Бидон ки ҳаркасии хештани сахии пиндорад ва дигарон вайро бахил пиндоранд , пас лобуди ҳақиқати ин бибояд шинохт ки ин беморӣ азимаст то бидонанд ва алоҷ кунанд . Ва ҳеҷ кӣ набошад ки ҳарчӣ аз вай хоҳанд бидиҳад . Агар бад-ӣн бахил шавад ҳама бахил бошад . Ва андари ин сухан бисёр гуфтаанд валикини бештарин бар онанд ки ҳаркии ончии шаръ бар вай воҷиб кардааст манъ кунад бахил бошад ва чун осон натавонад дод бахил бошад .
Ва ин басанда нест наздики мо ҳаркии нон бо нонбо диҳаду гӯшт бо қассоб ки як сайр камаст бахил бошад . Ва ҳаркии нафақаи зану фарзандон чунон диҳад ки қозӣ тақдир карда бошаду андари як луқмаи варои он мзоиқт кунад бахил бошаду ҳаркии нон дар пеш дорад ва чун дарвешӣ аз давр бияёд пинҳон кунад , бахил буд . Пас дуруст онаст ки бахили он буд ки ончӣ доданӣ бошад бандаад .
Ва мол аз барои ҳикматӣ офарӣдаанд . Чун ҳикмат додан иқтизо кунад , имсок бахилӣ бошад . Ва доданӣ он буд ки шаръ фармоед ва ё мурувват фармоед ки бибояд дод . Ва воҷиби шаръ маълумаст ва шаръ бидон ақтсор кардааст ки бахилони тоқат он доранд . Чунон ки гуфт , « ани исолкмўҳои Фиҳкми тбхлўоу ихрҷи азғонкм » , аммо воҷиби мурувват ба аҳволи мардумон ва ба миқдори мол ва ба касе ки бухл бо вай бошад бигардад .
Пас чизҳо буд ки ба одат аз тавонгарон зишт буд ва аз даравишон набӯд ва бо аҳлу аёли зишт буд ва бо бегона набӯд . Ва бо дӯстони зишт буд ва бо дигарон набӯд . Ва аз перони зишт буд ва аз ҷавонон набӯд . Ва аз мардони зишт буд ва аз занон набӯд . Ва аз меҳмонони зишт буд ва мисли он дар муомилау байъ зишт набӯд . Пас ҳади ин онаст ки моли нигоҳи доштан мақсӯдаст , валикин ғараз бошад ки аз нигоҳи доштани моли мақсӯдтар буд ва чун ғарази муҳимтар буд имсоки бухл буд ва чун нигоҳ дошт муҳимтар буду харҷ ба табзир буд ин худ мазмум бошад , пас чун меҳмон фаро расад муруввати нигоҳи доштан аз моли нигоҳи доштани муҳимтар . Ва манъи ваии бад-ӣни узр ки ман зкўаҳ бидодаам зишт буд ва бухл бошад ва чун ҳамсояи гурусна буду вайро таом бисёр буд манъи бухл буд .
Ва аммо чун воҷиби шаръ ва мурувват бидодӣу мол бисёр бимонад , талаби савоби охират ба сидқот муҳимаст ва нигоҳдоштан мол аз баҳри нўоиби рӯзгор низ муҳимаст . Лекини тақдими он бар ғарази савоб бухласт наздики бузургону наздики авом бухл нест , чаҳ назари авоми бештари мақсӯд бар дунё буд ва ин ба назари ҳаркасии бигардад .
Агар бар воҷиби шаръу мурувват ихтисор кунад аз бухл халос ёфт , валикини дараҷаи сахо онгоҳ ёбад ки бар ин биафзояд ва чандон ки ҳаме афзоед вайро дар саховати дараҷае падед ҳаме ояду савоби он бибояд агар андак бошад ва агар бисёр , ҳарякӣ бар миқдори хеш . Ва сахии он буд ки додан бар вай душвор набӯд ки чун ба такаллуф диҳад сахӣ набошад вогари саноу шукру мукофот чашм дорад сахӣ набӯду ҷаводу сахии он буд ки беғараз диҳад ва ин аз одамӣ маҳоласт , балки ин сифати ҳақ таъолӣаст , валикин чун одамӣ ба савоби охирату номи некӯ кифоят кунад , вайро ба муҷоз сахӣ гӯйанд ки ивази андари ҳол талаб намекунад . Сахии андари дунё ин бошад , аммо сахӣ дар дайни он буд ки бок надорад ки ҷон фидо кунад андари дӯстии ҳақи таъолӣу андари охирати ҳеҷ иваз чашм надорад , балки дӯстии ҳақи таъолии худ боиси вай буду бас . Фидо кардан худ айни ғараз буду лиззат буд ва чун чизе чашм дорад муовиза буд на саховат .