Қавлаи таъолӣ : إни аллазӣнаи иأклўни أмўоли алитомии злмои алоиаҳи ҷалилу ҷаббор , худованди бузургвор , раҳеи дор , номи дор , Карими бурдбор , вафодор , азим , ки ҳар касро худовандаст , ва ҳар чизро пеш барандаст ,у заъифонро дастгиру меҳр пайвандаст . Дарин ояти заъифонро минўозд ,у ятемонро меҳр менамояд , ва он золимон ки аз ҷигари ятемон кабоб мекунанд , вази хӯни муфлисони шароби михўрнд , эшонро бим медиҳад ,у бъқўбти хавфашони митрсонд ,у дармондагонро ниёбат медорад , ва бо золимон аз баҳри эшон хасмӣ мекунад , аз онкии ёри зъиФонст ,у фарёдраси нўмидонст ,у мҷиби дъоءи мзтронст ,у ниўшндаҳи овози лҳиФонст . Дӯст дорад бандаеро ки аз саршикастагӣу аҷзу муфлиси нафасии сарди برارد ,у ашкии гарми Фрўборд , ва ду дасти тиҳӣ буи бардорад ,у узрӣ боз хоҳад .

Дар осори биоранд ки мардӣ мегуфт : ё раб ё раб ! анати кутубату أнти қудрату أнти қзит , бори худоё ки ҳар чаҳ буд ва ҳаст ва хоҳад буд ҳама ту мехоҳӣ , ва ту меронӣ , ва бар халқ ту менависӣ . Аз тақдири ту , бори худоё , берун нест , ва бе қзоءи ту ҳеҷ нест .

Гуфтои басари вай Нидо омад ки : ҳозои алтўҳид , Фأини алъбўдиаҳ , ончӣ гуфтӣ айн тавҳидаст ,у сазои худои мост . Нишони бандагӣ хеш биор то чист ? Фқоли алрҷл ё раб ё раб , анои ъсит , анои азнбт , анои сأлт . Бори худоё аз ман он ояд ки аз ман сазад ! бори худоёи бади аҳду биўФоءу ҷФокор ва ҳар чаҳ бтар ҳастем .

إни аллазӣнаи иأклўни أмўоли алитомии злмо саъбаст моли ятемон хӯрдан ,у дархостаи эшон тамаъи беҳуда кардан . Овардаанд аз он ӯъҷубаи мамлакати исои пок ( ъ ) ки вақте бгўрстонӣ бигузашт , гуфт : бори худоё ! якеро азин бандагони худ зинда кун . Дар ҳоли пораи хоки фурушад ,у шахсеи баланди болои азин хок бар омаду боистод , исо ( ъ ) азуи бсҳмид , гуфт : аиҳо улфатии ман анат ? қол : анои ибни тғлб . Қол : маттии мат ? қол : алифину сбъмоӣаҳи ом , чандаст то бад-ӣни хок фурӯ рафтӣ ? гуфт : ду ҳазор ва ҳафтсад сол . Гуфт : бигӯ то маргро чигуна ёфтӣ ? гуфт : аз он вақти боз ки бойени хоки фурӯ рафтаам то акнӯн ҳануз талхии марг бо манаст . Гуфт : бигӯ то худо бо ту чаҳ кард ? гуфт : ё рӯҳи аллоҳ аз ду ҳазор ва ҳафтсад соли боз ҳануз дар матолибати ҳисоби ним донк симам ки ятемиро дар гардан ман бӯдааст , ва ҳануз азин матолибат фориғ нагаштаам , ин бигуфту бхоки фурушад .

Иўсикми аллоҳи фии أўлодкми ллзкр мисли ҳаззи алأнсиини раби Алъоламин истеҳқоқи вараса дар мирос аз ду рӯй падед кард , ва фармуд : яке аз рӯй фарз ,у дигар аз рӯй тъсибу истеҳқоқ . Аз ҷиҳати тъсиби қавӣ тараст аз онкӣ аз ҷиҳати фарз , на бинӣ ки ғояти мироси асабаи астғроқ моласт бакулят ,у ғояти фарз то ду се як беш нест ?

Он гуҳи шаръи миФрмоид ки : дар ҳоли қисмати ибтидо бар фарз кунед ки асҳоби қрўз дар истеҳқоқ заъиф таранд . Ва злки фӣ

Қавла ( с ) : « мо абқти алФроӣзи Флأўлии асабаи зикр » .

Инаст суннати худованди ҷли ҷалола дар он оят ки гуфт : сами أўрснои алкитоби аллазӣнаи астФинои ман ъбодно . Китобу дайни хеш ки бандаеро дод блФз мирос гуфт , аз онкии мироси атийятӣ илоҳӣ бошад беранҷу касби банда , пас « золим » фарои пеш « собиқ » дошт ,у золими лои маҳола аз собиқи заъиф тараст ва бемоятар , аммо шикаста диласту навмеди ранг , вақти ваии мудофеъат бар нмидорд ,у карами рубубияти ақтзоءи заъиф навохтан ва бе ваии кори вай сохтан мекунад , субҳонаи мо арأФаҳи бъбдаҳ .

