Қавлаи таъолӣ :у إзои сأлки ибодии алоиаҳ . . . Муфассирон гуфтанд чун оят омад киу қоли рбкми адъўнии أстҷби лакам ёрон гуфтанд ё расӯли аллоҳ акнӯн ки моро бдъо фармуданд кӣ хонем ва чун хонем ? буруз хонем ё бшб ? боўоз баланд хонем ё нарм хонем ? наздикаст то броз хонем ? ё давраст то боўоз хонем ?
Раби алъзаҳи бҷўоби эшон ин оят фиристоду إзои сأлки ибодии анӣ . . . Овардаанд дар баъзе кутуб ки чун Мӯсои алайҳи ассалом бо ҳақ муноҷот кард гуфт бори худоё ! даврӣ то туро боўоз хонам ? ё наздикӣ то броз хонам ? ҷавоб омад ки эй Мӯсо ! агар давриро ҳаддии бунаами ҳаргиз бон нарисӣ , ва агар наздикиро ҳаддии бунаами тоқати надорӣ ,у зери бори азимату ҷалоли мо пасти шӯй .
Пери тариқат азинҷо гуфт : илоҳӣ аз наздик нишонат медиҳанду бартар аз онӣ , ваз даврат мепиндоранду наздиктар аз ҷонӣ , мавҷӯди нафасҳои ҷавонмардоне , ҳозири дилҳои зокироне . Малико ! ту онӣ ки худ гуфтӣ ва чунонк гуфтӣ онӣ . Бишинав латифаи некӯи дарин оят : гуфтанд савол ҳар равандаи далели ҳол ӯ бошад , қавмиро ҳамаи андешаи махлуқоту муҳаддисоти гирифта буду зи ҳиммати дуни чандон дар маснӯъот овехтанд ки худ пурвой сонеъ надоштанд , ва бо ҳақиқати маърифат ӯ напардохтанад , то яке аз рӯҳ пурсед , яке аз кӯҳ , яке аз моли ғанимат , яке аз ҳоли ятемон , яке аз хамру қимор , яке аз узри занон , лои ҷурми ҷавоби ҳамгинон бавосита дод чунонк гуфт исӣлўнки ани алأнФоли қул алأнФоли ллаҳ ва алрасул алоиаҳу исӣлўнки ани алрўҳ , қул алрўҳи ман أмри рабии алоиаҳ . Ва исӣлўнки ани алҷболи Фқли инсФҳои рабии нсФо .
эй Сайиди содот вае меҳтари коинот ! эшон ки фармуд аз мо бо дайгарӣ пардохтанд , ва бақадр ҳиммати худ савол карданд , ҳамаро ту эй Муҳамади ҷавоби даҳ !у мақсӯдҳошон дар канор на , бози қавмӣ ки аз мо пурсанад ва аз дӯстии мо бо дайгарӣ напардозанд , тахсӣсу ташрифи эшонро бҷўоби восита аз миён бурдорам бахудии худашони ҷавоби даҳум .
Фإнӣ қариб нагуфт қул ании қариби он гуҳ дар ташриф биФзўд гуфт : ибодии бандагони ман , рҳикони ман , азоФти эшон бо худ кард , агар каъбаи сангинро бончи рақам азоФт биравӣ кашид ва гуфт тҳри байтии чандон шараф ёфт ки мтоФи ҷаҳонёну қиблаи оламёни гашт , ва аз ҳар ҷабборӣ ки қасд он кард озод шуд . Пас бандаи муъмин бо маърифату тавҳид чун ин рақами тахсӣс ва азоФт биравӣ кашид аввалитар ки бкромтҳо ва ртбтҳо расад ва гуфтаанд ки абд бар ду қисмаст яке онаст ки ин ном бар вай афтод аз тариқи эҷоду тасхир , ва барин маънӣ гуфт аллоҳи ҷли ҷалолаи إни кули ман фии алсмоўоту алأрзи إлои отии арраҳмони ъбдо , ва барин эътибори муъмину кофару садиқу зиндиқро абд гӯйанд .
