Қавлаи таъолии إни аллазӣнаи кФрўои ҳақиқати куфр дар луғати араб бпўшиднаст ,у бегонаро бон кофар гӯйанд ки неъматҳои худованди ъзу ҷл бар худ бипушад .

Ва неъматҳои аллоҳи се қисмаст яке неъмати берӯнӣ чун молу ҷоҳ , дигари неъмати баданӣ чун сиҳҳату қӯт , сдигри неъмати нафасӣ чун ақлу Фтнт . Ва неъмати нафасӣ тамомтарасту азимтар , фӣҳо итўсли илои алтоъоту алхироту истеҳқоқи алсўоб . Ва бар ҳасби ин тақсими шукр ва куфр ниҳоданд . Пас куфр азим онаст ки муқобили неъмат нафасӣаст ,у кофар мутлақ биравӣ уфтад ки неъмати нафасиро куфрони орад ки ҳосили ваии бҷҳўди виҷдоняту набуввату шароеъ боз мегардад , ва ин оят ҳар чанд ки аз рӯй зоҳири лафз омаст аммо маънӣу муроди бон хосаст ки на ҳамагони кофаронро ҳукми азалӣ дар шақовати эшон собиқ буд ва аз инзори расӯли худо бе фоидаи монданд , ки баъд аз нузули ин ояти басии кофарони мусулмони гаштанду бонзори расӯл мунтафаъ шуданд . Баси маълуми гашт ки ин ояти қавмии махсӯсро фурӯд омад заҳҳок гуфт абӯи ҷаҳл буд ва панҷ кас аз аҳли байти вай . Ибн аббос гуфт қавмӣ ҷуҳудон буданд ки дар аҳди Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам дар навоҳии Мадина мақом доштанд ва пас аз он ки ба набуввати Мустафо маърифат доштанд буи кофар шуданд . Рабиъ инс гуфт мушрикон араб буданд ки рӯзи бадари ҳама кушта шуданд бадасти мусулмонон ва дар шаъни эшон ин ояти омада буд ки أи ламтар إлии аллазӣнаи бдлўои неъмати аллоҳи кФро . .

Сами қоли сўоءи алайҳим эй мтсоўёи ъндҳми алонзору тарка . Худоиро ъзу ҷли сифат инзор гӯйанд ки ҷой дигар гуфт анои анзрнокми ъзобои қрибоу маънии инзор мураккабаст аз ду сифат ки худованди қадими ҷли ҷалолаи баҳри ду сифат мавсуфаст яке эълому дигари тхўиФ . Ва ба қоли таъолии злки ихўФи аллоҳ ба ибода . Ва сўоءи лафзи воҳид онасту сўосиаҳи ҷамъи он ,у ҳўи ҷамъи алии алмънии дуни аллФз .

أнзртҳми Бамаду тлиини ҳамзаи сонии қроءаҳи абӯи Амру нофеъу ибн касӣрасту луғати аҳл ҳиҷозасту таҳқиқи ҳмзтин бе мади қроءаҳи боқӣу ихтилофи қрءот аз ихтилофи луғот арабасту бмънии ҳамаи яксону зоҳири калима астхбораст аммо бмънӣ ахбораст .

Кأнаҳи қоли сўоءи алайҳими алонзору тарки алонзор .

إни аллазӣна кФрўо мегуяд эшон ки ҳақи бпўшиднду бўҳдонити аллоҳ иқрор надоданду Мустафоро барост надоштанд ва устувор нагирифтанду фармони шаръи моро гардан наниҳоданд агар бими намое ва огоҳ кунӣ эшонро ё накунӣ яксонаст барояшон , негроанд ва гардан наниҳанд , ки эшонро рақам шақоват кашидаем дар азал ,у ҳукми мо баҳрмони эшон собиқаст .

Алайҳим аз баҳри он даровард ки эшон дар ҳукм маҳрӯманд ва пас бблои мҳҷўҷ .

Фоидаи инзори бмстФӣ ъ боз мегардад аз ҷиҳати истеҳқоқи савоб ки кофаронро бҳкми ҳурмони азалӣ аз он инзор фоида нест ва аз ӣнҷост ки сўоء алайҳим гуфт ва алейк нагуфт то Мустафоро фазли инзору иблоғ май буд ва бар кофарони ҳукми ҳурмони худ равони ниҳод .

Одам ҳануз обу гул буд ки ин рақами бегонагӣу ҳурмон дар илми худо ва эшон буд . Хабар дурустаст . Ки салмон форсӣ гуфт ё абди аллоҳи масъӯди ани аллоҳи таъолии хамри тини одами арбаъӣни иўмои Фзрби бидиаҳ , Фхрҷи фии яминаи кули таййибу харҷи фии ядаи алأхрии кули хабис . »

Он рӯз ки ин қисмат мекард ҳукми худованди чунин буд ки ин бегона аз қисм хабис бошад .

