Қавлаи таъолӣ : ФкиФи إзои ҷӣнои алоиаҳи ин калима таъзимаст , блФз таъаҷҷуб мегуяд , ва дар зимни он тавбихи мунофиқон ва ҷуҳудонаст ки сифати эшон аз пеш рафт .

Мегуяд : чун буд ҳоли он ҷуҳудону мунофиқон дар он рӯзи растохез ?у раво буд ки ин калимаи таъаҷҷуби таъзими рӯзи растохезро буд , яъне ки чун бузургвор ва чаҳ азим рӯзӣаст он рӯзи растохез ! ки аз ҳар умматӣ дар ҳар даврӣ ки буданд пайғомбар эшон биорем , то бар уммати хеш гувоҳӣ диҳанд , неконро бар некӣ ва бидонро бар бадӣ , ва гувоҳӣ диҳанд қавмиро ки рисолат пазируфтанд ,у истиқболи фармон ҳақ карданд , ва гувоҳӣ диҳанд бар қавмӣ ки рисолат напазируфтанд , ва аз ҳақ сар кашиданд .

Он гуҳ гуфт :у ҷӣнои бку туро низ биорем эй Муҳамад , алии ҳؤлоءи шҳидо то барин кофарони Маккау мунофиқони Мадинаи гувоҳии диҳӣ , ки чаҳ карданд аз нобакор ? ва чаҳ гуфтанд аз носазо ? абди аллоҳ масъӯд гуфт : расӯли худо ( с ) маро фармуд ки : аз қуръони чизе бар хон , сӯраи алнсоء бар хондам , то ӣнҷои расидам ки ФкиФи إзои ҷӣнои ман кули أмаҳи бшҳид , гиристани брсўл ( с ) дарафтод , он гуҳ гуфт : бас ки хондӣ .

Иўмӣз яъне : фии злки алиўм , юади аллазӣнаи кФрўо яъне куффори ИМАи Муҳамад ( с ) ,у ъсўо алрасул ва ҳў набино Муҳамад ( с ) луи тсўии бФтҳ тоу ташдиди син , беамолт , маданӣ ва шомӣ хонанд , алии бноءи алФъли ллФоъл , ва ин аз боб тФъласт мтоўъи сӯй , иқол : сўитаҳи Фтсўӣ ,у асл , ттсўӣаст музореъи тсўӣ . Тоءи дувум дар син мдғм карданд тсўӣ шуд . Ҳамзау ксоиӣ тсўӣ хонанд бФтҳ тоу тахфифи сини боМалта ,у асли ҳам ттсўӣаст , тоءи дувум ки эшон мдғм карданд ӣнон ҳазф карданд ,у амолти ин феъл некӯаст , ки алифаш дар тсниаҳ ёء мегардад ва дарин ҳар ду қроءти феъл маснадаст бо замин ва ин бар сиблати иттисоъ ва муҷозаст ,у маъноа : луи тсўўои болأрзи Фисирўни мислҳо тробо , комаи қоли таъолӣ : иқўли алкоФр ё литнии канти тробо .

Ин ҳамчунонаст ки гӯйӣ : адхлти алхотми фии алосбъ . Боқии лу тсўӣ хонанд бзми тоءу тахфифи син беамолт , алии бноءи алФъли ллмФъўл ба , ва ин аз боб тФъиласт , музореъи сӯят , иқол : сӯяти бФлони алأрз , азои дФнтаҳи фӣҳо Фтсўт ба алأрз ,у маъноа :у иҷълўну алأрзи сўоء . Мегуяд : дар он рӯзи мунофиқону мушрикон ки аз устувори доштани расӯл ( с ) ва пазируфтани рисолат вай саркашеданд , хоҳанд ва орзӯ кунанд ки : агар заминро бо эшон ҳамвор кунандед , яъне дӯст доранд ки эшонро бо замин яксон кунанд , ва эшонро хок гардонанд . Ва чун бФтҳи тоءи хуоне маънӣ онаст ки : хоҳанд ва орзӯ кунанд ки агар замин бо эшон ҳамвор шудӣ , яъне дӯст доранд ки хок шудандӣ ва монанди замини гаштандӣ , ва бо он яке шудандӣ . Ва тафсири ин оят онҷоаст ки гуфт : иқўли алкоФр ё литнии канти тробо , ва ин он гуҳ гӯйанд ки раб Алъоламин бҳоемроу ҷумлаи туюру сбоъро гуяд : кунии тробои Фтсири тробо .