Ва қисм дигар онаст ки ин ном биравӣ афтод аз тариқи тахсӣсу ташрик , чунонк гуфту إзои сأлки ибодии ании алоиаҳ . . . إни ибодии лӣси лаки алайҳими султони алоиаҳ , أсрии бъбдаҳи алоиаҳ ,у ибоди арраҳмони алоиаҳ . . . , ва барин эътибор агар фосиқиро гӯйанд ё кофариро ки ваии банда худо нест ки банда тоғӯтаст ,у бандаи ҳўӣу шаҳват раво бошад ва ба қоли аллоҳи ъзу ҷлу абди алтоғўту қол алнабӣ « тъси абди алдрҳм » .
أҷиби дъўаҳи алдоъи إзои дъони ин бози кароматӣ дигараст вобндгон ,у фазлии дигар , ки иҷобати худ дар хондану дуо кардан эшон баст , на дар ихлоси аъмоли эшон . То агар муфлисӣ бошад ё осӣӣ ки аз сари надомату шикастагӣ бе бизоъати тоъат ӯро хонд , навмед набошад ,у хондани бандаи мари худоиро се рӯй дорад ҳар се дуо гӯйанд : аввал онаст ки биравӣ сано гуяду бпо кӣ бастоед ,у бегонагии вай иқрор диҳад , чунонк гуяд « анати аллоҳи лои илоҳи анат , рбнои лаки алҳмд » ҳозоу амсола ,у илайҳи алошораҳ
Бқўлаҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам «у алдъоءи ҳўи алъбодаҳ » .
Дигар ваҷҳ онаст ки банда афв хоҳаду мағфирату раҳмат , гуяд « ағФри лӣу арҳмнӣу аъФи анӣу аҳднӣ . » ва ман злки қавлаи таъолии аҳднои алсроти алмстқим . Сдигр ваҷҳ онаст ки ҳазз дунявӣ хоҳад гуяд арзқнии молоу влдо . , ин ҳар се қисмро дуо гӯйанд , ки бандаи бовел дар ҳамаи худоиро хонд ва гуяд « ё аллоҳ ! ё рҳмн ! ё раб ! » аммо маънии оят , гуфтаанд : ки хосаст агар чаҳ бар лафз ом аст мегуяд хондани хонандаро посух кунам , ҳар гуҳ ки хонд . Яъне хондан ӯ бшрт хеш бошад ва дар иҷобати ваии хайрат буд . Ва далели барин тахсӣс онаст ки Мустафо ъ гуфт .
« мо ман мусаллами дуои аллоҳи ъзу ҷли бдъўаҳи лӣси фӣҳо қтиъаҳи раҳму лои асми алои эътоаи баҳои аҳадии хисоли сулс : аммо ани иъҷли даъвата , ва аммо ани идхри ?лаи фии алохраҳ , ва аммо ани идФъи анҳу ман алшри мислҳо , қолўо ё расӯли аллоҳи ази анкср , қоли аллоҳи аксар .
Ва ани абии ҳрираҳ , қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : мо қоли абди қт ё раби слосои алои қоли аллоҳи ъзу ҷли лаббайки абдӣ , сили Фиъҷли ман злки мо шоءу иؤхри мо шоء .
Ва ани ҷобири қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами идъўи аллоҳи бъбдаҳи явми алқимаҳи ФиқФаҳи байни идиаҳ , Фиқўли абдӣ ! ании амртки ани тдъўнӣ ,у въдтки ани астҷиби лаки Фҳли канти тдъўнӣ ? Фиқўли нъм ё раб ! канти адъўк , Фиқўли канттарӣ лбъзи дъоӣки аҷобаҳу баъзаи лотарӣ ?лаи аҷобаҳ , Фиқўли нъм ё раб ! Фиқўл аммо анки мо дъўтнии бдъўаҳи қти алои астҷбтҳои лак , Фомои акўни ъҷлтҳои лаки фии алднё ва аммо зхртҳои лаки фии алохраҳ , أи лӣси дъўтнии явми кзоу кзои фии ҳоҷаи ақзиҳои Фқзитҳои Фиқўли нъм ё раб ! Фиқўли ании зхрти лаки фии алҷнаҳи кзоу кзо . Флои идъўи аллоҳи дъўаҳи дуои баҳои абдаи алмؤмни фии алднёи алои байни ?лаи мо аҷҷали ?ла ва мо зхр , қоли Фбинои алъбди фии злки алмўқФ , иқўл ё лӣати лами иъҷли лии ман дъоӣии шайъи ء .
