Қавлаи таъолии қул إни канти лаками ?илдор алохраҳ ъанд аллоҳи холисаи ман дуни анноси Фтмнўои аламути إни кантами содиқин муфассирон гуфтанд ин ояти бсбби он фурӯ омад ки ҷуҳудон мегуфтанд лни идхли алҷнаҳи إлои ман кони ҳўдои أўи насоро дар биҳишти ҷузи ҷуҳудон ва тарсоён нашаванд , аллоҳ таъолӣ гуфт тлк أмониҳм инаст дурӯғҳои сохта ва орзӯҳои эшон , эй расӯли ман гӯии эшонро ки ҳуҷҷати хеши бози нмоӣид ва биёред агар май рости гўӣид . Эшон гуфтанд нҳни أбноءи аллоҳу أҳбоؤаҳи мо писарони аўӣиму дӯстон ӯ ,у дӯстону писаронро лои маҳолаи ббҳшти худ фурӯи орад . Раб Алъоламин гуфт пайғомбари ман эшонро гӯй агар чунонаст ки шумо мегуед ки пирӯзӣ дар ону биҳишти ҷовдони шумо рости неи дгарон ,у касро бо шумо анбозӣ нест дар он пас агар чунинаст марг хоҳед борзў , то бойени нозу Наим ва навохт муқӣм дар расед .
Аллоҳ таъолӣ гуфт :у лни итмнўаҳи أбдои бмои қидмати أидиҳму ҳаргиз то ҷуҳудон бошанд ин орзӯ накунанд ки эшон майдонанд ки чаҳ фарои пеш хеш доштаанд аз кирдори баду гуфтори беҳуда дар кори Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ,у пӯшидани наъту сифати вай .
Қол алнабӣ « луи тмнўои аламути лғси кул инсон манеҳам бриқаҳ ва мо бқии яҳӯдии алии ваҷҳи аларзи алои мот » .
Маънӣ дигар гуфтаанд аз ибни аббоси Фтмнўои аламут эй адъўои болмўти алии акзби алФриқини ҷуҳудонро мегуяд агар чунонаст ки шумо мегуед пас дуо кунед то аз ҳар ду Фриқи он яке ки дурӯғ занаст вайро марг бирасад Фобўо злк накарданд ва срўо заданд ки дурӯғи занон эшон буданд ва худ мидонстнд .
Пас раби Алъоламин эшонро таҳдид кард гуфт :у аллоҳи алӣами болзолмини аллоҳ доноаст бзолмон ,у чунончӣ бзолмон доност бадӣгарон доност , аммо Фоӣдаҳ тахсӣс онаст ки сухан бар махраҷ тҳддаст , чунонк мардуми муҷримро гӯйии анои орифи бк , ореи ман туро мешиносам яъне ъоқбтк май намояди бойени сухан ки вайро уқубат кунад .
Рӯй абӯи зри рзи қоли қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « лои тқўми алсоъаҳ ҳатто тероаи ман алблоء ҳатто ирии алҳии алмити алии аъўодаҳи Фиқўли литнии канти макони ҳозо ,у иқўли алқоӣлу ҳилли тдрии алии мо иқдм ?
Фиқўли коӣни мо кон . »
Мегуяд чун растхез наздик гардад балоҳоу фитна ҳо байнед ки рӯй бшмо наад , чунонк зиндаи мурдаро бар ҷиноза бинад гуяд эй кошки биҷой ӯ ман будамӣ дайгарӣ гуяд чаҳ доне ки бар чаҳ меравад бар саодат ё бар шақоват ! ҷавоб диҳад ки баҳр чаҳ меравад баҳри сифат ки ҳаст ! ин аз он гуяд ки балоҳоу фитнаҳо ва бе расмӣҳо рӯй бхлқ наад , ва он бинаду шунӯд ки натавонад дид ва шунид ,у дилу дайни вайро забон дорад , ва бо ин ҳамаи мард тамом ӯст ки бар балоҳо сабр кунаду марг борзў нахоҳад атбоъи санаи Мустафоро ки гуфт слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : « лои итмни аҳдкми аламут лзр назул бау локини лиқли аллоҳами аҳинии мо канти алҳёҳи хирои лӣ ,у тўФнии азои канти алўФоаҳи хирои лӣ .
Ва лтҷднҳми أҳрси анноси алии ҳаёаи ибн аббос гуфт ин кноит аз ҷуҳудон ва ман аллазӣнаи أшркўо . . . Кноит аз габрон , мегуяд ҷуҳудон аз ҳамаи мардумон бар зиндагонӣ ҳарис таранд ва аз габрони ҳам ҳарисанд , ва ҳечкас нест ки зиндагонии дӯст тар дорад азин габрон ,у зинҷост ки тҳити эшон бо якдигар онаст ки гӯйанд « зиҳи ҳазор сол ! » пас ҳар ки ин тҳит гуяд бар ойину расм габронаст аммо тҳити мусулмонони тҳити аҳл биҳиштаст ва он салом карданаст . Мустафо ъ гуфт « ассаломи тҳиаҳи лмлтноу амони лзмтно »
Ва суннат чунонаст ки савор бар пиёда салом кунад ,у раванда бар нишаста ,у кҳинаҳ бар мҳинаҳ ,у нафари андак бар ҷамъ бисёр , ва агар яке аз ҷамоат салом кунад аз ҳама кифоят бошад . Ҳамчунин агар аз гуруҳеи як тан ҷавоб диҳад аз ҳамаи кифоят буд . Ва бар аҳлу аёли хеши салом кардан суннатаст ки дар хабар аст
« азои дахлати алии аҳлки Фслм , ликўни биркаи алейку алии аҳли битк » .
