Қавлаи таъолӣ : Фإзои қзитми мносккми алоиаҳ . . . Сабаби нузули ин ояти он буд ки араб чун аз ҳаҷу маносик фориғ мешуданд , ҳар касе бар дар каъбаи бистодӣу маноқибу мосри падари хеш дар гирифтӣ , ин яке гуфтӣ падарами меҳмони дор буду дарвеши навоз , ва он яке гуфтӣ падарами мубориз буд ва ҷангҳо мардонаи бкрдмӣ , ва гуфтӣ чун хонадони мо бҷўонмрдӣу некӯкорӣу сарафрозии ҳеҷ хонадонӣ нест , ҳар касе бнўъӣ тафохур мекард ,у маноқиби аслоф худ мехонд , раби Алъоламин эшонро аз он баргардонеду бзкр худ фармуд гуфт : чунонк падарони худро ёд мекунед маро ёд кунеду марои стоӣид , ки он ҳамаи некуии бпдрони шумо ман кардам , ва ман хостам , ва ман бар он доштам , пас шукр ҳама марост ,у миннати маро ! « أноу алмлأи фии бноءи азими ахлқи Фиъбд ғайриӣу анъми Фишкр ғайриӣ » ибн аббос гуфт маънӣ оят онаст : ки чун падари турои бадии мигўинд ва дар ҳақи ваии носазои шинавии хашмгирӣ ва аз он фароҳами ое , чун ки аз мбтдъон ва бедайнон дар ҳақи мо носазоҳо май шинавӣ ва газофҳо мебинӣ бидон хашм нагирӣ ,у чашм аз он барҳам наҳй , чунин макун ! Фозкрўои аллоҳи кзкркми обоءкми أўи أшди зкро ёд кард аллоҳи бахшам гирифтан дар носазо ки баҳақи ваии мишнўӣ бештар кун аз ёд кард падарони бахшам гирифтан дар бдоишони шунидан . Ва ҳам азин боб онаст ончии раб Алъоламин гуфт « лои тҷди қўмои иؤмнўни биллоҳу алиўми алохри иўодўни ман ҳоди аллоҳу расӯла » ва ба

Қол алнабӣ : « аўсқи алии алоямони алҳби фии аллоҳу албғзи фии аллоҳ . »

Қавмӣ гуфтанд « Фإзои қзитми мносккм » хатибро мегуяд бмно дар айёми мно , ки марои стоӣиду маро ёд кунед чунонк брўзгори гузаштаи падарони худро меситудед , ва меёд кардед , бал ки бештар . Ва агар эшонро ҳақ тарбиятаст моро ҳақи кирдигорӣу рӯзӣ гуморӣаст . ӣнҷо нуктааст бончаҳи ҳақ падар гуфт на ҳақи модар , яъне ки падарро бҳрмаҳу ҳайбат ёд кунед ,у модарро бшФқту раҳмату аллоҳи таъолии ҳўи алзии ирҳму лои ирҳм .

Фмни анноси ман иқўли рбнои отнои фии алднёи алоиаҳ . . . Ин қавмии рост ки ҳиммати эшон дунё буд , молу зару симу ғулому канизаки вазъияту мошиаҳ , аллоҳ мегуяд ва мо ?лаи фии алохраҳи ман халлоқ касе ки аз мо ҳама ин хоҳад вайро аз хайри он ҷаҳонии ҳеҷ насиб на . Ҳамонаст ки гуфт : ва ман кони ириди ҳрси алднёи нؤтаҳи минҳо ва мо ?лаи фии алохраҳи ман насиб

Фии баъзи алохбори ман бдأи бнсибаҳи ман алднёи ?фонаи насибаи ман алохраҳу лои идрки мнҳмои мо ирид , ва ман бдأи бнсибаҳи ман алохраҳи васли илайҳи насибаи ман алднёу адрки ман алохраҳи мо иридаҳ .

