Қавлаи таъолӣ : إни фии халқи алсмоўоту алأрзи алоиаҳи каломи худовандӣ ки ҷузи вай худованд нест ,у осмону заминро ҷузи қудрату қаҳри ваии имод ва пайванд нест , худовандӣ ки фалаки офарид , ва бар зрўаҳи фалаки малики офарид , осмони офарид , доғӣ аз қудрат бар ваии ниҳод ,у замини офарид , симатӣ аз қаҳр бар ваии ниҳод , осмони бأмри ваии гардон ! ва ин замини бҷбру қаҳри ваии бисоту майдон ! ҷунбиши андари осмони бомар ва ҷабр ӯст . Ороми андари замини бомар ва қаҳр ӯст . Ҷунбиши андари осмону ороми андари замин ҳар ду андари икдгри баста ,у баҳами пайваста , агар фалак ором гирад аҷзоъи замин паст шавад , вагар замин аз маркази худ давр шавад низоми буруҷи фалак мнбтр гардад . Покаст он худовандӣ ки ҷунбишро иллат оромиш кард ,у оромишро иллати ҷунбиш . Аз зиддиӣ зиддиӣ бар оварад , ва зиддииро сабаби қавом зиддиӣ кард , то яқин гардад ки вай худовандӣаст ки аз нест ҳаст кунад , ва он ҳастро ҳам вай нест кунад .

Он гуҳ гуфт : лоёти лأўлии алأлбоб , дар осмону замину ихтилофи шабу рӯзи кирдигорӣу яктоеи худоиро нишонҳоаст , дар ҳар нишоне аз лутфи вай бурҳонҳоаст .

Чашм боз кун ва бар нигар то бибинӣ ин ҷурмро ҳар соъати блўнии дигар , гоҳи басони дарёии симоб , гоҳи басони тилсон , гоҳи басони бӯстон . Ин гардишу тлўни баёни роҳ тавҳидаст ,у кирдигорӣу донои худоро далеласт .

Агар мардӣ дар саҳройӣ гузар кунад , қоъо сФсФо бинад , пас аз он бмдтӣ гузар кунад қубба Эй бинад бар кашидау ороста , ақли вай фатво кунад ки ин қуббаи андарин саҳро бебанноӣ набошад , ва ё ин сарои андарин саҳро бекадхудое набӯдааст , пас муъмин чун таъаммул кунаду нишон ҳудус бинад , сараш фатво кунад ки : чун раво набошад қуббау сароеи андари саҳро бебанноӣу кадхудое , раво набӯд чунин ҳавоӣу смоӣии андари чунин фазойӣ бе қудрати худоӣ .

Боз биандеш ва назар кун , андари шаби диҷўри беруни ой ,у андари осмон назора кун , то осмони бинии басони лашкаргоҳ , ситорагони басони сипоҳ ,у моҳ бар мисоли шоҳ , ин намӯдори рӯз растохезаст , зулмати шаби нишони қиёмат , ситорагони нишони рухсори муъминон , мҷраҳи нишони наҳри кавсар , ҷамоли моҳи нишони Муҳамади расӯли аллоҳ ( с ) . Чунон ки шаби торик буд чун моҳ рухсор бинмоед олам равшан шавад ,у фалак гулшан гардад , халқи қиёмат дар зулмат ва заҳмат бошанд , чун ҷамоли ин меҳтар пайдо ояд , аҳли имонро саодату амон пайдо ояд .

Чунон ки моҳи андари фалаки бсторгон гузар кунад , он меҳтари олами он рӯзи бмؤмнони гузар ҳаме кунад ,у брхсори эшон назар мекунад ,у аҳли имони бшФоъти ҳамеи дарорад , ин мисоли бҳкм тақрибӣ рафт андарин тақрир , вагар на ҷамолу камоли он Сайид беш аз онаст ки бмҳтоб баробар кунанд ё боФтоб мисл зананд .

Аллазӣнаи изкрўни аллоҳи қёмоу қъўдоу алии ҷнўбҳми зокирони се касанд : яке аллоҳро бзбон ёд кард ,у бадали ғофил буд , ин зикр « золим »аст ки на аз зикр хабар дорад на аз мазкӯр . Дайгарӣ ӯро бзбон ёд кард бадали ҳозир буд , ин зикр « муқтасид »асту ҳоли муздур , дар талаб савобаст ва дар он талаби маъзӯр . Сиўм ӯро бадал ёд кард , дили азуи пар ,у забон аз зикри хомӯш , ман урфи аллоҳи кули лисона , ин зикр собиқаст , ки забонаш дар сар зикр шуду зикр дар сари мазкӯр , дил дар сар меҳр шуду меҳр дар сари нур , ҷон дар сар аён шуду аён аз баёни давр ! зикри доми ниҳоду ғайрати донаи рехт , муздур дом дид бигурехт , ориф дона дид бар дом овехт .