Ва мусулмон чун бар бародар мусулмон расад ҳар гуҳ ки расад , чндонк расад , салом боз нагирад ки Мустафо ъ гуфт : « азои лақии аҳдкми ахоаҳи Флислми алайҳи ?фони ҳолати бинҳмои шаҷара ӯ ҷидор ӯ ҳаҷари сами лқиаҳи Флислми алайҳ . »
Ва ҳамчунонк дар ҷамъ мусулмонон шавад салом мекунад низ чун аз наздики эшон бар хезад салом кунад . Ки лафз хабар аст
Листи алаввалии боҳақи ман алохраҳ
Ва ҷаҳд кунад ки бобтдо салом кунад ки Мустафо ъ гуфт « ани аввалии анноси биллоҳи ман бдأи болслом »
Ва салом ошкоро кунад ки Мустафо ъ гуфт : « аъбдўои арраҳмону атъмўои алтъому أФшўои ассаломи тдхлўои алҷнаҳи бслом » .
Ва салом тамом кунад чунонк гуяд саломи алайкуму ҷавоб тамомтар диҳад гуяд « ва алейк ассалому раҳмаи аллоҳу баракота » магари ҷавоби саломи аҳли китоб ки гуяд алайкум ва барин ниФзоид . Ва яке бар Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам салом кард ва гуфт алейк ассалом ё расӯли аллоҳи расӯл худо гуфт чунин магӯӣ ки ин тҳит мурдагонаст . Ва чун салом кунад бадасту ангуштон ишорат накунад ки Мустафо ъ гуфт « лӣси мнои ман ташаббуҳи бғирно , лои тшбҳўои болиҳўду лои болнсорӣ , ?фони таслими алиҳўди алошораҳи болособъу таслими алнсории алошораҳи болокФ »
Аммо савоби салом кардан бар мусулмонон онаст ки Мустафо гуфт : « мо ман мусалламин ислми аҳади ҳумои алии соҳибаи Фёхзаҳи бедау изҳки фии ваҷҳ , лои иأхзи бедаи алои аллоҳи ФиФтрқон ҳатто иғФри лҳмо . »
Ва ани умрони бен ҳсин « ани рҷлои ҷоء алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами Фқоли ассаломи алайкуми фарди алайҳи сами ҷлси Фқол алнабӣ ъ ъушри сами ҷоءи охири Фқоли ассаломи алайкуму раҳмаи аллоҳ , фарди алайҳи Фҷлси Фқоли ъшрўни сами ҷоءи охири Фқоли ассаломи алайкуму раҳмаи аллоҳу баракотаи фарди алайҳи Фҷлси Фқоли слосўну фии рўоиаҳи ахрии сами ?утии охири Фқоли ассаломи алайкуму раҳмаи аллоҳу баракотау мағфирата , Фқоли арбъўн ҳоказо икўни алФзоӣл .
Юади أҳдҳми замир бо габронаст , мегуяд яке азин габрон дӯст дорадӣ ки ӯро ҳазор соли умр будӣ ,у злки лأнаҳи лои ирҷўи бъсои баъди аламути Фҳўи иҳби тӯли алҳёҳ ,у кзои алиҳўди лонаами ърФўои мо ?лаами фии алохраҳи ман алхзии лтзииъи мо ъндҳми ман алълм . » ҳар чанд ки ҳирси баради розии умр дар ниҳод ва сиришт одамӣаст , ва зинҷо гуфт Мустафо ( ъ )
« иҳрми ибни одам ва ишб манеҳ аснони алҳрси алии алмолу алҳрси алии улумр »
Аммо муъмин ки брстохиз имон дораду бадӣдори худоӣу Наими ҷовдона умед дорад амли дароз дар пеш нагирад , ва ҳамеша маргро мустаъид буд , чунонк Мустафо ъ абди аллоҳи бен умрро гуфт « кун фии алднёи конки ғариб ӯ обири сиблат ва ъад нФски фии аҳли алқбўр , азои асбҳти Флои тҳдси нФски болмсоءу азои амсити Флои тҳдси нФски болсбоҳ ,у хзи ман ҳётки лмўтк ва ман сҳтки лсқмк , Фонк ё абди аллоҳи лои тдрии мо асмки ғдо . »
Ва қоли яҳёи бен маоз : « أтъи рбку лои тафарруқи ман аламуту лои тстўҳши лФроқи алоҳбаҳ , Флиси ман тФорқи ман алоҳбоءи аъзи алейк ммни тақаддуми алайҳим »у қоли лқмни лобнаҳ , ё банӣ амри лои тдрии маттии илқоки Фостъди ?ла қабл ани иФҷأку фии маъноаи аншд :
ё роқди аллили мсрўрои бовела
Ани алҳўодси қади итрқни асҳоро
АФнии алқрўни алтии канти мнъмаҳ
Кари аллёлии ақболоу адборо
Сами қоли таъолӣ : ва мо ҳўи бмзҳзҳаҳи ман алъзоби أни иъмр эй ва мо аҳдҳми бмбъдаҳи ман алъзоби таъмира . Ва аллоҳи басири бмои иъмлўн . Қул ман кони ъдўои лҷбрили ибн аббос гуфт рзи донишмандӣ аз ҷуҳудони фадак ки ӯро абди аллоҳи бен сўрё мегуфтанд бо ҷамоатии рؤсоءи яҳудони наздики Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силами он гуҳ ки бмдинаҳ фурӯд омаданд гуфтанд
ё абои алқосм , ҳдснои ани хилоли нсأлки ънҳн , лои иълмҳни алои набии қоли слўнии ъмои шӣтми Фқоли ибни сўрёи Киеви нўмк ? Фқди ахбрнои ани навам алнабӣ алзии иأтии фии охир алзмон ? Фқоли тном айнанӣу қалбии иқзон . Қоли сидқат ё Муҳамад , ахбрно ё Муҳамади алўлди ман алрҷли икўн ӯ ман алмрأаҳ ? Фқол алнабӣ аммо алъзому алърўқи Фмни алрҷл , ва аммо аллҳму алдму алзФру алшъри Фмни алмрأаҳ . Қоли сидқат ё Муҳамад , қоли Фмои боли алўолди ишбаҳи аъмомаҳи лӣси фӣаи ман шабаҳи ахўолаҳи шайъи ء ?у ишбаҳи ахўолаҳи лӣси фӣаи ман шабаҳи аъмомаҳи шайъи ء ? Фқол алнабӣ аиҳмои алии моؤаҳи кони алшбаҳи ?лаи қоли сидқат ё Муҳамад , қоли Фохбрнии ъмни иўлди ?лау ъмни лои иўлди ?ла ? Фқоли азои канти мғбраҳи ғбрт яъне аҳмарати алнтФаҳи лами иўлди ?лау азои канти софӣаи валади ?ла , қоли Фохбрнии ани рбки мо ҳў ?
