Қоли аллоҳи таъолӣ « Киеви ткФрўни биллоҳу кантами амўотои Фоҳё кам сами имиткми сами иҳиикми сами илайҳи трҷъўн » .

Ва қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу силам « мўтўо қабл ани тмўтўо » .

Бдонки нафаси мулҳама онаст ки мушарраф гашта буд бшрФи илҳомоти ҳақу ртбти мартабаи қисм ҳақ ёфта бошад чунонк фармуд «у нафас ва мо сӯйҳо Фолҳмҳои фуҷурҳо ва тақвоҳо » . Ва ӯ онаст ки дар олами арвоҳ дар саф дувум бӯдаасту зикр ӯ дар қуръони ҳам дар мартаба дувумаст ки « Фмнҳми золими лнФсаҳ ва манеҳам муқтасид » .

Ва исми муқтасидӣ бар вай азон ваҷҳ афтод ки ӯ мутавассити ду оламаст на як ҷиҳати олам собиқонаст ки дар саф аввал буданд ва на як ҷиҳати олами золимон ки саф сим буданд ва ӯ нафаси авоми авлиёу хавос муъминонаст . Ва ӯ шарафи илҳом ҳақ бидон истеъдод ёфтааст ки дар олами арвоҳи миён ӯу ҳазрати иззати воситаи арвоҳи анбиёу хавоси авлиё буд имдоди файзи раббонӣ ки борўоҳи аҳли саф аввал мерасед партави он боҳилли саф дувум мерасед насибае азон алтоф меёфтанду завқи мухотаботи ҳақ аз пас ҳиҷоб ҳосил доштанд . Чун бад-ӣн олам пайвастанд агарчӣ бсФти амморагӣ мубтало шуданд аммо завқи файзи ҳақ аз коми ҷон эшон нарафта буду лиззати истимоъи хитоб « аласти брбкм » дар самъи дили эшон боқӣ буд .

Пас босри он шавқ ки дар тухми рӯҳонияти боқӣ буд дил бар ҷаҳон фонӣ наниҳоданд ва аз асфали соФлини табиат рӯй бзрўаҳи аъло алӣин убудийят овараданд ва бар қазия « қади аФлҳи ман зкиҳо » дар тазкия нафас кӯшиданду тарбияти он тухми боби аъмоли солеҳаи шариъату тақвияти қӯт тариқат медоданд то асари тарбият дар тухми нафаси аммораи сифати зоҳири гашту нури шариъат бар зулмат нафас тофт .

Ва он тухмро ки нисбати дона хурмо додаем дар фасли мақдам бар худ биҷунбеду сабзаи сар берун кард .

Чун қадре аз банду ҳиҷоби вуҷӯди хеш раҳоӣ ёфт ва аз зиндони вуҷӯди донагии даричае бар фазои ҳавои убудийяту мақоми шаҷари гиш кушода шуд худро дар ҳабси вуҷӯди дона бӯдан маломат кард ва гуфт : чун митўонӣ ки бтрбиту тзкити азин ҳабси халосу фалоҳи ёбӣ чаро таваққуфи равои дорӣу камари ҷаду иҷтиҳод бар миён набандӣ ва чун лӣимони бад-ӣни ҳазизу асфал розӣ бошӣ ? ӯро дарин мақоми нафас ливома хонанд ки бмломт хеш бархест .

Пас таъсии анояти азалӣ ӯро дар кори бандагӣ ҳар соъати маҷдтар мигрдонду шавқи ишқ ӯ бғоит тар мерасонад . Ва ӯ бғлботи шавқу рғботи завқ дар касрати муҷоҳидаи вуҷӯдати муомилаи мёФзоид ва аз ҳар ҳаракатӣ ки бар қонӯн фармон мекунад нурии дигар таваллуд мекунаду мадади қӯт имон мешавад ки « лиз дод вои аимонои маъаи аимонҳм »

Ва он шаҷараи убудийят ҳар рӯзи тароватӣ дигар мегирад ва аз олами суфлои бъолми улӯм тараққӣ мекунад то шаҷараи тамом аз дона берун ояд ки «у кантами амўотои Фоҳё кам » аввали донаи мурда буд чун сабзаи азу берун омад « Фоҳё кам » зиндаи ббўд « сами имиткм » яъне донаро бакулӣ дар шаҷара маҳв кунанд « сами иҳиикм » яъне дигари бораи он донаро дар кисвати шукуфа аз дарахти беруни орад . Агарчӣ дар духти маҳв шуда буд ва мурда гашта дигари бора бар сари шохи зиндаи гашт ва аз гӯри шохи сар берун кард кафани шукуфа дар дӯши баста . байт