Он гуҳи сифати пайғомбарону муъминон дар гирифт , ва боз намӯд ки эшон чаҳ хоҳанду мақсӯди эшон чаҳ буд , гуфт ва манеҳам ман иқўли рбнои отнои фии алднёи ҳасанау фии алохраҳи ҳасанау қнои азоби алнори муфассиронро қўлҳост дар ҳасанаи ин ҷаҳонӣу ҳасанаи он ҷаҳонӣ . Алии бен абии толиб ( ъ ) гуфт : ҳасанаи ин ҷаҳонии ҳам ҷуфт шоистааст , ва он ҷаҳонии ҳўроءи биҳиштӣ ,у азоби оташ ки аз он мепарҳез хоҳанд ҳам ҷуфт бадаст дар дунёи идли алайҳи мо

Рӯй абӯи алдрдоءи ани расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами қол « ман аўтии фии алднёи қлбои шокроу лсонои зокроу завҷаи муъминаи тааюнаи алии амри дунёау охирата , Фқди аўтии фии алднёи ҳасанау фии алохраҳи ҳасана »

Қтодаҳ гуфт ҳасанаи ду ҷаҳонӣ офиятаст :у далели барин таъвил онаст ки Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силами бъёдт беморӣ шуд , ва он беморро чун бачаи мурғ бебол дид , Фқоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « ҳилли канти тдъўои аллоҳи бшии ء ӯ тсأлаҳи шиӣо Аёа ? қоли канти أқўли аллоҳами мо канти мъоқбӣ ба фии алохраҳи Фъҷлаҳи лии фии алднё , Фқоли субҳони аллоҳи азои лои тсттиъаҳ ӯ лои ттиқаҳ , ҳилли лои қиллат « аллоҳами рбнои отнои фии алднёи ҳасанау фии алохраҳи ҳасанау қнои азоби алнори Фдъои аллоҳи баҳои ФшФоаҳ .

Ва қили ман атоаҳи аллоҳи алислому алқуръону аҳлоу молоу влдои Фқди аўтии фии алднёи ҳасанау фии алохраҳи ҳасана . Ва қнои азоби алнори ибни аббоси қол : « ъанд рукни алимонии малики қоими мнзи халқи аллоҳи алсмоўоту аларзи иқўли омин , Фқўлўои рбнои отнои фии алднёи ҳасанау фии алохраҳи ҳасанау қнои азоби алнор .

Раб Алъоламин гуфт эшон ки ин дуо кунанду хайри дунёу охират аз ман хоҳанд аишонрост ҳар чаҳ аз ман хоҳанд , Фзлки қавлаи أўлӣки ?лаами насиби ммои ксбўо эй сأлўои ибн аббос гуфт мардӣ омад пеши расӯли худо ва гуфт : « моти абӣу лами иҳҷи أи Фأҳҷи анҳу ? Фқол алнабӣ « луи кони алии абики дайни Фқзитаҳ аммо кони злки иҷзӣ ? қоли балии қоли Фдини аллоҳи аҳқи ани иқзӣ . Қоли Фҳли лии ман аҷр ? Фонзли аллоҳи ҳзаҳи алоиаҳ яъне ман ҳаҷ ан мет кони алоҷри байнау байни алмит .

Ва ани инс , қоли расӯли аллоҳ : фии раҷули аўсии бҳҷаҳи каъби ?лаи арбъи ҳаҷот : ҳаҷаи ллзии кутубҳо ,у ҳаҷаи ллзии нФзҳо ,у ҳаҷаи ллзии ахзҳо ,у ҳаҷаи ллзии амри баҳо .

Ва аллоҳи сариъи алҳсоби алоиаҳ . . .