Тсўии баҳами алأрзу лои иктмўни аллоҳи ҳдисои ин калима аз мушкил қуръонаст ки ҷое дигар гуфт ҳикоят аз мушрикон :у аллоҳи рбнои мо кнои мушрикин , ва ҷое дигар : бал лам накун надаъво ман қабл шиӣо , эшон дар қиёмат хоҳанд гуфт ки : мо ҳаргиз мушрик набудем ,у ҷуз аз худои нпрстидим , ва ин пинҳони доштани куфр ва ширкаст , ва ӣнҷо мегуяд :у лои иктмўни аллоҳи ҳдисои ҳеҷ сухан аз аллоҳ пинҳон надоранд .

Маънӣ онаст ки : лои исттиъўни ани иктмўои аллоҳи ҳдисо . Ибн аббос гуфт : эшон дар қиёмат чун бенанд ки аллоҳи гуноҳони аҳли исломи миомрзд ,у ширки нмиомрзд , гӯйанд : мо низ аҳли гуноҳон будем на аҳли ширк . Раби алъзаҳ бо эшон гуяд : أини шркоؤкми аллазӣнаи кантами тзъмўн ? куҷоанд он анбозони шумо бо ман ки мигФтиди бдрўғ ? эшон гӯйанд :у аллоҳи рбнои мо кнои мушрикин биллоҳи худованди мо ки мо ҳаргиз аз анбоз гирон набудем бо худои он гуҳи меҳр бар даҳанҳои эшон ниҳанд , ва дастҳо ва пойҳои эшон гуё кунанд , то кардҳои эшон ҳама боз гӯйанд . Он гуҳ бошад ки эшон орзӯ кунанд ки бо замин ҳамвор шудандӣ , ва ин китмон накардандӣ , ки бар аллоҳи ҳеҷ чиз пӯшида нашавад .

ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои тқрбўои алслоаҳу أнтми скории қурби иқрб бар вазни феъли иФъл , қурб вуқуъаст ,у қурби иқрби алии феъли иФъли қурб лузӯмаст , қурб яъне гирди чизеи гашту наздики он гашт ,у қурб наздик шуд , ва аммо қурби иқрби Фҳўи ман қурби алмоءи азои аўрдаҳ . Ва скр махӯзаст аз скр ,у скр бастан буд , иқол : скрти алмоء эй ҳбстаҳ ,у мастиро аз он скр гӯйанд ки фаҳми фурӯи бандад бар соҳиби худ ,у ақл мҳтбс шавад . Мегуяд : эй эшон ки бгрўиднди гирди намози мгрдид дар ҳолати мастӣ , яъне гирди ҷои намози мгрдиди намоз карданро , ва ин ояти пеш аз ояти таҳрими хамри омада ,у шарҳи ин қисса дар сӯра албқраҳ рафт . Заҳҳоки бен мазоҳим гуфт : ин на скр хамраст , ки ин скр хобаст , яъне ки бо ғалабаи хобу изтироби ақл , намоз макунед . Ва бар вифқи ин тафсири хабари Мустафо ( с )аст : « азои нъси алрҷлу ҳўи ислии ФлинсрФ , лаълаи идъўи алӣ нафсау ҳўи лои идрӣ » , ва иқрб манеҳ

Қавла ( с ) : « азои қоми аҳдкми ман аллил , Фостъҷми алқуръони алии лисона , Флми идри мо иқўли Флизтҷъ » .

Ва ривоят кунанд аз убайдаи алслмонӣ ки гуфт : ин оят дар шаън касеаст ки ҳоқн буд , ва он хабари бадалели орад ки Мустафо ( с ) гуфт : « лои ислини аҳдкму ҳўи идоФъи алأхбсин » .

Ва қавл дуруст онаст ки : скр хамраст ,у эътимод бар онаст .

Ва лои ҷнбои насби алӣ улҳоласт , яъне : лои тқрбўои алслоаҳу أнтми ҷанб .

Мегуяд : гирди ҷои намози мгрдид дар ҳоли ҷанобат . Агар гўӣими лои тқрбўо алслоаҳ мегуяд : гирди ҷои намози мгрдид , тақдир чунон бошад ки : лои тқрбўои мавзеи алслоаҳу ҳўи алмсҷд , ФҳзФи алмзоФу أқоми алмзоФи илайҳи мақома . Ҷанб номӣаст мардроу занро ,у вҳдонроу ҷамъро , иқол : раҷули ҷанбу амрأаҳи ҷанбу риҷоли ҷанбу нсоءи ҷанб . Ҷанобати боилоҷ ҳосил шавад яъне : бтғииби алҳшФаҳи фӣ эй фараҷи кон , агарчӣ инзол бо он набӯд , ё бонзол ҳосил шавад агарчӣ аилоҷ бо он набӯд ,у марду зан дар он яксонаст .