Пер тариқат гуфт : зикр на ҳама онаст ки бар забони дорӣ , зикр ҳақиқӣ онаст ки дар миёни ҷони дорӣ . Тавҳид на ҳама онаст ки ӯро ягонаи доне , тавҳид ҳақиқӣ онаст ки ӯро ягона бошӣу зи ғайр ӯ бегона бошӣ .

Ва итФкрўни фии халқи алсмоўоту алأрзи бӯи алии дқоқ аз бӯи абди арраҳмон слмӣ пурсед ки зикр тамомтараст ё фикр ? бӯи абди арраҳмон ҷавоб дод ки : зикр тамомтараст аз фикр , аз баҳри онкии зикри сифат ҳақаст ъзи ҷалола ,у фикри сифати халқ , ва мо васф ба алҳақ атуми ммои ахтс ба алхлқ , ин тафаккури дилро ҳам чунонаст ки бўӣидни нафасро ,у тафаккур дар кирдору гуфтори хеши воҷиб , ва дар саноеъи сонеъи мустаҳаб , ва дар зоти сонеъи ҷли ҷалолаи ҳаром , ки дар хабараст : « лои ттФкрўои фии аллоҳи Фонкми лои тқдрўни қадара » . Мегуяд : дар зоти аллоҳ тафаккур накунед ки шумо бақадр ӯ нарасед , ва ӯро бсзоӣ ӯ нашносед ,у мабодии ҷалолу азимат ӯ дар наёбед , на аз онкии ҷалол ӯ пӯшидааст бар халқ , лои бал аз онкии баси зоҳир ва равшанаст ,у басирати одамии баси заъифу оҷиз , тоқат дарёфт он надорад балки дар он мадҳушу мутаҳайир ва саргардон шавад , ҳамчун хафоаш ки буруз берун наёяд аз онкии чашми вай заъифаст , тоқати нур офтоб надорад , ин худ дараҷа авомаст , аммо бузургону садиқонро қӯти ин назар бошад гоҳи гоҳ аммо бар давом на , ҳамчун мардум ки дар қурси офтоби як назар тавонад аммо беш аз як назар на , ки агар мудовимат кунад бими нобенаӣ буд . Пас агар хоҳад ки тафаккур кунад , дар ъҷоӣби сунъ вай мекунад , ки ҳар чаҳ дар вуҷӯдаст ҳама нурӣаст аз анвори қудрату азимати ҳақи ҷли ҷалола , ва агар тоқат дидани қурси офтоб бар давом надорад тоқати шуъоъи нурӣ ки бар замин аст дорад , ва аз он ҷузи равшаноӣу донои ниФзоид .

Рбнои إнки ман тдхли алнори Фқди أхзитаҳ . . . Алоиаҳ худовандо ! шармсор ва расво кардӣ касеро каши ботш уқубат бсухтӣ , ва азин саъбтар кори он каси каши брондӣ , ва гуфтӣ : أўлӣки аллазӣнаи лами ирди аллоҳи أни итҳри қлўбҳм .

Рбнои إннои смънои мнодёи алоиаҳ худовандо ! мунодии суннат бар сари водии шариъати моро хонд ки :у أнибўои إлии рбкм . Худовандо ! бҷон ва дил шунидем он мунодӣ дар он водӣ , ва бозгаштем ва гардан ниҳодем , чаҳ буд ки як бори худ хуоне , ва ин дили мурда зинда кунӣ ? ки худ гуфтӣ : дъокми лмои иҳиикм .

Рбнои ФоғФри лнои знўбно . . . Алоиаҳ худовандо ! айби пӯши бандагонӣ ,у узри нюаши маъюбоне ,у дастгири дармондагонӣ худовандо ! мунтазираст ин дарвеши дили риш , нюашони бҳФти андом аз пасу пеш , то кӣ овоз ояд ки бёмрзидими мандяш ! рбноу отнои мо въдтнои алии рслк . . . Алоиаҳ худовандо ! ваъдае ки худ додӣ басари ор ,у дарахтӣ ки худ нишондии бабри ор , чароғӣ ки худ афрӯхтӣ равшани дор , Меҳрӣ ки бФзл худ додӣ офати мо аз он бози дор , худовандо шод бидонем ки ту будӣ ва мо набудем , кор ту даргирифтӣ ва мо нагирифтем , қимат худ наҳодӣ , расӯл худ фиристодӣ .

Худовандо ! тӯмон барграфтӣ ва кас нагуфт ки бурдор , акнӯн ки барграфтӣ бмгзор ! ва дар сояи лутфи мон май дор ! ҷузи бФзли худамони мспор !

