Ҳикоят кард марои дӯстӣ ки дар гуфтори амин буд ва бар асрори матин , ки вақте аз сафари ҳиҷози бхтаҳи тарози бозмигштму манозилу мароҳили бқдм ҳирс менавиштам , чунонкии одати бози ояндагони хонау мтҳннон ошиёнааст гом дар гоми бастау субҳ бо шоми пайваста .

Азмӣ аз боди аҷултару шахсе аз хоки ҳмўлтар чун бод роҳ мебуридам ва чун хок бор мекашидам , то онгоҳ ки такаллуф рондани бтўФиқ бозмондан адо шуду мтиаҳи роҳро пой аркор бимонаду роҳилаи сафар дар зери бор .

Бшҳри сарахси расидаму полон борагӣ биниҳодам ва бо худ гуфтам ки алостъҷол бурид алоҷол агар чаҳ чун боди гарми брондмӣ , чун хок бар ҷои бмондмӣ чун нафаси суди талаб дар зиён афтод , ин байтам дар забон афтод .

Гуфтам маслиҳат дар намоз чҳоргонӣ карданасту шароби се гонӣ хӯрдан , пас ъқоли ақли бигусастаму роҳ харобот биҷустам , ҳарифӣ чанд ҳосил кардам ва ҳам дар кӯии хароботи манзил , косау кӣса дар кор ва ин абёт дар такрор оварадам .

Чанд рӯзи ҳам барин нмту нсқ ва ман алФлқи илои алғсқи бгзоштму қайди шариъат аз пои табиати бардоштам , чун въоءи урӯқ аз шароби сабӯҳу ғбўқ ммтлӣ шуду шайтони хлоът бар султони тоъати муставлеи гашту бухори шароб аз мҳбти меъдаи бмсъди димоғ тараққӣ карду табъи малул аз қабули кأсу ҷоми тўқӣ , донистам ки ҳеҷ гулӣ бехор нест вҳичи хамрӣ бехумор на . Зулф ҳар фараҳӣ бар даст ҳар трҳӣасту гиребон ҳар таҳниятӣ дар гардани таъзиятӣ .

Чун аз рқдти ғифлати антбоҳӣ падед омаду бшоръи шариъати роҳӣ кушода шуд , аз тмодии кор малул шудаму боътзору истиғфори машғӯли гаштам .

Макони ихвони тоъатро бар ҳарифону зарифони хлоъти бгзидм ки ҳлиФи муноҷот дигарасту ҳарифи хароботи дигари лкли қавми явм аз дорхмору қимори бҷўори ахёру Аброри омадам ва аз сафаи базму пиёла , бсФи тазаррӯъу нола инҳироф кардам ва дар паҳлавии масҷиди аъзаму ҷомеъи муҳтарами ҷоӣӣ бадаст оварадаму воситаи қаллодаи саф масҷид шудам

Ҳар рӯзи ман табассуми алсбоҳи илои тнсми алрўоҳ дар сафи аввали намозгузорад майу воҷиботу мустаҳаботи баҷои оўрдмӣ чун рӯзӣ чанд ббўдми тасаннӯъи сниъти гашту ттбъи табиат , алтбиъаҳи мأлўФаҳу алнФси алўФаҳ чун рӯзӣ чанд бигузашту даврӣ чанд фалак бинвишт .

Бомдоди одина дар масҷид май гаштам ва бар ҳалқа ҳар ҷамъӣ май гузаштам то расидами бҳлқаҳ эй муҷтамаъу ҷамоатии мустамеъ , ду пери муттафиқи соли мухталифи аҳвол бар ду тарафи он ҳалқа нишаста , дар пеши яке доруи вктоб ва дар пеши дигари тақвиму астрлоб .

Яке дар сухан аз илми абадон май сифту дайгарии ҳадис аз осмон мегуфт , яке сифати анҷум ва афлок мекарду дайгарии наъти заҳри втрёки пурсидам ки ин маҷмаъ чист бад-ӣни шикваӣ , ва ин ҳалқа кист бад-ӣни анбӯҳӣ , ин ду пер дар чаҳ коранд ва аз кадоми диёр ?