Аммо ончӣ гуфт : ллзкр мисли ҳаззи алأнсиин , ишорат мекунад ки ин кор на бқёс бандагонаст , ва на ҳади авҳому аФҳом эшонаст , ки агар қиёс будӣ ҳаззи модинаҳи ду чанд нарина будӣ ки аҷзу заъфу анўст аз рӯй қиёси ақтзоء тафзил мекунад , локини ҳукм ӯ ҷли ҷалола на иллатро дар он ҷойаст , ва на чун ва чароро дар он роҳ . На касро бар он эътироз , ва на халқро аз он эъроз .

Лои исӣли ъмои иФъл ва ҳам исӣлўн .

Обоؤкму أбноؤкми лои тдрўни أиҳми أқрби лаками нФъои фаризаи ман аллоҳ ин чунонаст ки касе ду бародар дорад , ҳар ду мушфиқу меҳрбон , ҳар ду ӯро бакори омада , ва ҳар ду бакории бархеста , ва ҳар ду ӯро шоиста . Хоҳад то эшонро бастоед ва озодӣ кунад , гуяд : худ надонам ки аз эшон кадоми яке беҳтару кадоми меҳрбон тараст ! яъне ки ҳар ду бғоити ашФоқу меҳрбонӣ расидаанд , падарону фарзандон ҳамчунонанд . Агар падаронанд бхдмти фарзандон мунтафаъанд , ва агар фарзандонанд бҳрмти падарон мунтафаъанд . Агар падаронанд дар бдоити умри ту дар заъфи туфулияти туро бакор оянд , вагар фарзандонанд дар ниҳояти умри ту дар заъфи перии туро бакор оянд . Ин худ нафъи ин ҷаҳонӣаст ,у нафъи он ҷаҳонӣ онаст ки Мустафо ( с ) гуфт : мардиро дар биҳишти бдрҷот алӣ расонанд ,у ҳаргизи худро бон мсобт надониста буд , ва на амалӣ карда ки мустаҳаққи он шуда буд , гуяд : бори худоё аз куҷо ёфтам ин манзалат ва ин мартабат ? ӯро гӯйанд , бдъоءи влдки лак .

Ва ҳам азин бобаст

Хабари инси молик ( рз ) қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : азои кони явми алқёмаҳи навадӣ фии атфоли алмуслимӣни ани ахрҷўои ман қбўркм , Фихрҷўни ман қбўрҳм , Финодии Фиҳми ани амзўои илои алҷнаҳи змро , Фиқўлўн : ё рбноу волдўнои маъно ? Фибсми алрби таъолӣ , Фиқўл :у волдўкми мъкми Фисби кули Тифли илои абўиаҳ , Фиأхзўни боидиҳму идхлўнҳми алҷнаҳ , фаҳми аърФи бобоӣҳму أмҳотҳми иўмӣзи ман аўлодкми аллазӣнаи фии биўткм .

Ва лаками нисфи мо тарки أзўоҷкми алоиаҳи субути миросу истеҳқоқи он ё аз ҷиҳат сабабаст ё бҳкми насаб , сабаб никоҳасту насаби қаробат ,у никоҳи сабаб маваддатаст , чунон ки аллоҳ таъолӣ гуфт :у ҷаъли бинкми мўдаҳу раҳма ,у насаб астзҳорасту қӯт , чунон ки дар хабараст : алмрءи касӣри бأхиаҳ , пас касеро ки азин хуишони нисбӣ ё наздикони сабабии яке бимиради он доғӣ бошад бар дили вай ,у дардӣ бар ҷони вай .

Раби Алъоламин он дардро марҳамӣ бар ниҳод , ва аз пас он мқосот мувосотӣ фармуд дар моли он гузашта , то чун дард аз фӯти вай буд , марҳами ҳам аз моли вай буд . Инаст суннати худованди ҷли ҷалола бо дӯстони хеш . Агар бар эшон ранҷӣ наад бҳкми таклиф аз пас он ранҷ , ганҷӣ падед кунад бнъти тахфиф .

Шайхи алисломи Ансории қудси аллоҳ рӯҳа гуфт : « ман чаҳ донистам ки модари шодӣ ранҷаст , ва дар зери як нокомии ҳазор ганҷаст ? ман чаҳ донистам ки орзӯ бурид висоласту зери абри ҷӯад , навмидӣ маҳоласт ? ! ман чаҳ донистам ки он меҳрбони чунон бурдбораст ки лутфу меҳрбонӣ ӯ гунаҳкорро бишмораст ? ! ман чаҳ донистам ки он зўи алҷлоли чунон банда навозаст ,у дӯстонро бирав чандин нозаст ? ! ман чаҳ донистам ки ончӣ ман меҷӯям миён рӯҳаст ,у ъзи висоли ту маро футуҳаст ? ! .