Қавлаи таъолӣ : إнои أнзлнои алтўроаҳ яъне алии Мӯсо ( ъ ) , фӣҳо ҳудо эй баёни алҳкми алзии ҷоءўои истФтўнки фӣаи ман алрҷм ,у нур яънеу баёни ани амрки ҳақ ё Муҳамад ,у ҳкмки сидқ . Мегуяд : ё Муҳамади мо тавроти бмўсӣ ( ъ ) фурӯ фиристодему ҳукми рҷм ки ҷуҳудон аз ту мипрснд , дар он таврот баён кардаем , ва низ вонамӯдем ва баён кардем ки : фармони туу ҳукми ту дар он масъалаи рҷму ғайри он ҳақасту рост .

Иҳкми баҳои алнбиўни ман лдни Мӯсои илои исо , аз рӯзгори Мӯсо то брўзгори исои пайғомбароне ки буданд ҳамаи ҳамон ҳукм карданд . Он гуҳи сифати он пайғомбарон кард , гуфт : аллазӣнаи أслмўо , ва ин на он исломаст ки зид куфр бошад , ки пайғомбарони худ босл мусулмон бӯдаанд , ва ҳоҷат бидон набошад ки гӯйанд мусулмони гаштанд , балки ин исломи бмънии таслим ва инқиёдаст , яъне анқодўои лҳкми алтўроаҳ ,у слмўои лмои фӣҳо ман аҳкоми аллоҳ ,у тркўои таъқиби злки бксраҳи алсؤол , ҳукмӣ ки худоӣ кард дар таврот таслим карданд , ва гардан ниҳоданд . Ва пазируфтанд , ва аз он бнпичиднд , ва пинҳон накарданд , ва саволҳо накарданд . Ин ҳамчунонаст ки ҳикоят кард аз иброҳӣму Исмоили ъалиҳумо ассалом : рбноу аҷълнои мусалламин яъне мусалламин ломрк , мнқодини лҳкмки болниаҳу алъамал . Ҷой дигар гуфт : أслмти лрби Алъоламин яъне слмти ломраҳ , ва ҳам азин бобаст :у ?лаи أслми ман фии алсмоўоту алأрз . Ва рӯй ан алнабӣ ( с ) азои ӯии илои фарроша . Қол : « аслмти нафасии алик » .

Ллзини ҳодўо яъне тобўои ман алкФр , ва ҳам бнўи Исроили илои змни исо , мегуяд : он пайғомбарон ки сифати эшон таслиму инқиёд буд ҳамин ҳукм карданд банӣ Исроилро ки аз куфр тўбт карда буданд , то брўзгори исо ( ъ ) . Ва алрбониўну алأҳбори бмои астҳФзўои ман китоби аллоҳу конўои алайҳи шуҳадоъу донишмандону олимон аз авлоди ҳорӯн ки илми тавроти эшонро дромўхтнд ,у ҳифзи он аз эшон дархостанд , ва майдонанд ки аз наздик худоаст ва бар он гувоҳанд , ҳамон мекунанд ки пайғомбарон мекунанд . Рбониўни ом тараст аз аҳбор , ки ҳамаи раббонӣони аҳборнд ва на ҳар ҳбрӣ раббонӣ бошад , ва дар иштиқоқи он қавл ихтилофаст . Қавмӣ гуфтанд : аз ҳбр гирифтаанд , алзии иктб ба ,у алоҳбори кутубаи алълм .

Қавмӣ гуфтанд : ҳбру ҳбри бмънӣ ҷамоласту ҳайат , ва манеҳ

Алҳдис : « ихрҷи раҷули ман алнор , зҳби ҳбраҳу сбраҳ »

Яъне ҳасанау асара , факони алҳбри ҳўи алмтноҳии фии алълм , Фҳўи ради алии алмтълми аҳсани олълум ,у иҳсни алълми фии айни алмтълми бҳсн беона , ҳатто иФрҳ ба қалба , Фикўни мҳбўро ба мсрўро , Фсмии бзлки ҳбро . Ва иқол : ҳбри болшии ءи ҳброи фараҳ ба , ва манеҳ қавлаи таъолӣ : фии равзаи иҳбрўн .

