Ва дар таҳт ҳар яке аз ин аҷноси чаҳоргонаи анвоъи номаҳсӯр буд ва аммо ончӣ машҳуртараст ёд кунем :

Аммо анвоъӣ ки дар таҳти ҷинс ҳикматаст , ҳафтаст : аввали зкоу дувуми суръати фаҳму сими сафои зеҳну чаҳоруми суҳӯлати тааллуму панҷуми ҳасани таъаққулу шашуми таҳаффузу ҳафтуми тазаккур . Аммо зкои он буд ки аз касрати мзоўлти муқаддамоти мунтаҷаи суръати антоҷи қазоёу суҳӯлати истихроҷи натоиҷ малака шавад бар мисоли барқӣ ки бдрФшд . Ва аммо суръати фаҳми он буд ки нафасро ҳаракат аз малзумот ба лавозими малака шуда бошад то дарон ба фазли максӣ муҳтоҷ нашавад . Ва аммо сафои зеҳни он буд ки нафасро истеъдоди истихроҷи матлӯб беизтиробу ташвиш ки бирав торӣ гардад ҳосил ояд . Ва аммо суҳӯлати тааллуми он буд ки нафаси ҳдтӣ иктисоб кунад дар назар то бе мамониати хавотири мутафарриқа ба куллияти хеши тавваҷуҳ ба матлӯб мекунад . Ва аммо ҳасани таъаллуқи он буд ки дар баҳсу асткшоФ аз ҳар ҳақиқатии ҳаду миқдорӣ ки бояд нигоҳ дорад то на эҳмол дохилӣ карда бошад ва на эътибори хориҷӣ . Ва аммо таҳаффузи он буд ки сӯратҳоеро ки ақл ё ваҳм ба қӯти тафаккур ё тахайюли млхсу мстхлс гардонида бошанд нек нигоҳ дорад ва забт кунад . Ва аммо тазаккури он буд ки нафасро млоҳзти сувари маҳфӯза ба ҳар вақт ки хоҳад босонӣ даст диҳад аз ҷиҳати малакае ки иктисоб карда бошад .

Ва аммо анвоъӣ ки дар таҳти ҷинс шуҷоатаст ёздаҳ навъаст : аввали кибри нафас , дувуми нҷдт ,у сими баланди ҳимматӣ ,у чаҳоруми сабот ,у панҷуми ҳалам ,у шашуми сукӯн ,у ҳафтуми шаҳомат ,у ҳаштуми таҳаммул ,у нуҳуми тавозуъ ,у даҳуми ҳамият ,у ёздаҳуми риққат . Аммо кибри нафаси он буд ки нафас ба каромату ҳўон муболот накунад ва ба ясору адамаш илтифот нанамояд балки бар эҳтимоли умӯри мулоиму ғайри мулоим қодир бошад . Ва аммо нҷдти он буд ки нафас восиқ бошад ба саботи хеш то дар ҳолати хавф ҷазаъ бирав дар наёяду ҳаракоти номунтазами азу содир нашавад . Ва аммо баланди ҳимматии он буд ки нафасро дар талаби ҷамили саодату шақовати аинҷҳонӣ дар чашм науфтад ва бидон астбшор ва зҷрт нанамояд то ба ҳаддӣ ки аз ҳавли марг низ бок надорад . Ва аммо саботи он буд ки нафасро қӯти олому шдоиди мустақар шуда бошад то аз ориз шудани амсоли он шикаста нашавад . Ва аммо ҳалами он буд ки нафасро тмأнинтӣ ҳосил шавад ки ғазаби босонии таҳрик ӯ натавонад кард ва агар макрӯҳӣ бадв расад дар шағаб наёяд . Ва аммо сукӯни он буд ки дар хсўмот ё дар ҳарбҳое ки ҷиҳати муҳофизати ҳурмат ё зб аз шариъат лозим шавад хуфт ва сбксорӣ нанамояд ва инро адами тиш низ гӯйанд . Ва аммо шаҳомати он буд ки нафас ҳарис гардад бар ақтнои умӯри изом аз ҷиҳати таваққуъи зикри ҷамил . Ва аммо таҳаммули он буд ки нафаси олоти баданиро фарсӯда гирданд дар истеъмол аз ҷиҳати иктисоби умӯри писандида . Ва аммо тавозуъи он буд ки худро мазиятӣ нашимурд бар касоне ки дар ҷоҳи азуи нозил тар бошанд . Ва аммо ҳамияти он буд ки дар муҳофизати миллат ё ҳурмат аз чизҳое ки муҳофизат азон воҷиб буд тҳоўн нанамояд . Ва аммо риққати он буд ки нафас аз мушоҳидаи тأлми абнои ҷинс мутаъассир шавад беизтиробӣ ки дар афъол ӯ ҳодис гардад , валлоҳи аълам .