Қол алнабӣ ани аллоҳи таъолии иҳосби алхлқи фии қадари ҳалаби шоҳ

Мегуяд аллоҳ зуд шумораст ки чун якеро шумор кард ҳамаи халқро шумор кард , чандон ки касе як чашми захм берун накард ваии шумори ҳамаи халқони ҳамаи бикунад , ки на ҳоҷати бишумор кардан дорад , на дар он таъаммулу тафаккур кардан , аз даври одам то мунтаҳии олами лои бал ки аз абтдоءи офариниш то охир ки қиёмат падед ояд , аъмоли бандагону ҳаракати офаридагону дам задан эшон ҳама донад ва шумурдан он тавонад ,у хираду бузург он бинад ,у бандаро аз он хабар диҳад , ва ҷазо кунад , инаст ки гуфт ъзу ъло : явми ибъсҳми аллоҳи ҷмиъои Финбӣҳми бмои ъмлўо , أҳсоаҳи аллоҳу нсўаҳу азкрўои аллоҳи фии أёми маъдӯдоти алоиаҳ . . . Айёми маъдӯдоти айём тшриқаст , ва он ёздаҳуми зӣ алҳҷаҳасту давоздаҳуму сездаҳум . Ёздаҳумро явм алқр гӯйанд , лони анноси иқрўни фӣаи бмно ,у иФрғўни ман муаззами алнск . Ва давоздаҳуми явми алнФр алаввал гӯйанд ,у сездаҳуми явми алнФр ассонӣ гӯйанд , дар хабараст ки анҳо айёми аклу шурбу зикри аллоҳи ъзу ҷлу шаби чаҳордаҳуми лайла алҳсбо гӯйанд , лони анноси инзлўни фӣҳо болмҳсбу даҳуми зии алҳҷаҳ рӯз наҳурасту нуҳуми рӯзи арафау ҳаштуми рӯзи трўиаҳу ҷумлаи даҳаи зии алҳҷаҳи айём маълӯмот гӯйанд , бмзҳби шофиӣ . Ва шарафи ин рӯзҳоро Мустафо гуфт : « мо ман айём афзал ъанд аллоҳ ,у лои алъамали Фиҳни аҳби илои аллоҳ , ман ҳзаҳи алоёми алъшр .

Фоксрўои Фиҳни ман алтҳлилу алткбир , ?фонҳо айёми тҳлилу такбиру зикри аллоҳи ъзу ҷл ,у ани сиёми явми минҳои иъдли бсёми сана ,у қиёми кули лайлаи минҳои кқёми лайлаи алқдр ,у алъамали Фиҳни изоъФи бтсъи моӣаҳи заъф .

Ва қоли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « Сайиди алшҳўри шаҳри рамазон ва аъзамҳо зўи алҳҷаҳ »

Ва аз фазлу шарафи айём маълӯмот онаст ки иброҳӣми халилро дар он хоб намуданд бзбҳи фарзанд , ва он қисса бирафт ,у ташрифи бёФт . Ва Мӯсо кулем дар он ваъда муноҷот ёфт , гӯйанд ки он сӣ рӯз ки вайро ваъда доданд моҳи зии алқъдаҳ буд ва даҳ рӯз ки бар афзуданд аз аввали моҳи зии алҳҷаҳ буд . Фзлки қавлаи таъолӣу أтммноҳои бъшру Мустафоро дарин даҳ рӯз бишорат доданд ботамоми неъмат ,у икмоли дайну шариъат , ва бар душмани зафар ,у нусрату хушнӯдии худованди ъзу ҷл ,у злки фии қавлаи таъолии алиўми أкмлти лаками динкми алоиаҳ . . .

