Қавлаи таъолӣ : хзи алъФўи уламои дайну аъиммаи шаръ муттафиқанд ки дар қуръон оятӣ нест макорими алохлоқро ҷомеътар азин оят . Он рӯз ки ин оят фурӯ омад Мустафо ( с ) гуфт : « ё Ҷабраил ! мо ҳозо » ? қол : лои адрӣ ҳатто асأл . Фзҳби сами рҷъ , Фқол : ё Муҳамад ! ани рбки иأмрки ани тсли ман қтък ,у тътии ман ҳрмк ,у тъФўи ъмни злмк .

Он гуҳи Мустафо ( с ) гуфт : « беъсати литмм бе макорими алохлоқ » .

Аътоءи ман иҳрмаҳ ,у васли ман

Ва фии маъноаи аншдўо :

Ман кмлти фӣаи Фзлки улфатӣ

Макорими алохлоқи фии салоса

Иқтъаҳ ,у алъФўи ъмни аътдӣ .

Ва қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « аўсонии рабии бтсъ : аўсонии болохлоси фии алсру алълониаҳ ,у алъдли фии алрзоу алғзб ,у алқсди фии алғнӣу алФқр ,у أни аъФўи ъмни злмнӣ ,у أсли ман ҳрмнӣ ,у أни икўни самтии тФкро ,у мантиқии зкроу назарии ъбро » .

Хзи алъФўи қили ҳўи алъФўи ани алмзнб , эй атрки уқубата . Бойени қавли афви афв гунаҳкораст , фарои гузоштани гуноҳ аз вайу уқубат нокардан , ва ин дар абтдоءи ислом буд пас боити қаттол мансӯх шуд . Ва қил : маъноаи хзи алъФўи ман амўолҳм . эй мо фазли ман алъёл ,у тобу саҳлу أтўк ба ъФўои бғири клФаҳи Фхзаҳ ,у лои тсӣлҳми мо вроءи злк . Ман қавлаи таъолӣ : исӣлўнки мо зои инФқўни қул алъФў ,у ҳўи мансӯхи боиаҳи алзкоаҳ . Муҷоҳид гуфт : хзи алъФў эй мо ъФои лаку зуҳру тисри ман ахлоқи аннос ,у лои тстқси алайҳим ,у лои тбҳси анҳуам . Мегуяд : срсрии фарогири кори мардумон ,у осони фирор ва бо эшон , фарои гузор бар ниҳони эшон ,у мҷўии пӯшидаҳои эшон . «у أмри болърФ » эй болмърўФ . Ва алмърўФу алъорФаҳу алърФи кули хслаҳи ҳамидаи трзиҳои алъқўл ,у ттмӣни илайҳи алнФўс .

Қол алнабӣ ( с ) : « сноӣъи алмърўФи тақии мсоръи алсўء ,у аҳли алмърўФи фии алднёи ҳам аҳли алмърўФи фии алохраҳ » .

Қоли ътоء : «у أмри болърФ » яъне балои илоҳи алои аллоҳ ,у أързи ани алҷоҳлин эй ҷаҳлу асҳоба . Сами нсхтҳои ояи алсиФ ,у қил : أързи анҳуам бтрки мқоблтҳму тарки мўоФқтҳм . Чун ин оят фурӯ омад Мустафо ( с ) гуфт : « Киев ё рабу алғзб » ?

Бори худоё чун тавонам ? ва ин ғазабро чаҳ кунам ки дар сиришт моаст ? Ҷабраил омад ва оят оварад .

Ва إмои инзғнки ман алшитони нзғ эй иътрику иързи лаки ман алшитони оризи ман васвасау фасоду ғазаб , Фостъз эй Фостҷр , биллоҳи ман алшитони алрҷими ман мкоӣдаҳ ,у астғс ба . Зҷоҷ гуфт : алнзғи бأднии ҳркаҳи ткўн , тқўл : нзътаҳ эй ҳараката .