Он гуҳ гуфт : إлои обирӣ сиблат мегуяд дар ҳоли ҷанобати гирди масҷиди мгрдид , магар дар роҳ рафтану онҷо бигзаштан , ки роҳӣ дигар набошад ,у зарурат буд , ё дар масҷиди хуфта буд ва ҷнобтш расад берун рафтан ӯро зарурат буд , ё об ки дар он ғусл мекунад , дар масҷид буд , бкнораҳи об рафтани зарурат буд . Язиди бен абӣ ҳабиб гуфт : ҷамоатӣ буданд аз ансор ки дарҳои сарои эшон дар масҷид буд , ва чун берун меомаданд дар ҳоли ҷанобати ммри эшон дар масҷид мебуд , ва эшонро аз он кроҳит меомад . Раби Алъоламин дар шаъни эшон ин оят фиристод , ва эшонро дар масҷиди гузаштан дар ҳоли ҷанобат рухсат дод . Аммо алӣу ибни аббосу ибни ҷбиру ибни зайду муҷоҳиду ҷамоатии мигўинд ки : إлои обирии сиблат маънӣ онаст ки : алои ани ткўнўои мусофирӣн ,у лои тҷдўни алмоءи Фтиммўо ,у бқўли ӣнони салоаи айн намозаст , на ҷои намоз , ва дар он ҳазф музоф нест . Мегуяд дар ҳоли ҷанобат намоз макунед , то он гуҳ ки ғусл кунед , магар ки мусофирон бошед , ва об наёбед , таяммум кунед дар он ҳол , ва намоз кунед ки равоаст .

Ҳатто тғтслўо яъне : ман алҷнобаҳ . Ва ғуслҳои воҷиб чаҳоранд : ғусли ҷанобат ,у ғусли ҳайз ,у ғусли нФос ,у ғусл додани мурда . Баъд аз ин чаҳор ғуслҳо ҳама мснўнаст ва он дувоздаҳанд : ғусли одина ,у ғусл ҳар ду ид ,у ғусли офтобу моҳ гирифтан ,у ғусли истисқо ,у ғусли кофар ки мусулмон шавад ,у ғусли девона ки боҳуш ояд ,у ғусл кардан аз шустани мурда ,у ғусли эҳром ,у ғусл дар Макка рафтан ,у ғусли вуқуф ,у ғусли Ромӣ ,у ғусли тавоф .

Ва фарз ғусл онаст ки ҳама тан бишӯяд ,у оби бأсл мўиҳо бирасонад ,у нияти рафъ ҷанобат кунад . Ва камол ғусл онаст ки дар хабар ъоӣшаҳаст , қолат : « кони расӯли аллоҳ ( с ) азои ағтсли ман алҷнобаҳи бдأи Фғсли идиаҳ , сами итўзأи комаи итўзأи ллслўаҳ , сами идхли асобъаҳи фии алмоء , сами ихлли баҳои усӯли алшър , сами исби алии раъсаи слоси ғрФоти ман моء , сами иФизи алмоءи алии ҷилдаи калла » .

Ва إни кантами маразӣ ва агар беморон бошед , яъне беморӣ ки расӣдани оби буи зиён дорад , чунон ки бар тан ҷароҳатӣ дорад , ё шикастагии узвӣ аз аъзоъ , ё обила ва монанди он , вайро дарин беморӣ рухсат ҳаст ки оби бигузорад , ва таяммум кунад , бадалели хабари ҷобири абди аллоҳ , гуфто : дар сафарӣ будем ва якеро аз рФқоءи мо сар бишикастанд , ва ӯро аҳтлом расед . Аз ёрон худ пурсед ки марои ҳеҷ рухсатӣ буд оби бгзоштну таяммум кардан ? эшон гуфтанд : турои ҳеҷ рухсат ндонем дар таяммум бо қудрати об . Он гуҳ ғусл кард , ва фармон ёфт . Расӯли худоро аз он хабар карданд , гуфт : « қтлўаҳи қтлҳми аллоҳ , أлои сأлўои азои лами иълмўо ? Фонмои шФоءи алъии алсؤол , анмои кони икФиаҳи أни ятемам ,у иъсби алии ҷарҳаи хирқа , сами имсҳи алайҳо ,у иғсли соири ҷасада » .