Аз ӣнҷо гуфт лои иؤмнўн ин ҳамчунонаст ки Нӯҳи пайғамбарро гуфт анаи лни иؤмни ман қўмки алои ман қади омни пас чун ҳукми шақоват дар ҳақ эшон бирафт дарҳои саодат баришон баста шуду меҳр бар дили эшон ниҳод то нури ҳудоу равшанои ошноӣ бон нарасад .

Гуфт хатми аллоҳи алии қлўбҳми дарин ояти ради қадарён равшанасту далели аҳли сана дар исботи қадару нафии иститоати қавии бҳмди аллоҳ ва манеҳ . Мегуяд аввали дилҳои эшонро дар кун бапушед он гуҳ меҳр кард , ва ин меҳр ки ниҳанд аз баҳр он ниҳанд то аз беруни ҳеҷ чиз дарав нашавад ва аз андаруни ҳеҷ чиз берун наёяд . Меҳр бар дили кофарони ниҳод то тавҳиду ошноӣ дар он нашаваду ширку нифоқ аз он берун наёяд . Ва назири ин дар қуръон фаровонаст :у табъи алии қлўбҳми фаҳми лои иФқҳўн ,у табъи аллоҳи алии қлўбҳми фаҳми лои иълмўн , бали табъи аллоҳи алайҳои бкФрҳми Флои иؤмнўни алои қлило , ва натабъ алии қлўбҳми фаҳми лои исмъўн ва чунонк меҳр бар дили ниҳод то ҳақ дар наёфтанд низ бар гӯши ниҳод то ҳақ нашунаванд , чунонк гуфт :ам тҳсби ани аксрҳми исмъўн ӯ иъқлўн , ани ҳам алои колонъом ,у луи илми аллоҳи Фиҳми хирои лосмъҳм , анки лои тсмъи аламутӣу лои тсмъи алсми алдъоءу конўои лои исттиъўни смъо , кмсли алзии инъқи бмои лои исмъи лу кно насамъ ӯ наақлу фии озоннои вқрои أи Фأнти тсмъи алсм , аўлӣки инодўни ман макони бъбд . Ва чунонк меҳр бар дил ва бар гӯши эшон ниҳод то ҳақи дрнёФтнду ншнўднд , дидаи эшон низ дар ҳиҷоби ғифлату пӯшиши куфри барад то ҳақ ба надиданд чунонк гуфту алии أбсорҳми ғшоўаҳ « أи ?фонати тҳдии алъмии Фъмити алайкуму ҳўи алайҳими ъмӣ » Фъмўоу смўои ҳҷобои мстўро ва ман бинноу бинки ҳиҷоб . Ин ҳама бастани роҳи ошнои ист баришону баргардонӣдани дилҳо аз шинохти ҳақ ва бар гумоштани шаётин бар эшону аспри гузоштани эшон дар дасти ҳавоу писанди эшон ,у кажи гардонӣдани дилҳо ,у кажи намӯдани ростӣҳо ,у дареғи доштани ошноӣ азишон . Аъамаш гуфт « сифати он хатми муҷоҳиди моро бҳс бинмуд гуфтои кафи даст хеш баргушод ва гуфт ин мисоли дил одамӣаст чун гуноҳӣ кунад як гӯшаи он дил фурӯ гиранду ангушти киин худ ФрўгрФти баҳам , гуфт пас чун дигари бора гуноҳ кунад пораи дигар фурӯ гиранд , ва як ангушти дигар дар ҷанби он фурӯ гирифт , ҳамчунин мегуфт то онкӣ хатм кард бонагашт охиру ҳама фурӯ гирифт . Гуфто ва он гуҳи Меҳрӣ бар он ниҳанд то имон дар он нашаваду куфр аз онҷо берун наёяд . Ва мисдоқи ин хабари Мустафо с аст

Қоли азои занби алмؤмни знбои канти нуктаи сўдоءи фии қалба , ?фони тоби сқлту ани зоди зодат ҳатто тғлқи қалба , Фзлки алрини алзии қоли аллоҳи таъолӣ куллан бали рони алии қлўбҳми мо конўои иксбўн .

