Қавлаи таъолӣ :у أтмўои алҳҷу улумраи ллаҳ ва рӯй ан алнабӣ қоли тобъўои байни алҳҷу улумра , Фонҳмои инФёни алФқру алзнўб , комаи инФии алкири хбси алҳдиду алзҳбу алФзаҳ ,у лӣси ллҳҷи алмбрўри савоби дуни алҷнаҳ

Гуфт : ҳаҷу умра ҳар ду бар пай якдигар дореду шарти он бтмомӣ биҷой оред , ки ҳам чунон ки оташи зару симу оҳани бохалоси барад , ва фазлҳо ки бакор наёяд бисӯзанд , ҳаҷу умраи фақри нописандидау гуноҳони накӯҳидаро аз бандаи ҳам чунон фурӯ резанд ,у сФоءи дилу таҳорати нафас дар банда падед кунад . Ва дар баъзе ахбор бияёд : ки бисёре гуноҳаст бандаро ки куффорат он нест магари истодани бърФот , ва ҳеҷ вақт нест ки шайтонро бенанди дармондатару зарди рӯтар аз он вақт ки ҳоҷён дар Арафот бистанд , аз бас ки бинад раҳмату фазли худоӣ бар сари эшон борону резон ! ва аз гуноҳи кбоир яке онаст ки банда дар он рӯзи бхдоўнди ъзу ҷли бади гумон буд , вази раҳмати ваии навмед ,у ани ҷобири рзи қоли қоли расӯли аллоҳ « азои кони явми арафаи инзли аллоҳи таъолии илои смоءи алднёи Фибоҳии баҳами алмлоӣкаҳ , Фиқўли анзрўои илои ибодии атўнии шъсои ғброи ман кули Фҷи амиқ , ашҳдкми ании қади ғФрти ?лаам , Фтқўли алмлоӣкаҳ ё раб ! фалони мрҳқи Фиқўли қади ғФрти ?лаам , Фмои ман явми аксари ътиқои ман алнори ман явми арафа »

Ва рӯй алъбоси бен мирдос : ан алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами дуои ъшиаҳи арафаи ломтаҳи болмғФраҳу алрҳмаҳ ,у аксари алдъоءи Фоҷобаҳи ании қади феълати алои зулми бъзҳм баъзан , Фомои знўбҳми Фимои бинӣу бинҳми Фқди ғФртҳо , Фқол эй раб ! анки қодири ани тсиби ҳозои алмзлўми хирои ман мзлмтаҳу тғФри лиҳозои алзолм , Флми иҷибаҳи тлки алъшиаҳ , Флмои кони ғдоаҳи алмздлФаҳи аъоди алдъоء , Фоҷобаҳи аллоҳи ании қади ғФрти ?лаам , Фтбсми расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами Фқоли ?лаи баъзи асҳоба ё расӯли аллоҳи табассумати фии соъаҳи мо канти табассуми фӣҳо ? қоли табассумати ман адуи аллоҳи Иблиси анаи лмои илми ани аллоҳи ъзу ҷли қади астҷоби лии фии умматӣ , аҳўии идъўи болўилу алсбўр ,у иҳсўи алтроби алии раъса . Ва ани ибни умри қоли лои ибқии явми арафаи аҳади фии қалбаи мисқоли зарраи ман алоямони алои ғФри ?ла , Фқоли ?лаи раҷули лоҳли Арафот хоссаам ллноси омма ?

Фқоли ибни умр : кант ъанд алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами Фсмътаҳи иқўли злк , Фсолаҳи соили ллноси омма ӯ лоҳли Арафоти Фқоли бали ллноси омма .

Ва أтмўои алҳҷу улумраи ллаҳи алоиаҳ . . . Хилофаст миёни уламои дайн ки умра воҷибаст ё суннат ,у қавли ҷадид шофиӣ онаст ,у бештари уламо бар онанд ки воҷибаст ҳамчун ҳаҷ , аз баҳри он ки лафзи амр бар ҳар ду мутлақасту муқтазии амр вуҷубаст , идли алайҳи мо рӯй зайди бен собити мрФўъои ани алҳҷу улумраи Фризтони лои изрки боиҳмои бдأт . Ва фии алкитоби алзии кутуба алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами лъмрўи бен ҳзми ани улумраи ҳаии алҳҷи алосғру қоли ибни аббос :у аллоҳи ани улумраи лқринаҳи алҳҷи фии китоби аллоҳ .