Ва фии злки мо рӯй ани ибни аббоси қол : кули байъаи алрзўони фии ъушри зии алҳҷаҳ ,у бноءи алкъбаҳи фии ъушри зии алҳҷаҳ ,у камоли аддӣни кони фӣа ,у фӣаи вақъати алтўбаҳи лодм ,у фӣаи вақъи алндоءу алоҷобаҳи болҳҷ . Қоли таъолӣу أзни фии анноси болҳҷ ,у фӣаи вақъи алтқрбу алтклими лмўсии бен умрон ,у фӣаи вақъи алФдоءи болзбҳи лосмоъил ,у қол «у абтнии алии бФотмаҳи ъалиҳумо ассаломи фии зии алҳҷаҳи ман аснин ва ъушрин ман алшҳр . »

Ва фии рўоиаҳи ахрии ани маймуни бен Меҳрони ани абди аллоҳи бен аббоси қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « ани аввали явми ман айёми алъшри ҳўи алиўми алзии тоби аллоҳи алии одаму ғФри ?ла , Фмни соми злки алиўми ғФри аллоҳи ?лаи зунубау тоби алайҳ . Ва алиўм ассонӣ наҷай аллоҳи фӣаи Юнуси ман батни алҳўт , Фмни соми злки алиўми кони кмни абди аллоҳи алифи санаи лами иъсаҳи фӣа ва наҷоҳ ман кули ғаму крбу алиўми алсолс , астҷоби аллоҳи фӣаи лзкрё , Фмни соми злки алиўми астҷоби аллоҳи ?лаи кули дъўаҳи дуои баҳои лднёҳу охирата . Ва алиўми алробъи валади фӣаи исои бен Марям , Фмни соми злки алиўми нафии аллоҳи албؤсу алФқри ман байни Айнӣау икўни явми алқимаҳи маъаи алсФраҳи алкроми албрраҳ ,у алиўми алхомс , валади фӣаи Мӯсои бен умрони Фмни соми злки алиўми барии ман алнФоқ ,у алиўми алсодси фатҳи аллоҳи хайбари алӣ алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам , Фмни соми злки алиўми назари аллоҳи илайҳ , ва ман назари илайҳи лами иъзбаҳ абадан ,у алиўми алсобъи тғлқи фӣаи абвоби ҷаҳаннами алсбъаҳ ,у алиўми алсомну ҳўи явми алтрўиаҳи иФтҳи аллоҳи фӣаи абвоби алҷанони алсмониаҳ ,у алиўми алтосъу ҳўи алиўми алмшҳўду ҳўи явми арафау ҳўи явми алҳҷи алокбр , Фмни соми злки алиўми кутуби ?лаи сиёми суннатин , санаи қаблҳоу санаи баъдҳо ибоҳии аллоҳ ба млоӣктаҳ ,у ғФри ?лаи зунубаи кулҳо ,у алиўми алъошру ҳўи явми алнҳри Фмни аҳрқи фӣаи дамои ғФри аллоҳи ?лаи бовели қатраи тқтри ман дами азҳитаҳ ,у ғФри ?лаи зунуба ,у зунуби аёлаи каллаам , ва ман атъм ман насиккау тсдқ ба баъси явми алқимаҳи омноу ткўни тлки алозҳиаҳи фии мизонаи асқли ман ҷабали аҳад ,у ттФии анҳу азҳитаҳи ҳури ҷаҳаннам .

Ва азкрўои аллоҳи фии أёми маъдӯдоти алоиаҳ . . . . Зикри ӣнҷо такбираст ,у уламоро ихтилофаст дар вақти ону қадари он ,у аҷмъ ақоўил онаст ки рӯзи арафаи намози бомдод дар гирад то охири айёми тшриқи намоз дигар карда аз пас намозҳо , ва дар маҷмаъҳо мегуяд « аллоҳи Акбари аллоҳи Акбари аллоҳи Акбари лои илоҳи алои аллоҳу аллоҳи Акбар ,у ллаҳи алҳмди алии мо ҳдоно . »у асли ин такбир аз аҳди иброҳӣм халиласт андари он ҳол ки хости фарзандро қурбон кунад , чун сидқи аҳд аз ваии зоҳири гашт ,у фармонбардориро миён бибаст аллоҳи таъолӣ Нидо дод Ҷабраили андари ҳаво Нидо кард ,у гӯсфанди фидоро ҳаме оварад ва ҳаме гуфт « аллоҳи Акбар , аллоҳи Акбар , лои илоҳи алои аллоҳ , аллоҳи Акбару ллаҳи алҳмд » иброҳӣм бар нигараст бидид овози бардошт ва гуфт ки « лои илоҳи алои аллоҳ , аллоҳи Акбар » Исмоили огоҳи гашту овоз бардошт гуфт .