Ва аммо анвоъӣ ки дар таҳти ҷинс иффатаст дувоздаҳаст : аввали ҳаё ,у дувуми рФқ ,у сими ҳасани ҳудо ,у чаҳоруми мусолимат ,у панҷуми дът ,у шашуми сабр ,у ҳафтуми қаноат ,у ҳаштуми виқор ,у нуҳуми вараъ ,у даҳуми интизом ,у ёздаҳуми ҳуррият ,у давоздаҳуми сахо . Аммо ҳаёи инҳисор нафас бошад дар вақти астшъор аз иртикоби қабеҳ ба ҷиҳати эҳтироз аз истеҳқоқи мазаммат . Ва аммо рФқи инқиёди нафас буд умӯриро ки ҳодис шавад аз тариқи тбръ ва онро дмост низ хонанд . Ва аммо ҳасани ҳудои он буд ки нафасро ба такмили хеш ба ҳлитҳои сутӯдаи рағбатии содиқ ҳодис шавад . Ва аммо мусолимати он буд ки нафаси мҷомлти намояд дар вақти танозӯъи орои мухталифау аҳволи мтбоинаҳ аз сари қудрату малакае ки изтиробро бидон ттрқ набӯд . Ва аммо дъти он буд ки нафас сокин бошад дар вақти ҳаракати шаҳвату молики зимоми хеш буд . Ва аммо сабри он буд ки нафас муқовимат кунад бо ҳўӣ то мтоўъти лаззоти қабеҳаи азу содир нашавад . Ва аммо қаноати он буд ки нафаси осони фарогиради умӯри моклу мшорбу млобсу ғайри он ва ризо диҳад ба ончии сад халал кунад аз ҳар ҷинс ки иттифоқ уфтад . Ва аммо виқори он буд ки нафас дар вақте ки мунбаис бошад ба сӯии матолиби ороми намояд то аз шитобзадагии мҷоўзти ҳади азу содир нашавад ба шарти онкии матлӯб фӯт накунад . Ва аммо вараъи он буд ки нафаси мулозимати намояд бар аъмоли некӯу афъоли писандидау қусӯру Фтўрро бидон роҳи надиҳад . Ва аммо интизоми он буд ки нафасро тақриру тартиби умӯр бар ваҷҳи вуҷубу ҳасби масолеҳи нигоҳи доштан малака шавад . Ва аммо ҳуррияти он буд ки нафас мутамаккин шавад аз иктисоби мол аз вуҷӯҳи макосиби Ҷамилау сарфи он дар вуҷӯҳи масорифи Маҳмӯдау имтиноъи намояд аз иктисоб аз вуҷӯҳи макосиби змимаҳ . Ва аммо сахои он буд ки инфоқи амволу дигар мқтнёт бирав саҳлу осон буд то чунонкӣ бояду чндонкаҳ бояд ба мсби истеҳқоқ май расонад .

Ва сахо навъеаст ки дар таҳт ӯ анвоъ бисёрасту тафсили баъзе азон инаст : анвоъи фазойил ки дар таҳт ҷинс сахост , ва он ҳашт буд : аввали карам ,у дувуми эсор ,у сими афв ,у чаҳоруми мурувват , ва панҷум набал ,у шашуми мувосот ,у ҳафтуми самоҳат ,у ҳаштуми мсомҳт . Аммо карами он буд ки бар нафаси саҳли намояди инфоқи мол бисёр дар умӯрӣ ки нафъи он ом буду қадараш бузург бошад бар ваҷҳе ки маслиҳат иқтизо кунад . Ва аммо эсори он буд ки бар нафас осон бошад аз сари мояҳтоҷӣ ки ба хосса ӯ таъаллуқ дошта буд бархестану базл кардан дар ваҷҳ касе ки истеҳқоқи он ӯро собит буд . Ва аммо афви он буд ки бар нафаси осон буд тарки муҷозот ба бадӣ ё талаби мукофот ба некӣ бо ҳусӯли тамаккун азону қудрат . Ва аммо муруввати он буд ки нафасро рағбатии содиқ буд бар тҳлӣ ба зинати аФодту базли молобд ё зиёдат барон . Ва аммо набал он буд ки нафаси ибтиҳоҷи намояд ба мулозимати афъоли писандидау мудовимати сирати сутӯда . Ва аммо мувосоти муовинати ёрону дӯстону мустаҳаққон буд дар маишату ширкат додан эшонро бо худ дар қӯту мол . Ва аммо самоҳати базл кардан баъзе бошад ба дилхушӣ аз чизҳое ки воҷиб набӯд базл кардан он . Ва аммо мсомҳти тарк гирифтан баъзе буд аз чизҳое ки воҷиб набӯд тарки он аз тариқи ихтиёр .