Фонзли аллоҳи таъолии қул ҳўи аллоҳи أҳди илои охири алсўраҳ : қоли ибни сўрёи хслаҳи ани أнти қиллатҳо омнти бку атбътк , эй малики иأтики бмои иқўли аллоҳ ? қоли ҷбрилу лами ибъс аллоҳ набиё қти алоу ҳў валеа . Қоли ибни сўрёи зоки ъдўнои ман алмлоӣкаҳ ,у луи кони Микоили маконаи ломнои бк , ани ҷбрили кони инзли болъзоби алии аслоФно ,у анаи ъодонои мророи касӣра ,у конашад злки ълино , ани аллоҳи таъолии анзл алӣ набино ани байти алмуқаддаси сихрби алии ядии раҷули иқоли ?лаи бахти насру ахбрнои болҳини алзии ихрби фӣа , Флмои кони вақтаи бъснои рҷлои ман ақўёء банӣ Исроили фии талабаи лиқтлаҳ , Флқиаҳи ббобли ғломои мскно , Фохзаҳи лиқтлаҳи ФдФъи анҳу ҷбрил . Ва қоли лсоҳбнои ани кони рбкми ҳўи алзии أзни фии ҳлоккми Флни тасаллути алайҳ ,у ани лами икни ҳозои феълӣ эй ҳақи тқтлаҳ ?у Фсдқаҳи соҳбнои Фрҷъ , Фқўии бахти насру ғзоноу хрби байти алмуқаддас , Флҳзои нтхзаҳи ъдўои Фонзли аллоҳи таъолии ҳзаҳи алоиаҳ .
Қтодаҳу ъкрмаҳу садӣ ва шуъабӣ гуфтанд умри хитоб дар мадорис ҷуҳудон шуд онҷо ки дарс гӯйанд ва китоб хонанд ва бо эшон бсхн даромад ,у умри гоҳ гоҳ рафтӣ ва дар китоби эшон назар кардӣ . Ҷуҳудон гуфтанд ё умр аз асҳоби Муҳамади мо туро дӯст дорем , ки дигарон моро май брнҷоннд ва ту менаранҷоне , ва низ бтў тамаъ дорем ки дар китоби мо майнигарӣ , гӯйии туро нек омад ин китоби моу дайни мо . Умр гуфту аллоҳи лои отикми лҳбкму лои асأлкми лонии шоки фии динӣ ,у анмои адхли аликми лоздёди басираи фии амри Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алау силам , ва арӣ осораи фии ктобкм . Умр гуфту аллоҳ ки ман на дӯстӣ шумо меоем , ё ончии пурсам аз он пурсам ки дар дайни худ бшкм , локини осори Мустафо ъ дар китоби шумо май байнам , ҳар чанд ки менагарм дар он марои басирату равшаноӣ дар кори Муҳамади мёФзоид , пас рӯзии умри хитоби савганди барояшони ниҳоди боФридгору бктоби эшон тӯрӣа , ки рости гўӣид . Ҳеҷ майдонед ки Муҳамади расӯл ҳақаст ? эшон гуфтанд : акнӯн ки савганд бар наҳодӣ рости гўӣим , медонем ки Муҳамади расӯл ҳақаст , ҳеҷ шак менауфтад моро дар сидқи рисолати вай . Умр гуфт Фозои ҳлктми пас шумо аз ҳолконид ки майдонед сидқи вай ва менегроеду брсолти вай имон менаёред . Пас умр гуфт мо имнъкми ман атбоъа ? охир чист онки шуморо мебоз дорад аз атбоъи вай . Эшон гуфтанд соҳиби вай ҷбриласту ҷбрили моро душманаст , Муҳамадро бар сар мо медорад ,у падарони моро азобу сўоъқи расонид ,у ҷбрили худ ҳамаи бкштну ҷанг ва адоват ояд , дӯсти мо Микоиласт хозини раҳмату борону наботу неъмат , ҳамаи бшодӣу фарохӣ ва осонӣ ояд , агар соҳиби Муҳамади Микоил будӣ мо буи имон оварад Монӣ . Умр гуфт хабар кунед маро аз манзалати ҷбрилу Микоили бнздики худованди ъзу ҷл ? эшон гуфтанд « ҷбрили ани яминау Микоили ани ясорау Микоили адуи лҷбрил . » умр гуфт акнӯн ки эшонро дар ҳазрати иззати ин чунин манзалат ва қурбатаст чигуна якдигарро душман бошанд ? ё чун шуморо душман бошанд ? ашҳади ани ман кони ъдўои лҷбрили ?фонаи адуи лмикоӣил ва ман кони ъдўои лмикоӣили Фҳўи адуи лҷбрил , ва ман кони ъдўои лҳмои ?фони аллоҳи адуи ?ла . Умри ин сухан бигуфту пеши Мустафо ъ омад то ончӣ рафт боз гуяд . Раби Алъоламин пеш аз омадани умр бар вифқи қавли умр оят фиристод : қул ман кони ъдўои лҷбрили Фإнаҳи нзлаҳи алии қлбки ин оят аз рӯй маънӣ ашколӣ дорад ,у мақсӯди зми ҷҳўдонст , мегуяд чунаст ки вайро душмани мигирнд ва ӯ наздики мо баҷоеаст ки ваҳии поки бадали пайғомбари бавосита вай мефиристем . Маънӣ дигар гуфтаанд ҷбрилро душмананд бсбби онки ваҳй май орад ва на ӯ ваҳй аз зоти хеши бмроди хеш май орад то бо вай душманӣ гиранд ӯ банда маъмураст , бФрмони холиқи пайғом май орад бар дили ту ки Сайидӣ , Фзлки қавла ва мо натаназзул إлои бأмри рбк . Сдигр маънӣ гуфтаанд ки ин ради ҷҳўдонст бончаҳ гуфтанд ҷбрили ҳамаи бҷнку азоб ва сахтӣ ояд . Раб алъзаҳ гуфт агар азобу уқубатро ояд кофаронро ояд , ва гарна Мустафо ъроу мؤмнонрои брўҳу роҳату башарӣ ва каромат ояд , бмстФӣ ъ қуръон оварад ки рӯҳ рӯҳасту ороми ҷон ,у мؤмнонро бишорат диҳад ббҳшти ҷовдону нозу Наими бекарони чунон ки гуфт мсдқои лмои байни идиаҳу ҳудоу башарии ллмؤмнин .
