Бидон ки рӯзи одинаи рӯзӣ бузургасту фазли вай азимасту ид муъминонасту расӯл ( с ) гуфт , « ҳар ки се ҷумъа беузрӣ даст бидорад , исломро аз пас пушти андохту дили вай зангор гирифт » ва дар хабараст ки худои таъолӣ дар ҳар одинаи шашсад ҳзорозод кардааст аз оташи дӯзаху расӯл ( с ) гуфт , « дӯзахро ҳар рӯз ба наздикии заволи офтоби бтобоннд , намоз макунед дар ин вақт , магари рӯзи одина ки дӯзах дар ин рӯзи нтобоннд » , ва гуфт , « ҳар ки рӯзи одина фармон ёбад , вайро музд шаҳидӣ нависанд ва аз азоби гӯраш нигоҳ доранд . »
Шароити ҷумъа
Бидон ки ҳар чаҳ дар намозҳои дигар шарт бошад , дар ин намоз шартасту буруни он шаш шарт дигараст хос .
Шарти аввал , вақтаст : агар эмоми Маслан саломи пас аз вақти намоз дигар диҳад ҷумъа фӯт мешаваду намози пешини тамом бояд кардан .
Шарти дувум ҷойгоҳаст : ки ин намоз дар саҳро набандад ва дар миёни хайма ҳо набандад , балки бояд ки дар шаҳрӣ бошад ё дар дияӣ ки андари ваии он чиҳил марди озоду болиғ муқӣм бошад ва агар дар масҷид набошад дуруст буд .
Шарти сеюм ададаст : ки то чиҳил марди озоди мукаллафи муқӣми ҳозир нёиддрст набошад агар аз ин адад камтар шавад дар хутба ё дар намоз , зоҳир онаст ки дуруст набошад .
Шарти чаҳорум ҷамоатаст : агар ин қавм танҳо ҳар яке намоз кунанд дуруст наёяд , лекин касе ки ракаат бозпасин дарёфт , намози ваии дуруст буд , агарчӣ дар ракаати дувум танҳо буд ва агар рукӯъи дувуми дрнёбд , иқтидо кунад бар нияти намози пешин .
Шарти панҷум : он ки бояд ки пеш аз он ҷумъа дигар накарда бошад ки дар як шаҳри як ҷумъа беш нишоед кардан , магари чунон буд ки дар як масҷид нагунҷанду душвор буд ва агар натавонад ва ду ҷумъа кунанд , дурусти он буд ки такбири аввал аз пеш карда бошад .
Шарти шашум : ду хутбааст пеш аз намоз ва ҳар ду фаризаасту нишастани миёни ду хутба фаризааст ва барои пой бӯдан дар хутба фаризааст ва дар хутбаи аввали чаҳор чиз фаризааст : тмҳиду алҳмдллаҳи кифоят буду салавот додан бар расӯл ( с )у васият ба тақвои асикми бтқўии аллоҳи кифоят буд ва як оят аз қуръон ва дар хутбаи дувуми ҳамин фарзияаст , лекин ба дили оят аз қуръони дуо фаризааст .
Ва бидон ки ин намоз бар кӯдакону занону бандагону мусофирон воҷиб нест ва раво бошад дасти боздоштан ба узри гулу борону бимордорӣ чун беморро дорандае дигар набӯд , лекини аўлитри он буд ки намози пешини пас аз он кунанд ки мардум аз ҷумъа фориғ шаванд .
Одоби ҷумъа
Бояд ки бар даҳ чизи суннату одоб нигоҳ дорад :
Адаби аввали он ки рӯзи панҷшанбеи ҷумъаро истиқбол кунад ба дил ва ба сохтани кор чун ҷомаи сипеди рост кардану шуғлӣ ки бошад аз пеш баргирафтан то бомдоди пагоҳ ба намоз тавонад шудану намози дигари рӯзи панҷшанбеи холии нишастан ва ба тасбеҳу истиғфори машғӯл бӯдан ки фазли ин соъат азимаст ва дар муқобилаи он соъат азизаст ки дар рӯз одинааст ва гуфтаанд ки дар ин шаб бо аҳли суҳбат кардан суннатаст то он низ тақозоӣ ғусл бошад ҳар дуро рӯзи одина .
Адаби дувум онаст ки бомдод ба ғусл машғӯл шавад агар зуд ба масҷид хоҳад шуд , ва агар на тохири аўлитру расӯл ( с ) ба ғусли ҷумъа фармӯдааст фармонҳо , муаккад то гуруҳе аз уламо пиндоштаанд ки ин ғусл фаризаасту аҳли Мадина , касеро ки сухан дурушт хостандӣ гуфт , гуфтандӣ , « ту бтрӣ аз касе ки рӯзи одина ғусл накунад » ва агар касе дар ин рӯз ҷанб бошад , чун ғусли ҷанобати бикунади аўлитри он буд ки бар нияти ғусли ҷумъаи дигарбораи об бар хештани резад , пас агар ба як ғусл ҳар ду ният кунад кифоят буду фазли ғусли ҷумъа низ ҳосил шавад .
Адаби сеюм онаст ки оростау покизау некӯи ҳайат ба масҷид ояд ва покизагӣ бидон буд ки мӯии сар ба ду нохун боз кунаду мӯии лаб рост кунад ва агар нахуст ба гармоба шуда буд ва ин ба ҷой оварда , кифоят буд ва оростагӣ бидон буд ки ҷомаи сипеди пӯшад ки худои таъолӣ аз ҷомаҳо ҷомаи сипед дӯсттар дораду буии хуш ба кор дорад , бар нияти таъзими масҷиду намоз то аз ваии буи хуш наёяд ки касе ранҷур шавад ё дар ғайбат уфтад .