Ва ани абии Саиди разии аллоҳи анҳу қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « улқулуби арбаъаи Фқлби аҷради фӣа мисли алсроҷи изҳр ,у қалби ағлФи марбӯти бғлоФаҳу қалби мнкўсу қалби мсФҳи Фомои алқлби алоҷрди Фқлби алмؤмну Сироҷаи фӣаи нура , ва аммо алқлби алоғлФи Фқлби алкоФр , ва аммо алқлби алмнкўси Фқлби алмноФқ . Урфи сами анкр , ва аммо алқлби алмсФҳи Фқлби фӣаи имону нифоқ , Фмсли алоямони фӣаи кмсли албқлаҳи имдҳои алмоءи алтиб , ва мисли алнФоқи фӣаи кмсли алқрҳаҳи имдҳои алқиҳу алдм , Фои алмдтини ғлбти алأхрии ғлбти алайҳ . »

Мустафо ъ гуфт дилҳо чаҳораст яке бараҳна яъне аз алойиқ дар ани дил монанди чароғии афрӯхта , ин дил муъминаст аз куфру маосии поку нури ҳақи андари ваии тобон . Дигар дилӣаст пӯшидаи гирди ваии ғилофӣ дар оварда то имону тавҳид дар он нашавад , ин дил кофараст . Сдигри дилии сарнигӯни аввал дар он буд маърифати ориятии пас аз маърифат холӣ шуд ва наКрет биҷой маърифат нишаст , ин дил мунофиқаст . Чаҳорум ки дарав ҳам имонаст ва ҳам нифоқ , мисли имон дар вай мисли сабзӣаст ки оби хуши онро мадад медиҳад то меболад ва афзӯнӣ мегирад ва мисли нифоқ дар вай мисли ҷароҳатаст ки хунобаи онро мадад медиҳад ва зон меафзоед ҳар кадом ки мадади ваии ғолибтар ҷониби ваии қавитару буии пояндатар . Маърӯфи крхии ин дуо бисёр кардӣ : « аллоҳами қлўбнои бидки лами тмлкнои минҳои шиӣо , Фози қади феълати баҳо злк фикан анати валеҳоу аҳдҳои илои сўоءи алсбил . »

Ва ани абии зри рзи қоли қоли расӯли аллоҳ « ани қулӯб банӣ одами байни асбъини ман асобъи арраҳмони Фозои шоءи сарфҳоу азои шоءи нксҳо ,у лами иъти аллоҳи аҳдои ман анноси шиӣои ҳўи хайри ман ани ислки фии қалбаи алиқин , ва ъанд аллоҳи мФотҳи улқулуби Фозои ?ераади аллоҳи бъбди хирои фатҳи ?лаи қуфли қалба ,у ҷаъли қалбаи въоءи воъёи лмои ислки фӣа ,у ҷаъли қалбаи слимоу лисонаи содқоу хлиқтаҳи мустақӣма . Ва ҷаъли изнаи самиъау айнаи басирау лами иؤти аҳади ман анноси шиӣо , ҳўи шари ман ани ислки аллоҳи фии қалбаи алшки лдинаҳ ,у ғлқи аллоҳи алкФри алии қалба ,у ҷаълаи зиқои ҳрҷои конмои исъди фии алсмоء » .

Агар касе аз тоънон гуяд ки аллоҳ бар дили эшон меҳри ниҳод то имон дар он нашавад , ва низ ҷой дигар гуфт ?лаами қулӯби лои иФқҳўни баҳоу ?лаами аъини лои ибсрўни баҳоу ?лаами озони лои исмъўни баҳои эшонро чун узрӣаст агар негроанд ? ҷавоби он аз ду ваҷҳаст яке онки раби алъзаҳи ин хатм бар дили эшон бар сиблати ҷазои ниҳод , яъне ки чун кофар шуданд ва аз пазируфтани ҳақ срўо заданд аллоҳ бар дили эшон меҳри ниҳоду чашму гӯши ҳақиқии востд , то пас худ имон натавонанд оварад . Ҷавоб дигар онаст ки ин дар илми аллоҳи собиқ буд ки эшон ҳаргиз дар имони нёинд ва негроанд пас ҳукм кард баҳрмони эшон бонки худ дониста буд ки имон наёранд .

Ва алии أбсорҳми ғшоўаҳи бнсб то қироат ъосмаст брўоити мФзл бар азмори феъл . Чунонк ҷой дигар гуфту ҷаъли алии Басраи ғшоўаҳ агар касе гуяд чаҳ маъниро қалбу самъи бахтам махсӯсасту басари бғшоўаҳ ? ҷавоб онаст : ки феъли хоси дил дарёфтанасту феъли хоси гӯши самоъ ва ин дарёфт дилу самоъи гӯши бики ҷиҳат махсӯс нест балки ҷиҳатҳо ҳама дар он мутасовӣанд пас дар манъи дилу самъ аз феъли хоси хеш лафзӣ боист ки аз ҳамаи ҷиҳат манъ кунаду бики ҷиҳат махсӯс набӯд ва он ҷузи лафз хатм нест .