Флои тхшўои анносу ахшўни ин хитоб бо ҷуҳудонаст . Мегуяд : лои тхшўои анноси фии изҳори сафаи Муҳамад ( с ) фии алтўроаҳ ,у алъамали болрҷм ,у ахшўнии фии китмони злк , аз мардумон матарседу наъту сифати Мустафоу баёни рҷм ки дар тавротаст мпўшид , ва аз ман ки худо ам битарсед агар бапушед . Ва лои тштрўои боётии боҳуккомӣу Фроӣзӣ , смнои қлилои ман арзи алднё , ва ман лами иҳкми бмои أнзли аллоҳи Фأўлӣки ҳам алкоФрўни ӣнҷои ду қавл гуфтаанд : яке онаст ки : халқро мегуяд бар умум : ҳар ки ҳукмӣ аз аҳкоми худоӣ ки пайғомбарон бидон омадаанд ва баён кардаанд ,у расӯли худо ( с ) онро тақрир карда ,у халқро бидон хондаи ҷҳўди орад , ва рад кунад , ё ботили шиносад , вай кофараст ва аз исломи берун , аз баҳри онкӣ ҳар ки ҳукми пайғомбарро рад кунад , пайғомбарро дурӯғ зан гирифт , ва ҳар ки пайғомбарро дурӯғ зан гирифт кофараст . Қавл дигар онаст ки : дар шаън банӣ Исроил омад , алӣ алхусус эшон ки ҳукми худо тағйир карданд ,у далели барин хабар Мустафоаст ки гуфт дарин оят : ва ман лами иҳкми бмои أнзли аллоҳи Фأўлӣки ҳам алкоФрўну алзолмўну алФосқўн , қоли фии алкоФрўни кулҳо .

Ва ктбнои алайҳими фӣҳо эй Фрзнои алӣ банӣ Исроили фии алтўроаҳ , أни алнФси болнФс , мегуяд фарз кардем андари таврот бар банӣ Исроили қисоси андари тану андари атроф . Аммо қисоси андари тан воҷиб нашавад алои бчҳори рукн : яке қотил , ва шарт онаст ки мукаллаф бошаду мухтор , ки бар кӯдак ва бар девона қисос нест ,у феъли эшон дар қатли ҳукм хато дорад бики қавл , пас дяти қтил бар оқила эшон бошад , ва ҳамчунин агар эшонро шарикӣ бошад болиғи оқил дар он қатли банно бар ин ду қавл кунанд . Аммо скрону макраи ду қавлӣаст ,у макра ки дайгариро бзўри фаро қатл дорад бар вай қисосаст қўлои воҳдо , агар чаҳ султон буд . Рукни дувум қтиласт , ва шарт онаст ки бъсмти ислом маъсӯм бошад , ё аз аҳли змту аҳд буд , аммо ҳарбӣу муртад ки на маъсӯманд , ва на аз аҳли змт ва аҳданд қатли эшон қисос воҷиб накунад . Рукни сиўм мусовотаст миёни қотилу қтил дар фазоъил ,у фазоъил ки монеъ қисосаст дар ҷониби қотил мутағаййираст на дар ҷониби қтил .

Агар мусулмонии кофариро кашад бар вай қисос нест , аммо агар кофари мусулмонро кашад бар вай қисосаст , ва ҳамчунин агар озод банда кашад бар вай қисос нест , ва агар банда озод кашад бар вай қисосаст , ва агар падар ё ҷад ,у ани ъло , ё модар ё ҷаддау ани иллат , фарзандро кашанд , бар эшон қисос нест , ва агар фарзанди эшонро кашад бар вай қисосаст . Рукни чаҳорум сабабаст . Ҳар феълӣ ки амд маҳз бошаду азҳоқ рӯҳ кунад , қисос аз он воҷиб ояд . Агар яке якеро бадаст дорад устувор ,у дайгарӣ ӯро бикашади қисос бар кушандааст на брдорндаҳ , ки азҳоқи рӯҳи бФъл вайаст на бФъли доранда , аммо агар касе ҳулқуму марӣ касе бабрад , ё ҳшўи вай берун кунад , он гуҳи дайгарии сари вай аз тан ҷудо кунад қисос бар он авваласт , на барин ки сар аз тан ҷудо кард ки азҳоқи рӯҳи бФъл он будаст на бФъли ин . Аммо қисос дар атрофи миёни ду кас равад ки қисос дар тани миён эшон равад , ва шарт онаст ки мусовот дар он нигаҳ доранд , ҳам дар маҳал , ва ҳам дар сифат , ва ҳам дар хилқат .