أўи алии сафар ё дар сафарӣ бошад , агар дароз буд он сафар ё кӯтоҳ , чун оби наёбад , ё афзӯнӣ аз оби хӯрдании наёбад ,у вақти намози даройад , таяммум кунад . Аммо агар узри беморӣ ва сафар набӯд ,у оби наёбади бмзҳби шофиӣ ( рз ) онаст ки таяммум кунад , ва намоз кунад , пас чун боб дар расад он намоз қазо кунад . Ва молику аўзоъӣу абӯи Юсуфи мигўинди бтимм намоз кунад , ва бар ваии қзоء намоз набӯд . Абӯ Ҳанифа гуфт : на таяммум кунад ва на намоз , то он гуҳ ки боб дар расаду бўзў намоз кунад .

أўи ҷоءи أҳди мнкми ман алғоӣти ғоӣт гӯаст дар замин ,у ӣнҷои кноит аз қзоءи ҳоҷати одамӣ . Ва ин номи ғоӣт аз он афтод ки арабро кнФ набӯд дар ҷдрон , дар замони аввал бсҳро мешуданд , ва гӯҳо меҷустанд нишастро .

أўи ломстми алнсоء бе алифи ӣнҷо ва дар сӯраи алмоӣдаҳи қроءти Ҳамза ва ксоиӣаст , аз ламси илмс , ва ин ламси ҳам бадаст буд , ва ҳам бадӣгари ҷавориҳ . Ва блФзи феъл аз онаст ки феъл дар боби мубоширату мбозъти музоф бо мардаст , ва мисли ин дар қуръон омадааст бар лафзи феъл , чунон ки гуфт : лами имсснии башар , лами итмсҳн .

Боқии ломстм бأлФ хонанд дар ҳар ду сӯра . Ва раво бошад ки феъли ҳам аз яке бошад , вгрчаҳи талаффуз фоиласт чун оқибати аллс ,у ториқати алнъл ,у ъоФоки аллоҳ .

Ва раво буд ки феъл аз ҳар ду буд , колмҷомъаҳу алмбозъаҳу алмбошраҳ , лоштрокҳмои фии злк . Ва дар маънии ламсу мломсаҳи уламо мухталифанд . Алии бен абии толиб ( ъ )у абди аллоҳи бен аббосу абӯи Мӯсоу ҳасану муҷоҳид ва қтодаҳ гуфтанд : бмънӣ маҷомеъатаст эй ҷомеаам . Ва абӯи Ҳанифау асҳоб ӯ баринанд ,у кони ибни аббоси иқўл : ?ераади аллоҳ ба алҷмоъ ва кунӣ анҳу лأнаҳи Карим . Ва Амри бен абди аллоҳи масъӯд ,у абди аллоҳи умр ,у аммори ёсиру шуъабӣ ,у нахаъе ,у абӯ убайда гуфтанд : алтқоء бшртинаст : башара ба башара расӣдан ,у аҳли Мадинау аҳли ҳиҷозу шом баринанд ,у муқаввии ин қавли далолат лафзаст бар он ,у ҳамли алмънии алии аллФзи аввалии ман ҳамлаи алии алкноиаҳи анҳу ман ғайри зарураи дъти илайҳ .

Ва дар ҳукми ояти фуқаҳо мухталифанд : мазҳаб шофиӣ онаст ки агар марди занро посад , ё зани мардро посади бадаст ё бғири даст , чунон ки бе ҳоилии башара ббшраҳ расад , таҳорати посндаҳи ботили гашт , ва дар таҳорати посидаҳи ду қавласт :у мазҳаб аўзоъӣ онаст ки агар бадасти посади таҳорат ботил шавад ,у бғири даст ботил нашавад ҳамчун миси фараҷ ,у мазҳаби молику Аҳмаду исҳоқу Лайс саъд онаст ки : агар бшҳўти посади таҳорат мнтқз шавад , ва агар бешаҳват буд мнтқз нашавад . Ва мазҳаби абӯи Ҳанифау абӯ Юсуф онаст ки : агар посидн тамом бошад бғоитӣ ки аз он интишор падед ояд , таҳорат ботил кунад , ва агар чунин набӯд ботил накунад . Ва агар Тифла Эй бошад ки дар маҳал шаҳват набошад аз сғр , ё занӣ аз зўоти алрҳм ки никоҳи вай ӯро ҳалол набошад , шофииро дарин ду қавласт . Ва дар посидни мӯӣу нохун ва дандон хилофаст ,у ҷамоатӣ аз асҳоби вай бар онанд ки бпосидни ин ҳар се , таҳорат мнтқз нашавад қўлои воҳдо .

