Қавлаи таъолӣ : إни аллоҳи уштурии ман алмؤмнини қоли Муҳамади бен каъби алқрзии лмои боиъти алонсори расӯли аллоҳи си лайла алъқбаҳ бимика ва ҳам сбъўн наФасо қоли абди аллоҳи бен равоҳа : ё расӯли аллоҳ , аштрти лрбку лнФски мо шӣти Фқоли аштрти лрбии ани тъбдўаҳу лои тшркўо ба шиӣоу аштрти лнФсии ани тмнъўнии ммо тмнъўн манеҳ анФскм . Қолўои Фозои Фълнои злки Фмои зои лно ? қоли алҷнаҳи қоли рбҳи албиъ ло нақилу лои нстқил , Фнзлти ҳзаҳи алоиаҳ .

Уштурии бмънӣ қабласт ва ин онаст ки аҷам гуяд : ман ин чунин нахуррам яъне на писандам ва напазирам . أнФсҳм яъне бони иҷоҳдўои баҳо . Ва أмўолҳми бони инФқўои фии аллоҳ . Мегуяд : худои пазируфт ва писандид аз муъминон ки бетонҳои хеш бғзо шаванд ва бо душманони дайн аз баҳри худо куштан кунанд ва молҳои хеш дар роҳи ғзо ва дар садақаҳо ҳазина кунанд . Он гуҳ гуфт : бأни ?лаами алҷнаҳи бони харид ва онро харид то биҳишти эшонро бошад .

Иқотлўни фии сиблати аллоҳи Фиқтлўну иқтлўн эй : ?лаами алҷнаҳи қотилин ӯ мақтӯлин азои бошрўои алҳрб . Қоли ибни аббоси иқтлўни аъдоӣӣу иқтлўни фии тоъатӣ . Қироати Ҳамзау ксоиии Фиқтлўни бзм ёءасту иқтлўни бФтҳ ё , ибтидо бмФъўл кардаанд , ва маънӣ онаст : то эшонро кашанд ва эшон кашанди въдои алайҳи ҳқо насбаст бар масдар , эй въди въдои ҳқои собтои лои халафи фӣаи фии алтўроаҳу алإнҷилу алқуръон эй мбоиъткми ҳзаҳу мҷозоткми болҷнаҳи мазкӯраи фии алктби алслосаҳ ,у ҳозои далели алии ани кули аҳли Маккаи амрўои болқтолу въдўои алайҳи алҷнаҳ , қоли алҳсн : мо алии аларзи муъмини алои қади дахли фии ҳзаҳи албиъаҳ .

Ва ман أўФии бъҳдаҳ эй лои аҳади аввалии бإнҷози алўъди ман аллоҳ .

Фостбшрўои ин син зоидааст чунон ки : астҷибўо , Фостъсми Фостхрт ба .

Фостбшрўо , эй : абшрўоу аФрҳўои ғояи алФрҳ . Ббиъкми алзии боиътм ба алрби ъзу ҷл .

Ва злки ҳўи алФўзи алъзими нҳоиаҳи кули толибу марғӯби кули роғиб . Ва аншди бъзҳм :

Ман иштрии қуббаи фии алъдни олия

Фии зилли тӯбои рафеъоти мабоонӣҳо

Даллолҳо алмустафоу аллоҳи боиъҳо

Ммни ?ерааду ҷбрили мнои дияҳо

Алтоӣбўни ин оят маътӯфаст бар авоили сӯра , онҷо ки гуфт : алмؤмнўну алмؤмноти бъзҳми أўлёءи баъз . намегуяд он муъминон ки дӯстон ва ёрон якдигаранд сифату сират эшон инаст ки алтоӣбўн эй алроҷъўни илои аллоҳу илои тоъата .

Алъобдўн эй алмўҳдўни алмтиъўн .

Алҳомдўни алии алислому алоямону алии мо нолаами ман алсроءу алзроء .

Алсоӣҳўн эй алсоӣмўн , лмо рӯй ан алнабӣ с : анаи қоли сайёҳаи умматии алсўм .