Аммо мусовот дар маҳал онаст ки рост барост баранд ,у чапи бчп , ва ангушт бонагашт баранд , вусто бўстӣ баранд ,у мсбҳаҳи бмсбҳаҳ ,у аномли бономл ,у лаби блб , боло ба боло , зерин ба зерин , на боло бзирин баранд ва на зерин ба боло , ва ҳамчунин дандону дигари аъзо ки онро муфассалӣ пайдост . Ва мусовот дар сифат онаст ки сиҳҳату шллу айбу ҳунар дар он муътабар доранд . Дасти саҳеҳаи бадаст шлоء набаранд , ва на чашм равшан бичишам пӯшида . Ва мусовот дар хилқат онаст ки дасти панҷ ангушти бадасти чаҳор ангушт набаранд , ва на шаш ангушт ба панҷ ангушт , ки дар хилқати мутасовӣ наанд ,у шарҳи ин аҳкоми бтмомӣ аз кутуби фиқҳи талаб бояд кард , ки кутуби тафсир беш аз ин эҳтимол накунад .

Ва алъайни болъин яъне тФқأи баҳо ,у алأнФи болأнФ яъне иҷдъ ба ,у алأзни болأзни тқтъи баҳо ,у алсни болсни иқлъ ба . Он гуҳ гуфт :у алҷрўҳи қисос яъне ҷароҳатҳо дар он қисос равад , яъне ки ҷорҳро бондозаҳи ҷарҳи вай қисос кунанд . Ҳар чанд ки ин лафз бар умум гуфт , аммо махсӯсаст боъзо ки қисос дар он мумкин буд , ва онро ҳаддии фосили пайдо буд , чун шифтину ансиину дасту пойу забону амсоли он . Аммо баридани гӯшти андом ва шикастани устихону амсоли он ки андоза он натавон донист , ва онро ҳаддӣу муфассалии пайдо на , дар он қисос наравад , балки дар он араш буд ё ҳукӯмат .

Ва алъайни болъин ва мо баъдҳо , ҳар панҷ ҳарфи ксоиӣ брФъ хонд ,у атф бар мавзе нафас бошад , яъне :у ктбнои алайҳими фӣҳоу қлнои ?лаами алнФси болнФсу алъайни болъин , ва мислаи қавла : أни аллоҳи барии ءи ман алмшркину расӯлаи рафъи алии алмънӣ ,у ҳўи аллоҳу расӯлаи бриӣони ман алмшркин . Шомӣу ?маккейу абӯи умр «у алҷрўҳ » танҳо брФъ хонанд ,у ваҷҳ он ҳамонаст ки гуфтем . Боқии қроء ҳар панҷ ҳарф бнсб хонанд яъне :у ани алъайни болъину алонФи болонФи илои охира .

Фмни тсдқ бае болқсос , Фҳўи куффораи ?ла яъне ллмҷрўҳ ва вале алқтл , эй ман ъФоу тарки алқсоси кони злки куффораи лзнўби алмҷрўҳ . Мегуяд : ҳар кас ки вайро даъвӣ бар касе бпоӣ шавад дарин боби бҳди он қисос бубахшад , ФолъФўи куффораи лзнўби алъоФӣ .

Он афв стрндаҳаст гуноҳони ин афвкунандаро ,у қили куффораи лҷноиаҳи ҳозои алҷонии Фло иқтс манеҳ , афви ин муддаии кФортсти ҷинояти ин кушандаро ё зиндаро , яъне дарин гетӣ .