أўи ломстми алнсоءи Флми тҷдўои моءи Фтиммўои съидо тибо мегуяд : агар занонро посидаҳ бошед ,у обдст бояд кард , ё бизан расида бошед ,у ғусл бояд кард , ва об наёбед таяммум кунед . Маънии таяммум қасдаст , иқоли имму таяммум эй қасд ,у алсъиди алтроб , саммии съидои лأнаҳи исъди ман ботини алأрз . Мегуяд : оҳанги хок пок кунед , хокии хушк , озод аз омиғ , магар аз рик . Съид рӯй заминаст , ва « таййиб » онаст ки на палид бошад на омехта бо чизе , на аз ҷинси замин . Ва таяммум аз хсоӣси ин умматаст , ҳаргизи ҳеҷ умматро набӯдаст пеши азин уммат . Мустафо ( с ) гуфт : « Фзлнои алии анноси бслос : ҷаълати алأрзи кулҳо лнои мсҷдо ,у ҷаълати турбатҳо лнои тҳўро , азо лам наҷад алмоء ,у ҷаълати сФўФнои ксФўФи алмлоӣкаҳ »

Ва бадв таяммум онаст ки ъоӣшаҳ ривоят кунад , ва ин хабар дар саҳеҳаст , гуфт : ё расӯли худо ( с ) дар баъзе аз сафарҳо беруни шудем , чун ба зот алҷиш раседем , ақди ман гум шуд ,у онҷои қатрае об набӯд бо кас ,у даштии мҷдб бенабот ва беоб буд . Мустафо ( с ) онҷои бистод ,у мардумон барҷастан он бархестанд . Мардумони абӯи бикрро гуфтанд : бинӣ ки ъоӣшаҳ чаҳ кард ? расӯли худоу ёронро ӣнҷо мавқуф кард , ва бо ҳеҷ каси қатрае об на , дар даштии хушк .

Абӯ бикр омад наздики Мустафо ( с ) ,у Мустафои сар дар канори ман ниҳода буд , ва дар хоб шуда , ва маро гуфт ки : расӯли худоро ӣнҷо дар заминии хушк бе оби бдоштӣ , ва бо каси қатрае об на , ва бо ман итоб мекард ,у ончии аллоҳ хост мегуфт ,у сари даст дар паҳлавӣ ман мезад . Мустафо ( с ) сар бар канор ман дошт дар хоб , ва ман нмитўонстм ҷунбидан ки набояд ки бедор шавад . Онҷо будем чун бомдод шуд қатрае об набӯд Ҷабраил омад , ва фармон оварад бтимм . Сайиди бен ҳзир гуфт : мо ҳаии бأўли бркткм ё оли абии бикр ? ва чун шутур бар кардем бар гирифтанро , ақди ман аз зери паҳлавии шутур берун омад . 65 аммо кайфият таяммум онаст ки : чун вақти намози даройади аввали об талаб кунад , агар оби наёбад , ё чандон ёбад ки хӯрдани вайро ,у рафиқони вайро чизе басар наёяд , ё дар роҳи об дуздӣ бошад , ё касе ё чизе ки аз ваии тарсад , ё оби малики дайгарӣ буд , ва буи нафурӯшад магари бзёдти қимати он , ё ҷароҳатӣ дорад , ё беморӣ ки агар об бакор дорад ҳолк шавад , ё хатари он буд ки беморӣ дароз шавад , чун ин узрҳо зоҳир буд ,у вақти намоз даромада бошад , ҷое ки хок пок бошад талаб кунад , чунон ки дар он ҳеҷ наҷосатӣ набӯд , ва мустаъмал набошад ,у берун аз хоки ҷавҳарии дигар чун зрних ,у гач ,у оҳак ,у серума , дар он набӯд , ва на омиғи заъфарону машк ,у зрираҳ ,у амсоли он . Он гуҳ ҳар ду даст бар он занад , чунон ки гирд бархезад ,у ангуштони баҳами боз наад ,у нияти астбоҳт намоз кунад на нияти рафъи ҳдс ,у ҷумла рӯй хеши бон масҳ кунад , ва бар вай нест ки бтклФи хоки Бамёни мўиҳои расонад , пас агар ангуштарӣ дорад берун кунад ,у дигари бораи ду даст бар хок занад , ангуштҳо аз якдигари кушода ,у ботини ангштҳоءи чап бар пушти ангуштони рост наад , ва бар пушт каф баранд , чун бкўъ расад сари ангуштон дар худ гирад , ва бар канораи соид наад , пас ин ботини ангуштони дасти чапи барин сифат бар пушти соид рост баранд то бмрФқ . Он гуҳи ботини кафи чап бар ботини соиди рост наад , ва ибҳом бардорад ва баранд то бкўъ , чун бкўъ расад ботини ибҳоми ҷиҳати пушти ибҳом рост баранд .