Ва أтмўои алҳҷу улумраи ллаҳи алоиаҳ . . . Мегуяд тамом кунед ҳаҷу умраро яъне маносику ҳудӯду шроӣту Фроӣзу сунани он бтмомӣ биҷой оред , ва агар тамомтар хоҳед , аз хонаи хеш чун беруни оӣиди эҳроми гирифтаи беруни оӣид , ва бимол ҳалол бешабаҳат ҳаҷ кунед , ки чун моли ҳаром буд бим он бошад ки ҳаҷи номақбӯл буд . Ва дар ҳаҷи биҷузи ҳаҷу зиёрати корӣу мақсӯдии дигар дар пеши мгирид ,у ҳаҷи худ бмёлоӣид

Қоли расӯли аллоҳ : иأтии алии анноси замони иҳҷи ағнёءи анноси ллнзҳаҳу аўсотҳми ллтҷораҳу қроؤҳми ллрёءу алсмъаҳу Фқроؤҳми ллмсأлаҳ » .

Ва дар луғати араби умра зиёратасту ҳаҷи оҳанг агар касе пурсед чаро ҳаҷу умраро гуфт аллоҳу намозу зкоаҳро нагуфт :у ақимўои алслоаҳу отўои алзкоаҳи ллаҳ ? ҷавоб онаст ки ҳаҷу умра дар ҷоҳилияти кории маърӯфу машҳур буд ,у мушрикони ҳаҷу тавоф ки мекарданду тлбиаҳ ки мегуфтанд батонро дар он мегирифтанд ва мегуфтанд : ӣнони анбозон худоӣанд , таъолии аллоҳи ани злк . Пас раби Алъоламин мусулмононро фармуд ки шумо холсои аллоҳ ҳаҷ кунед ,у касро бо ман дар он анбози мгирид , то мушриконро танбеҳӣ бошад ,у бароаи тавҳиди роҳ нмўнӣ кунед , назир ин онаст ки гуфту أни алмсоҷди ллаҳи Флои тдъўои маъаи аллоҳи أҳдо , ҷуҳудону тарсоёни клисёҳоу книсҳои мисохтнд , ва мегуфтанд ин хдоирост , он гуҳи худоиро ъзу ҷл ба ягонагӣ ва беҳамтоӣ дар он наме парастиданад , ва бидон иқрор намедоданд . Раби Алъоламин мусулмононро гуфт шумо маро дар он бохалос парастед ,у дайгариро бо ман дар он махонед , то эшон бидонанд ки дар гумроҳӣанду бароа боз оянд .

Фإни أҳсртми Фмои астисри ман алҳдии аҳсор манъасту ҳасри ҳабс , ҷълнои ҷаҳаннами ллкоФрини ҳсиро эй мҳбсоу ҳудоу ҳудо ҳар ду якеаст , чун мет ва мет ,у лину лин , ва онро ҳудо ном карданд аз баҳри он ки онро ба мно баранд ва онҷо бикашанд , ва бдрўишон диҳанд ,у бхдои ъз ва ҷл бидон тақарруб кунанд , ҳамчунонк касе ҳадяи баради бдўстӣ ва дар он буи тақарруб кунад . Ва хилофаст миёни уламо дар маънии аҳсор ки он сабаб тҳлласт . Қавмӣ гуфтанд ҳар монеъӣ ки падед ояд ва ӯро аз аъмоли ҳаҷ боз дорад , чун беморӣу мондагӣу тарсу бими душман ,у нарасӣдани нафақа ,у гум шудани шутур ва монанди ин , ҳар чаҳ азин узрҳо буд чун падед ояд бар ҷои бистад муҳаррам ,у гўспндӣ бмно фиристад то бикашад , он гуҳ аз эҳром берун ояд ва ҳалол шавад . Ва ҷамоатӣ аз муҳаққиқон гуфтанд ки он аҳсор ки мбиҳ тҳлласт манъаст аз ҷиҳати душман , ё аз ҷиҳати султони қоҳир . Чунонк Мустафоро биФтод дар ҳудаибия ,у дигари узрҳо чун беморӣу ҷузи он сабаб тҳлл нест . Пас чун боз дошта шуд аз ҷиҳати душман ё султони қоҳир , гўспндии бикашади ҳамонҷоӣ ки мҳср шавад , агар дар ҳал бошад ё дар ҳарам , он гуҳ аз эҳром берун ояд , ва бар ваии қазо на . Ало агар наск воҷиб бошад .

