Маҷлис : оёту авқоти ҳузурро гӯйанд , бо ҳақи таъолӣ .
Ъушрат : лиззат инсаст , бо ҳақи таъолӣу шуъӯру огоҳӣ аз лиззат .
Тараб : инсаст бо ҳақи таъолӣу сарвари дил дар он .
Айш : давом ҳузурасту фароғати он ба тамомӣ .
Шароб : ғлботи ишқро гӯйанд , бо вуҷӯди аъмол , ки мустуҷиб маломат бошад ва он аҳли камолро бошад , ки ахасанд , дар нҳоёти сулӯк .
Шароби хом : айши томи мамзуҷро гӯйанд , яъне муқорини убудийят .
Шароби пухта : айши сарфро гӯйанд , муҷаррад аз мода .
Шробхонаҳ : олами малакӯтро гӯйанд .
Май : ғлботи ишқро гӯйанд , бо вуҷӯди аъмол , ки муқорин саломат бошад ва ин хавосро бошад ки дар сулӯк мутавасситанд .
Майхона : олами лоҳутро гӯйанд .
Майкада : қадами муноҷотро гӯйанд .
Хмхонаҳ : мҳбти ғлботи ишқро гӯйанд , ки олам қалбаст .
Бода : ишқро гӯйанд , вақте ки заъиф бошад ва ин авомро низ бошад , ва дар бдоити сулӯк буд .
Соқӣ : шаробдорро гӯйанд .
Қадаҳ : вақтро гӯйанд .
Ҷом : аҳволро гӯйанд .
Суроҳе : мақомро гӯйанд .
Хам : мавқифро гӯйанд .
Ҷуръа : асрору мақомоту ҷамеъи аҳволро гӯйанд , ки дар сулӯк аз солик пӯшида бошад .
Мастӣ : фурӯ гирифтан ишқаст , ҷамеъи сифоти дарунӣу бурунироу иборат аз ӯ скр авваласт .
Масти хароб : астғроқро гӯйанд , бе ҳеҷ огоҳӣ аз ҳеҷ ваҷҳ .
Ним мастӣ : огоҳӣ аз астғроқро гӯйанду нзрдоштн бар астғроқи худ .
Харобот : харобиро гӯйанд .
Ҳушёрӣ : офотаст аз ғалабаи ишқи сифоти дарунӣу берӯнироу иборат аз ӯ сҳў авваласт .
Хумор : раҷъатро гӯйанд , аз мақоми вусӯл ба қаҳр , на бтриқи инқитоъ .
Риндӣ : қатъ назараст , аз анвоъи аъмол дар тоъат .
Қлошӣ : муоширату мубоширот аъмоласт , чунонкии иқтизоӣ аҳволаст .
Авбошӣ : тарк савобаст , ҳам аз кардани тоъат ва ҳам аз иҷтиноби маъсият , дар ғалабаи муҳаббат .
Лоуболӣ : бок надоштанаст , аз ҳар навъ ки пеш ояд ва гуяд ва кунад .
Шамъ : нури аллٰаҳро гӯйанд .
Кабоб : парвариш диласт , дар таҷаллӣот .
Сабӯҳӣ : мҳодсаҳро гӯйанд .
Ғиўқӣ : мсомраҳро гӯйанд .
Шоҳид : таҷаллиро гӯйанд .
Нақл : кашфи маъонӣу асрорро гӯйанд .
Субҳ : тулӯъи аҳволу авқотро гӯйанд .
Бомдод : мақоми гаштани аҳволу авқотро гӯйанд .
Шабонгоҳ : малик шудани аҳволро гӯйанд .
Рӯз : ттобъи анворро гӯйанд .
Шаб : олами ғайбиро гӯйанду ҷабарутро низ гӯйанд ва ин олам хаттӣаст мумтади миёни вуҷӯду адам , ва баъзе гӯйанд : ки миёни олами халқу амр , ва баъзе гӯйанд : миёни олами убудийяту рубубият .
