Бидон ки ғифлати дил дар намоз аз ду сабаб буд , яке аз зоҳир буд ва яке аз ботин аммо ончии зоҳир буд он бошад ки намоз ҷое кунад ки чизе мебинад ё май шунӯд ки дил бидон машғӯл мебошаду дили табаъи чашму гӯш буд алоҷи ваии он буд ки намоз ҷое кунад ки ҳеҷ овоз нашунӯд ва агар ҷое торик буд беҳтар бошад то чашми барҳам нааду бештари обидони ибодатро хонае сохта бошанд хираду торик ки дар ҷои фарохи дили пароканда тар бошад ва ин умри разии аллоҳи анҳу ҳргаҳ намоз кардӣ , шамшеру китоб ва ҳар қумошӣ ки будӣ аз пеш барграфтӣ , то бидон чашм машғӯл нашавад .

Ва сабаби дувум аз ботин буд ва он андешау хавотири пароканда буд ва ин душвортар ва саъбтараст ва ин аз ду гӯна буд , яке аз корӣ буд ки вақте дил бидон машғӯл шаваду тадбири он буд ки нахусти он кор тамом кунаду дил фориғ гирданд , онгоҳ намоз кунад , ва барои ин гуфт расӯл ( с ) « азои ҳзри алъшоءу алъшоءи Фобдўи болъшоء чун таом пеш ояду намоз , нахуст таом бихӯред » ; ва ҳамчунин агар бо касе суханӣ дорад , бояд ки нахуст сухан бигӯеду дил аз он андеша фориғ кунад .

Дигари навъи андеша корӣ бошад ки ба як соъат тамом нашавад , ё худ андешае пароканда бошад ки бар дили ғолиб шуда бошад ба одату алоҷи ин он буд ки дил ба маъонии зикру қуръони хондан машғӯл медораду маънии он май андешад то бад-ӣни андешаи онро дафъ кунад ва ин таскин кунад андешаеро ки ғолиб набӯду шаҳвати он кор қавӣ набошад аммо агар шаҳват қавӣ бошад , андешаи он низ дафъи ниўФтди тадбир он кунад то мсҳлӣ хӯрд то модаи он иллат аз ботин қамъ кунаду мсҳли ин он буд ки ба тарки он чиз ки андеша аз он аст бигӯед то барраад ва агар натавонад , ҳаргиз аз он андеша нараҳаду намози вай ҳамеша омехта буд бо ҳадиси нафас ва мисли вай чун касе буд ки дар зер дарахтӣ биншинад ва хоҳад ки машғала гнҷкон нашунӯд , чӯбӣ бигирад ва эшонро меронад ва дар ҳол бозме оянд агар хоҳад ки барраад , тадбири он буд ки дарахт аз асл барканд , то дарахт мебошад , он машғала ҳамчунон мебошад ҳамчунин то шаҳвати корӣ бар вай муставле мебошад , андешаи пароканда ва ба зарурат бо вай май буд .

Ва аз ин буд ки расӯл ( с )ро ҷома некӯ оварда буданд ба ҳадяу илмӣ некӯ дошт , чашми вай бар он илм афтод дар намоз чун намози бгзорди он ҷома ба худованд доду ҷома куҳан дарушед ва бар наълин ваии дўолии нав баста буданд чашми вай дар намоз бар он афтоду некӯ буд , бифармуд то берун карданд ва он дўоли куҳан боз овараданд ва як бо наълин нав сохтанд , ӯро ба чашм некӯ омад , саҷда кард ва гуфт , « тавозуъ кардани худоиро то маро душман нагирад бад-ӣн нзркаҳ кардам » , ва берун омаду аввали соилро ки дид ба вай доду талҳа дар хрмостони хеш намоз мекард , мурғӣ дид некӯ дар миёни он дарахтон мепарид ва роҳ намеёфт , дилаш бидон машғӯл шуд ва надонист ки чанд ракаат кард , пас ба назд расӯл ( с ) омад ва аз дили хеш гила карду куффорати онро хрмостон садақа карду салафи чунин бисёр кардаанду алоҷи ҳозир кардани дили ин донистаанд .

Ва дар ҷумла чун пеш аз намози зикри ҳақи таъолӣ бар дил ғолиб набӯд , дар намоз ҳозир наёяду андеша ки роҳ ёфт , бидон ки дар намоз шавад дил холӣ нашаваду ҳарки намоз хоҳад бо ҳузури дил , бояд ки беруни намози дилро алоҷ карда бошад ва холӣ карда ва ин бидон буд ки машғалаҳои дунё аз худ давр карда бошад ва ба қадари ҳоҷат аз дунё қаноат карда бошаду мақсӯди вай низ аз он қадари фароғати ибодат буд чун чунин набӯд , дил ҳозир набӯд , ало дар баъзе аз намоз , бояд ки дар навофил меафзоед ,у дил ҳозир мекунад то ба қадари чаҳор ракаати Маслан дил ҳозир шавад : ки навофили ҷабри он фароизаст .