

Ҳусайн гуфт « ази аФнити ъмрки фии аммораи алботни Фоини анати ман алФнои фии аллоҳ » .

Пас тариқат ошиқон дигарасту тариқати зоҳидии дигар . Байт .

Пас тариқати машойихи мо - қудси аллоҳи арўоҳҳму разии анҳуам - барин ҷумлааст ки дарин кори аввал дар тасфия дил кӯшанд на дар табдили ахлоқ ки чун тасфияи дил даст доду тавваҷуҳи бшрт ҳосил омад имдоди файзи ҳақро қобил гардад аз асари файзи ҳақ дар як замони чандон табдили сифоти нафас ҳосил ояд ки бъмрҳои бмҷоҳдоту риёзот ҳосил наомадӣ [ ва ин маънӣ чун бФизи ҳақ ҳосил ояд бҳд эътидол бошаду тариқи савобу ончи бмҷоҳдту риёзат ҳосил ояд мутафовит буд бар маҳаки шаръи рост бояд кард воло аз ани фитнаҳо ва офатҳо ва халалҳои дигари хезад ] .

Ва шарти тасфияи дили он ?ит ки аввал дод таҷред сӯрат бидиҳад бтрки дунёу азлату инқитоъ аз халқу молўФоти табъ ва бохтани ҷоҳу моли тобмқом тФрид расад яъне тФрди ботин аз ҳар маҳбӯбу матлӯб ки мосўоӣ ҳақаст .

Онгаҳ ҳақяти тавҳид ки сар « фоилами анаи лоолаҳи алооллаҳ »аст рӯй намояд чаҳ тавҳидро мақомотаст : тавҳид ӣмонӣ дигарасту тавҳиди аиқонии дигару тавҳид эҳсонӣ дигарасту тавҳиди аёнии дигару тавҳиди Айнии дигар ва то дод ин ҳамаи бандаад бўҳдонит нарасад ва то доду ҳдонити надиҳади бҳқиқт ваҳдат нарасад ки соҳили баҳр аҳадятасту шарҳи ин мақомот итнобӣ дорад .

Аммо ин ҷумлаи бтбдили ахлоқ ҳосил наёяд алои бтсФиаҳи дилу тавваҷуҳи баҳақ . Ва чун бақадр вусъи мурӣд аз ӯҳдаи таҷреди сӯратӣу тФриди ботинӣ берун омад дар дар тасфияи дили иқбол бар мулозимати хилвату мудовимат зикр кунад то бхлўти ҳавоси зоҳир аз кор маъзул шаваду мадади офоти маҳсусот аз дил мунқатиъ гардад чаҳ бештари кудурату ҳиҷоби дилро тасарруфи ҳавос дар маҳсусоти падед омадааст .

Чун офати ҳавос мунқатиъ шуд офати всоўси шайтонӣу ҳўоҷс нафсонӣ бимонад ки дил бидон мукаддар ва мушавваш бошад роҳи он бмлозмти зикру нафии хотир бар тавон бастан чунонк шарҳи он дар фасли эҳтиёҷи бзкр « лоолаҳи алооллаҳ » бияёд ани шоаллоҳ .

Пас бнўри зикри внФии хотири дил аз ташвиши нафасу шайтон халос ёбад боҳўоли хеши пардозаду завқи зикр бозёбаду зикр аз забон бастанду дили бзкр машғӯл шавад . Хосияти зикр ҳар кудурату ҳиҷоб ки аз тасарруфи шайтону нафаси бадали расида буд ва дар дил мутамаккин гашта аз дили маҳв кардан гирад . Чун он кудурату ҳиҷоб кам шавад нури зикр бар ҷавҳари дили тобад дар дилу ҷлу хавф падед ояд « анмои алмўмнўни аллазӣнаи азои зикри аллоҳу ҷлти қлўбҳм »у баъд аз он чун дил аз зикр шурб ёфт қасовати азу бар хезади велину риққати дарав падед ояд « сами телин ҷлўдҳму қлўбҳми илои зикри аллоҳ » .

Ва чун бар зикри мудовимати намояди султони зикр бар вилояти дил муставле шавад ва ҳар ч на ёдҳқу муҳаббат ҳақаст ҷумларо аз дил берун кунаду сарро бмроқбт фаро дорад . Байт .

Чун султони зикри сокини вилояти дили ббўди дил бо ӯ итмӣнон ва инс гирад ва бо ҳар чаҳ ҷузваст ваҳшат зоҳир кунад « аллазӣнаи омнўоу ттмӣни қлўбҳми бзкри аллоҳи алобзкри аллоҳи ттмӣни улқулуб » то зикру муҳаббати ҳеҷ махлуқ дар дил меёбад бидонад ки ҳануз кудурату бемории дил боқӣаст ҳам бмсқл « лоолаҳи алооллаҳ »у шарбати нафии мосўои ҳақи азолти он бояд кард то онгаҳ ки дили нақшпазир калима шаваду дили бҷўҳри зикр мтҷўҳр гардад . Онҷои ҳеҷ андешае ғайр ҳақ бинмоанду ҳама сӯхта шаваду нури зикру ҷавҳари калимаи қоими мақоми ҷумлаи нуқӯш собит гардад . Шайх мҷдолдин фармоед қудси аллоҳи рӯҳаи алъзиз .