Гуфтанд яке табибӣаст кирмонӣу дайгарӣ мунаҷҷимӣаст юнонӣ , имрӯзи миқоти муҷодалау меод муқобила эшонаст , гуфтам марои бад-ӣни кор шитофтанӣаст ва ин ғанимат дарёфтанӣ , пас бспрдни он саф роӣӣ кардам ва худро дарсадр ҷоӣӣ додам .

ӯро ду тасбеҳи худ бгзоштму гӯш бар савту истимоъи бдоштм , мунаҷҷими юнонӣ дар кару фари майдон буд ва дар аснои ҷавлону даврон , аз нуҷуму фалаку смоку смк сухан меронад ва ин оя мехонд ки табораки алзии ҷъи фии алсмоءи брўҷоу ҷаъли фӣҳо сроҷоу қмрои мниро

Пас аз саргармии бадар беозармӣ омад ва гуфт : аиҳо ашшайхи бавасилаи ин гиёҳӣ чанду сипеду сиёҳӣ чанд , худро аз ҷумла уламо натавон кард ва дар зумра ҳукамо натавон оварад ва бидонча каси бехӣ чанд судау гиёҳӣ чанд фарсӯда ва дар ҷайбу остини талбис наад ва худро лақаби Буқрот ва арстотолис диҳад ва гуяд ин яке сӯдмандаст ва он дайгарии богазанд ва ё аз кутуби писари сино наққолӣ кунаду ёози сармояи писари закариёи ҳикоятӣ .

Чандини сухан то санҷидау дурӯғи но офарӣда набояд гуфт валлоҳи иълми мо фии алзмир , надонистае ки ҳарчӣ дар олами сифати тартиб ва таркиб дорад , модӯни фалак қамараст ки фарроши ин тартиботу наққоши ин таркибот ӯст ва ҳар ки бад-ӣни васоилу всоӣти бъолм бсоӣт нарасад ҳақиқати эъроз ва ҷавоҳир нашносад

Ҳар ки куллӣ ашёъ надонад мағзу ҳқитқи фурӯъ ва аҷзоъ нашносад , дар хонаи чаҳор рукни се қарн будӣ ки наът ва ном надонистӣ ва дар ошиёнаи шшдрии панҷоҳ сол нишастӣ ки дару бом ӯ нашинохтӣ , агар тўоноӣии биҷавии тобёбӣ ва агар биноӣии бпўӣ то бибинӣ

Ин сақфи мклли музайян ва ин чатри мнФши млўн бо чандини ҳазор аҷоиби қудрату ғароиби фитрат аз газоф бар пой надоштаанд ва беаҳкомӣ бар ҷой нанигоштаанд ин фии халқи алсмўоту аларзи вохтлоФи аллилу алнҳори волФлки алтии тҷрии фии албҳри бмои инФъи аннос ва мо анзли ман алсмоءи ман моءи Фоҳиӣ ба аларзи баъди мўтҳоу бси фӣҳо ман кули добаҳу тсриФи алрёҳу алсҳоби алмсхрбини алсмоءи волорзи лоёти лқўми иъқлўн эй пери доруи фуруши ҳушу гӯши бмни дор , то сафҳае азин илм бтў омӯзаму шамъи маърифат дар дилати афрӯзам , то ҳакими номақбӯлу табиб маълул набошӣ ки ҳар табиб ки маълул шавад то мақбул гардад .

