Бидон ки нмомӣ на ҳамаи он буд ки сухани яке бо дайгарӣ бигӯед , балки ҳаркии корӣ ошкоро кунад ки касе аз он ранҷур шавад вай намоамаст , хоҳ ба сухани гиру хоҳ ба феълу хоҳ ба чизеи дигару хоҳ ба қавл ошкор кунад ё ба ишорат ё ба навиштан балки пардаи он чиз баргирафтан ки касе аз он ранҷур шавад нишоед , магари он ки касе хиёнат карда бошад андари мол касе пинҳон , раво бошад ошкоро кардан . Ва ҳамчунин ҳарчӣ андари он зиён мусулмонон хоҳад буд .

Ва ҳарки бо ваии суханӣ нақл кунад ки фалони каси туро чунин гуфт ё чунин месозад андари ҳақи ту ё монанди ин , шаш чизи вайро ба ҷой бояд оварад :

Аввали он ки бовар надорад ки намоами худ фосиқасту ҳақ таъолӣ гуфтааст ки қавл фосиқ машнуед .

Дувуми он ки вайро насиҳат кунад ва аз он гуноҳ наҳй кунад .

Сеюм он ки вайро душман гирад барои ҳақи таъолӣ ки душмании намоам воҷибаст .

Чаҳоруми он ки бидон каси гумони бади набард ки гумони бад ҳаромаст .

Панҷуми он ки таҷассус накунад то дурустии он бидонад ки ҳақ таъолӣ наҳй кардааст .

Шашуми он ки худро аз он напасандад ки дайгариро напасандад ва аз нмомии ваии дайгариро ҳикоят накунад ва бар ваии бипушад ва ин ҳар шаш воҷибаст .

Яке андари пеши умри абдулазиз нмомӣ кард . Гуфт , « нигоҳ кунем . Агар дурӯғаст аз аҳли ин оятӣ ки ани ҷоء кам фосиқи бнбоء ва агар рост гуфтӣ аз аҳли ононе ки ҳамаз мшоءи бнмим ва агар хоҳӣ ки тавба кунӣ афв кунем » . Гуфт , « тавба кардам ё амири алмўмнин » .

Яке фаро ҳакимӣ гуфт ки фалони каси туро чунин гуфтааст . Гуфт ба зиёрат омадӣ ва се хиёнат кардӣ . Бародариро андари дили ман нохуш кардӣу дили фориғи ман машғӯл кардӣ ва худро ба наздики ман фосиқ ва муттаҳам кардӣ . Сулаймони бен Абдулмалики якеро гуфт , « ту маро чизе гуфтае ? » гуфт , « не » . Гуфт , « адли Муътамидӣ ҳикоят кард » . Заҳрӣ нишаста буд гуфт , « ё амири алмўмнин . Намоам адл набошад . Ҳаркии сухан касе ба ту оварад сухани ту низ ба дигарон барад . Аз ваии ҳазар бояд кард ва ба ҳақиқати вайро душман бояд дошт ки феъли ваии ҳам ғайбатаст ва ҳам узр ва хиёнатаст ва ҳам ғул ва ҳасадаст ва ҳам нФоқў тхлитаст ва фирефтан ва ин ҳама аз хиёнатаст » .

Ва гуфтаанд намоаму ғаммоз онаст ки рост аз ҳамаи каси некӯ буд магар аз вай . Ва мсъби бен алзбир гуяд ки наздики мо пазируфтани ғмз аз ғмз бтараст ки съоит далолатасту қабул иҷозатаст . Ва расӯл ( с ) гуфт , « ғаммози ҳалол зода нест » ва бидон ки шари мхлту намоам азимаст ва буд ки ба сабаби эшон хӯнҳо рехта шавад . Яке ғуломӣ мефурухт . Гуфт андари ваии ҳеҷ айбӣ нест алои нмомӣу тхлит . Он кас бихаред ва гуфт бок нест . Ғуломи фаро зан гуфт ки ин хоҷаи туро дӯст надорад ва канизакӣ хоҳад харид . Акнӯн чун бхсбд астара баргир ва аз ҳалқи ваии мӯӣ боз кун то ман туро ҷодуӣ омӯзам то ошиқ ту гардад ва бо хоҷа гуфт , « ин зан бар касе ошиқаст ва туро бихоҳад кишт . Ту хештанро хуфтаи соз то бибинӣ » . Марди хештани хуфтаи сохт . Зан ҳаме омаду астара дар дасти гирифта то даст фаро карду маҳосини вай бар гирифт . Мард шак накард ки вайро бихоҳад кишт . Мард бурҷасту занро бикушт . Хешовандон зан биёмаданду мардро бикуштанду хуишон мард биёмаданд ҷанг карданд ва бисёр хӯнҳо рехта шуд .