Ва шарт дуо онаст , ки банда дар ҳоли дуои шикаста дил бошаду андҳгн ,у дуо ки кунад бтзръ ва зорӣ кунад бо рҳбту хашят , лқўлаҳи таъолии адъўои рбкми тзръоу хФиаҳ . Онаст ки дуо басар кунад ,у боҳстгӣу шикастагӣ , на боўози баланд , ки овози баланд дар дуои аътдост ,у аллоҳи таъолии аътдоء дар дуо дӯст надорад . Иқўли таъолии إнаҳи лои иҳби алмътдин .
Ва қоли абӯи Мӯсои алошърӣ : қдмнои маъаи расӯли аллоҳи Флмои днўнои ман алмдинаҳи кибри анносу рФъўои асўотҳми Фқоли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « ё аиҳо анноси анкми лни тдъўи أсму лои ғоӣбо »
Ва азинҷост ки раби Алъоламин закариёро боўози нарм дар дуо бстўд гуфт : إзи нодаии рабаи ндоءи хФё .
Ва аз одоб дуо онаст ки тоъатӣу садақаи фаро пеш дорад , ки мардӣ аз Мустафои си дуои хост , расӯл гуфт : аънии алии ксраҳи алркўъу алсҷўд , дайгарӣ омаду дуо хост гуфт «у ҳилли أтити бҷноҳи алдъоء ? » яъне алсдқаҳ .
Ва аз одоби дуо алҳоҳ аст
Фқди қоли с « ани аллоҳи иҳби алмлҳини фии алдъоء » ,у кони иқўл « ё ман лои ибрмаҳи алҳоҳи алмлҳин ва аз одоби дуо таъмимаст ?фонаи си самъи рҷлои иқўли аллоҳами ағФри лӣ !
Фқол « ъаму лои тхс ! » ,у ани инси бен молики қоли расӯли аллоҳ « ани алъбди лидъўи аллоҳу ҳўи иҳбаҳ » қол : « Фиқўл ё ҷбрил ! ақзи лъбдии ҳозои ҳоҷатау ахрҳои фонии аҳби ани лои азоли асмъи савтау ани алъбди лидъўои аллоҳу аллоҳи ибғзаҳ , Фиқўли аллоҳи ъзу ҷл ё ҷбрили ақзи лъбдии ҳозои ҳоҷатаи бохулоса , ва аҷҷалҳо фонии акраҳи ани асмъи савта »у ани яҳёи бен Саиди алқтони қоли раъйат алҳақ фии алмноми Фқлти илоҳӣ кам адъўку лои тҷибнӣ ! Фқол ё яҳёи лонии аҳби ани асмъи сўтк »
Ва ани рабеъаи бен вқоси ан алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами қоли слоси мўотни лотарад фӣҳо дъўаҳи алъбд : раҷули икўни фии барӣаи ҳайси лои ироаҳи аҳад , Фиқўми файсалии Фиқўли аллоҳи таъолии лмлоӣктаҳ : أрии абдии ҳозои иълми ани ?лаи рибои иғФри алзнўб , Фонзрўои мо итлби Фтқўли алмлоӣкаҳ , эй раб ! рзоку мғФртк , Фиқўл : ашҳдўои ании қади ғФрти ?ла . Ва раҷули икўни маъааи ФиФри анҳу асҳобау исбти ҳўи фии макона , Фиқўли аллоҳи ллмлоӣкаҳи анзрўои мо итлби абдӣ ? Фтқўли алмлоӣкаҳи базли мҳҷаҳ нафса лаку итлби рзоку мғФртк , Фиқўли ашҳдўои ании қади ғФрти ?ла . Ва раҷули иқўми ман охири аллили Фиқўли аллоҳи أи лӣси қади ҷаълати аллили скноу алнўми сбото , Фқоми абдии ҳозои мусаллоу иълми ани ?лаи рибо , Фиқўли аллоҳи лмлоӣкаҳи анзрўои мо итлби абдӣ , Фтқўли алмлоӣкаҳи рзоку мғФртк , Фиқўли ашҳдўои ании қади ғФрти ?ла »