Пас гуфт эй шайх ту надонистае ки рукни аъзаму ърўаҳи аҳкму шарти аҳаму муқаддамаи атуми дрбоби тиби маърифат нуҷумаст влобди далоили ҳама улӯмаст , ки адвияи бузурги сохтан бе саодати вақт шинохтан дуруст набӯд ва ҳеҷ таркиби втртибу тадбиру тақдир аз замону макон мсғнӣ несту замони иборат аз давр афлокаст бар гирди караи хоку фалаки мухталифи алодўори гоҳи мунтаҷи рутӯбат вагоҳ мусмири юбусат

Гоҳи мътии саодату гоҳ мулзам наҳваст аст надонистае ки ҷумлаи аҷсоди лаҳмонеу қўолби инсонӣ мансӯбаст бад-ӣни дувоздаҳ бурҷ ки дар минтақаи афлоки машҳур ва маърӯфасту асомии эшон мазкӯр ,у лақади ҷълнои фии алсмоءи брўҷо ва ?зинаҳо ллнозрин

Ҳар иллат ки дар сар ва димоғ уфтад буқати ҳамли муолиҷа бояд кард ки сари одамии бадв мансӯбаст вҳрчаҳ дар гардан уфтад бояд ки саври қавии ҳол буд ки гардани буи музоф аст

Ва ҳарчӣ дар китф уфтад бояд ки ҷавзоро шарафӣ бошад вҳрчаҳ дар сина уфтад бояд ки саратонро қӯтӣ буд вҳр чаҳ дар ноф уфтад бояд ки асадро савлатӣ бошад ва ҳарчӣ дар дил уфтад бояд сунбуларо саодатӣ буд

Ва ҳарчӣ дар пушт уфтад бояд ки мизонро манқибатӣ буд ва ҳарчӣ дар урат уфтад бояд ки ақрабро салтанатӣ буд ва ҳарчӣ дар рон уфтад бояд ки қавсро ғалабае буд

Ва ҳарчӣ дар зону уфтад бояд ки ҷаддии ло ҷлолтӣ бошад ва ҳарчӣ дар соқ уфтад бояд ки далвро давлатӣ буд ва ҳарчӣ дар қадам уфтад бояд ки ҳутро шавкатӣ бошад

Ҳар узвӣ аз аъзои одамии бтбиътӣ моиласт ва ҳар бурҷии азин буруҷи унсуриро қобил , ҳамлу асаду қавс оташӣасту ҳарорату юбусати бадишон мансӯбаст ва ин серо мусалласа норай гӯйанду савру сунбулау ҷаддӣ хокӣасту сардӣу хшгии бадишон мансӯбаст воин серо мусалласа хокӣ гӯйанд

Ва ҷавзоу мизону далв бодӣаст ва он серо мусалласа бодӣ гӯйанду саратону ақрабу ҳут обӣаст , баравадату рутӯбат бадишон мансӯбаст ва ин се мусалласа обӣ гӯйанд

Ҳар бурҷии бмшоклти табиии бъзўӣ нисбат дорад ки ҳарчӣ аз муваллидоти олам суфлоаст аз файзу раши олам алавӣаст ва ин буруҷ бар ҳасби ихтилофи ашхосу тариқи ихтисос ниҳодаанд , баъзе нараст вбъзии модаи баъзе Лайлӣ ва баъзе нҳорӣ

Ҳар бурҷӣ ки нҳорӣаст нар ва ҳар бурҷӣ ки Лайлӣаст мода , офатоти блғти адӣбон муаннасасту бостлоҳи мунаҷҷимони музаккари вмоаҳи бмўозъаҳи адӣбон музаккарасту ботФоқи мунаҷҷимони муаннас

Аз ин буруҷи чаҳор собитаст ва чаҳор мунқалиб ва чаҳор зўи ҷасадину кавокибро дарини буруҷи ҳубут ва урӯҷасту ммр сайёраст дарин буруҷ , сайёроти осмонӣ бар чархи нӯронӣ ҳафтаст , офтоби мунаввару моҳи мудаввар аз онҷмлаҳаст ва панҷ дигари Зуҳалу муштарӣу миррӣхи Зуҳра ва Уторид аст

Ки эшонро хумса мутаҳайира хонанд ки коркунони маҷбур ва мутасаррифон маъмуранд , дар ҳаракаташони иродат ва шавқ нест ва дар табъашони тммизу завқ на , ҳар ду бурҷи хона ситорааст алои офтоб ки ӯро як хонааст вмоаҳ ки ӯро як ошиёна .

