Махдуми банда , олам алғиб худост . На шумо , аз куҷо оварадӣ ин илмро ва чаҳ шуд ки то қасида Фтҳномаҳ расед , ҳосил шуд . Фҳмдолаҳи сами ҳмдолаҳ . Хоҳиш карда будед ки ҳар вақти фатҳ Қӯчон шавад , ибтидои коғази Фтҳномаҳро бшмо бинивисам ; бо он эъҷоз ки дидаму имон ки оварадам , қудрати тахаллуфи куҷо буд ? смъноу атънои балӣ . Биҳамдиллоҳи фатҳи Қӯчони ҳосилу элхонӣ , бордўи дохилу фазли худои шумо бмқсўди восили шадид .

Дигар хоҳиш карда будед ки тафсил арз кунам , балӣ бақадр мақдӯр бандагӣ мекунам . Баъд аз фатҳи Амӣрободи сабаби интизори қушӯнҳоу ҳифзи ҳудӯди Машҳаду Найшобӯр аз аўзбку афғону ҳазорау таркмон , чанд рӯзӣ дар чинорон ва чанде дар родгон таваққуф шуду баъди злки манзили бмнзл то сангари нодири шоҳ ки як фасхӣ шаҳраст ташриф овараду бостмолту итмом ҳуҷҷат пардохтанд ва чун муфид нашуд ва донистанд ки лоиўмнўо ҳатто ирўолъзоби алолим , рӯзи 24 рабиъи алаввали санаи 1248 ҳиҷрӣ аз сангари нодиршоҳи бдрўозаҳи ширвони нақл ва таҳвил фармуданду бози бомҳолу тавассути мирзои Муҳаммадризои гузашт то рӯзи 28 , чаҳор фавҷи сарбози бснгр маъмур шуду баъд аз он ки рӯсӣу Найшобӯрӣу саманонеи расиданд ва урдӯҳои сипоҳ паёпай омаданд бад-ӣни мӯҷиб дар дувоздаҳ маҳал аҳтшод шуд .

Сангарҳои даври қалъа аз дарвозаи Ширвони илои дарвозаи Машҳад :

Аввал – саманоне : аз тарафи дарвозаи Ширвон . Дуюм – фавҷи хосса . Сим – фавҷи табризӣ . Чаҳорум – фавҷи Арас . Панҷум – шиқоқӣ . Шашум – Найшобӯрӣ . Ҳафтум – Мароға .

Урдӯҳо :

Аввал – урдӯии наввоби Таҳмосби мирзо дар муқобили дарвозаи Ширвон . Дуюм – урдӯии соҳиби ихтиёр бар сари роҳи Машҳаду сабзивору ҷўбн . Сим – урдӯии воло дар васат . Чаҳорум – урдӯии малики қосими мирзо бар сари роҳи буҷнӯрди вширўон . Панҷум – урдӯии Суҳроби хон .

Ва ҳукми урдӯҳои сипоҳи бтўсти ъолиҷоаҳи нури Муҳаммадхон буд лоғайр .

Дар хизмати шоҳзодаи озодаи Муҳамади мирзоу ҳукми сангарҳои даври қалъаи бтўсти ахавеи Муҳаммадризои хон лоғайр ; дар хизмати амирзодаҳи қаҳрамони мирзоу маҳали юриш дар васати сангарҳо муайян шуд ки муқобили фавҷи рӯс буду ҳаждаҳи тӯби бузурги қалъаи кӯб дар пушти сари он сангар ҷо дода буданд ки аз се тарафи бурҷу бораро хароб кунаду шиқоқӣу табризии ҳам дар росту чапи рӯси бакори хандақ анбоштан иштиғол доштанду сангари ҳусайни пошои сарҳанги Мароға бҷоӣӣ расед ки даҳ қадам бдрўозаҳ монаду сангари табризӣу Мароғаи канори хандақ буд . Дар зери хандақ бо тпончаҳу туфангу сарнайзау корд ҷанг мекарданд вдри тӯии хандақи бошмхолу туфангу шбонрўзии ду ҳазор ва се ҳазор харвори хоку чӯбу алафи санг то ҳама ҷо мерафт . Аз 20 рабиъи алаввал то имрӯзи ҳам дар таҳдиду тарғиби халқи атроф музоиқа нашуд . Кам кам ёғиҳои кучак мисли : ишқи ободӣ , родконии бғмҷӣ , ардокӣ , ахлмдии бзўри тадбиру шамшер , раият шуданд то оқоёни дарраи ҷузи ҳам куллан вориди урдӯи гардиданд ва бхдмт кӯшиданду қалъаи родкони хобу қалъаи дарраи ҷузи мҳмдободи ном сохлў нишин шуд .

