Суол : агар касе гуяд ки чун намекунаму ҳама вай мекунад , савоб аз куҷои биўсм ва биёбаму бад-ӣн шак нест ки моро савоб аз аъмол мо диҳанд ки ба ихтиёр буд .

Ҷавоби ҳақиқӣ онаст ки ту роҳгзри қудратӣу бас . Ва ту ҳеҷ кас нае « ва мо Ромяти азрмити влкни аллоҳи Ромӣ » ончӣ кардӣ на ту кардӣ ки вай кард , влкн чун ҳаракати пас аз илму қудрату иродати офарид , пиндоштӣ ки ту кардӣу сари ин дақиқаст ва фаҳм накунӣ . Ва бошад ки андари китоби таваккулу тавҳиди бад-ӣн ишоратӣ равад , аммо акнӯн бар ҳади фаҳми ту маро чизе гуфта ояд , мсомҳт карда гиз ва чунон гир ки амали ту ба қудрат туаст , валикини амали ту бе қудрати вородту илм мумкин нест , пас калиди амали ту ин ҳар сеаст ва ин ҳар се атийяти ҳақ таъолӣаст .

Пас агар хринаҳ Эй бошад муҳкаму андари ваии неъмат бисёр буд ва ту аз он оҷиз ки калиди ту надорӣ . Хозини калид ба ту диҳад ту дасти Фрокнӣ ва аз он неъматҳо чизе баргирӣ , пас ҳўолти ин неъматҳо бо он кас кунӣ калид ба ту дод , ё ба он ки ба дасти ФрогрФтӣ ? бояд бадоне ки чун калид ба даст ту доданд ба дасти ФрогрФтнро бас қадре набошад . Қадари онро буд ки калид ба ту доду неъмат аз ҷиҳати вай буд . Пас ҳамаи асбоби қудрати ту ки калид аъмоласт ато аз ҳақ таъолӣаст , пас таъаҷҷуб аз фазл вай кун ки калиди хазинаи тоъат ба ту дод ва аз ҳамаи фосиқон манъ карду калиди маъсият ба даст дигарон дод ва дар хзоини тоъат бар эшон бибаст , бе он ки аз эшон ҷиноятӣ буд , балки ба адл худ кард бе он ки аз ту хидматӣ буд , балки ба фазл хеш кард .

Пас ҳар ки ҳақиқат тавҳид бишнохт ҳаргизи вайро аҷаб набӯду аҷаби он ки оқили дарвеш таъаҷҷуб кунад ки ҷоҳилро молӣ диҳад ва гуяд ман оқилам чаро маро маҳрӯм кард ? ва ин қадар нашносад ки ақли беҳтарини нъмтҳост ва он низ вайро додааст . Агар ҳар ду ба вай додӣ ва он дигарро аз ҳар ду маҳрӯм кардӣ ба адл наздик набӯдӣ , ва бошад ки ин оқил ки шикоят мекунад , агар гӯйанд ақли хеш бо моли вай бадал кун накунад .

Ва зании некӯу дарвеши зани зиштиро бинад бо пероя бисёр . Гуяд ин чаҳ ҳикматаст ки неъмат ба зиштӣ ки бар ваии нзибд ? ва ин миқдор надонад ки он ки ба вай додааст беҳтараст ва агар ҳарду ба вай додӣ ба адл наздиктар набӯдӣ . Ва ин чунон буд ки подшоҳии якеро асбӣ диҳаду дайгариро ғуломӣ . Таъаҷҷуб кунад ки асб ман дорам чаро ғулом ба дайгарӣ медиҳад ? ин аз ҷаҳласт ва аз ин буд ки Довӯд ( ъ ) як бор гуфт , « бори худоё ! ҳеҷ шаб наёяд ки на яке аз оли Довӯд то рӯз намоз кунад ва ҳеҷ рӯз наёяд ки на яке рӯза дорад » . Ваҳй омад ки эшонро ин аз куҷо ояд агар тавфиқ ман набӯд ? акнӯн туро як лаҳза ба худ бозгзорм . Чун ба ваии бозгзошти он хато бирафт ки андари ҳамаи умри ҳасрату надомати он буд . Ва Айюб ( ъ ) гуфт , « бори худоё ! ин ҳамаи бало бар ман рехтӣ ва як зарраи ҳавои хеш бар муроди ту ихтиёр накардам » . Меғӣ ногоҳ падед омад ва аз он мунодӣ шунид ба даҳ ҳазор овоз ки он сабри ту аз куҷо омад ? чун бидонаст порае хокистар бар сар кард ва гуфт , борхдоё ! аз фазли ту буд ва тавба кардам » . Ва ҳақи таъолӣ ҳаме гуяд , «у луи лои фазли аллоҳи алайкуму раҳматаи мозкии мнкми ман аҳад абадан влкни аллоҳи ман ишоء » « агар на фазли мо будӣ ҳеҷ касро ба покии худ роҳи ндодимӣ то ба корӣ дигар расад » ,у расӯл ( с ) аз ин гуфт ки ҳеҷ кас ба амали хеш ба наҷот нарасед . Гуфтанд , « ва на ту ? » гуфт , « ва на ман ало ба раҳмати ҳақи таъолӣ » . Ва аз ин буд ки бузургон ҳаме гуфтанд кошкӣ мо хокӣ будемӣ ва ё худ нбўдимӣ , пас касе ки ин бишносад ваии худ ба аҷаби напардозад .