Ва дар афви қисоси хабари ҷобири бен абд аллоҳаст .

Қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « слоси ман ҷоءи бҳни маъаи имони биллоҳи дахли алҷнаҳи ман эй абвоби алҷнаҳи шоء ,у завҷи ман алҳўри алъайни ҳайси шоء , ман адии динои хФёу ъФои ани қотилау қрأи дбри кули салоаи мактубаи ъушри мароти қул ҳўи аллоҳи аҳад » , Фқоли абӯи бикр ӯ аҳдиҳн ё расӯли аллоҳ ? қол : « ӯ аҳдиҳн » , ва рӯй : « ман тсдқ бидам Фмои дунаи кони куффораи ?лаи ман явми валади илои явми тсдқ ба » , ва рӯй : « ман тсдқи бҷсдаҳи бшии ءи куфри аллоҳи анҳу бақадра ман зунуба » ,у қол : « мо ман мусаллами исоби бшии ءи бҷсдаҳи Фтсдқ ба алои рафъи аллоҳи ъзу ҷл ба дараҷау ҳт ба анҳу хтиӣаҳ » : ва рӯй анаи ҷаии ءи бқотли илои расӯли аллоҳ , Фқол « с » лўлии алмқтўл : أи тъФў ? қол : ло . Қол : أи тأхзи алдиаҳ ? қол : ло . Қол : أи тқтл ? қол : нъм . Қол : азҳб . Флмои зҳби дуоа , Фқоли ?ла мислаи , Фأҷобаҳи бмсли мо аҷоб . Сами қоли расӯли аллоҳ : анки ани афвати анҳу ?фонаи тбўءи босмку асми соҳбк . Қол : ФъФои анҳу .

Ва ман лами иҳкми бмои أнзли аллоҳи фии алтўроаҳи ман амри алрҷму алқтлу алҷроҳот , Фأўлӣки ҳам алзолмўн .

Ва қФинои алии осорҳм эй ҷълноаҳи иқФўи осори алнабӣин аллазӣнаи аслмўо , яъне бъсноаҳи бъдҳми алии асрҳм . Мегуяд : исои Марямро пас он пайғомбарон фаро доштем , мсдқои лмои байни идиаҳи ман алтўроаҳ яъне исдқи аҳкомҳо ,у идъўи илоҳо . Ин мсдқои сифат исоаст , яъне ки аҳкоми тавротро тасдиқ мекунад ,у халқро бар тасдиқ он медорад ва бар он мехонд , ва он дигар ки гуфт :у мсдқои лмои байни идиаҳи ман алтўроаҳи он сифат Инҷиласт яъне ки дар Инҷили зикри тасдиқ тавротаст ,у ҳукми ин мувофиқ онаст , ва барин ваҷҳи ҳукм такрор надорад , ва дар қуръони худ бҳмди аллоҳи такрор беФоӣдаҳ нест ,у ҳудоу мавъизае ҳодёу воъзо « ллмтқин » ани алФўоҳшу алкбоӣр .

Ва лиҳкми қроءти Ҳамзаи бкср лоамаст ва насб мем ,у маъноа : отиноаҳи алонҷили фӣаи ҳудоу нури лони иҳкми аҳли алонҷили бмои фӣа . Боқӣ биҷузам хонанд бар маънии амр , яънеу лиқзи аҳли алонҷили бмои анзли аллоҳи фӣа , чунонаст ки раби Алъоламин ҳукми рҷму қисосу баёни наъти Мустафоу тавҳид дар таврот фурӯ фиристод ,у аҳли тавротро фармуд аҳбору раббонӣони эшон ки онро қабул кунанд , ва бидон ҳукм кунанд , ва дар Инҷил фурӯ фиристод ,у аҳли Инҷилро фармуд қсисину рҳбонони эшон ки бипазиранд ва бидон ҳукм кунанд , ва дар қуръони бомати Муҳамад фурӯ фиристод , эшонро фармуд то қабул кунанд , ва аз он ҳукм кунанд . Пас гуфт : ва ман лами иҳкми бмои أнзли аллоҳи Фأўлӣки ҳам алФосқўни азинон ҳар ки ҳукм накунад бончаҳи аллоҳ фурӯ фиристод фосиқаст , аз фармони берун , ва бар худои осӣ . Муъминону мусулмонони уммати Муҳамади бҷону дил қабул карданд , ва гардан ниҳоданд , ва пазируфтанд . Раби алъзаҳ аз эшон боз гуфт :у إзои итлии алайҳими қолўои омно ба إнаҳ алҳақ ман рбнои إнои кнои ман қиблаи мусалламин .