Фостҷоби ?лаами рбҳми вФоء ваъдааст ки мؤмнонро дода буд ки : адъўнии أстҷби лакам ,у таҳқиқи ин вФоء ваъда онаст ки : доъиро иҷобат дод , соилро атийят дод , муҷтаҳидро мъўнт дод , шокирро зиёдат дод , собирро басират дод , мутӣъро мсўбт дод , осиро ақолт дод , нодамро раҳмат дод , муҳаббатро каромат дод , муштоқро дидор дод . Фармон омад ки ё Муҳамад ( с ) навмидиро рӯй нест ,у кори раҳе дар пирӯзӣ аз се хислат берун нест :гар мутӣъаст савоб ӯ он гуҳи баҷо ,гар осӣаст шафоати ту он гуҳи баҷо , ва ҳар чаҳ боз монад раҳмати ман ӯро баҷо .

Фолзини ҳоҷрўоу أхрҷўои ман дёрҳму أўзўои фии сиблатӣу қотлўоу қтлўо сифат дӯстонаст , ойин муштоқонаст , қисса ҷонбозонаст , саранҷоми кор ошиқонаст , дил бидода ,у ҷони дрбохтаҳ , хастаи тир бало гашта , теғи қазои ҷоҳ ва ҳишмат барандохта , вази хону мони овора .

Гуҳӣ сӯзанд ва гудозанд ! гуҳӣ зоранду ноланд ! сӯзи бенанд ва сӯзанда на ! шӯри бенанду шўрндаҳ на ! дарди бенанду дармон на ! вазин аҷабтар ки бадарад хеш шоданд , ва аз паии дардии бФрёднд .

Пер тариқат гуфт : илоҳӣ ҳар ки туро ҷӯяд ӯро бнқди растхезӣ бояд , ё бтиғи нокомӣ ӯро хӯни резӣ бояд , азизи ду гетӣ ! ҳар ки қасди даргоҳ ту кунад , рӯзаш чунинаст ё баҳраи ин дарвеши худ чунинаст ? ! лأкФрни анҳуам сиӣотҳму лأдхлнҳми ҷиноти тҷрии ман таҳтҳо алأнҳори сўобо ман ъанд аллоҳи чунон дардӣ бибояд то чунин марҳамӣ падед ояд ! тӯбоу ҳасанӣу васли мавло , дар ҷиноти мأўӣ . Қавмиро тӯбоу Наими биҳишти нӯш ! қавмиро дидору ризои мавлои даст дар оғӯш ! забони ҳоли банда аз сари ноз ва даллол мегуяд : илоҳии меҳнати ман будӣ , давлат ман шудӣ , андӯҳи ман будӣ , роҳат ман шудӣ , доғи ман будӣ , чароғ ман шудӣ , ҷароҳати ман будӣ , марҳам ман шудӣ .

ё أиҳои аллазӣнаи омнўои асбрўои ин бози марҳамӣ дигараст ва навохтӣ дигар ! ндоءи фазилат ,у хитоби каромат ,у раҳеро гувоҳӣ додан боямону тоъат . Асбрўои хитоб бо нафасаст , собрўо бо диласт , « робтўо » бо ҷонаст . Нафасро мегуяд : бар тоъату хизмат сабр кун . Дилро мегуяд : бар балоу шиддат сабр кун . Ҷонро мегуяд : бо сӯзи шавқу дарди меҳр сабр кун ,у аллоҳи ҳўи алсбўр .

Ва қили асбрўои фии аллоҳ ,у собрўои биллоҳ ,у робтўои маъаи аллоҳ . Алсбри фии аллоҳи сабр обидонаст дар мақоми хизмат бар умеди савоб . Алсбри биллоҳи сабр орифонаст дар мақоми ҳурмат бар орзӯии висол . Алсбри маъаи аллоҳи сабр муҳибонаст дар ҳоли мшоҳдт дар вақти таҷаллӣ , дида дар назораи нигарон ,у дил дар дидаи ҳайрон ,у ҷон аз дасти меҳри бФғон .

Пер тариқат гуфт : илоҳӣ ! ҳамагон дар фироқ месӯзанд ,у муҳиб дар дидор ! чун дӯсти дидаи вари гашти муҳибро бо сабру қарор чаҳ кор ? !у атқўои аллоҳи тақвои дрхтист ки бехи он дар замини вафо , шохи он бар ҳўоءи ризо , оби он аз чашмаи сафо , на гармои пушаймонӣ бон расад на сармои сирӣ , на боди даврӣ , на офати парокандагӣ ! миваи оради миваи пирӯзӣ , фалоҳи абадӣ ,у салоҳи сармадӣ , Наими боқӣ ,у малики ҷовдонӣ . Инаст ки раб Алъоламин гуфт :у атқўои аллоҳи лълкми тФлҳўн .

Қол алнабӣ ( с ) : алейк бтқўии аллоҳи ?фонаи ҷимоъи кули хайр , ва алейк болҷҳоди ?фонаи рҳбониаҳи алмслм , ва алейк бзкри аллоҳ , ?фонаи нури лак .