Қавлаи таъолӣ ё أиҳои анноси аъбдўои рбкми инат хитоби хатиру низом беназир , сухании пари офарин ва бар дилҳо ширин , ҷонро пайғомасту дилро инс ,у забонро ойин . Фармони бузургвор аз худоӣ номдор мегуяд блтФи хеши бсзои карами хеш : аъбдўои рбкми бандагони ман маро парастед ва маро хонед ва маро донед , ки офаридагори манам , кирдигори номдори бандаи навози омрзгори манам , маро парастед ки ҷузи ман маъбуд нест , маро хонед ки ҷузи ман мҷиб нест , офаринандаи манам чаро дигаронро мепарастед бахшанда манам чунаст ки аз дигарон мебайнед ? !

Иқўли ҷли ҷалолаи Аннау алмлأи фии бноءи азим , ахлқи Фиъбд ғайриӣу анъми Фишкр ғайриӣ . Ва қоли ҷлу ъз « ё ибни одами анои бдки аллозми Фоъмли лбдк , кули аннос лак манеҳам баду лӣси манӣ бад »

Ва рӯй ани асъади бен зрораҳи ақоми лайлаи алъқбаҳи Фқол « ё расӯли аштрти лрбку аштрти лнФску аштрти лосҳобк » Фқол аммо шартии лрбии ?фони тъбдўаҳу лои тшркўо ба шиӣо , ва аммо шартии лнФсии ?фони тмнъўнии ммо тмнъўн манеҳ анФскму аўлодкм , ва аммо шартии лосҳобии Фолмўосоаҳи фии зоти аидикм » қолўои Фои шайъи ءи лнои азои Фълнои злки қол « лаками алҷнаҳи қоли абсти идики абоиък .

Аъбдўо рбкм гуфтаанд ки ин хитоб авомаст ки ибодати эшон бар дидори неъмат буду бавоситаи тарбият ,у онҷо ки гуфт « аъбдўои аллоҳ » хитоб бо аҳл тахсӣсаст ки ибодати эшон бар дидори манъам буд бе воситаи тарбият ва бе ҳаззи башарият . Ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт ё أиҳои анноси атқўои рбкм , ҷой дигар гуфт ё أиҳои аллазӣнаи омнўои атқўои аллоҳ бо хитоби таъмими атқўо рбкм гуфт ва бо хитоби тахсӣси атқўои аллоҳ . Он бҳштёнрост ва ин ҳазратёнро . Ҷунайд аз ӣнҷо гуфт он рӯз ки дар ҷамъ авом нагирист ки аз ҷомеъи алмнсўр берун меомаданд ҳؤлоءи ҳшўи алҷнаҳу ллҳзраҳи қавми охрўн .

Ва дар охир оят гуфт лълкми ттқўни ин танбеҳаст ки ибодати аллоҳи бандаро бенҳоят тақвои расонад , ва аз ниҳояти тақвои банда ба бдоити дӯстии ҳақу пирӯзӣ ҷовдона расад . Чунонк ҷой дигар гуфту атқўои аллоҳи лълкми тФлҳўн ва ҳам азин бобаст « аъбдўои рбкму аФълўои алхири лълкми тФлҳўн » .