Ва ани ҷобири қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам «у алзии нафасии бедаи ани алъбди лидъўи аллоҳу أнаҳи алайҳи ғазабон , Фиързи анҳу сами идъўаҳи Фиързи анҳу сами идъўаҳ , Фиқўли аллоҳи таъолии ллмлоӣкаҳ , ани абдии лни идъў ғайриӣ Фқд астҳиит манеҳ , кам идъўнӣу аързи анҳу , ашҳдкми ании қади астҷбти ?ла »
Ва дар хабараст ки мардӣ дар масҷиди расӯли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам дуо мекарду расӯл дар вай менагирист ва табассум мекард , гуфтанд : ё расӯли аллоҳ чаро табассум кардӣ ? гуфт аҷаб омад марои дъоءи ин мард , як бор бигуфт ки ё раб , аллоҳи як бор гуфт ки « лаббайк » пас ду бор бигуфт ки ё раб ! аллоҳи ду бор бигуфт ки лаббайки пас се бор бигуфт ки « ё раб ! » аллоҳи се бор бигуфт ки лаббайк .
Ва ани абди аллоҳи бен умри қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « ман фатҳати ?лаи мнкми абвоби алдъоءи фатҳати ?лаи абвоби алрҳмаҳ , ва мо сӣли аллоҳи шиӣои аҳби илайҳи ман ани исӣли алъоФиаҳ , ани алдъоءи инФъ бмо назул ,у ммои лами инзл , Фъликми ибоди аллоҳи болдъоء »
Ва ани вослаҳи бен алосқъи қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами арбаъаи лотарад дъўтҳм : эмоми одил :у дъўаҳи алмриз ,у дъўаҳи алмрءи алмслми лохиаҳи болғиб ,у дъўаҳи алўолди лўлдаҳ .
Ва ани абии ҳрираҳи қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « салосаи лотарад дъўтҳм , аломоми алъодлу алсоӣми ҳайни иФтр ,у дъўаҳи алмзлўм , таҳаммули алии алғмоми тФтҳи лҳои абвоби алсмоء ,у иқўли алрби ъзу ҷл : лои нсртку луи баъди ҳайн . Ва фии рўоиаҳи алзокри аллоҳи ксиро , макони қавлау алсоӣми ҳайни иФтр . »
أҷиби дъўаҳи алдоъи худовандон маъонӣ гуфтанд : ин ташрифасту тахфиф ва ончӣ гуфт Флистҷибўои лӣ таклифасту ташдид , чун бъз хеш донист ки бори ҳукму таклиф бар банда май наад , нахуст ӯро бишорат дод ба ин каромат ва навохт ки гуфт أҷиби дъўаҳи алдоъ , то бандаи бойени бишорату каромати он бори ҳукму таклиф бар вай осон шавад . Ва назири ин дар қирон фаровонаст : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои аркъўоу асҷдўоу қоли таъолӣ ё أиҳои аллазӣнаи омнўои атқўои аллоҳи ҳақи тқотаҳи ҳозоу амсола .