Шаби қадар : бақои соликро гӯйанд , дар айни истеҳлок ба вуҷӯди ҳақи таъолӣ .
Шаби ялдо : ниҳояти алвони анворро гӯйанд , ки саводи аъзам буд .
Ид : мақоми ҷамъро гӯйанд .
Наврӯз : мақоми тафриқаро гӯйанд .
Кофар : соҳиби мақоми аъмоли тафриқаро гӯйанд .
Куфр : торикии олами тафриқаро гӯйанд .
Тарсо : маъонӣу ҳақоиқро гӯйанд , вақте ки дақиқ ва рақиқ бошад .
Дайр : олами инсониро гӯйанд .
Клисё : олами ҳайвониро гӯйанд .
Бут : мақсӯду матлӯбро гӯйанд .
Ноқавс : ёд кардану зикри мақоми тафриқаро гӯйанд .
Чилипо : олами табоиъро гӯйанд .
Тавба : бозгаштан аз чизеи ноқиси нозилро гӯйанд , ва рӯй овардан ба чизеи комили олӣ .
Имон : миқдори донишро гӯйанд ба ҳазрати ҳақи таъолӣ .
Ислом : аъмолу мтобътро гӯйанд .
Дайн : эътиқодиро гӯйанд , ки аз мақоми тафриқаи сар бар карда бошад .
Зуҳд : эърозро гӯйанд , аз зёдтӣу фузули днёўӣ , лекин вақте ки нафасро дар он шавқӣ бошад .
Ибодат : иҷтиҳоди соликро гӯйанд .
Намоз : мтоўътро гӯйанд .
Рӯзау имсок : қатъи илтифотро гӯйанд .
Зкўаҳ : тарку эсорро гӯйанду тасфияро низ гӯйанд .
Каъба : мақоми васлатро гӯйанд .
Ҳаҷ : сулӯки илои аллٰаҳро гӯйанд .
Биёбон : вақойиъи тариқро гӯйанд .
Томот : маорифро гӯйанд .
Хирқа : салоҳиятро гӯйанду саломати сӯратро низ гӯйанд .
Саҷҷода : сади ботинро гӯйанд , яъне ҳарчӣ рӯй нафас дар он бошад .
Фурӯхтан : тарки тадбиру иҷтиҳодро гӯйанд , бо худои ъзўҷл .
Вом : мақодӣр беихтиёриро гӯйанд .
Гарав кардан : таслим вуҷӯдаст , ба ҳукми мақодӣру тарки тадбиру иҷтиҳод ба ихтиёри худ .
Бадал кардан : удӯлро гӯйанд , аз чизе ба чизе ба ҷиҳатӣу ғаразӣ аз ағроз .
Дрбохтн : маҳв кардани аъмоли мозӣаро гӯйанд аз назари ботин .
Тарк кардан : қатъи амлро гӯйанд аз чизе .
Рафтан : урӯҷро гӯйанд , аз олами башарият , ба олами арвоҳ .
Бархестан : қасду азиматро гӯйанд .
Нишастан : сакинаро гӯйанд .
Омадан : раҷъатро гӯйанд , ба олами башарият , аз олами арвоҳ ё олами астғроқу скр .
Дарун : олами малакӯтро гӯйанд .
Ақл : олати тмиизро гӯйанд , миёни хайру шару неку бад .
Фаҳм : олат дарёфтанро гӯйанд .
Берун : олами маликро гӯйанд .
Поиз : мақоми хумудро гӯйанд .
Баҳор : мақоми илмро гӯйанд .
Тобистон : мақоми маърифатро гӯйанд .
Зимистон : мақоми кашфро гӯйанд .
Гулзор : кушодагиро гӯйанд мутлақан , пас ба ҳарчӣ азоФт кунанд ба он азоФт карда бошанд ва ба он бозхўоннд .
Бустон : маҳали кушодагиро гӯйанд , омтар аз онкӣ ба чизе махсӯс бошад , ё на .
Наргис : натиҷаи илмро гӯйанд , ки дар дил пайдо шавад , аз тарабу фараҳу мазиди амал .