Пас он гуҳи роҳи шинохти хеш боз намӯд гуфт : алзии ҷаъли лаками алأрзи Фрошоу алсмоءи бноءи он гуҳи аҷоиби қудрату бадоеъи ҳикмат дар замин ва дар осмон далеласт бар худовандӣу офаридагорӣ ва гувоҳаст бар яктоеу доноӣу тавоноӣ ӯ он ҳафт қуббаи хзро аз бар якдигар беимодӣу пайвандӣ бар бади бдоштаҳ . Нишони қудрат ӯ ин ҳафт каллаи ағбр бар сар об дошта , баёни ҳикмат ӯ он якеро гуфта ва ?зинаҳо ллнозрин ва ин якеро « Фршноҳои Фнъми алмоҳдўн » , вонгаҳи ин мисоли ду кабӯтари сиёҳу сипеди байн ки дар Фзоءи гунбади азрақи беруни омада , бар ҷиноҳи яке рақами Фмҳўнои ояи аллил ва бар он дигару ҷълнои ояи алнҳори мубсираи ин сиёҳ аз он сипеди зода ва он сипеди азин сиёҳи падеди омада , икўри аллили алии алнҳору икўри алнҳори алии аллил , иўлҷи аллили фии алнҳору иўлҷи алнҳори фии аллил , покӣ ва бе айбии худоиро ки равшанои рӯз аз шаби диҷўр бар овараду торикии шаби диҷўр аз равшанои рӯз падед кард . Аз ин аҷабтар ки равшанои доноӣ дар нуқтаи хӯни сиёҳи дили ниҳод ,у равшанои бенаӣ дар нуқтаи сиёҳии чашми ниҳод то бадоне ки қодир бо камол бахшанда бо фазлу аФзол , ин рӯзи равшани нишони аҳд давлатаст , ва он шаби торики мисоли рӯзгори меҳнат , мегуяд . эй касоне ки андари равшанои рӯзи давлат ором доред эмин мабошед ки торикии шаби меҳнат бар асараст , вае касоне ки андари шаби меҳнат беором бӯдаед навмед мабошед ки рӯзи равшан бар асараст . Ҳаминаст аҳволи дили гуҳии шаби қабзу гоҳи рӯзи баст : андари шаби қабзи ҳайбату даҳшат ва бо рӯзи басти инсу раҳмат , дар ҳоли қабзи бандаро ҳама зориднасту хоҳиш аз дили риш , ва дар ҳоли басти ҳама но?зиданасту ромиш дар пеш .

Пер тариқат гуфт : « илоҳигар зорам дар ту зоридн хушаст , вари нозами бтў но?зидан хушаст . Илоҳӣ шод бидонам ки бар даргоҳи ту мизорм , бар умеди онки рӯзӣ дар майдони фазли бтўи нозам , ту ман Фои пазирӣ ва ман Фотўи пардозам , як назар дар маннигарӣ ва ду гетӣ боб андозам . » арбоби ҳақоиқи ин оятро тафсирӣ дигар кардаанду рамзии дигар дида анд гуфтаанд ки ин мслҳост ки аллоҳ зад дарин оят , замин мисли танасту осмон мисли ақлу об ки аз осмон фурӯ ояд мисли илмаст ки бавоситаи ақл ҳосил шаваду самарот мисли кирдор некӯаст ки банда кунад бмқтзои илм , ишорат мекунад ки аллоҳ он худовандӣаст ки шуморо шахсу сӯрату тани офарид ва он тани бҷмол ақл биёрост , вонгаҳи бавоситаи ақл илм доду зиракӣу дониш , то аз он илми самарҳои бузургвор хост , он смртҳо кирдор некӯаст ки ғзоءи ҷони шумоу ҳаёаи тайибаи шумо дар онаст . Он худовандӣ ки меҳрбонии вайу раҳмати вай бар шумо инаст чаро дар ибодати вай ширк меореду дайгариро бо вай анбоз мегиред ? Флои тҷълўои ллаҳи أндодоу أнтм тълмўн макунед , ва бо ваии анбози мгириду إни кантами фии риби ммои нзлнои алии ъбднои ояи аввал дар исботи тавҳид ҳуҷҷатаст бар мушрикони араб ва ин дар исботи набувват ҳуҷҷатаст бар аҳли китобу змт . Ва калимаи шаҳодат муштамиласт бар ҳар ду тарафи босаботи тавҳиду исботи набувват , то баҳри ду мӯътариф ва муътақид нашавад ва бар мӯҷиб ҳар ду амал накунад банда дар доираи ислом дар наёяд . Ва исбот набувват онаст ки Мустафоро слии аллоҳи алайҳу ?алау силами гузидаи ҳақу беҳинаи халқи доне ,у набуввату рисолати ваии бҷону дил қабул кунӣ ,у гуфтору кирдору сунану сайри ваии пешраву раҳбари худгирӣу бҳқиқти доне ки қавл ӯ ваҳй ҳақасту баён ӯ роҳ ҳақасту ҳукм ӯ дайн ҳақаст ,у нафасу балоғ ӯ дар ҳоли ҳаёау мамоти ҳуҷҷат ҳақаст . Одам ҳануз дар пардаи обу гул буд ки сари фитрати Муҳамад бар даргоҳи иззати камари баста буду назари лутфи ҳақи бҷони ваии пайваста .