Иқўл : ани нолаки ман алшитони аднии васваса . Маънӣ оят онаст ки : агар шайтони турои хилоф он гуяду намояд ки мо фармудем дар ин оят аз макорими алохлоқ , ту вайро дафъ кун бостъозт , бигӯӣ : аъўз биллоҳ манеҳ , ки аллоҳ шунавост , ва аз замири ту огоҳу доно . Қоли Саиди бен алмсиб : шаҳдати Усмону улёу кони бинҳмои нзғи ман алшитон , Фмои абқии воҳиди мнҳмои лсоҳбаҳи шиӣо , сами лами ибрҳо ҳатто истғФри кули воҳиди мнҳмои лсоҳбаҳ .

إни аллазӣнаи атқўо яъне алмؤмнин , إзои мсҳми асобҳм , « тайф » бе алифи қроءти ?маккейу басарӣ ва ксоиӣаст . Боқӣ « тоӣФ » хонанд ,у алтиФи мо итхили фии алъқли ммои лои тлҳқаҳи алъайн , ӯ ирии фии алмном ,у қил : аллмму алўсўсаҳу алхил . Тқўл : тоФи алхёли итиФи тиФо ,у тоФи алрҷли итўФи тўФо , азои ақблу أдбр ,у тайф , ман тоФи алхёл ,у иҷўзи ани икўни ман тоФи алрҷл , Фикўни аслаи тиФои болтшдид , ФхФФи каммият ва мет ,у тоӣФи исми алФоъли ман аҳдҳмо ,у иҷўзи أни икўни тоӣФи мсдрои колтиФ , кқўлҳми мо лФлони тоӣл , эй тӯл . « тзкрўо » эй тзкрўои ъқўбаҳи аллоҳ ,у қили астъозўои биллоҳ . Қоли Саиди бен ҷбир : ҳўи алрҷли иғзби алғзбаҳи Физкри аллоҳ , Фикзми алғиз . Қоли ибни аббосу Ассадӣ : азои злўои тобўо , кқўлаҳи таъолӣ : зкрўои аллоҳи ФостғФрўои лзнўбҳм . Фإзои ҳам мбсрўн эй : алии басира .

Ва алмбсри соҳиби албсираҳ . Ва қили мҳтдўн ,у қили мнтҳўн .

Ва إхўонҳми ин ихвон шаётинанд , ва « ҳам » замир мушриконаст , ва раво бошад ки ихвон мушриконанд , ва « ҳам » замир шаётин ниҳанд . Имдўнҳми ман алмдд ,у ҳўи алзёдаҳ , ва ман алмду ҳўи алҷзб . Қроءти мадании имдўнҳми бзм ё ва каср мемаст . Ҳар чаҳ дар қуръон ояд аз писанд « амддт » гуяд , чунон ки أнмои нмдҳм ба ман молу Бенин ,у أмддноҳми бФокҳаҳ , أ тмдўнн бимол , ва ҳар чаҳ ояд аз зму нописанд « мададат » гӯйанд , чунон киу имдҳми фии тғёнҳми иъмҳўн . Ва дар қуръон ,анд ҷои аллоҳи кофаронро бародарон дев хонд бмънии ҳмсозон ,у маънии алоиаҳ : أни алшётини изинўни ?лаами алкФру алмъосӣ ,у иғрўнҳму иъинўнҳми фии алзлолу алҳлок . Сами лои иқсрўни лои иқлъўну лои интҳўн . Иқол : ақсри иқсру қасри иқср , азои каф .

Ва إзои лами тأтҳм ё Муҳамад ! яъне алмшркини боиаҳи ммои ақтрҳўои алейк .

Ва қил : боиаҳи ман алқуръон , қолўои луи лои аҷтбитҳо эй ?ҳуллои тқўлтҳои ман нФск ?у ахтрътҳои ман ъндк ? тқўл : аҷтбити алшии ءу ахтрътаҳу ахтлқтаҳи бмънӣ . Мушрикони ин бмстФӣ аз баҳр он мегуфтанд ки эшон чунин мегуфтанд ки : ин сухани Муҳамад аз хештан месозаду минҳд , чунон ки ҷой дигар гуфт : إни ҳозои إлои إФки ифтироа , أми иқўлўни тқўлаҳ .

