Фирдавсӣ - раҳмаи аллоҳи таъолӣ , вай аз Тӯсасту фазлу камолоти ваии зоҳир касеро ки чун шоҳномаи назмӣ буд чаҳ ҳоҷат ба мадҳу таърифи дигарон .

намегӯйанд ки вай ба дҳқнти машғӯл май буд , бар вай таъаддӣ рафт , ба қасди тазаллум рӯй ба ғазнӣн ки тахтгоҳи султони Маҳмӯд буд оварад ва чун ба онҷо расед ва бар боғстони онҷо май гузашт , дид ки се кас нишастаанд ва ба муоширати иштиғол тамом доранд , донист ки аз мулозимон султонанд .

Бо худ гуфт пеши эшон рӯм ва аз эшон кайфияти ҳол маълум кунам чун наздик эшон расед аз вай мутаваҳҳиш шуданд ва гуфтанд : маҷлиси моро мнғсхоҳад сохт , ҳеҷ ба аз он нест ки чун бияёд гӯйем мо шоирон подшоҳем ва бо ғайри шоирон суҳбат намедорем , ва се мисроъи бигӯем ки робъ надошта бошад , пас гӯйем ҳар каси мисроъ робъ бигӯед бо ӯ суҳбат медорем ва агар на моро маъзӯр дорад .

Чун ба эшон расед ончӣ бо худ мухаммир сохта буданд бо вай бигуфтанд гуфт : он мисроъҳо ки гуфта ед бихонед !

Унсурӣ гуфт : « чун оризи ту моҳ набошад равшан »

Фаррухӣ гуфт : « ҳамранги рахт гул набӯд дар гулшан »

Ъсҷдӣ гуфт : « мижгонат ҳаме кунад гузар аз ҷавшан »

Чун Фирдавсии ин се мисроъ бишунид бар бдиҳаҳ гуфт : « монанди синони Гев дар ҷанги пшн »

Эшон аз он мутаъаҷҷиб шуданд ва аз қиссаи Геву пшн астФсор намуданд онро машрӯҳ боз гуфт . Баъд аз он ба маҷлис султон афтоду мақбули назар вай шуду вайро гуфт : маҷлиси моро фирдавси сохтӣ ва бидон сабаби Фирдавсӣ тахаллус кард .

Ва чун чандгоҳи баромад ба назми шоҳнома маъмур шуд ҳазор байт бигуфту пеш султон оварад , таҳсинҳо ёфт ва ҳазор динори зари сурхаш анъом фармуд пас дар муддати сӣ соли шоҳномаро тамоми сохту пеш султон оварад ва ба дастури ончии пештари воқеъ шуда буд дар муқобила ҳар байтии як динори зари сурх таваққуъ медошт .

Ҳосидон хавз карданд ва гуфтанд : шоириро чаҳ қадари онкии вайро бад-ӣни қадари ато сарафроз гардонанду салаи вайро бар шаст ҳазор дирам қарор доданд Фирдавсӣ аз он маънӣ биринҷед .

намегӯйанд дар он вақт ки он дирамҳоро овараданд вай дар ҳаммом буд , ва чун аз ҳаммом берун омад бист ҳазор дирам ба ҳаммомӣ дод ва бист ҳазор дирам ба Фқоъӣ ки Фқоъӣ чанд оварда буд ва бист ҳазор ба он касоне ки онро оварда буданд ,у султонро ба чиҳил байт камобеш мазаммат кард ки аз он ҷумлааст ин чанд байт :

Агар шоҳро шоҳ будӣ падар

Ба сар бар наҳодӣ марои тоҷи зар

Наёраст номи бузургони шунӯд

Чу андари табораш бузургӣ набӯд

Дарахтӣ ки талхаст онро сиришт

Вараш дар нишоне ба боғи биҳишт

Саранҷоми гавҳар ба кор оварад

Ҳамон миваи талх бор оварад

Апс аз он махфӣ шуд ҳарчанд вайро талаб карданд наёфтанд баъд аз чандгоҳи хоҷа ҳасан мемандӣ ки мартаба вазорат дошт дар шикоргоҳии байтӣ чанд аз шоҳномаи бтқрибӣ ки воқеъ шуда буд бихонад .

Султонро бисёр хуш омад , пурсед ки ин шеър кист ? гуфт : шеъри Фирдавсӣ аз карда худ пушаймон шуд ва фармон дод то шаст ҳазор динори зари сурх бо хлътҳои хоси номзад Фирдавсӣ кунанд ва ба Тӯс баранд , аммо толеъ мусоидат накард , чун он ътиаҳро ба як дарвоза Тӯс дароварданд тобути Фирдавсиро аз дигари дарвозаи беруни бурданд , ва аз ваии вориси як духтари монда буд .

Онро бар вай арз карданд , ҳиммати варзед ва қабул накард ва гуфт : марои чандон молу неъмат ки кафоф маишат бошад мавҷӯдаст ба , эҳтиёҷ он надорам гмоштгони султони онро ба иморати работӣ дар он навоҳӣ сарф карданд .

Хушаст қадршиносӣ ки чун хамидаи сипеҳр

Саҳҳоми ҳодисаро кард оқибати қавсӣ

Бирафт шавкати Маҳмӯд ва дар замона намонад

Ҷузи ин фасона ки нашнохт қадари Фирдавсӣ