Ва аммо анвоъӣ ки дар таҳти ҷинс адолатаст дувоздаҳаст : аввали садоқат ,у дувуми улфат ,у сими вафо ,у чаҳоруми шафқат ,у панҷуми слти раҳм ,у шашуми мукофот ,у ҳафтуми ҳасани ширкат ,у ҳаштуми ҳасани қазо ,у нуҳуми тўдд ,у даҳуми таслим ,у ёздаҳуми таваккулу давоздаҳуми ибодат . Аммо садоқати муҳаббатии содиқ буд ки боис шавад бар иҳтимоми ҷумлагии асбоби фароғати садиқу эсори расонӣдан ҳар чизе ки мумкин бошад ба ӯ . Ва аммо улфати он буд ки ройҳоу эътиқодоти гуруҳе дар муовинати якдигар ба ҷиҳати тадбири маишат муттафиқ шавад . Ва аммо вафои он буд ки аз илтизоми тариқи мувосоту муовинати таҷовуз ҷоиз нашимурд . Ва аммо шафқати он буд ки аз ҳолеи ғайри мулоим ки ба касе расад мстшър буду ҳиммат бар азолти он мақсӯд дорад . Ва аммо слти раҳми он буд ки хуишону пайвастагонро бо худ дар хайроти днёўӣ ширкат диҳад . Ва аммо мукофоти он буд ки эҳсониро ки бо ӯ кунанд ба монанди он ё зиёдат азон муқобила кунад ва дар асоءт ба камтар азон . Ва аммо ҳасани ширкати он буд ки додану стдн дар муомилот бар ваҷҳ эътидол кунад чунонкии мувофиқи табоиъ дигарон уфтад . Ва аммо ҳасани қазои он буд ки ҳуқуқи дигарон ки бар ваҷҳи муҷозот май гузорад аз миннату надомат холӣ бошад . Ва аммо тўдди талаби мؤдти акФоءу аҳл фазл бошад ба хушруеу никўсхнӣу дигари чизҳое ки мстдъии ин маънӣ буд . Ва аммо таслими он буд ки ба феълӣ ки таъаллуқ ба борӣ , субҳонау таъолӣ , дошта бошад ё ба касоне ки бар эшон эътироз ҷоиз набӯд ризо диҳад ва ба хуши муншӣу тозаи рӯеи онро талаққии намояд ва агар чаҳ мувофиқи табъ ӯ набӯд . Ва аммо таваккули он буд ки дар корҳо ки ҳўолти он бо қудрату кифоят башарӣ набӯду ройу рӯяти халқро дарон маҷоли тасарруфӣ сӯрат набандад зиёдату нуқсону таъҷилу таъхири нтлбд ва ба хилоф ончӣ бошад майл накунад . Ва аммо ибодати он буд ки таъзиму тамҷиди холиқи хеш , ҷлу ъло ,у муқаррабони ҳазрат ӯ чун малоикау анбиёу аъиммау авлиё , алайҳими ассалом ,у тоъату мтобъти эшону инқиёди овомир ва навоҳӣ соҳиби шариъат малака кунад ,у тақворо ки мукаммалу мутаммими ин маъонӣ буд шиору дсор худ созад . Инаст ҳасри анвоъи фазойил , ва аз тркби баъзе бо баъзе фазилатҳои бе андозаи тасаввур тавон кард ки баъзеро номии хос буд ва баъзеро набӯд , валлоҳ вале алтўФиқ .