Дарин вақти султони ишқи рояти салтанати бшҳри дил фурӯ фиристад то бар сари чаҳор сӯии дилу рӯҳу нафас ва тан бизананду шаҳнаи шавқро бифармоед то нафаси қлоши сифатро брсни дард бар бандаду каманди талаб бар гардан ӯ нааду бсёстгоаҳ дил оварад ва дар пояи илми султонии ишқи бтиғи зикри сари ҳавоӣ ӯ бар дораду бдрхти ихлос фурӯ кунад дуздони шаётин ки ҳамкорон нафас буданд бишинаванду сиёсати султонии бибинанди шаҳри ҷасад холӣ кунанд ва аз вилояти рахт берун баранд . байт

Ҷумлагии ринуаду авбоши сифоти змимаҳи нафаси кордўи кафани аҷз бар гиранду бадари таслими бандагӣ дар оянд ва гӯйанд « рбнои злмнои анФсно » . Агар қассобӣ бикаш ва агар султонӣ бубахш ва бибахшоӣ . байт

Султони ишқи ҷумла ӯ бош вари навад сифоти змимаҳи нафсониро аз риндӣу нопокӣ тавба диҳаду халъати бандагӣ дар гардан эшон андозаду сарҳангии даргоҳи дили бадишон арзонӣ дорад . Чун басомон шуданд ки ин азишон матлӯб буд . Байт .

Чун шаҳри ҷасад аз ғавғои ринуади шаётину ташвиш ӯ бош сифоти змимаҳи нафсонии поки гашту оинаи дил аз зангори табиат софӣ шуд баъди азин боргоҳи ҷамоли самадятро шояд бал ки мшрўқаҳи офтоби ҷамоли аҳадятро зебад .

Акнӯн султони ишқро бшҳнгӣ фурӯ доранду вазири ақлро ббўобӣ бар дар дил нишонанду шаҳри дилро бзиўру лолӣу ҷавоҳири яқину ихлосу таваккулу сидқу караму муруввату футуввати вуҷӯду саховату ҳаёу шуҷоату фаросати вонўоъи сифоти ҳамидау хисоли писандидаи бёроинд . Чаҳ бӯдааст ? султони ҳақиқии бхлўтсроӣ дил меояд маъшӯқи аслӣ аз ттқи ҷалол ҷамол менамояд дигари бораи човуши лои илоҳи боргоҳ аз хосгёни сифоти ҳамидаи ҳам холӣ мекунад зеро ки ғайрати нафй ғайрият менамояд дил ки ошиқи сӯхта деринааст ва чун ёқӯби сокини байти алоҳзон синааст дидаи бҷмоли Юсуф равшан хоҳад карду байти алоҳзонро бҷмоли Юсуфӣ гулшан хоҳад гардонид ва аз ғами бшодӣ ва аз меҳнат бдўлт хоҳад расед ва аз крбти фурқати бъзт васлат хоҳад пайваст . байт

Дили дарин мақоми бҳқиқт дилӣ раседу бсҳту сафои аслӣ боз омад ва он сифоти нафсонӣ ки бъмрҳои бмҷоҳдоти хушк мубаддил нагаштӣ дарин кимиёгарӣ зикру муроқибати дилу тавваҷуҳ ӯ ҷумлаи мубаддили гашт ,у бакулии сар бар хат бандагӣ ниҳоданд , ӣнҷо кор фармо на диласт ё рӯҳ то баъзе сифоти нафаси инқиёди намоянд ва баъзе нанамоянд бал ки султони фармонравоӣ « вънти алўҷўаҳи ллҳии алқиўм » боргоҳи дилро аз заҳмати ағёр холӣ кардаасту тахтгоҳи хоси сохта ки « лоисънии арзӣу лосмоӣӣу анмои исънии қалби абдии алмўмн » . Баъди азин фармони ҳақ бар ҷумлаи аъзоу сифот ғолиб омад ки « валлоҳи ғолиби алии амра » ҳеҷ узвӣу сифатии натавонад ки бтбъи худ тасарруф кунанд алои боМарви ишорати ҳақ ки « канти ?лаи смъоу бсроу лсонои видо беисмъ ва беибср беинтқ ва беибтш » .

Пас дарин мақоми дили маҳали зуҳӯри ҷумлагии сифот ҳақ гардад ва чун сифот бар ду навъаст сифоти лутфу сифоти қаҳру дили мазҳари ин ду сифати гашти ҳазрати иззат гоҳе бсФти лутф ошкоро шавад бар дилу гоҳи бсФти қаҳру дили пайваста дар тасарруфу тақаллуби зуҳӯри ин ду сифат бошад . Азуи хоҷаи алайҳи ассаломи ин ишорат фармуд « қалби алмўмни байни алосбъини ман асобъи арраҳмони иқлбҳои Киеви ишоء » ишорат бар ҳмонит кард болўҳит накард зироки дили маҳали устувои сифати раҳмоняти гашт чунонк дар аввал гуфтаем . Ва слии аллоҳи алии Муҳамаду ?алаи аҷмъин .