Флистҷибўои лӣу лиؤмнўо бе ҳар чанд ки истиҷобату имони бмънӣ мутақорибанд , аммо фарқ онаст ки истиҷобати бҳкми истеъмол дар аъмоли ҷавориҳ зоҳир равад ,у имон дар эътиқоди дил . Ва гуфтаанд истиҷобати бандаи қавл « лои илоҳи алои аллоҳ »аст алии мо рӯй фии баъзи алктби ани аллоҳи ъзу ҷли қоли лмлоӣктаҳи адъўои лии ибодӣ , қолўо ё раби Киеву алсмоўоти алсбъи дўнҳму алързи фавқи злк ! қоли анҳми ази қолўои лои илоҳи алои аллоҳ , Фқди астҷобўои лӣ . Ва қоли баъзи алмФсрини Флистҷибўои лӣ эй Флиҷибўои не эй фии мо аФтрзти алайҳиму тъбдтҳм ба ман алоямон беу брсўлӣу алтоъаҳи лӣ .
Агар касе гуяд ин ду оят чун аҷнабӣаст дар миёни аҳкоми рӯза ки пешини ояту пасини оят аз аҳком рӯзааст , пас чаҳ фоидаро ин дар миён оварад ? ҷавоб онаст ки ин ҳама мутақорибанд ва ҳеҷ тҷонб нест , ки аллоҳи таъолӣ дар пешин оят гуфт ,у лткбрўои аллоҳи алии мо ҳдокму лълкми тшкрўни эшонро бар зикр худ дошт ,у бткбир ва шукр фармуд , он гуҳи эшонро бсўоби ин такбиру шукр умедвор кард .
Яъне он кас ки вайро зикр ва шукр мекунед бшмо наздикаст , овози шумо май ниўшду иҷобат дуо мекунад , ин оризӣ буд ки дар миён омад лоиқи ояти пешин ,у тамомии он .
Пас он гуҳи боҳуккоми рӯзаи бози гашт ки : أҳли лаками лайлаи алсём . . . Алоиаҳи сабаби нузули ин ояти он буд . Ки дар абтдоءи ислом ки фармони омада буд бурузаи моҳи рамазон , касе ки ифтор кардӣ таому шаробу мубоширати аҳли хеш ӯро ҳалол будӣу кушода , то он гуҳ ки бихуфтӣ , ё намоз хуфтан кардӣ , пас баъд аз он ҳаром будӣ ҳам таом ва ҳам шароб ва ҳам мубошират . То дигари шаб . Умри хитоби шабии баъд аз онкии намоз хуфтан карда буд даст бизан хештани баради он гуҳи худро маломат кард , ва мегирист , бойени мухолифати шаръ ки аз вай биёмада буд , бҳзрти Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам омад ,у қиссаи хеш боз гуфт , ва рухсат талабед . Расӯли худои слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам гуфт « мо канти ҷдирои бзлк ё умр ! »
Ин на сазоӣ туаст ки кардӣ , дар он ҳоли ҷамоатии бархестанд ки ҳамин воқеаи афтода буд эшонро ,у ҳама мӯътариф шуданд , пас худои таъолӣ дар шаъни эшон ин оят фиристод . Абди арраҳмони бен абии Лайлии бтриқии дигар ривоят мекунад , мегуяд умри хитоби пеш Мустафо омад гуфт : ё расӯли аллоҳи дӯши коми худ аз аҳли худ талаб кардам гуфт ки ман хоб кардаам , пиндоштам ки баҳонааст , дасти буии барадаму коми худ аз ваии бардоштам . Расӯли слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам гуфт ё умр бидонча кардӣ сазовор на ! пас раби Алъоламин аз баҳри умри ин оят фиристод ,у мусулмононро рухсат дод .