Гул : натиҷаи амалро гӯйанд , ки дар дил пайдо шавад .
Лола : натиҷаи маорифро гӯйанд , ки мушоҳида кунанд .
Шукуфа : улувва мартабаро гӯйанд .
Бунафша : нуктаеро гӯйанд , ки қӯти идрок дар он кор накунад .
Райҳон : нуриро гӯйанд , ки аз ғояти тасфияу риёзати ҳосил шуда бошад .
Нашав : тараққиро гӯйанд .
Намо : иззат ёфтанро гӯйанд , аз парвариши рубубият .
Зардӣ : заъфи сулӯкро гӯйанд .
Сурхӣ : қӯти сулӯкро гӯйанд .
Сабзӣ : камоли мутлақро гӯйанд , боқии кулҳо бар ин қиёс кунанд , аз ин рангҳо ки гуфта шуд аз ҳар қабил ки бошад ,у таъвил аз он гиранд .
Абр : ҳиҷобиро гӯйанд , ки сабаби вусӯл шуҳуд бошад , бавоситаи иҷтиҳод ки бинмоӣанд .
Борон : нузули раҳматро гӯйанд .
Ҷӯйбор : маҷории убудийятро гӯйанд .
Сипедӣ : як рангиро гӯйанд , ки ба тавваҷуҳ том ёбанду қатъи мосўӣ .
Кабӯдӣ : тхлити муҳаббатро гӯйанд , ба ҳарчӣ ғайр муҳаббат бошад .
Оби равон : фараҳи дилро гӯйанд .
Сайл : ғалабаи аҳволи дилро гӯйанд ки фараҳ ва трҳ бошад .
Буи : огоҳӣ аз алоқау пайвастагии дилро гӯйанд , ки дар асл бӯдааст , дар мақоми ҷамъи аввал , акнӯн дар ҳолати тафриқа афтодааст .
Насим : бод оварад аноятро гӯйанд .
Мутриб : огоҳкунандаро гӯйанд .
Ноӣ : пайғоми маҳбӯбро гӯйанд .
Даф : талаби маъшӯқро мари ошиқро гӯйанд .
Тарона : ойини муҳаббатро гӯйанд .
Нолаи зор : ҳнини мҳтро гӯйанд .
Нолаи зер : ойини муҳибро гӯйанд .
Самоъ : маҷлисро гӯйанд .
Пой кӯфтан : тўоҷдро гӯйанд .
Даст задан : муҳофизату муроқибати вақтро гӯйанд , боқии созҳоро аз чангу рубобу ғайри он аз рӯй кул бар ин қиёс кунанду дақиқи назарро расад ки ҳарякиро алии алонФрод ба маънӣ кашад . Ин миқдор бар сиблат ихтисор гуфта шуд . Баъзе аз ин асомӣ ба таъвил ҳоҷат дораду ғайр бар зоҳир ронанд , ки маънии саҳеҳи бештар ба хавос таъаллуқ дорад , то аз даҳон чаҳ берун ояду азҳон чаҳ ҳукм кунад .
Чашми Шаҳло : зоҳир кардани аҳволу камолот ва улувва мартабаи соликро гӯйанду ғайр ӯу манбаи шӯҳрат аз ин мақоми хезад ва ин аз макру астдроҷи камтар холӣ шавад .
Чашми тарк : стар кардани аҳволу мақомоту камолот ва улувва мартабаи соликро гӯйанд аз худии солику ғайр ӯ ва ӯро ҷузи худоӣ таъолӣ надонад ва ин камол мастурӣаст .
Чашми наргис : сари аҳволу камолотро гӯйанд ва улувва мартабаи солик , чаҳ аз худ ки мардум ӯро донанд ки валеаст валикин худ надонад , ва чаҳ худ вилояти худро донад валикин ӯро ндонанд ва ин ду қадам аз як ҷинсаст .
Рӯй : мроти таҷаллӣотро гӯйанд .
Моҳ рӯй : таҷаллӣотро гӯйанд , дар мода , вақте ки дар хоб бошад , ё дар ҳоли бохудӣу ақл .