Инаст ки раб Алъоламин гуфт : Фإни أҳсртми Фмои астисри ман алҳдии алоиаҳ эй Фўоҷби алайкуми мо тисри ман алҳдӣу адноаҳи шоҳу аълоаи бадана ,у аўстаҳи бақара ,у алоҳсни ҳўи алшоаҳи лонаи ақрби илои алиср . Ва аллоҳи таъолии саммии алшоаҳи ҳдё , фии қавлаи ҳдёи болиғи алкъбаҳ .

Ва лои тҳлқўои рؤскм ҳатто иблғи алҳдӣ маҳалла мегуяд мӯӣ сарбоз макунед то он гуҳ ки гўспнд бикашанд ,у бмҳл интифоъ расад . Ва тановул , агар дар ҳал бошад ё дар ҳарам , ин бар қавл эшонаст ки аҳсори аҳсор душман ниҳанду маҳали маҳали интифоъу акл ва тановул ниҳанд ,у мисол ин онаст ки Мустафо гуфт : дар он гӯшт ки брираҳро доданд бсдқаҳ , қол « қрбўаҳи Фқди блғи маҳалла » эй блғи маҳали тайибау ҳалолаи болҳдиаҳи алинои баъди أни канти садақаи алии брираҳ .

Фмни кони мнкми мризои أў ба أзии ман раъсаи алоиаҳи ин дар шаъни каъби бен ъҷраҳи алонсорӣ фурӯ омад . Дег май пухту Мустафо ъ биравӣ бигузашт вайро дид ! ҷмндаҳ аз сарвӣ май фурӯ рехт гуфт эй каъби ҷмндаҳи саратро меранҷоанд ? гуфт оре гуфт гўспндӣ бикашу даравишонро бихӯрон , ё се рӯзи рӯзаи дор , ё фарқии таоми бшши дарвеши даҳ ,у Мӯсои бистар , ин фарқ ба наздики аҳли ҳиҷози се соъ бошад ҳар дарвеширо ду мади Фإзои أмнтми Фмни таматтуъи болъмраҳи إлии алҳҷи алоиаҳ бдонк гузордан ҳаҷу умраро се ваҷҳаст : яке афроду дигари қирону сдигри таматтуъ . Бмзҳби шофиии афроди фозилтар ,у бмзҳби бӯи Ҳанифаи қирони фозилтар ,у бмзҳби молики таматтуъи фозилтар , ва ин хилоф аз он афтод ки дар ҳаҷаи алўдоъ ки расӯли худои бохр умра кард , низ мухталиф шуданд . Молик гуфт таматтуъ буд , бӯ Ҳанифа гуфт қирон буд , шофиӣ гуфт афрод буд . Ва ҳуҷҷати шофиӣ дарин онаст ки ҷобири бен зайд гуфт : самъати расӯли аллоҳи фии ҳаҷаи алўдоъи иқўл : лаббайки бҳҷаҳи муфрада . »

Ва брўоитӣ дигар гуфт : « аФрдўои болҳҷи ?фонаи атуми лҳҷткму ъмрткм » .

Афрод онаст ки ҳаҷу умра аз якдигари бози барад , аввал ҳаҷ кунад буқати хешу шроӣти он бтмомии биҷои орад , пас чун тамом шавад ва аз эҳром берун ояд , ба ҷъронаҳ шавад , ё ба тнъим ё бҳдибиаҳ ,у умраро эҳром гираду боуммоли он машғӯл шавад . Ва қирон онаст ки ҳар ду дарҳами пайвандад ва дар эҳром гуяд лаббайки бҳҷаҳу умраи мъо » пас бар аъмоли ҳаҷ ақтсор кунад , ки умраи худ дар вай мундараҷ шавад , чунонк вузӯ дар ғусл . Ва таматтуъ онаст ки чун бмиқот расад буқати ҳаҷ , аввали эҳром бъмраҳ гирад , пас чун дар Макка шавад ва аз аъмоли умра фориғ гардад , ва аз эҳром берун ояд , ва мтҳлл шавад ,у бмҳзўроти мтмтъ , он гуҳ аз ҷўФи Макка эҳром гирад бҳҷ , ва бидон машғӯл шавад ин касро мтмтъ гӯйанд ва бар ваии гўспндӣ воҷиб шавад , он гуҳ ки аз умраи фориғ шуда бошад ,у боуммоли ҳаҷ шурӯ карда , пас агар рӯз наҳур забҳ кунад ва бдрўишон диҳад шояд .