Ман кони ъдўои ллаҳу млоӣктаҳу русулау ҷбрил ва мекол Фإни аллоҳи адуи ллкоФрин . Дигари бораи дарин ояти номи эшон ёд кард ташрифу тахсӣси эшонро , ки эшон дар миёни малоикаи сарон ва сарваронанду беҳина Фариштагон чаҳоранд : Ҷабраилу Микоилу исрофилу ъзроӣилу беҳинаи ин чаҳор ҷбриласт , шашсад пар дорад ҳар парии ҳафтод ҳазор реша ,у алайҳи тҳоўили алдру алёқўт . Мустафо ъ ӯро дид басӯрат хеш ,у кони қади сади алоФқ . Дар баъзе ахбораст ки Мустафо ъро ғашӣ расед он гуҳ ки ӯро басӯрат хеш бидид , пас гуфт : субҳони аллоҳи мо канти адрии ани шиӣои ман алхлқ ҳоказо . Ва қоли ҷбрили ФкиФи луи раъйати исрофил ? ани ?лаи лоснии ъушри ҷноҳои ҷиноҳи минҳои болмшрқу ҷиноҳи болмғрб ,у ани алърши лаълии коҳилау анаи литзоءли лъзмаҳи аллоҳи ъзу ҷл , ҳатто иъўд мисли алрзъ .
Ва ани ибни аббоси қоли бинои расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силаму маъааи ҷбрили инодии азои аншқи уфуқи алсмоء , Фоқбли ҷбрили идхли баъзаи фии баъзи Фитзоءл , Фозои малики қад мисли байни ядӣ алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами Фқол ё Муҳамади ани аллоҳи ъзу ҷли иأмрки ани тхтори байни набии абд ӯ малики набӣ , Фошори илои Ҷабраили бедаи ани тавозуъи ФърФти анаи лии носеҳи Фқлт ъбдо набиё , Фърҷи злки алмалики илои алсмоء . Фқлт ё ҷбрили қади канти ардти ани асأлки ани ҳозо , Фрأити ман ҳолки мо шғлнии ани алмсӣлаҳи Фмни ҳозо ё ҷбрил ? қоли ҳозои исрофили халқаи аллоҳи явми халқаи байни идиаҳи соФои қадамӣаи лои ирФъи турфа , байнау байни алрби ъзу ҷли сбъўни нурои мо минҳои нур иднў манеҳ алои аҳтрқ , Фозои изни аллоҳи ъзу ҷли фии шайъи ءи ман алсмоءу аларзи артФъи злки аллўҳ ҳатто изрби ҷабинаи Финзри фӣа , ?фони кони ман амалии амрнӣ бау ани кони ман амали Микоили амра ба ,у ани кони ман амали малики аламути амра ба . Фқлт ё Ҷабраилу алӣ эй шайъи ءи анат ? қоли алии алриҳу алҷнўд . Қиллату алӣ эй шайъи ءи Микоил ? қоли алии алнботу алмтр ? қиллату алӣ эй шайъи ءи малики аламут ? қоли алии қабзи алонФс , ва мо зннти анаи ҳбти алои лқёми алсоъаҳ , ва мо алзии раъйати манӣ إлои хўФои ман қиёми алсоъаҳ .
Ҷабраил номӣаст ъбронӣ ё сурёнӣу маънии он абд аллоҳаст , ҷабр бандаасту эли ном худовандаст ъзу ҷл . Ҳамчунин Микоилу исрофил : микоу исрофи ном бандааст ,у эли номи худо яъне бандаи худованди ъзу ҷл .
Ва ваҷҳи таъвил оят онаст ки ҳар ки Ҷабраилро душманаст Микоилро ҳам душманаст , ки ҳар ду маъмуранд ва ҳар ки эшонро душманаст ҳамаи Фриштгонро душманаст , ва ки ҳар ду маъмуранд ва ҳар ки пайғоми расонандаро душманаст пайғомро ҳам душманаст , ва ҳар ки пайғомро душманаст пайғоми даҳро душманаст , пас эшон ки чунинанд кофаронанд лои маҳола ,у худои ъзу ҷл душманаст он кофаронро ки чунинанд .
Аммо ихтилофи қроء дар лафзи Ҷабраил ва Микоил онаст : ки ?маккей « ҷбрил » бФтҳи ҷим беҳамза хонд ,у маданӣу шомӣу басарӣу ҳФси бксри ҷим беҳамз хонанд . Абӯи бикри бФтҳи ҷиму ҳамза бар вазн ҷбръл хонд , Ҳамзау ксоиӣу ҳмод бар вазн ҷбръил хонанд . Ва мекол бе ҳамзаи бўзни қиФол . Басарӣу ҳФс низ ҳам чунин хонанд , нофеъи бҳмзаҳ бар вазни микоъл , боқии Микоил бар вазни микоъил .
Ва лақади أнзлнои إлики оёти байнот ва мо икФри баҳои إлои алФосқўни ин ояи бҷўоби ибн сўрё омад ки гуфта буд мо анзли алейк ман ояи байнаи Фнтбъки лҳо нафарстоданад бар ту нишонеи равшан ки бар дурустии кори ту далолат кунад то турои пас рӯй кунему имони ореми раб Алъоламин гуфт :у лақади أнзлнои бдрстӣ ки фиристодем бтўи нишонҳои равшани рост , ва кофар нашавад бони магари ҷуҳудон ки аз шариъати Мӯсо берун шуданд , бсбби онкӣ ба Муҳамад кофар шуданд , аз баҳри онки имон овардан ба Муҳамад ъ ва пазируфтани дайни вай аз шароеъи Мӯсо буд пас чун напазируфтанд лои маҳола аз шариъати Мӯсо берун шуданд .
