Қавлаи таъолӣ : балии ман أслми виҷҳаи ллаҳ . . . Алоиаҳ . . . Кори кори мхлсонст ,у давлати давлати содиқон ,у сирати сирати покон ,у нақди он нақд ки дар дсторчаҳи эшон , имрӯз бар бисоти хизмат бо нури маърифат , фардо бар бисоти суҳбат бо сарвари васлат , إнои أхлсноҳм бхолсаҳ мегуяд покашон гардонем ва аз кӯраи имтиҳони холиси беруни орем , то ҳазратро бшоинд . Ки ҳазрати поки ҷузи поконро бахуди роҳи надиҳади ани аллоҳи таъолии таййиб . Лои иқбли алои алтиб . Бҳзрти поки ҷузи амали пок ва гуфт пок бакор наёяд , он гуҳ аз он амали поки чунон пок бояд шуд ки на дар дунёи бозҷӯии онро ва на дар уқбо , то бхдоўнди поки рисӣ . Ва إни ?лаи ънднои лзлФӣу ҳасани моб .
Сари ин сухан онаст ки бӯи бикр зқоқ гуфт нуқсони кули мухлиси фии ихлосаи рؤиаҳи ихлоса , Фозои ?ераади аллоҳи ани ихлси ихлосаи асқти ани ихлосаи рؤиаҳи лохлосаҳ , Фикўни мхлсои ло мхлсо мегуяд ихлоси ту он гуҳ холис бошад ки аз дидан ту пок бошад ,у бадоне ки он ихлос на дар дасти тест ва на бқўт ва дошт тест , бал ки сиррӣаст раббонӣ ва наҳодӣаст субҳонӣ , касро бар он итилоъ на ва ғайрииро бар он роҳ на . Аҳадят мегуяд сари ман сиррии астўдътаҳи қалби ман аҳббти ман ибодӣ гуфт бандаро бар гузинаму бдўстӣ худ бипасандам , он гуҳ дар сўидоءи дилаши он вадиати худ бунаам , на шайтон бидон роҳи барад то табоҳ кунад , на ҳўоءи нафаси онро бинад то бигардонад , на Фриштаҳ бидон расад то бинависад .
Ҷунайд азинҷо гуфт алохлоси сари байни аллоҳу байни алъбд , лои иълмаҳи малики Фиктбаҳу лои шайтони ФиФсдаҳу лои ҳўии Фимилаҳ » зўи алнўн мисрӣ гуфт касе ки ин вадиати бнздик вай ниҳоданд нишон вай онаст ки мадҳи касону зми эшон пеши ваии бик нарх бошад , офарину нафрини эшон як ранг бинад , на аз он шод шавад на азин фароҳам ояд , чунонк Мустафо ъ шаби қурбу каромати ҳамаи офариниши маншури салтанат ӯ мехонданд , ва ӯ бгўшаҳи чашм бҳич нигараст ва мегуфт шумо ки муқаррабон ҳазрат ед мегуед ассаломи алӣ алнабӣ алсолҳи алзии ҳўи хайри ман фии алсмоءу аларз . Ва мо мунтазирем то моро бостонаҳи ҷФоءи бӯи ҷаҳл боз фиристанд то гуяд эй соҳир , эй каззоб , то чунонк дар хайри ман фии алсмоءу аларзи худро бар санг нақд задем дар соҳиру каззоб низ бар занем , агар ҳар ду моро бик нарх набошад пас ин кулоҳи даъвӣ аз сар фурӯ наҳем .