Ҳамлу ақраби хона миррӣхасту саври вмизони хонаи Зуҳрау ҷавзоу сунбулаи хонаи Уториду саратони хонаи моҳу асади хонаи офтобу қавсу ҳути хонаи муштарӣу ҷаддӣу далви хонаи Зуҳал ва ин ҳафт сайёраро табоиъи мухталифу саноеъ номؤтлФаст .

Офтоби гарму хшг , моҳи сарди ватар , Зуҳали сард ва хшгаст ва ин мизоҷ маргаст , муштарии гарми ватар ва ин мизоҷ ҳаётаст , миррӣх дар ғояти гармӣу Зуҳра дар ниҳояттарӣ , Уториди ҳарифи мувофиқу ёр мъонқаст бо ҳар ки нишинад мизоҷ ӯ гирад ва бо ҳар ки бошад сифат ӯ пазирад , шамсу қамару муштарӣу Зуҳра рؤс Сауданду Зуҳали вмриху занб аз зумраи нҳўс .

Уторидро на аз саодати ҷамолии вена аз наҳваст камолӣ , агар бо саъдаст аз наҳваст отиласт ва агар бо наҳсаст аз саодати ботил , алмрءи иқтбси ман қаринау аллиси иФтрси фии ъринаҳ агар хоҳӣ ки ниқоб аз чеҳра фалак бигушоему рангу симоӣ ҳар як бинмоем .

Офтоб сипед симосту моҳ кидир аҷзост , Зуҳали рсосӣу муштарӣ сипедӣаст ки бсФрт майл дораду миррӣхи норай аллўнасту Зуҳраи дарии аллўн , Уторид чун осмон мзрқасту ҷурмаш дар ҳрқт , наздиктар фалаки базмин фалак қамараст , пас Уторид , пас фалаки Зуҳра , пас фалаки офтоб , пас фалаки миррӣх , пас фалаки муштарӣ , пас фалаки Зуҳал , пас фалаки албрўҷ ки маҳал савобатасту нуҳуми фалак алоФлокасту кавокиб дар фалак тдўирасту сайри фалаки тдўир дар фалаки марказ ,у тулӯъу ғуруби вҳбўту суъӯди ин ҷумларо асбобӣаст муайяну аломатии мубин , ҳисобӣасту муқаддамае на кам ва на кост , муҳаддисӣаст падед оварда қадим вснътӣаст сохтаи ҳакиму алшмсу алқмри ҳсбонои злки тақдири алъзизи алълим , пас чун забонаш аз гуфтору ҷавориҳ аз корФрў монад , ин қитъа бархонад .

Пас пер кирмонӣ бархесту изор сухан биёрост ва гуфт : эй пери умри фарсӯдау олами паймӯда , ин чаҳ ҳазёноти мусалсалу иборот мстрсласт ?

Асҷоъи ктсҷиъи алмтўқу таҳрики ктҳрики алмълқ , аз ҷайби ғайби сухани кушодан ва аз фалаки ҳафтумин нўолаҳ додани кори газофи гӯйону беҳуда пӯёнаст , ки дар ин миёни масофат бисёрасту мхоФти бишмор .

Аз срӣ то сурайё ва аз смк то смок ва аз қарори хоки томдори афлоки чндонкаҳи хоҳии маъқӯлу номаъқӯлу манқӯлу номанқӯл тавон гуфт , ҳдси ани раҷабу лои аҷаб

эй пери шайдо вае ҳакими ҳувайдо то бмўокби кавокиби рисӣу бонҷмни анҷуми оӣии бтўи наздиктар афлок аҷромӣаст ва аз он маъмуртар дар ва намеолимӣаст ки онрои олам суғро хонанд ва фалакӣаст ки онрои фалак аднӣ гӯйанду фии анФскми аФлои тбсрўн ки ин таркиб аз он бо тартиб тараст ва ин ниҳод аз он банди кушодтар

Дар тартиб ҳар узвии ҳазор аҷоибаст ва дар таркиб ҳар ҷузвии ҳазор ғароиб , бенафасӣ буд аз маърифати нафаси хеши пардохтан ва дар ҳафтод соли худои ъзўҷлро нашнохтан

Аммо илмат ё окли алзбаҳи ани алкўокби лои тғнии қадари алҳбаҳ ва ман урф нафса Фқди урфи раба , пас эй шайх чун ту шносои авқоти саодатӣу донои асбоби сиёдат , сбоҳти дарёу саёҳати бидоءи бача ихтиёр кардаеу бсҳбти Асоу анбону суоли хирқау нон чун афтодае .