Маънии фисқи берун шуданаст аз пазируфтани ҳақ . Иқоли фисқати алртбаҳи ани қишрҳоу алФораҳи ани ҷҳрҳо .
أу клмои ъоҳдўои ъҳдои алоиаҳ . . . Ибн аббос гуфт сабаби нузули ин ояти он буд ки Мустафо ъ ҷуҳудонро гуфт ки худои ъзу ҷли паймони ситад аз шумо ки маро устувор гиред , ва ончӣ оварадам аз китобу пайғом қабул кунед ,у шаръи ҳанифӣу дайни ислому сифати ман ки пайғамбарам пинҳон накунед ,у злки фии қавлаи таъолӣу إзи أхзи аллоҳи мисоқи аллазӣнаи أўтўои алкитоби лтбиннаҳи ллносу лои тктмўнаҳи пас молики бен алзиФи онро мункир шуд ва гуфту аллоҳи мо аҳди алинои фии Муҳамади аҳду лои мисоқ бар мо ҳеҷ аҳд нагирифтанд ва ҳеҷ паймони нстднд дар кори Муҳамад . Пас раби Алъоламин оят фиристод .
أу клмои ъоҳдўои ъҳдои нбзаҳ Фриқ манеҳам ҳар гуҳ ки аҳдӣ кунанд ва паймонӣ банданд гуруҳеи азин ҷуҳудон оянд ва он паймон башикананд бали أксрҳми лои иؤмнўни аҳди бшкстн на арзонӣаст балки эшон ногрўидгонанд . Бали أксрҳм аз он гуфт ки қавмӣ азишон ва гарчи андак буданд бгрўиднду бўФоءи аҳд боз омаданд , чунонк ҷой дигар гуфт Фқлилои мо иؤмнўн
Қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « ман моти ноксои ӯҳдаи ҷоءи явми алқимаҳи лои ҳаҷаи ?ла » .
Ва қол ъ « арбъи хисоли ман кони фӣаи кони мноФқо : азои ҳдси кизб ,у азои въди ахлФ ,у азои ъоҳди ғдр ,у азои хосами фаҷр , ва мо ман ғодри алоу ?лаи лўоءи явми алқимаҳи иърФ бау соӣҳи исиҳи ҳозои ғодр банӣ фалони мсўди виҷҳаи мзрўқаҳ айнана , мсФўФаҳи идоаҳ , маъқӯлаи рҷлоаҳ , алии рқбтаҳ мисли алтўди алъзими ман зунуба . »
Ва лмои ҷоءҳми расӯл ман ъанд аллоҳи қоли ибни аббоси ани мъозоу бшини бен алброءи иқўлони ллиҳўд « ё мъшри алиҳўди атқўои аллоҳу аслмўо , Фқди кантами тстФтҳўни ълинои бмҳмди слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ,у нҳни аҳли ширку тхбрўннои анаи мабъус ,у тсФўнаҳи лнои бсФтаҳ . Фқоли саломи бен мусаллами ахў банӣ алнзири мо ҷоءнои бшӣ ء наарафа , ва мо ҳўи болзӣ кно назикр лакам , Фонзли аллоҳи таъолӣ .
Ва лмои ҷоءҳми расӯл ман ъанд аллоҳи Мусаддиқи лмои мъҳми нбзи Фриқи ман аллазӣнаи أўтўои алкитоби алоиаҳ . . . Уламо ҷуҳудонанд ӣнон ки тӯрӣаро пас пушт андохтанд ,у бон кор накарданд ва ба Мустафоу қуръон кофар шуданд . Шуъабӣ гуфт ҳўи байни аидиҳми иқрءўнаҳу лкнҳми нбзўои алъамал ба қоли ибни ъиинаҳи адрҷўаҳи фии алҳриру алдибоҷу ҳлўаҳи болзҳбу алФзаҳ ,у лами иҳлўои ҳалолау лами иҳрмўои ҳарома , Фзлки алнбз . Бӯи Саид хидрӣ гуфт лои ткўнўои колиҳўди азои взъўои алтўриаҳи модўои лҳоу азои қомўои анҳо нбзўҳоу роءи зҳўрҳм .
Раби Алъоламин дарин оят хабар дод ки ҷуҳудони китоби ҳақи бгзоштнд , ва пас рӯй шаётин карданд ва ҷодуӣ омухтанд ва он хонданд .
Фзлки фии қавла :у атбъўои мо ттлўои алшётини алии малики сулаймон эй фии ӯҳдау замони малака , ҷуҳудон даъвӣ карданд ки ин ҷодуӣ ва низ наҷот ки мо михўоним ва бидон кор мекунем алии сулаймон пайғамбарасту номи аъзам ки подшоҳӣ бидон меронад ва фармон бидон медод ,у деву бодро бидон мусаххар хеш мекард . Муфассирон гуфтанд китобӣ буд ки шаётин дар он саҳар ва низ наҷот набишта буданду зери тахти сулаймон дафн карданд он гуҳ ки сулаймони маъзул буд аз малики хеши пас чун сулаймонро вафот расед берун овараданду фаро мардумон намуданд ки ин илм сулаймонасту китоби вай ,у подшоҳӣ ки меронад бад-ӣн меронад .