Ва ҳўи алмшори илайҳи бқўлаҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « кант набиёу одами байни алмоءу алтин » .

Фأтўои бсўраҳи ман мислаи нашри бисот иззат қуръонаст аз таии қудси хеш то номаҳрамро дасти ради бсинаҳи боз нааду сӯхтаи ишқро ниқоби ҷамоли фурӯи кушояд .

Ва башари аллазӣнаи омнўои ин оят навохт дӯстонасту умед додан эшон бинозу Наими ҷовдон ,у тарғиби муъминону ҳси эшон бар тоъату талаби зиёдати неъмат . Ва ояти пеш таҳзир бегонагонаст аз шӯри дилу ширки забон ,у бим додан эшон аз оташи уқубату сиёсати қтиъти ҳақ , муъмин онаст ки чун ояти аввал шунӯд битарсад ва беором шавад , ва аз азоби дӯзахи бондишд ва чун ояти дувуми шунӯд шод шаваду дил дар бандаду умед қавӣ кунаду ором дар дили орад . Раби Алъоламин ҳар ду ксрои бстўд , он тарснда ва ин орамида тарсндаро мегуяд إнмои алмؤмнўни аллазӣнаи إзои зикри аллоҳи вҷлти қлўбҳм ва орамидаро мегуяд .

Аллазӣнаи омнўоу ттмӣни қлўбҳми бзкри аллоҳу суннати худованди Карими ҷл ҷалола онаст ки ҳар ҷо ки оят хавф фиристаду бандагонро бон битарсанд аз паии он ояти раҷоу раҳмат фурӯ фиристаду дили эшонро ором диҳад то навмед нашаванд .

Ва башари аллазӣнаи омнўо ҳар ки имрӯз дар майдон хизматаст бишораташи бод ки фардо дар маҷмаъи рӯҳ ва райҳонаст , ва на ҳар ки ббҳшти ризвон , бкромти рӯҳ ва райҳон расед . Биҳишти ризвони ғояти нузҳат мутааббидонаст ,у рӯҳу райҳони қиблаи ҷони мҳбонсти биҳишти ризвони алӣину дор алисломаст ,у рӯҳу райҳон дар ҳазрати ъндиаҳи тӯҳфа ҷон ошиқонаст , ҳар ки ҳаракотро пос дорад ббҳшт ризвон расад ҳар ки анфосро пос дорад брўҳ ва райҳон расад . Ин рӯҳу райҳон ки тавонад шарҳи он ва чаҳ ниҳанд иборат аз он , чизе ки наёяд дар забони шарҳи он чун тавон , бодии даройад аз олами ғайб ки онро бод фазл гӯйанд меғии фароҳами орад ки онро меғ бар гӯйанд , боронии баборад ки онро борон лутф гӯйанд силӣ ояд аз он борон ки онро сайл меҳр гӯйанд

Он сайли меҳр бар ниҳоди об ва хок гуморанд то на аз об нишон монад на аз хоки хабар , на аз башарият ном монад на аз инсонияти асар ҳар шуғл ки хост аз об ва гул хост , ҳар шӯр ки омад аз башарият ва инсоният омад . Ҳар ду бигзор то бнистии рисӣ ва аз нестӣ бар гузар то брўҳу райҳони рисӣ .