Чаро аз банду кушоду қоидаи ниҳоди худ оғоз накунӣ ки аз таркиби инсон то тартиби осмони ҳуҷбу атбоқу манозили шоқ бисёраст агар ту аз маърифати камтари узвӣу мухтасари ҷузвӣ аз аҷзоъи худ беруни оӣии исми ҳикмат бар ту маҷозӣ набӯду номи илм бар ту бибозӣ на .

Биё то сухан аз як тори мўгўӣим ки райҳони боғи димоғи тесту иллати он тартибу ҳикмати он таркиб баён кунем , мӯҷиби сиёҳӣ ӯ дар сғру сабаби сипедӣ ӯ дар кибри бози нмоӣиму бқўту камоли қудрати сонеъи мақари оӣими вози вуҷӯди чаҳор табъ дар ваии тасаввур ва тақрир кунему доъияи исботу ҷозибаи анбот дар вай зоҳир гардонем то маълум шуд ки илми маърифати шеърии нодонистаи бълм шуъароӣ натавон расед воин дақоиқи нодида ҳақоиқ натавон дид .

Сухан аз смоку афлок рондан ва фасона нобӯдае аз авроқи фарсӯда бар хондани кори ъқлоء ва Фзлоء нест , биё то нахуст аз олати сухани гўӣиму дақоиқу ҳақоиқи он бозҷўӣим ки чаҳ хосияти дарин гӯшт порааст ки дар дигар аъзоъ нест , ки қувваи нотиқа ки аз хавоси ҷилва инсонӣаст ва аўмўдъаст то бсди луғати мухталифу асомии нои мؤтлФ аз ваии сухани маълум ва мафҳум мезояд ки аз ҳеҷ узви дигари ин хосият дар вуҷӯд наёяд чун луғати порсӣу рӯмӣу ҳиҷозӣу тозӣу тарозӣу ибрӣ .

Ҳар каси муфассали вмҷмли ихтилофи алснаҳу алвон бидонад бишносад ки ин аҷоибу ғароиб ки дар таркиб қолаб инсонаст дар тартиби ҳафт осмон нест .

Сад ҳазор шахс дар як тану ниҳоди ҳамзоди муттафиқи соли мухталифи аҳволи зи мстўии қади муттаҳиди хад бо чандини асбоби тшоклу дўоъии тмосл ки яке бикӣ намонад ва ҳеҷ ду бикдигр боз нахонд

Аз рӯй куни мутаҷаддид ва аз роҳи лавни мутаъаддиди чунонкӣ дар сӯрати ин тафовут ҳаст дар сирати зиёдат аз он ҳаст алои онкии тафовути ахлоқи эшон ҷузи бмҳки таҷриба вомтҳон натавон шинохт .

Пас чун шқошқи шайхи кирмонии бҳқоиқу дақоиқи абадонеи пайвасти бтриқи сайлу мад бсрҳд раседу хурӯши вҷўши аҳли он истимоъу ҳалқаи он иҷтимо бидон пайваст .

Пери юнонӣ пештар омаду пери кирмониро дар бар гирифт ва гуфт эй пери ҳакими фавқи кули зии илми алӣами ин дар некӯи сифтии ин сухан хуб гуфтӣ ки ҳар илмро ки ривоҷ буд бақадр эҳтиёҷ буд ҳоҷати мардумони бад-ӣни илм бештарасту бад-ӣни ҳарфату санъати эҳтиёҷи зиёдтар .

Пас ҳар ду аз доираи иҷтимои бшоҳроаҳ видоъ омаданд , яке бтлўъ рафту дайгарии бғрўб , яке бшмол рафту дайгарии бҷнўб .