Инаст ки раб Алъоламин гуфт : Фмни таматтуъи болъмраҳи إлии алҳҷи Фмои астисри ман алҳдии пас агар гўспнди наёбади Фсёми салосаи أёми фии алҳҷи се рӯз рӯза дорад пеш аз рӯз наҳур , ва агар пайваста дорад ё гусаста ҳар ду шояд . Аммо дар рӯз наҳур албата раво нест ки мтмтъ рӯза дорад , ва дар айёми алтшриқ рухсат ҳаст . Қолати Оиша : рхси расӯли аллоҳи ллмтмтъи азои лами иҷди алҳдӣ ,у лами исми алслосаҳи фии алъшрони исўми айёми алтшриқу сабъаи إзои раҷъатами пас чун аз ҳаҷи бўтни хеш боз шавад ҳафт рӯзи дигар рӯза дорад то тамомии даҳ рӯз бошад . Инаст ки гуфт тлки ъушраи комилаи ин ъушраи комила бастӣаст , дар сухан монанди таъкӣд ҳар чанд ки аз он бенёзист , чунонк ҷой дигар гуфт «у лои тхтаҳи биминк »у нбштни худ бадасти рост буд ,у кзлки қавлаи злкми қўлкми бأФўоҳкму сухани худ бдҳн буд ,у қоли таъолии иأклўни фии бтўнҳм норо ва хӯрдан дар шикам буд . Он гуҳ баён кард ки ин ҳукм на ҳар касе рост , ки қавмиро махсӯсаст : яъне эшон ки на макён бошанд , ва на эшон ки аз Маккаи фурӯд аз масофат қатъ нишинанд , балки ғрибонрост аз аҳли офоқ ки онҷо фурӯд оянд .

Сами ҳзрҳм шудаи азобаи луи зиъўои мо амрҳму тркўои мо фарзи алайҳими Фқоли субҳона :у атқўои аллоҳу аълмўои أни аллоҳи шадиди алъқоб .

Алҳҷи أшҳри маълӯмоти алоиаҳ . . . эй вақти алҳҷи ашҳри маърӯфот , мегуяд вақти ҳаҷ моҳҳоеаст маърӯф , ва он шаволасту зўи алқъдаҳ ва на рӯз аз зии алҳҷаҳ ва шаб наҳур то буқати бом , ин мазҳаб шофиӣаст ,у бмзҳби бӯи Ҳанифаи даҳ рӯзаст аз зўи алҳҷаҳ ки рӯз наҳур дар шумори орад ,у бмзҳби молики моҳи зии алҳҷаҳ то бохр аз ашҳр алҳҷаст , ва ҳар ки беруни азин рӯзгор эҳром гирад он эҳроми умраро бошад на ҳаҷро бмзҳби шофиӣу Аҳмаду исҳоқу аўзоъӣ ,у бмзҳби молику бӯи Ҳанифаи бҳҷ мунъақид шавад , аммо макрӯҳ доранд .

Фмни фарзи Фиҳни алҳҷи фарз дар қуръон бар чаҳор ваҷҳаст : бмънии баён чунонк аллоҳ гуфт : қади фарзи аллоҳи лаками тҳлаҳи أимонкм яъне қади байни лаками куффораи аимонкм , ҷой дигар гуфт сӯраи أнзлноҳоу Фрзноҳо яъне ва биноҳо . Ваҷҳи дувуми фарзи бмънии аҳлу злки фии қавла : мо кони алӣ алнабӣ ман ҳараҷи Фимои фарзи аллоҳи ?лае аҳли аллоҳи ?ла . Ваҷҳи сими фарзи бмънии анзлу злки фии қавла : إни алзии фарзи алейк алқуръон эй анзлаҳ . Ваҷҳи чаҳоруми фарзи бмънии авҷабу злки фии қавла : ФнсФи мо Фрзтм эй аўҷбтми алии анФскм , ҷой дигар гуфт : қади ълмнои мо Фрзноълиҳм

эй аўҷбнои алайҳиму кзлки қавлаи таъолии Фмни фарзи Фиҳни алҳҷ эй авҷаби Фиҳни алҳҷи Фоҳрм ба . Мегуяд : ҳар ки дарин моҳҳо ҳаҷ бар худ фариза гирданд , яъне боҳарому тлбиаҳ ,у эҳром он бошад ки чун бмиқот расад ғусл кунад , он гуҳ аз арӣ сипед дар бандад ,у рдоӣии сипед бар афканд , ва наълин дар пӯшад ,у буии хуш бакор дорад , ва ду ракаат намоз кунад . Он гуҳ дар дили ният ҳаҷ кунад ,у ҳақиқати эҳроми ин ниятаст , пас агар рокиб бошад бар нишинад , ва чун уштур бархезад ва рафтанро рости бистад , тлбиаҳ кунад ва гуяд лаббайки аллоҳами лаббайк , лаббайки лои шарики лаки лаббайк , ани алҳмду алнъмаҳи лак ,у алмалик , лои шарики лак » ва азин ҷумлаи худ эҳром фаризааст он дигари ҳамаи сунан ва ҳиأтаст .