Ҳар ҷо ки неъматҳои муъминон дар адад кард ё соӣм гуфт ё соӣҳ , баҷое овараданд ки он соиҳи бадал соӣмасту номи соиҳ бар соӣм ниҳоданд ва Фроўӣ доданд аз баҳри он ки аҳволи мусофири сайёҳ бо аҳволи соӣм мутаносибаст . Ва муфассиронро хилофаст ки ин рӯзаи дорон кианд , қавмӣ гуфтанд : рӯзаи дорони моҳ рамазонанд , қавмӣ гуфтанд : рӯзаи дорони айём албизанд , қавмӣ гуфтанд : соӣмон даҳранд . Ва қили алсоӣҳўни алмҷоҳдўн , лмо рӯй ани рҷлои астأзни расӯли аллоҳи фии алсёҳаҳи Фқол : сайёҳаи умматии алҷҳоди фии сиблати аллоҳ . Ва қоли ъкрмаҳ : ҳам туллоби алълм .

Алрокъўни алсоҷдўни ҳам алмслўни аллазӣнаи ислўни ллаҳи бунияи содиқа .

Аломрўни болмърўФ эй болоямону алтоъаҳ .

Ва алноҳўни ани алмнкри ани алшрку алмъосӣ . Ва хабар дурустаст аз Мустафои с дар баёни амр ва наҳй брўоити броءи бен ъозб .

Қоли амрнои расӯли аллоҳи си бсбъу нҳонои ани сабъ : амрнои бнсри алмзлўму аФшоءи ассалому Аброри алмқсму аҷобаҳи алдоъӣу ъёдаҳи алмризу атбоъи алҷноӣзу тшмити алъотсу нҳонои ани хўотими алзҳбу онӣаи алФзаҳу лбси алҳриру алдибоҷу алостбрқу алқсӣ ва меасар алҳмр .

Броء ъозб гуфт : Мустафои си бҳФти чизи моро фармуд ва аз ҳафт чизи моро во зад . Фармуд моро ки ситами расидаро ёрӣ диҳеду салом бар мусулмонон фарох дореду савганди хораро рост дореду хонандароу мизўоникунандаро иҷобат кунеду беморонро иёдат кунеду бҷнозаҳҳо раведу атсадиҳандаро ирҳмки аллоҳи гўӣид .

Ва нҳонои ани сабъ : наҳй кард моро аз ангуштарии заррин дар ангушт кардан ,у перояи симини бакори доштан ,у ҳарири пӯшидан ,у дебоу астбрқу қсии пӯшидани ҷомҳое аз абрешими озод ки он бар мардони ҳароманд ва наҳй кард аз мисрҳои абрешимин нишастан .

Он гуҳ дар охир оят гуфт :у алҳоФзўни лҳдўди аллоҳи андозаҳои худоиро кӯшндагонанд на навмедон , биўсндгонанд на эминон ва бстохонанд на далерон ,у башари алмؤмнини алмсдқини Алъоламин баҳо , дар ваову алноҳўни ани алмнкри ду қавл гуфтаанд яке онаст ки алтоӣбўн ибтидоаст ва мо баъди ҳама наътанд то онҷо ки гуфт : алсоҷдўну хабари абтдоءи аломрўн болмърўФаст ва мо баъдаи атфи алайҳ .

Қавмӣ гуфтанд ин ваов смониаҳ гӯйанд чунон киу сомнҳми кулбаам ҷое дигар гуфту أбкоро , ҷое гуфту фатҳати أбўобҳои қолўоу злки ани алсбъаҳи адади мустақил ва мо баъдаи иҷрии муҷрии алостиноФ , лони алъдд аммо завҷи колоснину ҳўи аввали алоъдод ва аммо фарди колслосаҳу ҳўи аввали алоФрод ва аммо завҷи завҷи колорбъаҳу ҳўи аввали тазъифи алзўҷ ва аммо завҷ фард коласту ҳўи аввали тазъифи алозўоҷ , фоласт алнҳоиаҳ ва манеҳ насабаи аластин сами зми илайҳи воҳиду ҳўи мабдаи алъдду мншؤаҳу лӣси баъдад , Фтми мабодии алҳсоб ва мо баъдаи ткриру тазъифу аллоҳи аълам .