Аммо дидори чашми бики ҷиҳат махсӯсаст ва он ҷиҳат муқобиласт , ва дар манъи басар аз дидор ки феъли хос вайаст лафзи ғшоўаҳи аввалитар ки ҳам махсӯсаст бҷҳти муқобила то тавозуни лафзу таносуби маънӣ дар оят муҷтамаъ шавад .

Ва ?лаами азоби азим дар қуръон панҷ ҷойаст ӣнҷо ва дар оли умрони ириди аллоҳи алои иҷъли ?лаами ҳзои фии алохраҳу ?лаами азоби азими ин ҳар ду мунофиқони рост . Ва дар сӯраи наҳли Фълиҳми ғазаби ман аллоҳу ?лаами азоби азими мушрикони Қурайши рост , ва дар сӯраи нури лънўои фии алднёу алохраҳу ?лаами азоби азими қзФаҳи Оишаи сидиқароаст , ва дар сӯраи алҷосиаҳи ҳам кофарони Қурайши рост . Ва муфассирон гуфтанд азоби азими қатл ва асраст дар дунёу азоби ҷовид дар уқбои қоли Алхалӣл : алъзоби мо имнъи алонсони ман мурода ва манеҳ алмоءи алъзби лأнаҳи имнъи ман алътш ,у қили алъзоби кули мо яъне алонсону ишқи алайҳ , ва манеҳ ъзбаҳи алсўти лмои фӣҳо ман вуҷӯди алолм .

Ва ман анноси ман иқўл . . . Дар шаъни мунофиқон фурӯ омад абди аллоҳи бен абии бен селлулу мътби бен қшир ,у ҷади бен Қайсу асҳоби эшону бештарини мунофиқон ҷуҳудон буданд .

Ибн сайрин гуфт мунофиқон аз ҳеҷ ояти чунон натарсиданад ки азин оят ки пардаи эшон бойени оят баргирифта шуду сари эшон ошкоро . Ва аллоҳи таъолӣ гувоҳӣ бидод ки ин он клмти шаҳодат ки ба забони мигўинди эшонро дар ъдод муъминон наёрад , ва бигуфт муҷарради имони эшон дуруст нашавад .

Гуфт ва мо ҳам бмؤмнин бончаҳ гӯйанд басари забон ки омнои кор бар наёяд ва муъмин нашаванд то дил бо забон рост набӯд чунонк гуфт раби алъзаҳи ҷои дигари аллазӣнаи қолўои омнои боФўоҳҳму лами тؤмни қлўбҳми ҷой дигар гуфту иқўлўни омнои биллоҳу болрсўлу атънои сами итўлӣ Фриқ манеҳам ман баъди злк ва мо аўлӣки болмؤмнин яъне ки мунофиқон мегуфтанд бгрўидими бхдо ва ба пайғомбарон ва фармон бардорем , он гуҳ баргарданд гуруҳе азишон аз фармон бурдорӣ пас он тоъат ки бурданд , он гуҳ гуфт ва мо аўлӣки болмؤмнини ин мунофиқони ҳаргиз гиравида набошанд , он гуҳ дар сифати эшон биФзўду азои даъвои илои аллоҳу расӯла то онҷо ки гуфту ақсмўои биллоҳи ҷаҳди аимонҳми лӣни амртҳми лихрҷн . Мунофиқони савганд ёд мекарданд ва мегуфтанд Мустафоро аинмои канти нҳни мъки ани ақмти ақмноу ани харҷати хрҷноу ани амртнои болҷҳоди ҷоҳдно . Пас аллоҳи таъолии дигари бораи эшонро Фзиҳт карду ботини эшонро ошкор гардонид гуфт қул лои тқсмўои тоъаҳи маърӯфае ҳзаҳи тоъаҳи болқўлу аллсони дуни алоътқоди Фҳии маърӯфаи мнкми болкзб . Ҳамонаст ки ҷое дигар гуфту иҳлФўни биллоҳи أнҳми лмнкм ва мо ҳам мнкми мъўиаҳи алҳзлии саҳобӣ буд гуфт « ани алмноФқи лислии Фикзбаҳи аллоҳу исўми Фикзбаҳи аллоҳу итсдқи Фикзбаҳи аллоҳу иҷоҳди Фикзбаҳи аллоҳу иқотли Фиқтли Фиҷъли фии алнор »у оқибати кори мунофиқону самараи тоъати эшон дар он ҷаҳон онаст ки Мустафо гуфт : азои кони явми алқимаҳи амри боқавоми илои алҷнаҳ ҳатто азои нзрўои илои Наимҳо , ва мо аъди аллоҳи ъзу ҷли фӣҳо , нўдўои ани асрФўҳми анҳо Флои ҳақи ?лаами фӣҳо , Фиқўлўни рбнои луи адхлтнои алнор қабл أни тринои алҷнаҳ ва мо аъддти фӣҳо кони аҳўни ълино , Фиқўли ҳбтми анносу лами тҳобўнӣ , аҷллтми анносу лами тҷлўнӣ , трктми ллносу лами ттркўои ило , Фолиўм азиқкм ?илем азобии маъаи мо аҳрмкми ман ҷазили савобӣ .