Нафаси дарин ҳолати бмқоми аслии хеш боз расед ки шукуфаи вор бар сари духт убудийят омад аммо чун самара бкмол нарасидааст ҳануз як қадам дар мақом дарахтӣ дорад ва аз анҷо ғизо мекашад асткмоли хешро ва як қадам дар мақом самарагӣ дорад ва дар хатари онки бондки сармое ё ббодии сахттар « Фҷълноаҳи ҳбои мнсўро »

Бар ранҷбаради чандини сола ӯ хонанд . Ва ӯ дарин мақоми истеҳқоқ он ёфта ки салоҳу фасоди хеш мушоҳида мекунаду тарсон ва ҳаросон мебошаду мадади илҳомоти раббонии бадв муттасил мешавад ки тақвоу фуҷур ӯ бо ӯ менамояд . Дарин ҳол дар хатарӣ азимаст зирок мухлисаст яъне аз ҷинси донаи шаҷара халос ёфта ва бар сари шохи ихлоси омада « волмхлсўни алии хатари азим » . Пеши азин ки дар шаҷараи банд буд ё дар донаи маҳбӯс буд ин хатар надошт ки баҳри бодӣу сармое ботил шавад . байт

Аммо акнӯн ки аз раҳми шаҷараи бзод ва дар қмоти латифи шукуфаи пичидндши Тифл нав аҳдаст бондки осебӣ ботил шавад . Агар муроқибати аҳвол ӯ бшрт наравад нафаси дарин мақом ки завқи илҳомот ҳақ ёфтааст ва бо олами ғайб ошно гашта хатар он дорад ки ббоди васвасаи шайтонӣ ё бсрмои аҷаби нафсонӣ аз шаҷараи убудийяти блъоми вор дар уфтад . Ҳазрати ҷлти дарин ҳолати ёздаҳи қисм ёд кардааст таъкидро то солик ғифлат набарзад . Ва намӯда ки агар нафас парвариш ёбад дарин мақом фалоҳ ёфт яъне аз шукуфаи млҳмгии бсмраҳ мтмӣнгӣ расад ва агар аз тарбият маҳрӯм монад бхсорт гирифтор шавад яъне дар шукуфагӣ пажмурда шавад ва ночиз гардад . Чунонк фармуд « волшмсу зҳиҳо » то онҷо ки « қади аФлҳи ман зкиҳоу қади хоби ман дсиҳо » . Ва дар ҳеҷ мавзе аз қуръони чандини қисми бики ҷо ёд накардааст ки дарин мавзе .

Ва сараши он ки ҳеҷ чиз аз махлуқоти шарифтар аз нафас инсон несту нафасро дар ҳеҷ мақоми он нозукӣ нест ва он хатар ки дар мақоми млҳмгӣ чаҳ аз хеши тамом халос наёфтаасту завқи ғайбу илҳомот боз ёфта ғурур он тавонад буд ки магари мақом камоласт даму ишва шайтон бихӯраду баназари аҷаб ва хуш омаду бузургӣу хайрят бахуд бознагард Иблис вақт шавад ва ба тунди боди лаънати шукуфаи вор аз дарахти қабул бар хок мазаллат уфтад .

Ва нафасро дарин мақоми баъд аз онк чун шукуфаи аввал аз донаи бзод ва дар шаҷараи муддатии банд буду дигари бора аз шаҷараи бзод ва бар сари шох офариниш омад то завқи илҳомоти ҳақ боз ёфт дигари бора аз шукуфаи бмибоиди зод то самара шавад ва дар самараи бкмоли пухтагӣ расӣдан то комили ин мақом шавад зирокаҳ дар ҳар мақом аз мақомоти нафасро ибтидо ва интиҳоӣ ҳаст .