Ҳар чаҳ неки мардон банӣ Исроил буданд он аз шаётин қабул накарданд ва аз он бпрҳизиднд ва ҳар чаҳ бад мардон буданду муфсидон қабул карданд ва биёмухтанд ва бидон кор карданд . Раби Алъоламин сулаймонро аз он саҳар ва низ наҷот мубарро карду узрӣ бар забони Мустафо ъ биниҳод ва гуфт : ва мо куфри сулаймону локини алшётини кФрўои алоиаҳ . . . Сулаймони ҳаргиз кофар набӯд ва он суханон ки шаётини хонданди суханон сулаймон набӯд , ва аз ончӣ бар вай гуфтанд ва сохтанду фаро пеш овараданд аз нири наҷоту шӯъбадаи ҳаргизи соз ӯ набӯд ,у аботили ҳаргизи кор ӯ набӯду саҳар аз афъол ӯ набӯд ,у ъзоӣми бобат вай набӯд ,у тулау нашрау ахзау тафреқа аз суннату сират вай набӯд . Ва анмои қол ва мо куфри сулаймону лӣси фии садри алоиаҳи анҳми кФрўаҳ , ҳатто иброаҳи аллоҳи таъолии ман злк ,у локини лмои нсбўои илайҳи алсҳру алсҳри куфри брأаҳи аллоҳи ман алкФри Фқол ва мо куфри сулаймон ва рӯй ани расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами қоли лӣси мнои ман саҳару лои ман саҳари ?ла ,у лои ман ткҳн ,у лои ман ткҳни ?лау лои ман ттиру лои ман ттири ?ла . Ва қили мактуби фии алтўриаҳи лӣси манӣу лидъ ғайриӣ ман ттир ӯ ттири ?ла , ӯ ман саҳар ӯ саҳари ?ла , ӯ ткҳн ӯ ткҳни ?ла .
Ва қоли слии аллоҳи алайҳу ?алау силами ман ?утии коҳнои лами иқбли ?лаи салоаи арбаъӣни лайла .
Ва қоли абди аллоҳи бен масъӯд « ман ?утии соҳро ӯ коҳно ӯ ъроФои Фсдқаҳи бмои иқўли Фқди куфри бмои анзли алии Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алау силам . »
Ва кутуби умри бен улхитоби илои баъзи асҳобаи ани ақтли кули соҳиру соҳираи қоли Фқтлнои сулси сўоҳру қоли абӯи алосўди лами изли алсҳори иқтлўни ънднои болмдинаҳ . Ва қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами ҳади алсоҳри зарбаи болсиФ .
Ва локини алшётини кФрўои Ҳамзау ксоиӣу локини бтхФиФу алшётин брФъ хонанд кФрўои иълмўни аннос алсҳр мегуяд сулаймон кофар набӯду ҷодуии кор вай набӯд , локини шаётин кофар буданду ҷуҳудонро ҷодуӣ май омўзониднд .
Ва мо أнзли алии алмаликин алоиаҳ . . . Ин мо бар ду ваҷҳаст яке бмънии нафй яъне ки ҳаргиз бар он ду Фриштаҳи ҷодуӣ нафарстоданад аз осмон . Ва бмънии дигар нафй несту таъаллуқи бовел оят дорад . Мегуяд китоби худои пас пушт андохтанд вонгаҳи пас рӯй карданд ду чизро яке мо ттлўои алшётини алии малики сулаймону дигар ва мо أнзли алии алмаликин яке ончии шаётини хонданди дигари ончӣ дар Бобул ба Њоруту морут фурӯ омад , ва он саҳараст мекунанд , ва дар он тъзиму тъўид май оранд дар тасхири ҷини баномҳое аз номҳои худои ъзу ҷл ки аз осмон фурӯд омад .
Ва уламоро хилофаст ки Бобул дар диёр Кӯфааст ё дар диёри мағриб , ё бкўаҳи дамованд ,у Бобул аз он гуфтанд ки тблблти алолсни баҳо , қабл ани аллоҳи ъзу ҷли ҳайни ?ераади ани ихолФи байни алснаҳ банӣ одами баъси риҳои Фҳшртҳми ман кули уфуқи илои Бобули Фблбли аллоҳи ъзу ҷли алснтҳм , Флми идри аҳади мо иқўли алохри сами Фрқтҳми алриҳи фии алблод .
Њоруту морути исмони сурёнӣон . Қоли аҳли алтФсир ва нақулла алҳдиси анҳмои конои маликин асмҳмои азоу ъзоӣилу ани алмлоӣкаҳи таъаҷҷубати ман зулм банӣ одаму астҳлолҳми алмҳорму сФкҳми алдмоءу қади ҷоءтҳми рслҳми болбинот , Фъзу азлки алайҳим ,у хотбўои аллоҳи ъзу ҷли фии мъноҳм ,у қолўои ҳؤлоءи аллазӣнаи ҷълтҳми фии аларзу ахтртҳм , фаҳми иъсўнк . . . Алқсаҳи илои охирҳо муфассирону асҳоби ҳадис ва нақулла осор гуфтанд Фриштгони осмон таъаҷҷуб карданд аз зулм банӣ одам ва бе расмӣҳоу парда дар бадану хӯни рехтани эшон , гуфтанд худовандо ин замини дорону хокёнро бар гузидӣ ва эшон туро нофармонанд . Раб Алъоламин гуфт агар он шаҳват ки даришон мураккабаст дар шумо будӣ ҳоли шумо ҳамчун ҳоли эшон будӣ ҳама гуфтанд . « сбҳонки мо инбғии лнои ани нъсик » покии туро ва бе айбии туро , наёяд аз мо ки дар ту осӣ шавем , ва насазад ки фармони туро хилоф кунем . Раб Алъоламин гуфт акнӯн ду Фриштаҳ ихтиёр кунед аз ҳамаи Фриштгон то эшонро бсФт банӣ одам бар орему шаҳват даришон мураккаб кунем . Њоруту морутро бар гузиданд ки аз ҳамаи обидтару хошиъ тар буданд . Худованди ъзу ҷли эшонро базмин фиристод то ҳукм кунанд ва кор гузоранд миёни халқ . Ва шаҳват дар эшон офарид чунонк дар фарзандони одам , ва эшонро гуфт ширки мёрид ва зино макунед ва хамр махӯреду хӯн бноҳқ марезеду гӯшт хӯк махӯред ва дар ҳукму қазои майл ва муҳобо макунеду ҷавр ва ҷафо мапасндед . Эшон биёмаданду буруз ҳукм мекарданду кори халқи мигзорднд ,у бшб бар осмон мешуданд бмтъбди хеш . Охири рӯзӣ занӣ омад пеши эшон бмҷлси ҳукм , бо хасмӣ ки дошту номи он зани Зуҳра буд некӯ рӯй ки ҷамоли ваии бғоити камол буд ва гуфтаанд ки подшоҳи зода буд аз диёри Форс , ва дар дили эшон ҳўоءи он зан афтод бикдигр боз гуфтанд , он гуҳи троФъу ҳукми он зан дар таъхир ниҳоданд , то вайро бахонаи хонданду коми худ аз вай талаб карданд . Он зани сар во зад он гуҳ гуфт . Агар шуморо Муродӣаст аз ман бути параст бояд шудан чунонк он зан ,у қатл кардану хамр хӯрдан . Эшон гуфтанд ин на кори мост ки моро аз ин наҳй кардаанду парҳези фармӯда . Он рӯз рафт дигари рӯзи ҳамин ҳадис буду ҷавоби ҳамон . Сдигри рӯзи ҳўӣ бғоит раседу сабрашони бармеад , гуфтанд аз ончӣ фармудӣ хамр хӯрдан осонтараст . Надонистанд ки хамри худ маҷмаъ ҷиноятаст ,у асли гуноҳон
Қол алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам « алхмрам алхбоӣс » .