Аммо аҳл таврот бидон кофар шуданд , ки Муҳамадро слии аллоҳи алайҳу силами дурӯғ зан гирифтанд ,у ҳукми китоб худоӣ напазируфтанд , ва аз тавҳиди баргаштанд , то раби алъзаҳ азишон ҳикоят боз кард ки :у қолати алиҳўди ъзири ибни аллоҳу қолати алнсории алмсиҳи ибни аллоҳ шуъабӣ гуфт : ва ман лами иҳкми аввал дар мусулмононаст ,у дигар дар ҷуҳудон , сдигр дар тарсоён .

Ва أнзлнои إлик ё Муҳамади алкитоб яъне алқуръон , болҳқ эй болъдл , мсдқои лмои байни идиаҳи ман алкитоб яъне ман алктб , алтўроаҳу алонҷилу алзбўру соири алктб . Мегуяд : ё Муҳамади ин қуръон бтў фиристодем баростӣу дурустӣ , мувофиқи тавроту Инҷилу збўр ва ҳар китоб ки аз осмон фиристодем . Ва мҳимнои алайҳ яъне қозёу шоҳдоу рқибоу ҳоФзоу أминои алии алктби алтии қибла . Мегуяд : ин қуръон ҳокимаст , бар ҳамаи китобҳо ҳукм кунад , ва ҳеҷ китоби барин ҳукм накунад ,у гўшўону устувори дор ҳар китобаст ,у гувоҳи росту амин бар сари ҳама , яъне ҳар чаҳ аҳли китоб аз тавроту Инҷилу ғайри он хабар диҳанд бар қуръон арз диҳед агар дар қуръон ёбед бипазиред ва тасдиқ кунед , ва агар на эшонро дар он дурӯғ зан доред . Ва асли мҳимн мؤимнаст , Фқлбти алҳмзаҳи ҳоء , комаи иқол : арқти алмоءу ҳрқт . Ибн қтибаҳ гуфт : исмӣаст мабнӣ , аз амини баргирифта , чунон ки битраҳ аз байтор баргирифтаанд , ва дар баъзе ривоётаст ки умр гуфт : ҳимнўои алии дъоӣӣ , эй омнўо . Ва гуфтаанд мурғ ки гирди ошён хеш барояд ,у Фросри бачаи хеши пурд , ва ӯро дар зер пар гирад то вайро нигаҳ дорад ҳимн алтоӣр гӯйанд ,у раби алъзаҳи бойени маънии мҳимн номаст , яъне : ҳўи алрқиби арраҳими бъбодаҳу мҷирҳму ҳофизаами фии ҷамеъи аҳўолҳм .

Фоҳкми бинҳми бмои أнзли аллоҳи ин далеласт ки аҳли китоб чун аз мусулмонон ҳукм хоҳанд ҳукми ислому қуръону шариъати ислом бар эшон баронанд . Ва лои татаббуъи أҳўоءҳми ин ҳам дар баёни ҳукми рҷм омадааст , яъне : лои тأхзи бأҳўоӣҳми фии алҷлд , « ъмои ҷоءки ман алҳақ » ман алълм яъне алрҷм .