« аллоҳи Акбару ллаҳи алҳмд » аллоҳи таъолии ин зикри андарин уммат машрӯъ кард , то андарин айём ҳаме гӯйанд ва аз он ҳоли ёди ҳамеи оранд . Ва Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам гуфт : « зинўои аъёдкми болткбир »

Ва ирўӣ « зинўои алъидини болтҳлилу алтқдису алтҳмиду алткбир »

Ва Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силами рӯзи ид чун берун шудӣ ин дуо гуфтӣ : « аллоҳами баҳақи алсоӣлини алик ,у баҳақи махраҷии ҳозо , лами ахрҷи ашро ,у лои бтро ,у лои рёءу лои самъа . Харҷати атқоءи схтку абтғоءи мрзотк , ФъоФнии аллоҳами бъоФитки ман алнор . »

Фмни тъҷли фии явмин Флои إсми алайҳи алоиаҳ . . . Ҳар ки таъҷили намояд ва аз мно баравад дар нафари аввал , ва се шаб аз айёми тшриқи бмнои бнпоид , ӯро рухсат ҳаст ва бар ваии ҳеҷ буза нест , пас агар шаби сими офтоби фурӯ шуда нарафта бошад пас раво нест ки таъҷил кунад то рӯзи сим ки санги афканд , он гуҳ бо мардум баравад . Ва қили фии маъноаи Фмни тъҷли фии явмин Фҳўи мғФўри ?лаи лои асми алайҳ ,у лои занб ва ман тأхри Фкзлк . Қоли Саиди бен алмсиб « тўФии раҷули бмнои фии охири фии айёми алтшриқ , Фқили лъмри أи Флои ташаҳҳуди дафна ? қоли умр ва мо имнънии ани адФни рҷлои лами изнби мнзи ғФри ?ла . »

Ва ман анноси ман иъҷбки қавлаи алоиаҳ . . . Ин дар шаън мардӣ омад аз Қурайш , азин мунофиқӣ , некӯи суханӣ , бади феълӣ , ки манзарӣ ширин дошту сухании нарму забонии хуш аммо кофари дил буд ,у савганди хору сахти хусумату бади сират . Омад бар Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силаму савганд ёд кард ки ман туро дӯст дорам ва бар дайни туам . Ва Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ӯро бад-ӣни бнўохту наздик худ кард ,у суханаш хуш омад . Гӯйанд ки ахнси бен шриқ буд ва гӯйанд ки сълбаҳ буд .

Ва ишҳди аллоҳи алии мо фии қалба ва он гуҳи худоиро мар гувоҳ гирифтӣ ки ончӣ мегӯям ростасту дурӯғ буду ишҳди аллоҳ хондаанд бФтҳ ёу рафъи ҳоءи аллоҳ ва маънӣ онаст ки худоӣ гувоҳаст пинҳони бад ӯ дар дил ӯ .

Ва ҳўи أлди алхсоми қоли шадиди алқсўаҳи фии мъсиаҳи аллоҳ , ҷадали болботл , олами аллсон , ҷоҳили ллълм , итклми болҳкмаҳу иъмли болхтиӣаҳ .

Қол алнабӣ : « ани абғзи алрҷоли илои аллоҳи алолди алхсм » .