Пас хамр хӯрданд то маст шуданду коми худ аз он зан бар гирифтанд ва дар он ҳол касе боишон фаро расед , тарсиданд ки боз гуяд ӯро бикуштанд , то ҳам қатл ва ҳам зино ва ҳам шурби хамр азишон дар вуҷӯд омад . Ва худованди ъзу ҷл дар он ҳоли малоикаи осмонро бар ҳоли эшон итилоъ дод , то эшонро бидон сифат бидиданд . Ва ман злки алиўми истғФрўни лоҳли аларз . Ва гуфтаанд номи аъзами он занро дар омухтанд то қасд осмон кард пас ҳроси осмону гўшўонон ӯро манъ карданду худои ъзу ҷли сӯрати ваии бгрдонид то кавкабии гашт . Акнӯн он ситора сурхаст : номи ваии бзбони араби Зуҳрау бзбони аҷами аноҳиду бзбони бнтии бидхти ибни аббосу ибни умр , онро лаънат мекарданд ва мегуфтанд лои марҳабои баҳоу лои аҳлои лқёи алмаликони минҳои мо лқё . Ва ани алӣ ъ қоли кон алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами азои раъии суҳайлои қоли лаъни аллоҳи суҳайлои анаи кони ъшорои болимн ,у лаъни аллоҳи алзҳраҳи ?фонҳо Фтнти маликин .
Ва рӯй ан алнабӣ слии аллоҳи алайҳу ?алау силами сӣли ани алмсўх ? Фқоли ҳам салосаи ъушр : алФил ,у алдб ,у алхнзир ,у алқрд ,у алҷрис ,у алзб ,у алўтўот ,у алъқрб ,у алдъмўс ,у алорнбу Суҳайл ,у алзҳраҳ ,у алънкбўт . Фқил ё расӯли аллоҳи мо кони сабаби мсхҳм ? қол аммо алФили факони ҷборои лўтёи лои идъи ртбоу лои ёбсо , ва аммо алдби факони идъи анноси ило нафса , ва аммо алхнозири Фқўми насорои сأлўои рбҳми нузули алмоӣдаҳи Флмои нзлти алайҳими конўоашад ткзибо ваашад кФро ва аммо алқрдаҳи Фқўми яҳуди аътдўои фии алсбт , ва аммо алзби факони аъробёи исўқи алҳоҷи бмҳҷнаҳ , ва аммо алўтўоти факони рҷлои исрқи алсмори ман рؤси алнхл , ва аммо алъқрби факони рҷлои лдоғои лои ислми ман лисонаи аҳад , ва аммо алдъмўси факон рҷло намомо иФрқи байни алоҳбаҳ , ва аммо алънкбўти Фомрأаҳи саҳарати завҷҳо , ва аммо алорнби канти лои ттҳри ман ҳайзу лои ман ғайри злк ва аммо Суҳайли факони ъшорои болимн , ва аммо алзҳраҳи Фконти насронӣаи бнтои лбъзи мулӯк банӣ Исроили Фтни баҳои Њоруту морут . Қоли алроўӣу лами изкри сабаби масхи алҷрис .
Ва Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам чун донист ки мхолтти занони офат дайнасту тухми фитна , аз он ҳазар намӯд гуфт : лои ихлўни раҷули бомрأаҳи ?фони солсҳмои алшитон .
Ва қол ъ « алнсоءи ҳбоӣли алшитон »
Ва қоли алҳсни бен солеҳи самъати ани алшитони қоли ллмрأаҳ « анати нисфи ҷндӣу анати саҳмии алзии Ирамӣ ба Флои ахтӣу анати мавзеи сиррӣу анати расӯлии фии ҳоҷатӣ » . Ва ани абии эмомаи ани расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу ?алау силами ани Иблис лмо назул илои аларзи қол ё раби анзлтнии илои аларзу ҷълтнии рҷимо , Фоҷъли лии бито , қоли алҳмом , қоли Фоҷъли лии мҷлсо , қоли алосўоқу маҷомеъи алтрқ , қоли Фоҷъли лии тъомои қоли мо лами изкри исми аллоҳи алайҳ , қоли аҷъли лии шробои қоли кули мускири қоли аҷъли лии мؤзнои қоли алмзомир , қоли аҷъли лии қронои қоли алшър , қоли аҷъли лии ктобои қоли алўшм , қоли аҷъли лии ҳдисои қоли алкзб , қоли аҷъли лии рслои қоли алкҳнаҳ , қоли аҷъли лии мсоиди қоли алнсоء .