Рӯ ки дар банди сифотии ошиқи хешӣ ҳануз
Гар бар ту ъзи минбар хуш турост аз зли дор
Ин чунин касро мухлис хонанд на мухлис чунонк бӯи бикр зқоқ гуфт Фикўни мхлсои лои мхлсои мухлис дар дарёии хатар дар ғарқобаст , наҳангони ҷони рубой дар чапу рости вай дар омада , дарё май барад ва май тарсад , то худ бсоҳли амн чун расад ва кӣ расад аз ӣнҷост ки бузургон салаф гуфтанд «у алмхлсўни алии хатари азим » ва мухлис онаст ки бсоҳл амн расед , раби Алъоламин Мӯсоро баҳри ду ҳолат нишон кард гуфт إнаҳи кони мхлсоу кон рсўло набиё ҳам мхлсои бксри лоам ва ҳам мхлсои бФтҳи лоам хондаанд агар бксри хуонеи бдоит кор ӯст , ва агар бФтҳи хуонеи ниҳоят кор ӯст , мухлиси он гоҳ буд ки кори набуввати вай дар пайваст ва навохт аҳадяти буи рӯй ниҳод ,у мухлиси он гоҳ шуд ки кори набувват боло гирифт ,у бҳзрти иззат бстох шуд , ин худ ҳол касеаст ки аз аввал ӯро равиш буд , ва зон пас бикашаш ҳақ расаду шатони байна ва байн набино Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алау силам чанд ки фарқаст миёни Мӯсоу миёни Мустафои ъалиҳумо ассалом , ки пеш аз даври гули одами бкмнди кашиши ҳақи Мӯътасими гашт , чунонк гуфт : « кант набиёу одами мҷбўли фии тината »
Шблӣ азинҷо гуфт дар қиёмат ҳар касеро хасмӣ хоҳад буд ,у хасми одами манам ки бар роҳи ман ақаба кард то дар гулзор вай бимонадам .
Шайхи алисломи Ансории раҳмаи аллоҳ аз ӣнҷо гуфт доне ки муҳаққиқ кӣ баҳақ расад ? чун сайли рубубият дар расад ,у гирд башарият бархезад ҳақиқати биафзояд , баҳона бакоҳад , на колбуд монад на дил , на ҷон монад софии руста аз обу гул , на нур дар хоки омехта на хок дар нур , хок бо хок шаваду нур бо нур , забон дар сар зикр шаваду зикр дар сари мазкӯр , дил дар сар меҳр шаваду меҳр дар сари нур , ҷон дар сар аён шаваду аён аз баёни давр , агар турои ин рӯз орзӯаст аз худ буруни ой , чунонк мор аз пӯст , бтрк худ бигӯӣ ки нисбат бо худ на некӯаст ҳамонаст ки он ҷавонмард гуфт :
Нест ишқи лоязолиро дар он дили ҳеҷ кор
Кӯ ҳануз андари сифот хеш монадаст устувор
Ҳечкасро номдаҳаст аз дӯстон дар роҳи ишқ
Бе заволи малики сӯрати малики маънӣ дар канор
Ва ман أзлми ммни манъи масоҷиди аллоҳ . . . Алоиаҳ . . . Аз рӯй ишорат мегуяд кист ситамкортар аз он кас ки ватани ибодати бшҳўт хароб кунад ? кист ситамкортар аз онки ватани маърифати бълоқт хароб кунад ? кист ситамкортар аз онки ватани мшоҳдти бмлоҳзти ағёр хароб кунад ? ватани ибодати нафас зоҳидӣаст , ватани маърифати дили ъорФонст , ватани мшоҳдт сар дӯстонаст . ӯ ки нафаси хеш аз шаҳавоти боздошти ватани ибодат ӯ ободонаст ,у номаш дар ҷарида зоҳидӣаст чунонк молики динори макси болбсраҳи арбаъӣни санаи Флми исҳи ?лаи ани иأкли ман тмри албсраҳу лои ман рутабҳо , ҳатто моту лами изқаҳи Фқили ?