Ва ман аннос дар қуръон даҳ ҷойаст чаҳор мунофиқонро ва панҷ кофаронро ва яке мؤмнонро : аммо мунофиқонро яке инаст ,у дигар ва ман анноси ман иъҷбк дар шаъни ахнс мунофиқ омад ҳлиФ банӣ Зуҳраи ширини сухан буду манзарӣ некӯ дошт рӯзи бадари сесад мард аз банӣ Зуҳра Бифрефт то аз ҷанги душмани боз пас истоданд . ӯро ахнс бойен хонанд яъне хнси баҳами явми бадар . Сдигр дар сӯраи алҳҷ ва ман анноси ман иъбди аллоҳи алии ҳарфи ҳўи алмноФқи иъбди аллоҳи блсонаҳи дуни қалба . Чаҳорум дар сӯраи алънкбўт ва ман анноси ман иқўли омнои биллоҳ ва он панҷ ки мушрикони рост : яке дар сӯраи албқраҳ ва ман итхзи дигар дар сӯраи луқмон ва ман анноси ман иштрии лҳўои алҳдис ва се ҷойгоҳ ва ман анноси ман иҷодли фии аллоҳи бғири илми ду дар ҳаҷ ва яке дар луқмон дар шаъни нзри бен алҳорс фурӯд омад ин сеу кони касӣри алҷдол , факони иқўли алмлоӣкаҳи бенот аллоҳ ,у алқуръони асотири алаввалин ,у изъми ани аллоҳи ғайри қодири алии аҳёءи ман оди тробои рмимо . Ва он яке ки мؤмнонрост дар сӯраи албқраҳ дар шани сҳиби бен синони алрўмии ман анноси ман ишрӣ нафса абтғоءи маразоти аллоҳ .

Аннос ҷамъ инсонаст . Ва мардумро инсони бон ном карданд ки фаромӯш кораст лқўлаҳи таъолӣу лақади ъҳднои илои одами ман қабл фансии аллоҳи таъолии одамро фаромӯш кор хонд ва ин айб дар сиришти одаму фарзандони ниҳод , ва аз худ ҷли ҷалола нафй кард ва гуфт ва мо кон рбк насиё . Ва гуфтаанд инсони бонст ки инси эшон бмшоҳдти якдигар буд чунонк одамро бёФриду одам мстўҳш мешуд аз ваҳдат , ҳавворо бёФрид то буи мстонс шуду қили саммии бзлки лзҳўраҳу идроки албср Аёа ман қўлк анаст кзо эй абсрт .

Ва болиўми алохри рӯзи растохезро рӯз пасин хонд аз баҳри он ки он рӯзро на кронст ва на шаб .

Ва мо ҳам бмؤмнин пайдо кард ки иқрори бтсдиқ муҳтоҷаст аз дил ва аз кирдори ин оят радаст бар мараҷён ки мигўинд имон иқрораст муҷаррад бетасдиқ , ва радаст баришон ки мигўинди имон қавласт беамал ки мунофиқонро қавлу иқрор буд бетасдиқ ва беамалу аллоҳи таъолии эшонро муъмин нахонд . Ва дар ҷумла бибояд донист ки мардуми дарин масаъла бар чаҳор гуруҳанд се бар ботил ва яке бар ҳақ : аммо он се гуруҳ ки бар ботиланд яке ҷҳмёнанд ки мигўинди имон маърифатаст беиқрор ва беамал ва агар чунин будӣ ҷуҳудони ҳама муъминон будандӣ ки эшонро маърифат буд лиҳозои қоли таъолии иърФўнаҳи комаи иърФўни абноءҳм . Гуруҳи дигар мараҷёнанд ки мигўинд имон иқрорасту тасдиқ беамал ва ин мазҳаби асҳоб ройаст ,у аввал касе ки ин гуфт ҷамоди бен абии сулаймони алкўФӣ буд , ва агар чунин будӣ Иблиси муъмин будӣ ки вайро ҳам иқрор буд ва ҳам тасдиқи локин чун амал набӯд муъмин набӯд .