Тамомӣ қисса онаст ки Њоруту морути пас аз онк маъсият карданд хостанд ки босмони бмътди хеш боз шаванд натавонистанду парҳошон мтоўъ наомад пас дар кор хеш бидиданду з он карда пушаймон шуданд ,у рафтанди пеши Идрӣси пайғомбар ва гуфтанд астшФъи лнои илои рбку адъи лнои Идрӣс дуо кард эшонро , худованди ъзу ҷли эшонро мухайяр кард миёни азоби дунявӣу азоби уқбо ,у азоби дунявӣ ихтиёр карданд ва дар замини Бобули пас эшонро сарнигӯни бчоҳӣ дар овехтанд то бқёмт . Муҷоҳид гуфт дар он чоҳ оташаст ва эшон дар миёни оташ муаззабанд пойҳо дар қайду силсила бар ҳафт андом . Ва гуфтаанд ки дар он чоҳ обаст ва эшон аз тишнагии забон берун кардаанд , ва чаҳор ангуштаст аз миёни эшон то боб ва боб менарасанд . Ва дар рӯзгори пешини мардии пеш эшон рафт то ҷодуӣ омӯзад гуфт чун эшонро бидон сифат дидам бтрсидм ва аз он ҳол бсҳмидм гуфтам лои илоҳи алои аллоҳи эшон чун сухан мешуниданд гуфтанд аз кадоми умматии ту ? ҷавоб додам аз уммати Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алау силам . Эшон гуфтанд «у қади баъси Муҳамад ? қиллати нъми қолои алҳмди ллаҳи ?фонаи набии охир алзмону ъмои қариби инқтъи алъзоби ъно » .
Ва мо иълмони ман أҳду ҷодуӣ ба ҳеҷ кас ки боишон шавад нёмўзнд то пештар гӯйанд إнмои нҳни фитнаи Флои ткФри мо фитна халқем ва озмудан эшон , бхдои ъзу ҷл кофар машав бомўхтни ҷодуӣу кор кардани бон ки ҳалоки шӯй . Пас агар насиҳат напазираду бомўхтни он рағбати намояд ӯро гӯйанд рўбўл дар он танур кун . Чун бўл дар он танур кунад нурӣ аз вай ҷудо шавад ва монанди дӯдӣ дар ояду бинии вай боз шавад , он нур гуфтаанд . Маърифат худовандаст ъзу ҷл , ва он дӯди ғазаби ваии ҷли ҷалола .
Баъзе уламо гуфтаанд илми саҳари шинохт шар нест ки кирдор шарасту шинохт дигарасту кирдори дигар . Ҳамчунонк шинохти куфр дигарасту кофар шудани дигару шинохти зино дигарасту зино кардани дигар , ҳечкас бишнохт куфр кофар нагардад то амал накунанд ҳамчунин бишнохт саҳар кофар нашавад то амал накунад . Ва ончӣ Фриштгон гуфтанд Флои ткФр маънӣ онаст ки мёмўз ки чун омухтӣ бар худ эмин набошӣ ки амал кунӣ . Ва пас баъамали кофари шӯй ,у таълими Фриштгони бмънӣ эъломаст . Фқҳоء аз ӣнҷо гуфтанд агар касе иқрор диҳад ки ман саҳар нек донам ва шиносам аммо медонам ки ҳаромасту бобоҳти он муътақид нестаму касро наёмухтам , гуфтанд бар ваии ҳеҷ чиз нест . Пас агар гуяд ман омӯхтаам ва мубоҳаст омухтани ону эътиқоди доштани бобоҳт он равост , агар чунин гуяд кофар шавад исттоби ?фони тобу алои қатл ва ҳамчунин агар гуяд ман омӯхтааму таълими он бекуфр сӯрат набандад бкФри худ иқрор дорад , исттоби ?фони тобу алои қатл .
Фитълмўни мнҳмои мо иФрқўн ба байни алмрءу завҷа ва мо ҳам бзорин ба ман أҳди إлои бإзни аллоҳ чизе меомӯзанд ки бони миёни марду зани ҷудоӣ ӯ кунанд ва ин ҷодӯон натавонанд ки касро газанди намоянди магари бхўости аллоҳ .
Ва итълмўни мо изрҳму лои инФъҳм он меомӯзанд ки дар дунёу охирати эшонро бакор наёяд ва суд накунад . Ва лақади ълмўои лмни аштроаҳи мо ?лаи фии алохраҳи ман халлоқу ҷуҳудон нек донистанд ки ҳар ки саҳари хираду писандад ва омӯзад ва кунаду кори бандади имрӯз бединасту фардо аз хайри он ҷаҳонӣ бебаҳра .
Ва лбӣси мо шрўо ба أнФсҳм эй бӣси шиӣои боъўо ба ҳаззи анФсҳми ҳайси ахторўои алсҳру нбзўои китоби аллоҳи вроءи зҳўрҳм , ббди чизеи хати худ аз он ҷаҳон фурухтанд , ки китоби худои ъзу ҷли бгзоштнду ихтиёр саҳар карданд .
Луи конўои иълмўни эшонро нек ояд агар донанд ва локин ндонанд ҳозои кқўлки лсоҳбки мо адъўки илайҳи хайри лаки луи канти таъаққул ,у тнзри мо фии алъўоқбу ҳўи иъқлу лаълаи касӣри алнзри фии алъўоқби алои анаи лои иълми мо иўҷби злку луи أнҳми омнўо эй бмҳмду алқуръону атқўои алиҳўдиаҳу алсҳр . Ва агар эшон Муҳамадро ба пайғомбарӣ устувор гиранду қуръонро баростӣ ба пазиранд , ва аз дайни ҷуҳудӣ ва ҷодуӣ бипарҳезанд лмсўбаҳ ман ъанд аллоҳи хайри ин ҳар се лоам « лмни аштроаҳ ,у лбӣсмоу лмсўбаҳ » ҳар се лоам таҳқиқанду таъкӣди биҷои қисм , мегуяд агар эшон имони оўрдндии подоши он эшонро аз наздики худои ъзу ҷл будӣ аз он ришват ки ситаданд пинҳон кардани набуввати расӯли маро аз оммаи хеш ва аз ончии бҷодўиӣу шуъбаи фаро даст овараданд луи конўои иълмўн агар донстндӣу локини нмидоннд .