Пас дасти рост бар дасти чап ҳамчунин кунад ки гуфтем , ва баранд ,у бад-ӣни сифат ки баён кардем онро масҳ кунад . Он гуҳи каф ҳар ду дасти баҳами дрмолд ,у ангуштони Бамёни якдигари برارد , ва бимолад . Ва агар зиёдат азин кунад чандон ки ғубори бҷмлаҳ даст расад раво бошад . Ва он гуҳи бойени як таяммуми як фаризаи намоз беш нгзорд ,у навофили чандон ки хоҳад . Ва чун фариза дигар хоҳад кард , дигари бор таяммум кунад . Ин шарҳу баёни мазҳаб шофиӣаст . Ва абӯи Ҳанифа дар баъзе азин масоил мехилоф кунад , гуфт : вақти намоз даромадан дар таяммум шарт нест ,у талаби об кардани пеш аз таяммум воҷиб нест , ва гуфт : бики таяммум беш аз як фариза гузордан равост . Ҳам чунон ки бики таҳорати чандон ки хоҳад Фроӣзи намози гузорад , таяммум ҳамчунонаст . Ва гуфт : дар таяммуми эътибор бхок нест , балки агар даст бар санг сахт занад , ва масҳ кунад равост , ва ҳар чаҳ аз ҷинси замин буд чун кӯҳлу зрниху гачу санг ва мисли он таяммум бар он раво бинад . Ва бмзҳби молики эътибор базминаст ва ҳар чаҳ базмин муттасил , чун дарахту набот . Агар даст бар дарахт занад ва масҳ кунад раво бинад . Ва саврӣу аўзоъии дарин биФзўднд , ва гуфтанд : эътибори базмин ва ҳар чаҳ бар заминаст агарчӣ муттасил набошад , то он ҳад ки агар бар замини барфу тагарг буд даст бар барф ва тагарг занад ва масҳ кунад , раво доранд . Аммо шофиӣ гуфт : эътибори бхокст , ки Мустафо ( с ) хок махсӯс кард , гуфт : «у ҷаъли туробҳо лнои тҳўро » .

Ва талаби об воҷибаст ки аллоҳ гуфт : Флми тҷдўои моءи Фтиммўо , ва то талаб дар пеш набӯд , Флми тҷдўои маънии надиҳаду қасд кардан базмин нақли хокро воҷибаст , ки аллоҳ гуфт : Фтиммўои съидои тибо .

Гуфтаанд ки : таййиби он замин ва он хокаст ки набот берун диҳад , ҳар чаҳ набот аз он наравед таййиб набӯд , идли алайҳи қавлаи таъолӣ :у алблди алтиби ихрҷи наботаи бإзни раба .

Рӯй умрони бен ҳсин : ани расӯли аллоҳ ( с ) раъии рҷлои мътзлои лами исли маъаи алқўм , Фқол : « ё фалон ! мо мнъки ани тслии маъаи алқўм ? » Фқол : ё расӯли аллоҳи асобтнии ҷанобау лои моء .

Қол : « алейк болсъид , ?фонаи икФик » .

Қол : умронӣ : слити халафи расӯли аллоҳ ( с ) ,у кони Финои раҷули ҷанб , Фأмраҳ алнабӣ ( с ) أни ятемаму ислӣ , Флмои ваҷди алмоءи амра алнабӣ ( с ) أни иғтсл ,у лами иأмраҳи ани иъиди алслоаҳ .

Ва ани абии зр ( рз ) қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « алсъиди алтиби взўءи алмслму луи лами иҷди алмоءи ъушри синӣн » .