Ва алии алҷмлаҳ , Фроӣзу арқони ҳаҷи панҷ чизаст : эҳром ,у тавоф ,у саъии баъд аз тавоф ,у вуқуфи бърФот ,у мӯии сар ситурдани бики қавл , агар яке азин арқони бигузоради ҳаҷ дуруст наёяду арқони умра ҳаминаст алои вуқуфи бърФот ки он дар умра нест . Ва воҷиботи ҳаҷи шаш чизаст : эҳром гирифтан дар миқот ,у бърФоти бистодн то фурӯ шудани офтоб ,у бшби мақом кардан дар мздлФаҳ , ва ҳамчунин дар мнои мақом кардани бшбу тавофи видоъ ,у санг андохтан . Агар яке азин шаш бигузоради ҳаҷ ботил нашавад аммо гўспндӣ лозим ояд ки бқрбон кунад . Ва мҳзўроти ҳаҷ ки муҳаррамро аз он парҳез бояд кард ҳам шаш чизаст : ҷомаи пӯшидан чун пероҳану азори пойу музейу дастор , дувуми буии хуши бакори доштан , сими мӯии сару нохуни боз кардан , чаҳорум бо аҳли хеши мубошират кардан , панҷуми муқаддамоти мубошират чун ламсу тқбил ва монанди он , ва ҳамчунин никоҳ нишоед на худро ва на дайгариро , агар кунад дуруст набошад , шашуми сайд бар нишоед муҳаррамро , агар кунад ҷазо лозим ояд , монандаи он сайд ки кушта буд аз шутуру гову гўспнд .

Фмни фарзи Фиҳни алҳҷ ҳар ки дарин моҳҳои ҳаҷ эҳром гирифту ҳаҷ бар худ фариза кард .

Флои рФсу лои Фсўқу лои ҷидоли фии алҳҷи уламоро ихтилофаст дар маънии ин ҳар се клмт : қавмӣ гуфтанд рФси айн ҷимоъаст , қавмӣ гуфтанд ҳадис ҷимоъаст бтъризи наздики занон , қавмӣ гуфтанд сухан ноФрзомасту калимоти накӯҳидау Фсўқ анвоъ маосӣаст бҷмлгӣ , қавмӣ гуфтанд лақаб доданаст , ки раби алъзаҳи ҷой дигар гуфт :у лои тнобзўои болأлқоби бӣси алосми алФсўқ , қавмӣ гуфтанд : Фсўқ ҳамонаст ки дар сӯра алонъом гуфту лои тأклўои ммои лами изкри исми аллоҳи алайҳу إнаҳи лФсқ ,у ҳўи алзбҳи ллосном .

Рӯй абӯи ҳрираҳи ан алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами қол « ман ҳаҷи ҳозои албити Флми ирФсу лами иФсқ , харҷи ман зунубаи киўми влдтаҳи ИМА »у ани вҳиби бен алўрди қол « канти атўФи أноу Сафёни алсўрии Лайло , Фонқлби Сафёну бақиятаи фии алтўоФ , қади хулати алҳҷри фасляти таҳти алмизоб , Фбинмои анои соҷди ази самъати кломои байни астори албиту алҳҷораҳ »у ҳўи иқўл ё Ҷабраили ашкўи илои аллоҳи сами алики мо иФъли ҳؤлоءи алтоӣФўни ҳавлии ман тФкҳҳми фии алҳдису лғтҳму сўмҳм . Қоли вҳиби Фоўлти ани албити ишкўи илои Ҷабраил . »

Ибн умр гуфт : Фсўқи дарин оят ба кори доштани мҳзўрот ҳаҷаст дар ҳоли эҳром , чун қатли сайд ,у мӯии сару нохун гирифтан , ва монанди он . Ва ҷидол онаст ки Қурайш бо якдигар дар мно хусумат мегирифтанд , ва худро бар якдигар ба меовараданд ин мегуфт ҳаҷи ман беҳтар ва некӯтар , ва он мегуфт ҳаҷи ман тамомтару бакори омадатар , ва низ дар мўоқФ мухталиф шуданд , ҳар қавмиро мавқифӣ буд , ва мегуфтанд ки ин мавқиф иброҳӣмаст , пас раби Алъоламин эшонро азин мҷодлт боз зад ,у пайғомбари худро хабар кард аз мавқифи иброҳӣм ,у машоир ,у маносики ҳаҷ ,у пайғомбари эшонро баён кард ва боз намӯд , ва гуфт « хзўои ании мносккму лои тҷодлўо » .