أҳли лаками лайлаи алсёми алрФси إлии нсоӣкми рФси ӣнҷои кноит аз ҷимоъаст ва ҳар чаҳ дар қуръон омад аз мубоширату мломсту аФзоу духул . Қоли ибни аббоси рзи ани аллоҳи ъзу ҷли ҳии Карими икнии ҳни либоси лакаму أнтми либоси лҳн эй ҳни скни лакаму антми скни лҳн , либоси ӣнҷо кноитаст аз расӣдан мард бизан ва зан бамурд беҷома , ҳамчунонк ҷой дигар гуфту фарши мрФўъаҳу фии алхбр « алўлди ллФрош »
Аҳл маъонӣ гуфтанд : либоси он ҷомааст ки Фотн дорад , ва шиор гӯйанд пас марду занро бад-ӣни маънӣ либос хонд ки якдигарро ҳамчун ҷомаанд мари танро . Ва гуфтаанд : эшонро либос аз баҳр он хонд , ки ҳар дўстр якдигаранд аз ончӣ нописандида шаръаст ,у далели барин қавл он хабараст ки расӯли слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам гуфт , « ман тзўҷи Фқди аҳрзи дайна »
Илми аллоҳи أнкми кантами тхтонўни أнФскм эй тзлмўни анФскми болҷмоъи лиёлии рамазон , Фтоби алайкуми ани оди алайкуми болтрхис ,у ъФои ънкми мо Фълтм қабл алрхсаҳ , Фолони бошрўҳни ҳамаи умматро мегуяд бар сиблати абоҳт на бар сиблати эҷоб . Чунонк дар он хабар гуфт : « тнокҳўои тксрўо »
, тнокҳўои амр абоҳтаст на амри вуҷуб , бошрўҳни ҳам чунонаст , мегуяд акнӯн мерасед боҳилли хеш , мубошират расӣдан ду башара буд баҳам беҷома .
Ва абтғўои мо кутуби аллоҳи лакам май ҷўӣиди ончии аллоҳи шуморо навишт дар лавҳи маҳфӯз аз фарзандӣ ки бошад шуморо .
Дар хабар меояд , ки аъмол банӣ одами бмрги ҳама мунқатиъ шавад ва гусаста гардад , магари садақаи равон ,у фарзанди порсои шоиста , ки падари хешро дуо гуяд баъд аз вай . Ва дар хабар меояд ки : малики таъолии бандаро бинавозад ва бузург гирданд , банда гуяд бори худоёи бачаи амали марои бойени ртбти расонидӣ ? гуяд бдъоءи влдки лак .
Маоз ҷабал гуфту абтғўои мо кутуби аллоҳи лакам яъне лайлаи алқдр , ҳасан хонду абтғўои мо кутуби аллоҳи лакам бар паии он фармон истед ки аллоҳи шуморо навишт .
Ва клўоу ашрбўои ин дар шаъни абӯ Қайс омад , срмаҳи бен инси бен срмаҳ ки ҳамаи рӯз дар кор буд бкшоўрзӣ ва рӯза дошт , чун шаб дар омад аҳли ваии хост ки тъомкии гарм аз баҳр вай бисозад , чун он тъомки бсохт , абӯи Қайс аз мондагӣ дар хоб шуда буд , чун бедор шуд гуфт : нахӯрам ки мухолифат шаръ бошаду нофармонии ҳақ , пас рӯза дар рӯзаи пайваст ва дар нимаи рӯз бетоқат шуд , чунонк биҳуши гашт . Расӯли худои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам чун ӯро чунон ранҷур дид , гуфт чаҳ расед туро ? абӯи Қайси қисса хеш бигуфт , расӯли слии аллоҳи алайҳу ?алау силами пора дар гирифт , дар ҳол оят омаду клўоу ашрбўо эй аллили калла .