Лкли ҷълнои мнкми шаръа ва мнҳоҷо мегуяд : аҳли миллатҳои мухталифаро ҳар яке шариатӣаст сохта , ва роҳӣ намӯда : аҳли тавротро шариатӣ ,у аҳли Инҷилро шариатӣ ,у аҳли қуръонро шариатӣ , ки андари он шариъат ончӣ хоҳад ҳалол кунад , ва ончӣ хоҳад ҳаром кунад . Асли дайн якеасту шароеъи мухталифа . Ва алшриъаҳу алшръаҳи фии аллғаҳи ҳўи алтриқи аззоҳири алзӣ иўсл манеҳ илои алмоءи аллазӣнаи фӣаи алҳёҳ , Фқили алшриъаҳи фии аддӣни ҳаии алтриқи алзии иўсли илои алҳёҳи фии алнъим ,у ҳаии аломўри алтии иъбди аллоҳи ъзу ҷли баҳои ман ҷҳаҳи алсмъ ,у аласли фӣаи алзҳўр , иқол : шаръати фии аламри шрўъои азои дахлати фӣаи дхўло зоҳиран ,у алмнҳоҷи алтриқи алмстқими алмстмри алўозҳ яъне ман ксраҳи мо диси бону атзҳ .

Ва луи шоءи аллоҳи лҷълкми أмаҳи воҳидаи ин машйат қудратаст . Мегуяд :у луи шоءи лҷмъкми алӣ алҳақ , агар худои хостии ҳамаро бар дайни ҳақ ҷамъ оварадӣ , ки бидон қодираст ва тавон он дорад . Ин ҳамчунонаст ки ҷой дигар гуфт :у луи шӣнои лотинои кули нафаси ҳдоҳо ,у қили маъноа :у луи шоءи аллоҳи лҷълкми алии млаҳи воҳидаи фии дъўаҳи ҷамеъи алонбёء , агар аллоҳи хостии шуморо дар даъвати ҳамаи анбиёи як гуруҳ кардӣ дар як миллат , то ду тан дар дайни хеши мухталифи набудандӣ , локин биёзмоед шуморо дар ончии шуморо дод аз китобу суннат то муҳтадӣ зол бинад ,у солеҳи фоҷир ,у олами ҷоҳил , ва шукр кунанд бар ончии худои таъолии эшонро дод Фостбқўои алхироти қёмои бшкраҳ , башитобед ё уммати Муҳамади бшкри неъмат , ва ёфт амну офият , то неъмати бпоиду биафзояд , ва рене бигурезаду осони осони бознёид . Амири алмؤмнини алӣ ( ъ ) гуфт : « аҳзрўои нФори алнъми Фмои кули шоради бмрдўд » .

Ва қол : « азои васлати аликми атрофи алнъми Флои тнФрўои ақсоҳои бқлаҳи алшкр » .

Маънӣ дигар гуфтаанд : Фостбқўо алхирот башитобед ё уммати Муҳамади бникиҳо ва кирдорҳои писандида , пеш аз онкӣ Фоӣт шавад бмрг ,у илайҳ

Ашор алнабӣ ( с ) : раҳми аллоҳи амрءои назари лнФсаҳу маҳди лрмсаҳ , мо доми расанаи мрхӣ ,у ҳаблаи алии ғорбаҳи млқӣ , қабл أни инФди аҷала , Финқтъи амала .

إлии аллоҳи мрҷъкми ҷмиъои Финбӣкми бмои кантами фӣаи тхтлФўни бозгашти шумо ки уммати мҳмдоид , ва эшон ки аҳли китоби пешину шароеъ мухталифа буданд ҳама бо худоӣаст , бо вай гардид , ва шуморо хабар кунад бончаҳ дар он мухталиф будеду ҷудои ҷудои гӯй .

Ва أни аҳкми бинҳми бмои أнзли аллоҳи ин « ан » маътӯфаст бо сари сухан ки гуфт :у أнзлнои إлики алкитоб , яъне :у أнзлнои алики ани аҳкму أн . Низ фиристодем бтўи фармон ки ҳукм кун миёни аҳли китоби бончаҳи худоӣ фурӯ фиристод ,у лои татаббуъи أҳўоءҳм ва бар пай боист эшон Марв дар он ҳукм ки аз ту мехоҳанд . Гуфтаанд : сабаби нузули ин ояти он буд ки рؤсоءи ҷуҳудон бо якдигар гуфтанд ки то рӯему Муҳамадро дар фитна афканем ва аз он дайн ки бар онаст баргардонем . Омаданд ва гуфтанд : ё Муҳамади ту доне ки агар мо атбоъ ту кунем , мардумони ҳамаи атбоъ ту кунанд , ва пас рӯ ту бошанд , акнӯн бидон ки моро хасмонанду троФъу тҳокм бар ту май орем . Агар ту моро бар хасмони мо ҳукм кунӣ мо бтўи имони орем .