Ва он кас ки Флои рФсу лои Фсўқу лои ҷидол бар қроءаҳи ?маккей ва басарӣ хонд ҷидол аз назми аввали оят ҷудо кунад , ва маънӣ онаст ки лои шаки фии алҳҷи анаи фии зии алҳҷаҳ шак нест дар ҳаҷ ки он дар зӣ алҳҷаҳаст ,у мавқифи Арафот , ва насӣ ءи ботил , ва ба қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами фии ҳаҷаи алўдоъ : « ан алзмон қади астдори кҳиӣаҳи явми халқи аллоҳи алсмоўоту аларз , алснаҳи аснии ъушри шҳро : минҳои арбаъаи ҳарами салосаи мутаволӣоти зўи алқъдаҳу зўи алҳҷаҳу алмҳрму раҷаби шаҳри музири алзии байни ҷамодӣу шаъбон . »

Ва мо тФълўои ман хайри иълмаҳи аллоҳ ин лафзӣаст аз алфози ваъда , чунонк гӯйанд гуяд агар маро айдун кунӣ бидонам он аз ту , яъне подош кунаму тзўдўоу қавмӣ аз араби Яман бҳҷ меомаданд безоду такяи эшон бар сидқоти ҳоҷ буд , раби Алъоламин эшонро гуфту тзўдўои зод бар гиред , то бар дили мардумон гарон набошед ,у вабол эшон нигарадед , он гуҳи сафари охират бо ёд эшон дод ,у зоди он сафар бар зоди ин сафари дунёи афзӯнии ниҳод , ва шараф дод ва гуфт : Фإни хайри алзоди алтқўии беҳтари зодии зоди сафар охиратаст яъне тақвои қоли саҳли бен абди аллоҳи лои муайяни алои аллоҳ ,у лои далели алои расӯли аллоҳ ,у лои зоди алои алтқўӣ . » бӯи мутӣъи балхии ҳотами асмро гуфт ки бмо чунон расед ки ту бе зоди бодияи боз май барӣ ? ҷавоб дод : ки ман дар бодия безод набошам , аммо зоди ман чаҳор чизаст : аввал онаст ки ҳамаи дунёи малику малик аллоҳ донам , дигари ҳамаи халқро бандагону рҳикон аллоҳ донам , сдигр ҳар чаҳ махлуқот ва муҳаддисотаст ҳама дар яд аллоҳ донам , чаҳоруми қзоءи аллоҳ дар ҳамаи замин равон донам . Бӯ мутӣъ гуфт некӯи зодӣ ки зодтст ! бодияи қиёмати бойени зоди тавон баридан .