Ва إзои тўлии саъии фии алأрзи алоиаҳ . . . Ду маънӣ гуфтаанд инро , яке онаст ки чун бар гардад аз ту ин мунофиқ дар замини табоҳ корӣ кунад , ки ҷое бигузашту кишти зориро дид ,у оташ дар он зад , ва чаҳор пойро бикушт . Маънӣ дигар онаст ки ин мунофиқ чун волӣ шавад ва ӯро вилоятӣу амалӣ буд бедод кунад ва фасод ҷӯяд то аллоҳи таъолии бшўмии ваии борон боз гирад , то чаҳор поён нест шаванду кишти зор хушк гардад ва табоҳ шавад .

Ва إзои қили ?лаи атқи аллоҳи أхзтаҳи алъзаҳи болإсм . . . Ин иззат ҳамиятаст ва ин асми куфр , яъне чун ӯро гӯйанд ки аз худо битарс , ҳамияти ҷоҳилияту қӯти куфр ӯро бар он дорад ки фасод ва маъсият кунад . Қоли абди аллоҳи бен масъӯди ани ман Акбар алзнб ъанд аллоҳи ъзу ҷли ани иқоли ллъбди атқи аллоҳ , Фиқўли алейк бнФск . » заҳҳок гуфт кофарони Қурайш макр сохтанд ва касеро ба Мадина фиристоданд , ки мо мусулмони шудем ,у ҷамоатиро аз ёрон дархостанд то азишон дайн ҳақ биомузанд . Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силами қавмиро бФрстод , номи эшон ?хбиби бен ъдии алонсорӣу мрсди бен абии мрсди алғнўӣ ,у абди аллоҳи бен ториқ ,у холиди бен бкир ,у зайди бен алдснаҳ ,у ъосми бен собити амири эшон буд , биёмаданд аз Мадина ва ҳафтод мард аз кофарони бароа эшон омаданд ,у мрсду холиду абди аллоҳ кушта шуданд ,у ъосми ҳафт то тир дошт , баҳри тои мардиро аз ъзмоء мушрикон бикушт , он гуҳ гуфт « аллоҳами ании ҳамияти динки садри алнҳори Фоҳми лии охири алнҳор » пас кофарони гирд вай даромаданд ва ӯро бикуштанд , хостанд то сар ӯ аз тан ҷудо кунанд ва ба Макка баранд , раби Алъоламин лашкари занбӯри бФрстод то кофаронро аз вай боз доштанд , ки ъосмро бо худои аҳдӣ буд ки ҳеҷ кофарро ҳаргиз бар вай ғалаба набошад ,у дасти ҳеҷ кофар буд нарасад , ва ӯро нпосд пас гуфтанд бигзоред то занбӯрон аз вай боз гирданд он гуҳи сараш аз тан ҷудо кунем , пас боронӣ азим бабореду силӣ дар омад ,у ъосмро барграфт . Чунин овардаанд ки ъосмро барграфт ва ба биҳишти барад ,у кофаронро барграфту бдўзхи барад . Пас хиби бен ъдиро бо сирии бурданд ,у бнўи алҳорси бен омири бен нўФли бен абди мноФ ӯро бхриднд то ба падари хеши бози кашанд , ки падари эшон ҳориси рӯзи аҳади бадасти ?хбиб кушта шуд духтарон ҳорис гуфтанд ҳаргизи ҳеҷ асир чун ?хбиб надидем , ки дар Маккаи ҳеҷ мива набӯд , ва ҳар вақти бадасти ваии хӯша ангур медидем , пас ӯро аз ҳарами беруни бурданд то бурдор кунанд ва дар он ҳоли ин шеър бигуфт :

Он гуҳ гуфт « аллоҳами анки тааллуми анаи лӣси аҳади ҳавлии иблғи рсўлки саломӣ , Фоблғаҳи саломӣ » пас мардӣ аз мушрикони найза бар синаи ваии ниҳод , ?хбиб гуфт « атқи аллоҳ » он кофар хашм гирифт ва дар таънаи биФзўд ва гузора кард , раби Алъоламин ин оят дар шаън вай фиристоду إзои қили ?лаи атқи аллоҳи أхзтаҳи алъзаҳи болإсм .