Фомсҳўои бўҷўҳкму أидикми إни аллоҳи кони ъФўои ғФўро ва дар дъоء пайғомбараст : « аллоҳами анки афви тҳби алъФўи ФоъФи анӣ , аллоҳами ании зулмати нафасии злмои ксиро ,у лои иғФри алзнўби алои анат , ФоғФри лии мғФраҳи ман ъндк ,у арҳмнии анки анати алғФўри арраҳим » .

Ҳар ду номи бмънии ном мутақорибанд , « афв » маҳваст , ва « ғФр » тғтиаҳ , яъне : имҳўи осори алиҷроам бҷмили алмғФраҳ .

أи ламтар إлии аллазӣнаи أўтўои нсибои ман алкитоби алоиаҳи китоби ӣнҷо тавротаст ,у оят дар шаън ҷуҳудонаст . Иштрўни алзлолаҳ яъне ихторўнҳои алии алҳдии бткзиби Муҳамад ( с ) .

Ва иридўни أни тзлўои алсбили ани тхтӣўои тариқи алҳдӣ , комаи анҳми ахтؤўҳо .

Мегуяд : он ҷуҳудон ки пеш аз беъсати Муҳамад , буи имон доштанд , акнӯн он имон ки буи доштанд бткзиби ваии бФрўхтнд ,у залолат бар ҳудо ихтиёр карданд ,у таҳрифу табдил дар сифат вай овараданд , ва мехоҳанд ки шумо низ ки муъминонед роҳи рост гум кунед ,у таҳрифу табдил эшон бихаред . Аз эшон насиҳат махоҳеду мпзирид , ки эшон душманон шумоанд ,у аллоҳи таъолии душманони шумо аз шумо ба шиносад .

Ва кафии биллоҳи влёу кафии биллоҳи нсиро эй :у кафии аллоҳи влёу кафии аллоҳи нсиро .

Ва « боء » , таъкӣдро даровард ,у бмънӣ амраст , эй актФўои биллоҳи ъзу ҷл .

Ман аллазӣнаи ҳодўои хоҳии боити пеш дар расон , яъне : аўтўои нсибои ман алкитоби ман аллазӣнаи ҳодўо , то тафсир он бошад ,у хоҳӣ аз он бурӣда кун , яъне : ман аллазӣнаи ҳодўои қавми иҳрФўни алкулам . Кулами суханон худоаст дар набуввати Муҳамад ( с ) дар китоби таврот .

Ва иқўлўни смъноу ъсино бзоҳр мегуфтанд ки фармон бардорем , аммо дар дил медоштанд ки фармон набарем ва саркашем . Ва асмъи ғайри мсмъи ин чунонаст ки гӯйанд : асмъи лои самъат , бишинав ки мшнўоё . «у роъно » бзбон арабӣ мегуфтанд , яъне : арънои самъак , ва ин бзбони араб аз тариқ муроотаст , аммо бзбони ибрӣ ҳаҷвасту сб , аз ръўнт баргирифтаанд .

Лёи бأлснтҳми асли лё , лўёаст , аммо « ваов » дар « ё » мдғм карданд .

Ва тънои фии аддӣн эй вқиъаҳи фии дайни алислом . Яъне ки эшон бтъни мигўинд ки : дайн онаст ки мо даронем , на дайни Муҳамад . Ва гуфтаанд ки : дайни ӣнҷои Муҳамад ( с )аст ӯро дайн хонд аз онкии мъқл дайнасту мояи дайн .

Раб Алъоламин гуфт :у луи أнҳми қолўои смъноу أтъно агар он ҷуҳудони биҷои ъсино , атъно гуфтандед ,у биҷои роъно , асмъ ва анзрно гуфтандед , ?лаккони хирои ?лааму أқўм , эшонро он ба будӣ ,у бъдл ва савобтар будӣ , аз таҳриф ки овараданд ,у таън ки карданд .

Ва локини лънҳми аллоҳи бкФрҳми Флзлки лои иқўлўни мо ҳўи хайри ?лаам . Мегуяд : аллоҳ бар эшон лаънат кард , ва аз бар худ баранд , онаст ки ончии эшонро бааст нмигўинд .

Флои иؤмнўни إло қлило мегуяд : ончии эшон бон имон овараданд дар ҷанби ончии бон кофар шуданд андакӣаст , ва он онаст ки мегуфтанд : аллоҳи худои мост ,у биҳишту дӯзах ҳақаст . Мегуяд : ин бо такзиби Муҳамад ( с )у кофар шудан ба қуръони ҳеҷ чиз нест , ва эшонро аз азоби нрҳонд .