Адаби чаҳоруми пагоҳ рафтанаст ба ҷомеъ ки фазли ин бузургаст ва дар рӯзгори аввал ба вақти субҳ ба чароғ шудандӣ ва роҳҳо аз заҳмати чунон будӣ ки душвори тавонистандӣу ибни масъӯди як бор ба масҷид шуд , се тани пеш аз вай омада буданд , бо хештан итоб мекард ва мегуфт , « ту дар дараҷа чаҳорум бошӣ , кори ту чун буд ? » ва чунин гуфтандӣ ки аввали бидъат ки дар ислом падед омад ин буд ки ин суннатро дасти бдоштнд ва чун ҷуҳудону тарсоёни рӯзи шанбеу якшанбеи пагоҳ ба килисо ва кунишат шаванд ва гуфт , мусулмонони рӯзи одина ки рӯз эшон бошад тақсир кунанд , чигуна бошад ?у расӯл ( с ) гуфт « ҳарки дар соъати аввал аз ин рӯз ба ҷомеъ шавад , чунон бошад ки шутурӣ қурбон карда бошад ва агар дувум соъат равад , говӣ қурбон карда бошад ва дар соъати сеюм гӯсфандӣ : ва дар чаҳоруми мокиёнӣ ва дар панҷуми хояи мурғӣ , ва чун хатиб бар минбар ояд , Фриштгонӣ ки ин фармон менависанд сҳоиФ дарнаварданд ва ба самоъи хутба машғӯл шаванду ҳаркии дарин вақт ояд ҷузи фазли намози чизеи дигари наёбад . »
Адаби панҷуми он ки пой бар гардан мардумон наниҳад агар дайр омада бошад ки дар хабараст ки ҳарки чунин кунад , рӯзи қиёмат аз ваии пулии созанд ки мардумон бар вай май раванду расӯл ( с ) якеро дид ки чунин мекард , чун намоз бикрад гуфт , « чаро ту ҷумъа накардӣ ? » гуфт , « ё расӯли аллоҳ бо ту ба ҳам будам » , гуфт : « не ! чун дидам туро ки пой бар гардан мардумон менаҳодӣ » , яъне касе ки чунин кунад чунон буд ки намоз накарда бошад , аммо агар сафи аввал холӣ бошад , раво буд ки қасд кунад ба сафи аввал ки тақсир эшон карданд ки он сафи бгзоштнд .
Адаби шашуми он ки дар пеш касе ки намоз мекунад нагзарад ва чун биншинад ба девор ё ба сутун наздик нишинад то касеро пеши вай роҳ набӯд ки наҳйаст аз гузаштани пеш касе ки намоз мекунад ва дар хабараст ки агар хокистарӣ гардад ки боди вайро бипароканад беҳтар аз он ки пеш мусалло бугзарад .
Адаби ҳафтуми он ки сафи аввал талаб кунад ва агар натавонад ҳарчанд наздиктар беҳтар ки фазли ин бузургаст , магар дар сафи аввал лашкарён бошанд ки ҷома дебо доранд ё ҷомаи сиёҳи хатиб абрешимин бошад ё шамшери вай ба зар бошад ё мункирӣ дигар бошад , онгоҳ ҳарчанд аз он давртар бошад аўлитр ки нишоед ба ихтиёр ҷое ки мункирӣ бошад нишастан .
Адаби ҳаштуми он ки чун хатиб берун ояд низ сухан нагӯяд ва ба ҷавоби муаззин машғӯл шавад онгоҳ ба моъи хутба ва агар касе сухан гуяд вайро ба ишорат хомӯш кунад , на ба забон ки расӯл ( с ) гуфт , « ҳар ки дайгариро гуяд дар вақти хутба ки хомӯш бошад ё гӯши дор , беҳуда Эй гуфт ва ҳар ки дар ин вақти беҳуда Эй гуфт вайро ҷумъа нест » ва агар давр бошаду хутба наме шунӯди ҳам бояд ки хомӯш бошад ва ҷое ки сухан гӯйанд нанишинад , ва дар ин вақти ҳеҷ намоз накунад магари тҳити масҷид .
Адаби нуҳуми он ки чун намоз кунад ҳафт бор алҳмд бархонад ва ҳафт бори қул ҳўоллаҳу мъўзтин ки дар асараст ки ин аз ҷумъа ҳрзӣ бошад вайро аз шайтон ва бигӯед , « аллоҳам ё ғанӣ ё ҳамид ё мбдӣ ё маъаед ё раҳим ё вдўди ағннии бҳлолки ани ҳромку бФзлки ъмни сўок » , ки гӯйанд ҳаркии бад-ӣни дуо мудовимат кунад , аз ҷое ки наяндешад рӯзии вай падед ояд ва аз халқ бениёз гардад ва пас аз ин шаш ракаат намоз кунад суннат ки ин миқдор аз расӯл ( с ) ҳикоят кардаанд .
Адаби даҳуми он ки дар масҷид мебошад то намози дигари бикунад ва агар то намоз шом боистад фозилтар ва гӯйанд ки ин ба ҷои ҳаҷӣу умра Эй боистад дар савоб ва агар натавонад ва ба хона шавад , бояд ки зикри ҳақи таъолӣ ғофил нагардад , то он соъати азиз ки дар ҷумлаи рӯз одинааст вайро дар ғифлати наёбад ки аз фазли он маҳрӯм монад .