Чеҳра : таҷаллӣотро гӯйанд , ки солик бар кайфияти он матлаъ шаваду илм ӯ дар ӯ боқӣ бошад .
Рух : таҷаллӣоти маҳзро гӯйанд .
Чеҳраи гулгун : таҷаллӣотро гӯйанд , вақте ки дар ғайр мода бошад , дар хоб ё дар ҳолати бихўдӣ .
Холи сиёҳ : олами ғайбро гӯйанд .
Хати сиёҳ : олами ғайби алғибро гӯйанд .
Хати сабз : олами барзахро гӯйанд .
Лаб : каломро гӯйанд .
Лаби лаъл : бутуни каломро гӯйанд .
Лаби шаккарин : каломи манзилро гӯйанд , ки анбиёро алайҳими ассаломи бавосита малик бошаду авлиёро бавоситаи тасфия .
Даҳон : сифати мутакаллимиро гӯйанд , зоҳиран .
Даҳони ширин : сифати мутакаллимиро гӯйанд , бтриқи тақдис аз фаҳми ваҳми инсонӣ .
Сухан : ишорату антбоаҳи илоҳиро гӯйанд мутлақан .
Сухани ширин : ишорати илоҳиро гӯйанд , анбиёро бавоситаи ваҳйу авлиёро бавоситаи илҳом .
Дар сухан : мукошифоту асрору ашороти илоҳиро гӯйанд , дар модау ғайри мода , дар маҳсусу маъқӯл .
Гавҳари сухан : ашороти возеҳро гӯйанд , дар модау ғайримода , маҳсусу маъқӯл .
Сухан чун гавҳар : ашороти мадракаро гӯйанд дар маҳсусу мода .
Забон : асрорро гӯйанд .
Забони талх : амреро гӯйанд , ки мувофиқи табъ солик набошад .
Забони ширин : амреро гӯйанд , ки мувофиқ тақдир бошад .
Зқн : маҳали мулоҳизаро гӯйанд .
Занах : маҳали лаззотро гӯйанд аз мушоҳида .
Чоҳи занах : мушкилоти асрори мушоҳидаро гӯйанд .
Ғабғаб : ақтрони мулоҳизау лиззати илмро гӯйанд .
Себи занах : илми лиззатро гӯйанд аз мушоҳида .
Биногваш : дақиқаро гӯйанд .
Силсила : эътисоми хилоиқро гӯйанд , ба ҳазрати илоҳӣ , бтриқи умум .
Дӯш : сифати кибриёии ҳақи таъолиро гӯйанд .
Сина : сифати илми илоҳятро гӯйанд .
Брчўни сим : парвардани соликро гӯйанд , вақте ки парвариши мувофиқи табъ ӯ бошад ва қатъан мухолифат зоҳир нашавад ки таклифу кулуфт дар он аз мухолифат парвариш бошад бо табъи солик .
Миён : собиқаеро гӯйанд , ки дар миёни талабу матлӯб монда бошад , аз сайру мақому ҳиҷобу ғайра .
Миёни борӣк : ҳиҷоби вуҷӯди соликро гӯйанд , вақте ки ҳиҷобӣ дигар намонда бошад .
Мӯии миён : назари соликро гӯйанд бар қатъи ҳуҷб аз худу ғайра .
Даст : сифати қудратро гӯйанд .
Ангушт : сифати аҳоттро гӯйанд .
Соид : сифати қӯтро гӯйанд .
Бозу : машйатро гӯйанд .
Ҳадя : набуввату вилоятро гӯйанд ва ҳар навъ ки бошад аз астФоу аҷтбо .
Беъсат : ваҳйро гӯйанд , ба илҳоми сариҳ .
Салом : дуруду Муҳамадатро гӯйанд .
Паём : овомиру навоҳиро гӯйанд , ки хилоиқ бидон амал кунанд ва он бтриқи вуҷуб буд , ани шоءи аллٰаҳи тавфиқ рафиқ гардад .