Мо кони ллнбии сабаби нузули ин ояти он буд ки Мустафои с дар пеши бӯ толиб шуд ъам ваии буқати вафоти вай ,у бӯи ҷаҳлу абди аллоҳи бен Умия ҳар ду наздики вай ҳозир буданду Мустафо с гуфт : ё ъам қул лои илоҳи алои аллоҳи калимаи аҳоҷи лак баҳо ъанд аллоҳ

,у бӯи ҷаҳлу ибн абӣ меҳ мегуфтанд ё абои толиби аи трғби ани млаҳи абди алмтлб май баргардӣ аз кеши абди алмтлбу дайни падарони хеш то он гуҳ мегуфтанд ки бӯ толиб гуфт охири сухан ки гуфт : анои алии млаҳи абди алмтлб . Фқол алнабӣ си лостғФрни лаки мо лами анаи анҳу , Фнзлти ҳзаҳи алоиаҳу моти абӯи толиби коФро . Ва алдлили алайҳи ани улё ( ъ ) қоли лмои моти абӯи толиби ?утяти расӯли аллоҳи Фқлт : ё расӯли аллоҳи ани ъмки алзоли қади мот , Фқоли лии азҳби ФодФнаҳу лои тҳдсни шиӣо ҳатто тأтинии Фонтлқти Фўоритаҳи сами раҷъати ило алнабӣу алии асари алтроб , Фдъои лии бдъўоти мо исрнии ани лии баҳои мо алии аларзи ман шайъи ء .

Ва қоли абди аллоҳи бен масъӯди харҷи расӯли аллоҳи инзри фии алмқобру хрҷнои маъааи Фомрнои Фҷлснои сами тахаттии алқбўр ҳатто антҳии илои қабри минҳо , Фноҷоаҳи тўилои сами артФъи нҳиби расӯли аллоҳи си бокиёи Фбкинои лбкоءи расӯли аллоҳи сами анаи ақбли алинои Фтлқоаҳи умри бен улхитоби Фқол ё расӯли аллоҳи мо алзии абкоки Фқди абконоу аФзъно , Фҷоءи Фҷлси алинои Фқол : аФзъкми бкоиӣ ? Фқлно : нъм , Фқол : ани алқбри алзии рأитмўнии аноҷии фӣаи қабри оманаи бинти вҳбу ании Фостأзнти рабии фии зиёратҳо Фозни лии фӣҳоу астأзнти рабии фии алостғФори лҳои Флми иأзни лии фӣа ва назул алӣ : мо кони ллнбӣу аллазӣнаи омнўои أни истғФрўои ллмшркин . . . Алоиаҳи хабар дурустаст ки расӯли гӯри модари худро зиёрат кард бар сари гӯр вай бинишаст андешаи манд ва бархест андўҳгн , гӯна рӯй ваии бгштаҳ ва бисёр гириста , ёронро гуфт ин гӯр модар манаст дастурии хостами зиёратро , дастурӣ доданду дастурии хостами омурзиш хостанро дастурӣ надоданд , ёрон гуфтанд чунаст ки Муҳамад бар худои ъзу ҷли гиромитар аз иброҳӣмаст , иброҳӣмро раво буд ки падари худро омурзиши хости Муҳамадро раво набӯд ки модарро хост . Ин ҳар ду оят ҷавоб онаст .

Мо кони ллнбии ин нафйаст бмънӣ наҳй ҳам чунон ки гуфт : ва мо кони лаками أни тؤзўои расӯли аллоҳ аммо онҷо ки гуфт : мо кони лаками أни тнбтўои шаҷарҳо , ва мо кони лнФси أни тмўти он бмънӣ нафйаст .

Ва луи конўои أўлии қурбӣ эйу луи кони алмстғФри ?лаами обоؤҳму أбноؤҳм ӯ ақрбоؤҳм .

Қоли ибни аббоси конўои истғФрўни ломўотҳми алмшркин , Фнзлти ҳзаҳи алоиаҳ , Флмои нзлти амскўои ани алостғФори ломўотҳму лами инҳиҳми ани ани истғФрўои ани алоҳёء ҳатто имўтўо .

Ман баъди мо табин ?лаами ин табин андар онаст ки бар куфр меринд ҳам чунон ки озрро гуфта : Флмои табин ?ла . . . Алоиаҳ . Чун кофар бар куфр бамурд , муъминро пайдои гашт ки ӯ дӯзахӣаст . Ва гуфтаанд истиғфори дарин оят , намоз ҷинозааст . Қоли ътоءи бен абии рбоҳи мо канти лодъи алслоаҳи алии аҳади ман аҳли ҳзаҳи алқблаҳу луи канти ҳбшиаҳи ҳаблии ман алзнои лонии лами асмъи аллоҳи ҳуҷби алслоаҳи алои ани алмшркини бҳзаҳи алоиаҳ .