Офати чаҳордаҳум ( дурӯе карданаст миёни ду душман )

Чунон ки пеш ҳар касе сухан чунон гуяд ки вайро хуш ояд ва бошад ки сухани ин бози он нақл кунаду сухани он бози ин фаро ҳар яке намояд ки ман дӯстдори туам . Ва ин аз нмомӣ бтараст . Расӯл ( с ) гуфт , « ҳаркиро андари ин ҷаҳони ду рӯй бошад , дар он ҷаҳони ду забон оташин бошад » . Ва гуфт , ( с ) « бадтарӣни бандагон назд худои таъолии ду рӯйаст » . Пас бидон ки ҳарки бо ду душман мхолтт дорад , бояд ки ҳарчӣ май шунӯд ё хомӯш ҳаме бошад ё ончӣ ҳақ бошад бигӯед дар пеши он кас бо пас вай то мунофиқӣ набошаду сухан ҳар яке он дигарро ҳикоят накунад ва бо ҳар касе нанамояд ки ман ёвари туам .

Ибни умрро гуфтанд ки мо дар наздик амирон шавем суханҳо чунон бигӯем ки берун ойем нагӯем , гуфт , « мо инро нифоқи шмрдимии андари аҳди расӯл ( с )у ҳаркиро заруратӣ набошаду наздик салотин шавад ва онгаҳ суханӣ гуяд дар пеши эшон ки бозпас нагӯяд мунофиқ бошад ва ду рӯй ва чун заруратӣ бошад андари ин хислат буд .

Офати понздаҳум ( сутудани мардумону Фсолӣ карданаст )

Ва андари ваии шаш офатаст . Чаҳор андари гӯянда ва ду андар шунаванда ки мамдуҳ буд . Аммо офати модҳ , яке он бошад ки зиёдат гуяду дурӯғ зан гардад . Андар асараст ки ҳаркии андари мадҳи мардумон ифрот кунад рӯзи қиёмати вайро забонӣ дароз бошад чунон ки андар замин мекашаду пой бар ваии ҳаме нааду ҳамеи шигарфад .

Дувуми он ки бошад ки андари ваии нифоқ буд ва ба мадҳи Фронмоид ки туро дӯст дорам ва бошад ки надорад .

Сеюм он бошад ки чизе гуяд ки таҳқиқ надонад чунон ки порсоу парҳезгору пар илмаст ва мисли ин . Яке мардиро мадҳ гуфт . Расӯл ( с ) гуфт , « виҳки гардани ваии бздӣ » . Пас гуфт , « агар лобудасту мадҳ касе хоҳӣ гуфт , гӯи пиндорам ки чунинаст ва бар худои касро тзкит накунам , онгоҳи ҳисоби вай бар худоӣаст агар ҳамеи пиндораду рост ҳаме гуяд .

Чаҳоруми он ки бошад ки мамдуҳи зулм буд ва ба сухани вай шод шавад ва нишоед ки золимро шоди гирдонеу расӯл ( с ) гуфт , « чун фосиқро мадҳ гӯйанд ҳақи таъолӣ хашм гирад бар он кас » .

Аммо мамдуҳро аз ду ваҷҳ зиёнаст : яке он ки аҷабӣу такаббурӣ дар вай падед ояд . Умри разии аллоҳ анҳу нишаста буд бо дарра . Ҷоруади мардӣ буд онҷо фурӯд омад . Яке гуфт , ин меҳтар рабеъааст . Чун бинишаст умри разии аллоҳи анҳу вайро дарраи бузад . Гуфт , « ё амири алмўмнин ин чист ? » гуфт , « нишнидӣ ки ин мард чаҳ гуфт ? » умр гуфт , « тарсидам ки чизеи андари дил ту уфтад , он аҷаби хостам ки дар ту башиканам » .

Ва дигари он ки чун ба илму салоҳ бар вай сано гӯйанд комил шавад андари мстқбл ва гуяд , « ман худ ба камоли расидам » . Ва аз ин буд ки дар пеши расӯл ( с ) мадҳ карданд . Гуфт , « гардани ваии бздӣ . Агар башнавад низ фалоҳ накунад » . Ва расӯл ( с ) гуфт , « агар касе бо кордӣ низ наздик касе шавад , беҳтар аз он буд ки вайро сано гуяд » . Ва зиёди бен аслм гуяд , « ҳарки мадҳ башнавад шайтони андари пеш вай ояду вайро аз ҷой баргирад , валикини муъмини хештани шинос буд ва тавозуъ кунад » .

Аммо агар ҷои ин шаш офат набошад мадҳ кардани некӯ буд . Ва расӯл ( с ) бар саҳоба сано гуфтааст . Гуфт , « ё умр , агар маро ба халқи нФрстодндии туро Фрстодндӣ » ва гуфт , « агар имони ҷумлаи олам бо имони Абубакр муқобила кунанд , имони вай зиёдат ояд »у амсоли ин ки донист ки эшонро зӣоне надорад .

Ва аммо санои гуфтан бар хештан мазмумасту зишт буду ҳақ таъолӣ наҳй кардааст ва гуфтааст , « Флои тзкўои анФскм » аммо агар касе муқтадо буд ҳоли хеш таъриф кунад то эшон тавфиқ қдўт ёбанд раво буд , чунон ки расӯл ( с ) гуфт , « анои Сайиди валади одаму лои фахр » яъне ки бад-ӣни сиёдат фахр накунам ки бидон фахр кунам ки маро ин дод » . Ва барои он гуфт то ҳамаи мтобът вай кунанд . Юсуф ( ъ ) гуфт , « аҷълнии алии хзоӣни аларзи ании Ҳафизи алӣам » .