Дар мақоми млҳмгии ибтидоӣ ӯ онаст ки дар худ завқи илҳомот ҳақ ёбад бар ҳар тақвоу фуҷур ки басар он расад то ҳақ аз ботили бози шиносаду ботил аз ҳақи бидонаду татаббуъ ҳақ кунад ва аз ботили иҷтиноби намояд . Хоҷаи алайҳи ассаломи дарин мақом дуо мекард « аллоҳами арноолҳқи ҳқоу арзқнои атбоъау арнои алботли ботиллоу арзқнои иҷтиноба » . Дар бдоити ҳақу ботил дидан ва шинохтанаст ва дар ниҳояти тавфиқ ва қӯт ёфтан бртрки ботилу атбоъи ҳақ . Ва ин маънӣ дар мурдагии нафас аз сифоти змимаҳу зиндагии дили бсФоти ҳамида муяссар шавад ки « мўтўо қабл ани тмўтўо » .

Ва мурӣди содиқро самоъи дарин мақом ҳалол шавад аз чанд ваҷҳ : яке онк чун нафас аз сифот змимаҳ бамурд ърс ӯро самоъ бояд кард аз ӣнҷост ки чун суфиёнро азизӣ вафот кунад бърс ӯ самоъ кунанд .

Дувум барои таҳнияти дил ки ӯро бомаъонии ғайби издивоҷии падед омадаасту мъоқдаҳ бо сифот ҳамида карда дар эълони никоҳи самоъ суннатаст ки « аълнўои алнкоҳи влўбзрби даф » .

Сим чун нафасро дидаи ҳақи бинӣу гӯши ҳақи шинавӣ падед омаду завқи илҳомоти бозёфт дар ҳар ч муносибатӣ бошад азон завқи илҳомот ғайб ёбаду ҷунбиш ӯ сӯии ҳақ буд . Чунонк фармуд « аллазӣнаи истмъўни алқўли Фитбъўни аҳсана » .

Пас ҳар қавл ки аз қўоли шунӯд дар кисвату вазнии мавзун азон қавли завқи хитоб « аласт » ёбад ва бидон савти хуши ҷунбиши шавқи сӯии ҳақ падед оварад . Охир кам аз шутурӣ нест ки бсўти ҳаддии ҷунбиши шавқи бўтни молўФу мръии маърӯфи худ падед меоварад .

Ва бидон вазни мавзуни мурғи рӯҳонияти қасди маркази аслӣу ошён ҳақиқӣ кунад . Ва чун хоҳад ки дар парвоз ояд қФси қолаб ки мурғи рӯҳи дарави бпнҷи қайд ҳавос муқайядаст музоҳимати намояд . Чун завқ хитоб ёфтааст мурғи рӯҳи ором натавонад кард дар изтироб ояд хоҳад ки қФси қолаби бишиканад ва бо олам хеш равад . байт

ҚФси қолаби бтбъит дар изтироб ояд рақсу ҳолати иборат азон изтиробаст .

Чун мурӣди соҳиби риёзати дарин ҳолат ва ин мақом бошад шояд ки вақт вақте бсмоъи дафи венӣ ҳозир шавад . Бшрти онк дар хизмати шайх хеш бошад ё дар суҳбати ҷамъии ёрон ки ҳамдард ӯ бошанд . Ва аз суҳбати ағёр то тавонад эҳтироз кунад магари касоне ки аз сари ниёзу эътиқодии тамом ҳозир шаванду суҳбат ба адаб ва ҳурмат доранд .

Ва мурӣд бояд ки дар самоъи ҳаракат бтклФ накунаду дили хеши бомаъонии байту ашороти нағамоти не ҳозир дорад . Ва баҳри ворид ки бар дил ояд ё баҳри ҳолат ки рӯй намояд дар ҳаракат наёяд . То тавонад самоъи бадал фурӯ мехӯрд агар биравӣ ғолиб шавад ва беихтиёр ӯро дар ҳаракат оварад онгаҳ раво буд . Ва дар мувофиқати ёрони ту аҷди ҳам раво доштаанд чун аз ръўнти нафас холӣ бошад . Ва дар самоъ одоб бисёраст ки ин мавзеи таҳаммул он накунад . Аммо то тавонад ҳурмати ёрон гӯш дорад то дилӣ аз ҳаракот ӯ нхрошд . Ва самоъ аз сар шурб накунад ва дар китмони маънӣу тарк даъовӣ кӯшад . Ва дар кули аҳволи мунтазири илҳомот ҳақ бошад то онч кунад бнўр илҳом кунад на аз зулмати табъ . Ва ибтидои дарин мақоми салоҳу фасоди аҳволи хеши болҳом тавон донист ва дар васати мақоми бошорти ҳақ .