Ҳасан гуфт : ҳаии алоиаҳи ман алқуръони азои ҷоءти кзбўои баҳо ,у азои тأхрти тлбўҳои астҳзоء . Пас раб Алъоламин гуфт : ё Муҳамад ! эшонро ҷавоби даҳ , гӯй : إнмои أтбъи мо иўҳии إлии ман рабӣ , ончӣ шумо мехоҳед на аз қабл манаст ва на бхўости ман , ки он з қабл худоасту бхўости худо , то аз аллоҳи пайғом бмн наёяд ман бшмо нагӯям . Раби Алъоламин тасдиқ вай кард онҷо ки гуфт : ва мо интқи ани алҳўии إни ҳўи إлои ваҳии иўҳӣ . Ҷой дигар гуфт : ва мо ҳўи алии алғиби бзнин . Ҳозои бсоӣр эй ҳозои алқуръони алзии ?утят ба бсоӣри ман рбкми баёни зоҳиру бурҳони возеҳ ,у أии оя аъзам манеҳ ?у ҳудоу раҳмаи лқўми иؤмнўн .

Ва إзои қрии алқуръони Фостмъўои ?лаи ин ояти бқўли се гуруҳ аз муфассирон дар се сабабаст : қавмӣ гуфтанд : ин ҷавоб онаст ки мушрикони Қурайши якдигарро гуфтанд : « лои тсмъўои лиҳозои алқуръону алғўои фӣа » ҳар гуҳ ки Муҳамади қуръони хешро хондан гирад , шумо дар баробари ваии шнъту нобакор гуфтан даргиред , то бони хеши вайро боз шиканед . Ин оят ҷавоб онаст .

Қавмӣ гуфтанд : ин дар намози омада , ки мусулмонон дар намози пас расӯли худоӣ бо вай қуръон мехонданд боўоз . Расӯл худо гуфта буд эшонро : « лои тнозъўнии фии алқуръони Фозои қрأти Фأнстўо » ,у фии рўоиаҳ : Флои тқрؤои халафии алои бأми алқуръон , ва қавмӣ гӯйанд : ин дар хутбааст . Ин қуръони хондани андар хутба хоҳад , ва аз баҳри он хутбаро қуръон хонд ки хутба бечизе аз қуръон на равоаст , мардумонро бостмоъ хутба фармуду бхомўшӣ . Ва дурустаст хабар аз Мустафо ( с ) ки гуфт : « ман қоли лсоҳбаҳу аломоми ихтби явми алҷмъаҳи ансти Фқди лғо » .

Ва рӯй ани Усмони бен ъФон : азои қоми аломоми ани ихтби явми алҷмъаҳи Фостмъўоу أнстўо , ?фони ллмнсти алзии лои исмъи ман алҳз мисли мо ллсомъи алмнст . Ва қол алнабӣ ( с ) : « ман тўзأи Фأҳсни алўзўء , сами أнсти лломоми явми алҷмъаҳ ҳатто иФрғи ман слўтаҳ , куфри ?лаи мо байни алҷмъаҳи илои алҷмъаҳ ,у зиёдаи салосаи айём » .

Умри бен абд алъзиз гуфт : Фостмъўои ?лау أнстўо маънӣ онаст ки ҳар воъиз ки аз худоу расӯл сухан гуяд ,у халқро панд диҳад , бниўшид ,у гӯш бон доред , ва то он мешунавед ҳеҷ сухан магӯӣед . Ибни масъӯду абӯ ҳрираҳ гуфтанд : дар абтдоءи ислом сухан гуфтанд дар намози раво буд , чунон ки якдигарро салом мекарданд , ва ҷавоб медоданд , ва яке мегуфт : кам слитм ? дайгарӣ ҷавоб медод ки : слинои кзоу кзо . Пас ин оят фурӯ омаду сухани гуфтан дар намози ҳароми гашти магари тасбеҳу тҳмиду дуоу зикр . Зҷоҷ гуфт : « астмъўоу أнстўо » маънӣ онаст ки : аъмлўои бмои фӣау лои тҷоўзўаҳ , ман қавли алқоӣл : самъати дъок эй аҷбти дъўтк .

Ва азкри рбки фии нФски ибн аббос гуфт : зикри ӣнҷо қроءтаст дар намоз , фии нФск эй фии слўтии алосрор , алзҳру алъср . Ва дуни алҷҳри ман алқўли болғдўу алосол яъне алФҷру алъшоӣин , эй : арФъи алсўти всто . Ва лои ткни ман алғоФлини бқлбку лсонк .