Назари бҳмсоигии таркмон , харобӣ маслиҳат набӯд . Рафтаи рафтаи аўзбк ҳам рафту афғонро оварадем внўоби соҳиби ихтиёри бхдмти шитофту нҷФълӣ хон омаду биҳамдиллоҳ дар ҳавлу ҳавшу хориҷу дохил касе намонад ки маҳали астзҳори қалъа ?гийон бошад , шабу рӯзи ҳам хумпорау тӯб дар кор буд ва ҳеҷ касро маҷол қарор набӯд аз тарси хумпораи ҳуккому масҷид саҳласт , хонаи қозӣ рафтан ҳам бар халқи душвор шуда буд . Ороми зану марду бузургу кучаки қатъ буд ва чун халқи Қӯчонро бқўти ҷаъфари қлихон ва ҳафтсад пиёдаи бҷнўрӣ нигаҳдошта буданд , ҳамин ки нҷФълии хон бордў омад таваққуфи ҷаъфари қлихон мумкин набӯд ва агар аз арк дар нмиомд , шаҳри бофии нмимонд .

Алғрзи фазли худоу тавваҷуҳи подшоҳу азму иқдоми валиаҳду кӯшишу ҷонсории чокарони даст баҳам дод то имрӯз ки ҳаждаҳуми моҳи рабиъ ассонӣаст ризои қлихони элхониро бмртбаҳи аҳли Қӯчону тӯбу хумпора парешон кард ки бе ихтиёри худро бчодрмхлси андохту мухлиси фарзандиро меҳмондор ӯ кардаму шафоатӣ аз ӯ дар хокпоӣ валиаҳд шуду вақти зуҳри ризои қлихони бхокпои валиаҳди рӯҳии фидоа мушарраф шуду ҳоли таҳрир ки чаҳор соъати бғрўби монда , Муҳамади ҳусайни хони аишк оқосӣ меравад ки сангарҳоро бордў биовараду мстҳФз дар дарвоза ва қалъа гузошта шуд . Ани шоаллоҳи таъолии наввоби хусрави мирзо бо пнҷҳзори одаму тӯпхонаи бикрмону сарпарастии ҳамшира худ хоҳад рафт . Аризаи хопои ҳумоюнро ъолиҷоаҳи Муҳамад тоҳрхон хоҳад оварад . Лутфалии хони девона , одами ман ҳамон соъат ки ризои қлихон бо ман мусофаҳа кард , бекоғаз , асби давонидаи бдоролхлоФаҳ омадааст , лиҳозои ин коғазро зуд фиристодам ки мабодо ӯро такзиб кунанд вчўн коғаз надорад аз исботи қавли худ бар наёяд ҷавоби соири фармоишоти шуморо ани шоаллоҳи таъолии баъд аз ин арз хоҳам кард . Ҳолои фурсати нмишўд . Дар боби Форсу Кирмон дониста бошед ки аз зобитаи валиаҳд то имрӯз ки кор Қӯчон нагузашта буд ҳеҷ як ҷуръат нафас кашӣдан надошт , аммо имрӯз шӯҳрат дорад . вассалом