Мустафо ( с ) сари возд , ва аз шунидани сухани эшон баргашт . Раби Алъоламин дар он ҳоли ин оят фиристод ки : ё Муҳамади миёни аҳли китоб ҳукм кун бмўҷби қуръону шариъати исломи чунон ки бтў фурӯ фиристодем ,у муроди эшон хилоф онаст ту бар паии муроди эшон Марв ,у аҳзрҳми أни иФтнўки ани баъзи мо أнзли аллоҳи إлик яъне фии алқуръони ман алқсосу алрҷм , бипарҳез аз эшон , набояд ки турои бгрдоннд аз ҳукми қисосу рҷм ки худоӣ дар қуръони бтў фурӯ фиристод . Фإни тўлўо агар баргарданд ин ҷуҳудон аз имону ҳукми қуръон , пас бидон ки аллоҳ мехоҳад ки он баргаштан эшон сабаби уқубат эшон гирданд , أни исибҳми ббъзи знўбҳми баъзи ӣнҷои бмънӣ куласт , яъне ки дар дунёи эшонро бгноҳони эшон уқубат кунад , ва дар охират ҷазо диҳад , пас уқубати эшон дар дунёи ҷилоу нафй буд аз хону мони биФкндну овора кардан ,у азоби охират худ барҷост ,у إни ксирои ман анноси лФосқўн эйу ани ксирои ман алиҳўди лкоФрўн .

أи Фҳкми алҷоҳлиаҳи ибғўн яъне أи итлбўни фии алзониини ҳукамои лами иأмрҳми аллоҳ ба ? ва ҳам аҳли алкитоб , комаи иФълаҳи аҳли алҷоҳлиаҳ , мегуяд : ин ҷуҳудон аз ту ҳукмӣ мехоҳанд дар ҳақи зониин ки аллоҳ он нафармӯдааст , ва эшон аҳл китоб худоанд !у китоб доронанд , яъне чаро он кунанд ки аҳл ҷоҳилият кунанд , ки китоб надоранд ,у ҳукми аҳли ҷоҳилияти он буд ки ҳукми рҷм чун бар зъФоءи эшон воҷиби гаштӣ илзом кардандӣ , ва чун бар ақўёи воҷиби гаштии он ҳукм бар эшон нрондндӣ ,у шарафиро ки дар насаб доштанд ё тавонгариро ё қӯтиро ки дар эшон буд рҷми бтҳмим бадал мекарданд , рӯй сиёҳ мекарданд ,у пушт бо пушт бар сутури миншонднд , ва эшонро бФзиҳти мигрдониднд , ва он гуҳ озод мекарданд . « тбғўн » бетаи қроءт шомӣаст , ва маънӣ онаст ки : ту ки расӯлӣ , ва шумо ки мслмонониди ҷуҳудон тамаъ медоранд ки шумо ҳукм ҷоҳилият ҷӯйед аз баҳри ҳўоءи эшон , ва дарин қроءт « тбғўн » мухотаба бо муъминонаст , аммо итоб бо ҷуҳудонаст ва зм эшонаст , яъне : أни тбғўои ҳукми алҷоҳлиаҳи ман аҷлҳм . Боқӣ биё хонанд яъне довар ҷоҳилият хоҳанд писандид ин ҷуҳудон , ва он он кас буд ки дар замони ҷоҳилияти тҳмим ӯ ниҳода буд . Он гуҳ гуфт : ва ман أҳсни ман аллоҳи ҳукамои лқўми иўқнўни ин лоами бмънӣ « ъанд »аст , яъне ъанд қавми иўқнўни биллоҳу бҳкмтаҳ ва ҳам أмаҳи Муҳамад ( с ) .