Лӣси алайкуми ҷиноҳи أни тбтғўои фузалои ман рбкми қавмӣ аз аъроб бҳҷ меомаданду бароа дар тиҷорат раво намедоштанд , гуфтанд ҳаҷи хеши бмнФът дунявӣ наёмизем , дар даҳаи зии алҳҷаҳи даст аз байъу шарӣ боз гирифтанд , ва дар бозору мъомлти бахуд дар бастанд , раби Алъоламин он бар эшон фарох кард ,у рухсат тиҷорат бидод ,у Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силами эшонро бмғФрт умед дод , ва хабар кард Фқоли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « азои кони явми арафаи ғФри аллоҳи ллҳоҷи алхлсу азои кони лайлаи арафаи ғФри аллоҳи ллтҷор ,у азои кони явми мнои ғФри аллоҳи ллҷмолин ,у азо кон ъанд ҷмраҳи алъқбаҳи ғФри аллоҳи ллсؤол ,у лои ишҳди злки алмўқФи халқи ммни қол « лои илоҳи алои аллоҳ » алои ғФри ?ла » Фإзои أФзтми ман Арафот хилофаст миёни уламо ки мавқиф чаҳ маъниро Арафот гӯйанд ? ва он рӯз чаро арафа гӯйанд ? қавмӣ гуфтанд аз баҳри онки трўиаҳи иброҳӣмро намуданд дар хоб ки фарзандро қурбон кун , пас ҳамаи рӯз дар трўиаҳу тафаккур буд , то ин хоб аз ҳақаст ё аз шайтон . . . Азин ҷиҳатаст ки он рӯзро трўиаҳ гӯйанд ,у трўиаҳ тафаккур бошад . Пас шаби арафаи дигари бора ӯро намуданд . ,у рӯз арафа бишнохт ки он хоб намӯда ҳақаст на намӯда шайтон . Азин ҷиҳати он рӯзро арафа ном ниҳоданд ва он буқъаро Арафот . Ва гуфтаанд ки трўиаҳ аз об доданаст , яъне ки раби алъзаҳи рӯзи трўиаҳи чашмаи замзам падед кард ,у Исмоил аз он сероб шуд , Фсмии алтрўиаҳи лзлку Арафот аз онаст ки Ҷабраил фурӯ омаду иброҳӣмро маносик ва машоир менамӯд ,у иброҳӣми пазируфт . Ва мегуфт « қади урфати қади урфат » пас бад-ӣни маънии Арафоти хонданд . Заҳҳок гуфт одам ки базмин омад бҳндўстон фурӯ омаду ҳаввои бҷдаҳ , ва ҳар ду якдигарро май ҷустанд то бърФот бар якдигари расиданд ,у якдигарро во шинохтанд , азин ҷиҳат ӯро Арафот гӯйанд . Ва гуфтаанд ки эътирофи одами бгноаҳи хеши дарин рӯз буд андари он буқъа , ва аз худованди ъзу ҷли мағфирати хости бон ки гуфт рбнои злмнои أнФсноу мардум низ ки бон мавқиф расанд атбоъи суннати одамро ҳамаи бгноаҳи хеш мӯътариф шаванд , ва май тазаррӯъ ва зорӣ кунанд , пас арафау Арафот аз эътироф гирифтаанд яъне ки гуноҳкорон дар он мавқифи истодаи бгноаҳи хеш мӯътариф шаванд . Ва гуфтаанд ки Арафот аз онаст ки дӯстони худои он рӯз дар он мавсим бар якдигар расанду якдигарро бишносанд . Пери бузурги бӯи алии сиёҳи қудси аллоҳ рӯҳа гуфт : дар мавсим истода будаму мардумонро дидам ки андари Арафоти корӣ аз пеш наме бурданд , баргаштам ва рӯй бкўаҳи ниҳодам , чандон бар шудам ки гуфтам магари ӣнҷои ҳаргиз кас нараседаст , гуфто чун бар сари ан кӯҳ шудам олами худ бар онҷо дидам , чунонк саҳрои сари кӯҳ буд , ҳама ҷавонон дидам Мӯсои сарашон то сифташони фурӯи омада ва чунон муроқиб ҳақ буданд ки агарашон бҷнбонидндӣ огоҳишон набӯдӣ ,у офтоби сӯратро ҳеҷ шуъоъ намонда буд аз шуъоъи офтоби маърифати эшон . Касе савол кард аз пери бузург ки эй шайх ҳар ки бар он кӯҳ шавад эшонро бинад ? гуфт агар бдидндишони фурӯди орандишон , на ҳар чашмии эшонро бинад , ва на ҳар касе боишон расад . Гуфт чун офтоб фурӯ шуд муаззини бонг намоз гуфт ,у эмом дар пеш шуд , ва ман бо эшон бистодм дар намоз , гуфт андари миёнаи намоз бар ботин ман бигузашт ки аҳли Арафоти худ аз кадом сӯ шуданд , он як андешаи мухолиф баришон фурӯ нашуд . Чун салом боз доданд , эмом аз онҷо ки буд бмн боз нигараст , ва ишорат кард ки бозгард . Бо худ гуфтам ки ин он ҷамоат нестанд .

Ки пушт баришон шояд кард , ҳам чунон рӯй сӯии эшон бози пас омадам , аз каромати эшон ҳамон соъат чун бози нгрстми базмин Арафот расида будам ,у кароматӣ дигар дидам , он гуҳ бар ман пӯшида буд ки қавми бкдоми сӯ шудаанд , ҳаме аз газофи сар дар ниҳодам ,у зуди бқўм дар афтодам ,у нахусти қаторӣ ки дидам шутурони раҳён худ дидам , ва аз эшон ҳечкас нагуфт ки бӯи алии ту куҷо будӣ ? бдонстм ки раби алъзаҳи маро аз чашму дидори эшон ғоиб нагардонида буд .