Сеюм гуруҳ ҷамоатӣанд ҳам аз мараҷён ки мигўинди имони иқрор муҷаррадаст бетасдиқ ва беамал ва агар чунон будӣ мунофиқон муъмин будандӣ . Ва раби Алъоламин эшонро мегуяд мо ҳам бмؤмнини чаҳоруми гуруҳи аҳл суннатанд ки мигўинд имон иқрорасту тасдиқу амал бар вифқи суннат , язиди болтоъаҳу инқси болмъситаҳи ҷамоатӣ аз Мустафо с пурседанд ки « эй алоъмоли афзал ? қоли имони биллоҳи қили сами мо зо ? қоли сами алҷҳоди фии сиблати аллоҳи қили сами мо зо ?

Қоли сами ҳаҷи мбрўр »

Аз амал пурседанд ва ҷавоб дод ки имони биллоҳи ин далеласт ки имони айн амаласт .

Ва ани инси бен молики қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « лои иқбли қавли алои баъамалу лои иқбли қавлу амали алои бунияу лои иқбли қавлу амалу неаи алои бособаҳи алснаҳ »

Ва ани алии бен абии толиб ъ қол « сأлт алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами ани алоямони мо ҳў ? қоли муъаррифаи болқлбу иқрори боллсону амали болоркон . »

Азинҷои баъзе уламо гуфтанд имон хислатӣаст баса қисм карда яке шаҳодати дувуми ъқидти сими амал дар шаҳодати ҳқни дмоءу исмат амволаст , ва дар амали субути адолат , ва дар ъқидти ҳусӯли маърифат . Аммо шаҳодат ва амал зоҳиранду аҳкоми ани зоҳиру ъқидт ғайбӣасту ҳукми он дар охират , тарки ъқидт нифоқаст ,у тарки амали фисқ ,у тарки шаҳодати куфр .

Иходъўни аллоҳи маънии он аз ду ваҷҳ :аст яке онаст ки қасд он доранду бони микўшнд ки аллоҳро Фрҳибнд . Ҷое дигар гуфт إни аллазӣнаи иؤзўни аллоҳу расӯла яъне қасд он доранду бони микўшнд ки аллоҳро азии намоянд ва на бФриб ӯ расанд ва на азӣ ӯ тавонанд ки аллоҳи таъолӣ аз дарак ҳар ду покаст . Маънии дигари таъзими расӯлро номи хеш дар пеш ниҳод мегуяд расӯл маро мефиребанду мؤмнонро , ва ҳар ки Фрҳиб расӯл меҷӯяд Фрҳиб ман ҷӯяд ва нарасад ,у анҷо ки гуфт иؤзўни аллоҳ ва расӯла мегуяд расӯли марои азӣ май намоянд ва ҳар ки расӯли марои азӣ намояд чунонаст ки марои азии намояд . Ва дар хабараст ки ман азии влёи ман аўлёӣии Фқди боРазании болмҳорбаҳ

Ин ҳамчунонаст ки гуфт Флмои осФўно антқмно манеҳаму қоли таъолии إни аллазӣнаи иҳодўни аллоҳу расӯла ва дар хабар меояд ки абдии маразати Флми тъднӣ эй марази абдӣ , ҳама аз як бобаст .

Ва аллазӣнаи омнўоу мؤмнонро май Фрҳибнд яъне мигўинд бо муъминон ки анои мъкму алии динкм .

Аллоҳ гуфт ва мо ихдъўни إлои أнФсҳму Фрҳиб наме созанди магар бо хештан яъне азои конўои ғдои алии алсроти ҳайси исирўни фии зулма ,у итлбўни ман алмؤмнини алнўр , Фиқўлўни анзрўнои нқтбси ман нўркми Фқди кнои мъкм , Фтрди алайҳими алмлоӣкаҳи алмؤмнўни арҷъўои вроءкми Фолтмсўои нурои бмои хдътми фии дори алднёи алмؤмнин . Ва мо ихдъўн ва мо иходъўн ҳар ду хондаанд болФи қироати ҳиҷозӣу бӯи Амри сет , ва бе алифи қроءаҳи боқӣ . Ва он кас ки болФ хонд гуяд асли ин ихдъўнаст локин дар маъраз иходъўн афтод ки дар пешаст .