ё أиҳои аллазӣнаи أўтўои алкитоби омнўои бмои нзлнои мсдқои лмои мъкми ибн аббос гуфт : расӯли худо ( с ) бо донишмандони ҷуҳудон сухан гуфт , абди аллоҳи сўрёу каъби асиду молики заиф , гуфт : ё мъшри алиҳўд ! аз худо битарсед , ва мусулмон шавед ки шумо майдонед ки ман рост мегӯям , ва ончӣ оварадам ҳақасту рост . Эшон мункир шуданд , ва бар куфри хеш исрор намуданд . Раби Алъоламин дар шаъни эшон ин оят фиристод ки эй аҳли таврот ! имон оред ба Муҳамад , ва ба қуръон ки фурӯ фиристодем , устувори гиру гувоҳи он таврот ки бо шумоаст .

Ман қабл أни нтмси вҷўҳои Фнрдҳои алии أдборҳо тмс онаст ки чашму бинӣу даҳану ҳоҷиби ҳама аз он маҳв кунанд , ва рӯйҳо ҳамчун пойҳои шутур кунанд , ва ҳамчун қафоҳои эшон кунанд . أўи нлънҳми комаи лънои أсҳоби алсбт эй нҷълҳми қрдаҳу хнозири комаи Фълнои бأўоӣлҳм . Агар касе пурсад чун ки эшонро бим дод бъқўбти тмс агар имон наёранд , пас имон наёварданду уқубати тмс бар эшон ҳам нарафт ?

Ҷавоб онаст бқўл мабарад ки : ин ваъид дар ҳақи ҷуҳудон боқӣасту мунтазир , ки пеш аз қиёмат боишон дар расад лои маҳолаи таҳқиқи ин ваъидро . Ва гуфтаанд ин ваъиди бшрти он буд ки агар аз эшон ҳечкас мусулмон нашавад , эшонро рӯй бгрдоннд , пас абди аллоҳи салому асҳоби вайу каъби аҳбор мусулмон шуданд , ва ин уқубат аз боқӣ бардоштанд . Он рӯз ки ин оят фурӯ омад абди аллоҳи саломи ин ваъид бишунид , пеш аз онкии боҳилли худ бозгашт , омад бар расӯл худо гуфт : ё расӯли аллоҳ аз он пас ки он ваъид бишунидам тарсидам ки агар маро рӯй боз пас гардонанд пеш аз онкии бтўи расм ,у умри хитоби ин оят бар каъб аҳбор хонд . Каъб аз бими онкии ин уқубат дарав расад гуфт : ё раб ! омнт , ё раби аслмт .

Қавли ҳасану муҷоҳиду Саиди ҷбири дарин савол онаст ки : тмси эшон иртидоди эшон буд , яъне ки ҷуҳудони пеш аз мабаси Мустафо ( с ) буи имон доштанд , ва пас аз мабаси ваии буи кофар шуданд , рӯй дили эшон аз он ҳудоу басират ки дар он буданд баргардонеданд , ва дар куфр ва залолат бимонаданд . Ва қоли ибни зайд : тмсҳми маҳви осорҳми ман вҷўҳҳму нўоҳиҳми алтии ҳам баҳо .

Фнрдҳои алии أдборҳо ҳатто иъўдўои илои ҳайс ҷоءўо манеҳ бдё ,у ҳўи алшом , злки фии аҷлоء банӣ алнзири илои алшоми қиссаи тавила .

Ва кони أмри аллоҳи мФъўлои лои роди лҳкмаҳ ,у лои ноқизи лأмраҳ . Мегуяд : корӣ ки аллоҳ гуяд ки кунам , он дар ҳукми вай карданӣаст . Маънии дигар : фурмоне ки аллоҳ диҳад бони кор карданӣаст . Абӯи мусаллами халилиро гуфтанд устоди каъби аҳбор ки : чаҳ чизи туро бар мусулмон шудан дошт ? ки дар рӯзгори расӯли худо ва дар рӯзи абӯи бикр мусулмон нашудӣ ? ! гуфт : овози қуръон хуоне шунидам аз лашкаргоҳи сипоҳи умри хитоб дар шом , ки ин оят мехонд , ҳамаи шаб бар рӯй худ митрсидм ки набояд ки сӯрати ман мтмўс шавад . Бомдоди пагоҳи омадам ва мусулмон шудам .