Хитоб бо Мустафоаст ,у муроди бони ҳама муъминонанд . Эшонро дарин ояти бпнҷи намози миФрмоид , намозӣ бо хузўъу хушўъу тарки ғифлат , ҳам чунон ки ҷой дигар гуфт : أқми алслоаҳи лзкрӣ .

Ва Мустафо ( с ) гуфт брўоити ибни аббоси азу : « ани аллоҳи табораку таъолии иқўл : анмои атқбли салоаи ман тавозуъи лъзмтӣ ,у қатъи нҳораҳи бзкрӣ ,у кФФ нафса ман алшҳўоти абтғоءи мрзотӣ ,у лами итъозми алии халқӣ ,у лами ибти мсрои алии хтиӣтаҳ , итъми алҷоӣъу иؤўии алғриб ,у ирҳми алзъиФ , ва як сӯи алъорӣ , Фзлки алзии изии ءи нури виҷҳаи комаи изии ءи нури алшмс . Идъўнии Фأлбӣ ,у исأлнии Фأътӣ . Мислаи ъндии кмсли алФрдўси фии алҷанон , лои иштои самарҳоу лои итғири ҳолҳо » .

Ва қили маъноа :у азкри рбки бқлбк ,у лои тнсаҳ ,у азкраҳи болтсбиҳу алтҳмид , тзръоу хиФаҳи хошъои мтзлло , хоӣФои Фрқо ,у дуни алҷҳри ман алқўл яъне ман алсўт , эй : азкраҳи бқлбку блсонки ғайри мҷҳўр бау лои мрФўъ ба сўтк . Болғдўу алосол яъне бикрау ъшё . Алосоли алъшёт ,у ҳаии ҷамъи алҷмъ , Фолосоли ҷамъи асл ,у аласли ҷамъи асил ,у ҳўи исми лмои байни алъсри илои алмғрб . Маънии ғдўи бомдод кардан буд , аммо ӣнҷои мурод бомдодаст , чунон ки гуфт : Фолқи алإсбоҳи асбоҳи бомдод кардан буд ,у мурод бомдодаст , ва дар қуръони ҷойҳо танзил гуфт бмънии манзил , ҳамчунин муроди бойени ғдў ғдўотаст .

إн аллазӣна ъанд рбк яъне алмлоӣкаҳи фии алсмоء . Ва ъанд ллқрбаҳу алзлФаҳи лои исткбрўн эй лои итъзмўни ани ибодатау исбҳўнаҳи инзҳўнаҳи ъмои лои илиқ ба ,у иқўлўни субҳони аллоҳ . Ва қил : исбҳўнаҳи ислўни ?ла , ман алсбҳаҳу ҳаии алслоаҳ . Ин ояти он гуҳ фурӯ омад ки кофарон гуфтанд : ва мо арраҳмони أи нсҷди лмои тأмрно ? срўо заданду худоиро ъзу ҷл суҷуд накарданд , ва гардан кашиданд . Маънӣ онаст ки : Фриштгону муқаррабони малаъи аъло бо манзалату ртбту дараҷаи эшон худоиро месуҷуд кунанд ,у ибодат бефатрат май оранд .

Исбҳўнаҳи инзҳўнаҳи ани алсўءу изкрўнаҳ ,у ?лаи исҷдўн эй : ислўн .

Рӯй абӯи ҳрираҳ , қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : азои қрأи ибни одами алсҷдаҳи Фсҷд , аътзли алшитони ибкӣ . Фиқўл : ё ?вила ! амри болсҷўд , Фсҷд , фалаи алҷнаҳ ,у أмрти болсҷўди Фъсит , Флии алнор » .

Ва ани рабеъаи бен каъби алослмӣ , қол : канти абяти маъа алнабӣ ( с )у أтитаҳи бўзўӣаҳ , Фқол : « слнӣ » . Фқлт : мроФқтки фии алҷнаҳ . Қол : « ӯ ғайри злк » ?

Фқлт . Ҳўи зок . Қол : « Фأғнии алии нФски бксраҳи алсҷўд » .

Ва қоли слии аллоҳи алайҳу силам : « аксари ман алсҷўди ?фонаи лои исҷди абди ллаҳи саҷдаи алои рафъаи аллоҳи баҳои дараҷа ,у ҳти баҳои анҳу хтиӣаҳ » .