Ва мо ишърўну нмидоннд ки он Фрҳибаст ки дар онанду ҷуз бо хештани нмикннд ва гуфтаанд мунофиқон аз баҳри он нифоқ мекарданд бо мусулмонон ва худро баришон меоростанд то асрор мусулмонон бидонанд ва бо кофарон яке шаванд дар бади хости мусулмонон , аллоҳи таъолии ваболи он боишон дар расониду мؤмнонро хабар дод дар замири эшон то неъмати дунёу суҳбати муъминон баришон мнғс шуд , ва дар уқбо бо азоб ҷовид бимонаданд . Ва ҳақиқати мходът дар луғат араб онаст ки бзбон он гуяд ки дар дил надораду баъамал май намояди ончии қасди бхлоФ он дорад . Мустафои сро пурседанд дурусти корӣ дар чист ? гуфт дар онки биллоҳ мходът накунӣ гуфтанд ё расӯли аллоҳи мходъти биллоҳ чун буд ? гуфт : ани тъмли бмои амр аллоҳ таред ба ғайри аллоҳ

Яъне он кин ки аллоҳ фармуд локин на он хоҳии бони амал ки аллоҳ аз ту хост .

Ва ани абии алдрдоءи қоли қоли расӯли аллоҳи си аўҳии аллоҳи илои баъзи анбёӣаҳи қул ллзини итФқҳўни лғири дайну итълмўни лғири алъамалу итлбўни алднёи баъамали алохраҳу илбсўни мсўки алзأн , қлўбҳми кқлўби алзӣоб , алснтҳми аҳлии ман алъсл ,у қлўбҳми амри ман алсбр , Аёӣ иходъўнам беистҳзءўн ? Фбии ҳлФти ломтҳни ?лаами фитнаи тдъи алҳкими ҳайрон . »

Фии қлўбҳми мараз дар дилҳои эшон беморӣаст яъне шаку нифоқ . Шакро беморӣ хонд ки на қабул маҳзаст ва на ради маҳз , ҳамчунонк бемор на мурдааст ва на зиндаи тамом .

Фзодҳми аллоҳи мрзои аллоҳи беморӣ дар дили эшон биФзўди бмои анзли аллоҳи ман китоба ва мо фӣаи ман алҳдўд , чандон ки медиданд ки китобу ваҳй аз осмони бмстФии слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам равонасту ҳудӯди шаръ дар афзӯнӣ , эшонро бемории дил май афзуд . Ва дар сӯраи тавбаи кушода тар кард ва гуфт :у إзои мо أнзлти сӯраи Фмнҳми ман иқўли أикми зодтаҳи ҳзаҳи إимоно . . . Илои қавлаи Фзодтҳми рҷсои إлии рҷсҳм ва дар сӯра алмоӣдаҳ гуфту лизидн ксиро манеҳам мо أнзли إлики ман рбки тғёноу кФрои маънии дигари фии қлўбҳми мараз дар дилҳои эшон беморӣаст ки кори Мустафо май бенанд рӯй дар иқболу мусулмонон дар афзӯнӣ ,у ислом ҳар рӯзи ошкоротару қавитар Фзодҳми аллоҳи мрзои ин бемории дили эшон биФзўди бзёдти нусрату қӯти мусулмонон , то ҳар рӯз ки баромади ислом дар афзӯнӣ буду калимаи ҳақи олитару куфри нигунсортар . Ин оят бар аҳли қадару эътизол радаст ки эшон мункир наанд ки ин мараз на мараз аўҷоъаст бал ки марази куфр ва нифоқаст . Ва қади қоли аллоҳи таъолии Фзодҳми аллоҳи мрзоу ?лаами азоби أлим . Иблғи أлмаҳи илои алқлб .

Бмои конўои икзбўн . БтхФиФу тсқил ҳар ду хондаанд , тахфифи қироат кӯфӣасту тсқили қироати боқӣ . БтхФиФи ду маънӣ дорад : яке онаст ки эшонро азобӣ дрднмоӣаст бончаҳ дурӯғ гуфтанд ки расӯлу пайғоми ҳақ дурӯғаст . Маънии дигари бони дурӯғ ки мегуфтанд бо муъминон ки мо грўидгоним ва дар ботини хилоф он доштанд . Ва бтсқил маънӣ онаст ки эшонро азобаст бончаҳи расӯлро дурӯғ зан гирифтанду қуръонро бдрўғ доштанд . Ва гуфтаанд « ман кизби алии аллоҳи Фҳўи куфр ва ман кизби алӣ алнабӣ Фҳўи куфр ва ман кизби алии анноси Фҳўи хдиъаҳу макр »у қол алнабӣ ( с ) . « аёкму алкзби муҷониби алоямон . »

Ва қол : « азои кизби алъбди кизба тбоъд манеҳ алмалик мело ман натан мо ҷоء ба . »

Ва қол « бар алўолдини язиди фии улумру алкзби инқси алрзқ ,у алдъоءи ирди алқзоء . »

Ва қили фии қавлаи таъолии бмои конўои икзбўн яъне икзбўни болқдру фии злки мо рӯй ан алнабӣ си إнаҳи қоли сулсаи лои иқбл аллоҳ манеҳам сарфану лои ъдлои оқ ва манону мкзб бақадр »

Ва қол « икўни фии умматӣу фии охир алзмон риҷоли икзбўни бмқодири арраҳмони ъзу ҷл , икўнўни каззобин , сами иъўдўни маҷуси ҳзаҳи аломаҳ ва ҳам клоби аҳли алнор . » .