Ва фарқи миёни илҳоми ҳақу ишорату калом онаст ки илҳом хитобӣ бошад аз ҳақ ба дил бо завқи валикин бешуъӯру ишорат хитобӣ бошад бо завқу шуъӯри валикин бар мз на сариҳ . Ва калом хитобӣ бошад бо завқу шуъӯру сариҳ . Валикин дар мақоми млҳмгии нафаси калом падед наёяд калом дар мақоми мтмӣнгии нафас падед ояд ки « ё ?итҳо алнФси алмтмӣнаҳи арҷъии илои рбк » ин хитоб сариҳаст .

Ва ниҳояти мақоми млҳмгӣ онаст ки нури ҳақ дар дил мутамаккин шавад то баҳр ч нигарад бнўр ҳақ нигарад ки « алмўмни инзри бнўри аллоҳ » . Азон вақт ки илҳом падед ояд мартабаи хавос муъминонаст то он вақт ки « нурулло » дар дил мутамаккин гардад онгаҳ мартаба авом авлиёст ки « аллоҳ вале аллазӣнаи омнўои ихрҷҳми ман алзлмоти илои алнўр » .

Чун бад-ӣн мақом расед камоли маъоди ин тайифааст ки муқтасидонанд ва дар олами арвоҳи аҳли саф дувум бӯдаанд анвори алтофу файзи ҳақ аз пас ҳиҷоби сафи арвоҳи анбиёу хавоси авлиё бадишон мерасидааст .

Пас ҳар касеро аз аҳли сафи дувум бақадр исобати нури файзи ӣнҷо дар мтобъти анбиёу авлиёи саъии ваҷду талаб падед ояд ва чунонк дар ҳар сафи тафовути қурбу баъдӣу ямин ва ясорӣ бӯдааст баъзе арвоҳро бар баъзе асари он дар саъйу талаб ҳар кас зоҳир шавад ва дарёфт ва ноёфт ҳам муассир бошад .

Ва чун дар сафи дувум ҳар рӯҳӣ дар муқобилаи рӯҳии дигар афтода бошад аз сафи аввал ки сафи арвоҳи анбиё ва хавос авлиёст ӣнҷои баҳмони муносибати ин касро бо он набӣ ё вале иродату муҳаббат зиёдат бошад аз дигарон чунонк хоҷаи алайҳ ассалом фармуд « алорўоҳи ҷунуди мҷтдаҳи Фмои таъоруфи минҳои аӣтлФ ва мо тнокри минҳои ахтлФ » .

Ҳар ки онҷои якдигарро шинохта бошад ё ди рмқоблаҳ ё дар ҷавор афтода бидон нисбати ӣнҷои маърифату улфату маваддат падед ояд . Ва агар он шахсро басӯрат дар наёбад бошад ки дар хоб ё дар воқеа ӯро бинаду азуӣ мадад ёбад .

Ва ин тайифаро ки аҳли саф дувуманд дар мисоли тухми арвоҳи эшонро самараи хурмои ниҳода будем дар фасли мақдам . Ва хурморо агар чаҳ завқӣ ва ҳаловатӣ ҳаст аммо пӯст ӯст донаи он мағзӣ надорад ки мунтафаъ бошад . Ишорат бидон маънӣаст ки маъоди ин тайифа агарчӣ аъло алӣин биҳишт бошаду қурбати вҷўори анбиёу хавоси авлиё ки « аўлӣки маъаи аллазӣнаи анъми аллоҳи алайҳими ман алнабӣин » алоиаҳ ва бо эшон бошанд ва азишон набошанд дар мақоми ъндит « фии мақъад сидқ ъанд млики муқтадир » .

Хоҷаи алайҳи ассаломи ин ташрифи маъаяти ҷумлаи мурӣдону муҳибонро собит мекард « алмри маъаи ман аҳб » аммо давлати ихтисоси аҳляту миннати манят ба салмон сӯхта расед ки « алслмони мнои аҳли албит » . Шарҳи ин мақому аҳли ин мақом дар фасл мўхр бияёд ани шоаллоҳу слии аллоҳи алии Муҳамаду ?ала .