лаи фии злки Фқоли соҳиби алшҳўаҳи маҳҷӯби ман раба ва он кас ки дили хеш аз алоқа пок дошт ватани маърифат ӯ ободонаст , ва худ дар зумраи орифон , чунонк иброҳӣми адҳами раҳмаи аллоҳ , иҳкии ани бъзҳми қоли канти маъаи иброҳӣми бен адҳами фии алсФру қади асобнои алҷўъ , Фохрҷи ҷузъиёти канти маъааи баъди мо нзлнои фии масҷид ,у қоли лии мрўои раҳни ҳзаҳи алҷзӣёну ҷӣнои бшии ءи нокаллаи Фқди мснои алҷўъ . Қоли Фхрҷти Фостқблнии инсони байни идиаҳи бағалаи муваққарау кони иқўли аллазӣнаи атлбаҳи ашқри иқоли ?лаи иброҳӣми бен адҳами қиллат أиш таред манеҳ Фқоли анои ғуломи абӣаи ҳзаҳи алошёءи ?ла , қоли Фдллтаҳи алайҳи қоли Фдхли алмсҷду акби алии раъсау идиаҳу иқблаҳ , Фқоли ?лаи иброҳӣми ман анат ? Фқоли ғуломи абик ,у қади моти Абуку маъаии арбъўни алифи динори миросои лаки ман абик ,у анои ъбдки Фмри бмои шӣт . Фқоли иброҳӣми ани канти содқои ?фонати ҳури лўҷаҳи аллоҳу аллазӣнаи мъки каллау ҳбтаҳи лак , ансрФи анӣ . Флмои харҷи қол ё раби клмтки фии рғиФи Фсббти алии алднёи сабо , Фўи ҳқки лӣни амтнии ман алҷўъи лами атърз баъда баталаб шайъи ء ва он кас ки сари хеш аз млоҳзти ағёр пок дошт ватани мшоҳдт ӯ ободонаст , ва ӯ худ аз ҷумла дӯстонаст , чунонк бӯи язиди бастомии қудси аллоҳи рӯҳа ки чашми ҳиммат аз ағёри бикбор фурӯ гирифт ,у гӯши кӯшиш биё кунад ,у забони зиён дар ком нокомӣ кашид ,у заҳмати нафаси аммора аз миёни бардошт , ва худро дар манҷаниқи фикрати ниҳоду баҳамаи водӣҳо дар андохт ,у ботши ғайрати танро дар ҳамаи бўтҳои бгдохт ,у асби талаб дар фазоӣ ҳар , саҳройӣ битохт ,у бзбон тФрид гуфт :
Азои мо тмнии анноси рўҳоу роҳаҳ
Тмнити ани алқок ё ъзи холё
Ҳар касе миҳроб дорад ҳар сӯе
Бози миҳроби сенаеи кӯии ту
Гуфт чун ин даъвӣ аз ниҳоди ман баромади аҳадяти марои захм ғайрат чашонед ,у савол ҳайбат кард то бо ман намояд ки аз кӯраи имтиҳон чун беруни омадам , гуфт лмни алмалик ? гуфтам туро эй бори худо , гуфт лмни алҳкм ? гуфтам туро худовандо , гуфт лмни алохтёр ? гуфтам турои худоё , гуфто чун заъфи ману ниёз ман бидид ва худ доно шуд матлаъ шуд ки сифоти ман дар сифот вай барисед гуфт ё боязид акнӯн ки бе ҳамаи гаштӣ ё ҳамае ва чун безабон ва бе равони гаштии ҳам бо забон ва ҳам бо равонӣ .
Моро биҷузи ин забони забонӣ дигар аст
Ҷузи дӯзаху фирдавси маконе дигар аст
Озодаи насаби зинда бҷонӣ дигараст
Ва он гавҳари покашони зи конӣ дигар аст
Гуфт он гуҳи маро забонӣ дод аз лутфи самадоне , ва дилӣ дод аз нури раббонӣ ,у чашмӣ аз сунъи яздоне , то агар гӯям бмдд ӯ гӯяму бқўт ӯ пўим , бзёء ӯ байнам , бақадрат ӯ гирам , дар маҷлиси инс ӯ нишинам , « канти ?лаи смъои исмъ беу бсрои ибср бе » чун ки бад-ӣни мақоми расидами забонами забон тавҳид шуду равонами равони таҷред , на аз худ мегӯям ё бахуд бар биёям , гӯянда бҳқиқт ӯст ва ман дар миёна тарҷумонам инаст ки аҳадят гуфт ва мо Ромяти إзи Ромяту локини аллоҳи Ромӣ на ту андохтии он гуҳ ки май андохтӣ ,у идои ибтш бе инаст гар бишнохтӣ .
Беруни зи ҳамаи куни даруни дили мост
Ва зи халқи ҷаҳони бики қадами манзили мост
Меҳнати ҳама дар ниҳоди обу гули мост
Пеш аз дилу гул чаҳ буд , он ҳосили мост