Ҳатто итбини лаками алхити алأбизи алоиаҳ . Тафсири ин Мустафо ъ ъдии ҳотамро дар омухт гуфт : « сли кзоу кзоу сами Фозои ғобти алшмси Фклу ашрб ҳатто итбини лаками алхити алأбизи ман алхити алосўд , ъдӣ ҳотам гуфт чун ин аз Мустафо бишунидам фароз гирифтам як риштаи сипеду дайгарии сиёҳ ,у буқати субҳ дар он мингрстм ва ҳеҷ бар ман равшан намешуд , он гуҳ бо расӯл бигуфт ки ман чаҳ кардам , расӯл бихандед гуфт : « ё ибни ҳотами анки лъризи алқФо »
Қоли абӯи сулаймони улхитобии ҳозои итأўли алии ваҷҳин : аҳдҳмои ани икўни кинояи ани алғбоўаҳу саломаи алсдр ,у ассонии анаи ?ераади анки ғализи алрқбаҳи вофири аллҳм , лони ман акли баъди алсбҳи лами инҳкаҳи алсўм ,у лами ибни ?лаи асари фӣа , сами қол : « ё ибни ҳотами анмои зоки баёзи алнҳори ман саводи аллил » эй писари ҳотами он риштаи сипеду сиёҳ мислӣаст торикии шабу равшанои рӯзро , набинӣ ки дар ақаб гуфт : ман алФҷр фаҷр номӣаст аввали бомдодро ки нафас субҳ бишкофад аз шаб , ва дар хабар меояд ки « алФҷри фаҷрон : фаҷри иҳрми фӣаи алтъому тҳли фӣаи алслоаҳ ,у фаҷри тҳрми фӣаи алслоаҳ ,у иҳли фӣаи алтъом »
Фаҷр дуанд , фаҷри содиқ , фаҷри козиб , аввали фаҷри козиб падед ояд сипедӣ аз машриқ зоҳир шавад ва иртифоъ гирад монанди амӯдӣ ,у чндонки рубъи осмони тӯл он баркашад ,у араби онро занб алсрҳон гӯйанд , ва бақадр ду соъат ки аз шаб монда бошад ин фаҷри козиби бпоид , он гуҳи андаки андак боз мешавад ва дар уфуқ торикӣ меафзоед , пас аз миёни зулмати фаҷри содиқи сар бар занад , сурхӣ бошад ки бързи уфуқ боз меуфтад батадрӣҷ , Мустафо ъ азинҷо гуфт : « лӣси алФҷри болобизи алмсттилу локинаи алоҳмри алмътрз »
Чун ин фаҷри содиқ оғоз кунад таом хӯрдан бар рӯзаи дор ҳаром шавад ,у вақти намоз дар ояд , чунонк дар хабари гуфтем . Ва банда бояд ки дар он вақт бедор бошад , ки он вақте азизасту соъатии бузургвор ,у раби Алъоламин аз шарафи он савганд бидон ёд карда ва гуфтау алсбҳи إзои танаффус .
Сами أтмўои алсёми إлии аллили алоиаҳи пас он гуҳи рӯзаи хеш тамом кунед то бшб , ин إлии ғояти рост ки чун шаб дар омад рӯза бғоит расед ,у вақташи сипарии гашт ,у рӯзаи дор дар ҳад Фитр афтод агар таом хӯрд ва агар на , ва дар баъзе ривоёт бияёд акл ӯ лами иأклу Мустафо ъ мўослт кард , рӯзу шаб дар ҳам пайваст , ва таом нахурд , Ҷабраил омад ва гуфт « қаблат мўослтку лои тҳли ломтки ман бъдк » висол ту пазируфтанду уммати турои баъд аз ту раво нест ки висол кунанд .