Ва ани ъоӣшаҳи қолати қоли расӯли аллоҳи с « сетаи лънтҳму лънҳми аллоҳу кули набии муҷоб . Алзоӣди фии китоби аллоҳ ,у алмкзб бақадр аллоҳ ,у алмтслти алии умматии болҷбрўти лизли ман аъзаҳи аллоҳу иъзи ман азлаҳи аллоҳ ,у алмстҳли маҳорими аллоҳ ,у алторки лснтӣу алмстҳли ман итратии мо ҳарами аллоҳ . »

Ва إзои қили қироати ксоиӣу ёқӯби ашмом змаст дар Фоءи алФъл яъне ки то далолат кунад бар ваов мунқалиба ва бар асли калима ки асли он қавл бӯдааст , ва низ фосил буд миёни садру масдару إзои қили ?лаам яъне лҳؤлоءи алмноФқину қили ллиҳўд . Мегуяд чун муъминони мунофиқони аўсу Хазраҷро гӯйанд табоҳ корӣ макунед дар замину табоҳи кории эшон он буд ки дилҳои заъифи имонон дар май шўрониднд ва таънҳо дар расӯл ва дар дайн дар суханони хеш метаъбия карданд ,у мардумонро аз ғзои дили мигрдониднд ва аз саховат май Фрўдоштнд , ва чун эшонро гӯйанд ин фасод макунед ҷавоб диҳанд ки мо мслҳоним яъне мехоҳем ки сулҳи диҳеми мؤмнонроу аҳли китобро .

Ва қил : إнмои нҳни мслҳўн эй алзии нҳни алайҳ салоҳ ъанд анФсноу злки лони алшитони зини ?лаами сӯъи аъмолҳми кқўлаҳи таъолии أи Фмни зини ?лаи сӯъи амалаи Фроаҳи ҳусно . Чун эшон гуфтанд мо мслҳоним ва дар талаби салоҳи микўшими раби Алъоламин ботини эшонро ошкоро карду мؤмнонро аз замири эшон огоҳ гардонид гуфт : أлои إнҳми ҳам алмФсдўни алои ҳарф танбеҳасту аслаи лои дахли алайҳи алифи алостФҳоми Фохрҷтаҳи илои маънии алтҳқиқ . Мегуяд огоҳи бидои мусулмонон ки эшонанд муфсидону табоҳи корону локини лои ишърўни локини нмидоннд ки расӯлу муъминон аз сари эшону табоҳи кории эшон хабар доранд . Маънии дигари локини нмидоннд ки ғоиби он фасод чист ва он азоб ки эшонро сохта анд чунаст . Ва гуфтаанд фасоди дарин ояти бмънӣ маъсиятасту салоҳи бмънии тоъат чунонк дар сӯра алоъроФ гуфту лои тФсдўои фии алأрзи баъди إслоҳҳо ва дар сӯра алнмл гуфт иФсдўни фии алأрзу лои ислҳўн . Яъне иълмўни болмъсиаҳи фии аларзу лои итиъўни аллоҳи фӣҳо . Ва дар қуръон фасодаст бмънии ҳалок чунонк гуфт луи кони Фиҳмои ?алааи إлои аллоҳи лФсдто эй лҳлкто . Ва фасодаст бмънии қатл чунонк гуфт : أи тзри Мӯсоу қавмаи лиФсдўои фии алأрз ва фасодаст бмънии хароб чунонк гуфт : إни иأҷўҷу мأҷўҷи мФсдўни фии алأрзу бмънии саҳари إни аллоҳи лои ислҳи амали алмФсдину бмънии қаҳти борони зуҳри алФсоди фии албру албҳри бмои касбати أидии аннос ,у фасоди бмънии тазйиъ дар хабарасту злки фии қавлаи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « бдأи алисломи ғрибоу сиъўди ғрибои комаи бдأ , Фтўбии ллғрбоء , қил ё расӯли аллоҳ ва ман алғрбоء ? қоли аллазӣнаи ислҳўни мо аФсди анноси баъдии ман суннатӣ .