Ривоят кунанд аз Абӯзари ғаффории рз ки гуфт : трўиаҳ аз об доданаст ,у арафаи номи замини сими гуфтои номи замини аввал дмкоаст ,у дувуми хулда , сими арафа , чаҳоруми ҷрдо , панҷуми млсо , шашуми сҷин , ҳафтуми ъҷибо . Ва ҳам бўзр гуяд ки фазли рӯзи арафа аз Мустафои пурсидами Фқол « сиёмаи куффораи суннатин ва ман адхли фӣаи срўрои алии аҳлаи адхли алҷнаҳ , ва ман слии фии явми алърФаҳи арбъи ркъот қабл алъсри бФотҳаҳи алкитоб ,у хумси мароти қул ҳўи аллоҳи أҳди шорки фии савоби ман вақфи бърФот , ва ман талаби уламои явми арафаи хози фии раҳмаи аллоҳу أдхли алҷнаҳи бғири ҳисоб ,у астғФри ?лаи алкрсӣу алшмсу алқмру алкўокби алдрӣ , ва ман азоФи мؤмнои ъшиаҳи арафаи кутуби аллоҳи ?лаи аҷри сабъин шҳидо ,у ллаҳи ъзу ҷли фии явми арафаи слосмоӣаҳу сутуни назараи илои халқа . »у кон алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами иқрأи кули сбиҳаҳи арафаи слоси оёти ман сӯраи алонъом : аввалҳо ва хумсин мараи қул ҳўи аллоҳи أҳду ояи алкрсӣу ис , Фолоъмоли соидаи фӣҳо . Алии бен абии толиб ъ ривоят кард аз Мустафо ки гуфт « рӯзи арафаи андари Арафоти Ҷабраилу Микоилу исрофилу Хизр ҳозир оянд . Ҷабраил гуяд мо шоءи аллоҳи лои қувваи алои биллоҳ » Микоил гуяд « мо шоءи аллоҳ кул наамма ман аллоҳ » исрофил гуяд « мо шоءи аллоҳи алхири каллаи беди аллоҳ » Хизр гуяд « мо шоءи аллоҳи лои идФъи алсўءи алои аллоҳ » расӯл худо гуфт ҳар он кас ки рӯзи арафаи баъд аз намози дигари ин чаҳор калимаи сад бор бигӯед , баҳри раҳматӣу барӣу кароматӣ ки раби алъзаҳи боҳилли мноу Арафот фурӯ фиристаду бҷмлаҳи бандагон ки дар шарқ ва ғарбанд , вай бо эшон дар он анбозаст , гуфто ва чун мардум аз Арафоти сӯии мнои раванди раби алъзаҳ ба Ҷабраил фармоед то Нидо кунад ки « алои ани алмғФраҳи лкли воқифи бърФот ,у алрҳмаҳи лкли мзнби тоӣб . »

Гуфто : ва дар вақти аФозт аллоҳ гуяд ашҳдкми млоӣктии қади ғФрти ?лаами алтбъоту аъўзи аҳлҳо , аФизўои алии биркаи аллоҳ .

Фإзои أФзтми ман Арафоти Фозкрўо аллоҳ ъанд алмшър улҳаром мегуяд чун аз Арафот бар гардид баъд аз фурӯ шудани офтоб , рӯзи арафау рӯи бмнои ниҳодаи худоиро ёд кунед бнздики машъарулҳаром , онҷо ки қрҳ гӯйанд , яъне ки баъд аз субҳ ки намоз гзордаҳ бошед , ва аз мбити бмздлФаҳи фориғ шуда ва сангҳо бар гирифтау азкрўаҳи комаи ҳдокм ва ёд кунед худоиро чунонк шуморо роҳ намӯд бҳҷи рост ,у шариъати поку миллати иброҳӣм .

Ва إни кантами ман қиблаи лмни алзолин эй ва мо кантами ман қиблаи алои ман алзолин .

Инҳо хоҳ бо ҳудо бару хоҳ бо расӯл , Фикўни кинояи ани ғайри мазкӯри сами أФизўои ман ҳайси أФози анноси алоиаҳ . . . Қурайшро мегуяд ки эшон дар аФозт аз Арафоти роҳӣ дигар мегузиданд , ки мо хосса аҳл шаҳрему суккони ҳарам , ва бар занони хона , то на боди дигаронҳоам роҳ бошем . Ва аз машъари ҳаром аз роҳ май бгштнд , эшонро аз он боз зад , он гуҳи эшонро фармуд ки бо ин мухолифат ки кардед дар аФозт аз худоӣ омурзиш хоҳед , ки ваии омрзгорсту бахшоянда , қоли расӯли аллоҳ « алҳҷоҷу алъмори вФди аллоҳи ъзу ҷл , ани дъўаҳи аҷобҳму ани астғФрўаҳи ғФри ?лаам »у қол « аллоҳами ағФри алҳоҷу лмни астғФри ?лаи алҳоҷ . »