Ва лои тбошрўҳну أнтми ъокФўни фии алмсоҷди ин дар шаън ҷамоатӣ омад аз ёрони расӯли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ки дар масҷид мӯътакиф менишастанд , пас чун эшонро заруратӣ пеш меомад аз баҳри он зарурат берун мешуданд , ва дар миёнаи боҳилли худ май расиданд , он гуҳи баъд аз ғусли бмсҷд боз мешуданд , раб Алъоламин гуфту лои тбошрўҳну أнтми ъокФўни фии алмсоҷд то мӯътакиф бошед дар масҷидҳо бизанон худ мирсед ва наздикӣ макунед ъкўФ аз рӯй луғат иқоматаст , поӣидни бдрнгу ором , қоли аллоҳи таъолии Фأтўои алии қавми иъкФўни алии أсноми ?лаам ва аз рӯй шаръ поӣиднаст дар масҷид бар ваҷҳи тоъату қурбати ният дар он шартаст , ки қурбат беният дуруст наёяд , ва ба
Қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « анмои алоъмоли болнёт »
эй саҳаи алоъмоли болнёту масҷид дар он шартаст ки гуфту أнтми ъокФўни фии алмсоҷд ва мустаҳабаст ки бо эътикоф рӯза дорад , пас агар рӯза надорад эътикоф дуруст бошад , бмзҳби шофиӣ , ки дар асли ваии рӯза аз шарт эътикоф нест ,у лиҳозо
Қоли умр « анӣ назуррат ани аъткФи лайлаи фии алҷоҳлиаҳ » Фқол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « أўФи бнзрк »
Ва бдонки мӯътакифи чунон фаро намӯдааст ки ман аз ҷаҳон гурехтаам , ва карда ҳамаи солро дармони соз омадаам ,у даргоҳро лузӯм гирифтаам ,у остона болин кардааму хоки бистар , то нёмрзӣ боз нигарадам азин дар , лои ҷурм дар хабар меояд ки чун мӯътакиф берун ояд , ӯро гӯйанд беруни оре аз гуноҳи хеши чунон ки он рӯз ки аз модари зодӣ . Ва фии алхбри ман аъткФи ъшрои фии рамазони кони кҳҷтину ъмртин »
Ва фии алоср « ман аъткФи иўмои Фкъдли ъушри рқоб , ва ман аъткФи явмин Фъдли ъушрин рқбаҳ , ва ман аъткФи салосаи айёми Фъдли сулсин рқбаҳ , ва ман аксари феълии қадари злк . »
Ва фозилтар онаст ки дар даҳаи охири моҳи рамазон мӯътакиф нишинад , ки Мустафо ъ чунин кардӣ . Ва ҳаргизи эътикофи дарин даҳаи дасти бндоштӣ . Ва дурустаст ки як соли сӣ рӯз мӯътакиф нишаст ,у соли дигари бист рӯз , он сол ки сӣ рӯз нишаст , сабаби он буд ки даҳ рӯзи пешин мӯътакиф нишаст талаби шаби қадарро , Ҷабраил омад ва гуфт ончӣ май ҷӯӣ дар пешаст , пас даҳ рӯз миёнин нишаст , Ҷабраил гуфт дигари бора ончӣ меҷӯӣ дар пешаст . Пас даҳ рӯзи пасин мӯътакиф нишаст тамомии сӣ рӯз . Аммо он сол ки бист рӯз мӯътакиф нишаст , чунон буд ки пешини соли бғзо буд бо ёрону эътикоф аз вай Фоӣт шуд . Дигари соли даҳ рӯзи соли гузаштаро қазо кард , ва даҳ рӯзи он солро ки дар он буд , ва як сол чунон афтод ки эътикофи вай дар моҳи рамазон Фоӣт шуд , ва дар шавол мӯътакиф нишаст ,у сабаби он буд ки бмсҷд омад ва хайма зад эътикофро , занӣ аз занони ваии дастурии хости боъткоФ , ӯро дастурӣ дод пас дигар занон омаданду бмсҷд хайма заданд , Оишау ҳФсаҳ ва дигарон , Мустафо нигоҳ кард химҳо дид зада , хашм гирифт гуфт бойен мепорсое хоҳед ? ман имсол мӯътакиф наменишинам , ва берун омад аз эътикофи хеш , пас дар моҳи шаволи он даҳ рӯз қазо кард .
Тлки ҳудӯди аллоҳи қили Фроӣзи аллоҳу шурӯта ,у қили ммнўъотаҳ . Ин андозҳоаст ки худои ниҳод дар дайни хеш , миёни тоъату маъсияти писанду нописанд . Флои тқрбўҳои гирди андозҳои вай мгрдид басаст фаро гирифтану фурӯи гузоштан .
Кзлки ибини аллоҳи оётаи ллноси лълҳми итқўн .