Пас узр халил гуфт иброҳӣм дар он истиғфор ки падарро кард ва мо кони истиғфори إброҳими лأбиаҳи إлои ани мавъидаи въдҳои إёҳ ва он он буд ки вайро гуфта буд : лأстғФрни лак , сأстғФри лаки рабӣ , бар умеди онкии худои вайро имон диҳад , ва гуфтаанд ки озр , иброҳӣмро ваъда дода буд ки имони оради бадалел онкӣ гуфт :у аҳҷрнии млё яъне астмҳлаҳи литдбру итФкр . Иброҳӣм то озри зинда буд бар умеди имони вай аз баҳри ваии омурзиши хост .

Флмои табин ?лае лоброҳими ани абоаи адуи ллаҳи бони моти алии куфра . Тбрأ манеҳу қатъи алостғФор . إни إброҳими лأўоаҳ эй иксри қавли оўаҳ . Қоли каъби кони иброҳӣми азои самъи зикри алнори қоли уҳи ман алнору алъараби иқўли уҳи бкзоу уҳи ман кзо . Уҳи мабнии алии алксру иқоли уҳи болзму иқол эйу алъомаҳи иқўли оўаҳи болмду ҳакии қтрб алФъл манеҳ ( оҳи иӣўаҳи ӯҳо ) кқоли иқўли қўлоу иқоли уҳи тأўиҳоу тأўаҳи тأўҳоу маънии аўоаҳ : рҷоъи таввоб .

Ва рӯй ани умри сأл алнабӣ ( с ) ани алоўоаҳи Фқоли рҳмки аллоҳи ани канти аўоҳо эй тлоءи ллқрону қили алоўоаҳи алксири лзкри аллоҳ . Ва қили ҳўи алрФиқи арраҳими лъбоди аллоҳу қили ҳўи алмтأўаҳи шФқоу Фрқои алмтзръ яқинан ва лузуман ллтоъаҳи ҳалими алҳлими алўосъи ллъқли алмстқими алхлқи алқўии алқлби алрзини алсбр .

Ва мо кони аллоҳи лизли қўмои баъд аз он ки истиғфор аз баҳри мушрикон ки бар куфр мурда буданд ҳароми гашти бони оят ки : мо кони ллнбӣу аллазӣнаи омнўои أни истғФрўои ллмшркини қавмии муъминон ки пеш аз наҳй истиғфор карда буданд тарсиданд ки агар эшонро дар он , мؤохзт бошад , раби Алъоламин таскини дили эшонро дарин оят баён кард ки эшонро дар ончӣ карданд мؤохзт нест ки он низ эшонро нагуфта буданд ки раво нест . Фқоли таъолӣ : ва мо кони аллоҳи лизли қўмои баъди إзи ҳдоҳм яъне лиўқъи алзлолаҳи фии қлўбҳми баъди алҳдӣ .

Ҳатто ибини ?лаами мо итқўни Флои итқўаҳ , Фънди злки истҳқўои алозлол . Ин ҳам чунонаст ки дар таҳвил қибла гуфт : ва мо кони аллоҳи лизиъи إимонкм ва дар таҳрим хамр гуфт : лӣси алии аллазӣнаи омнўоу ъмлўои алсолҳоти ҷиноҳи Фимои тъмўо . Ва қили маъноа : ва мо кони аллоҳи лиъзби қўмо ҳатто итбини ?лаами мо итқўн эй мо иأтўн ва мо изрўн . Ва қили сабаби нузулҳо ани қўмои ман алоъроби аслмўоу ъодўои илои блодҳми Фъмлўои бмои шоҳдўои расӯли аллоҳи иФълаҳи ман алслоаҳи илои байти алмуқаддасу сиёми айёми албизи сами қдмўои баъди злки алии расӯли аллоҳи Фўҷдўаҳи ислии илои алкъбаҳу исўми шаҳри рамазони Фқолўо : ё расӯли аллоҳи рднои аллоҳи бъдки болзлоли анки алии амру анои алии ғайра , Фонзли аллоҳи ҳзаҳи алоиаҳ .

إни аллоҳи ?лаи малики алсмоўоту алأрзи малакаи қудратаи алии алإбдоъ ,у алмъдўми мақдӯрау мамлукаи Фозои аўҷдаҳи Фҳўи фии ҳоли ҳудусаи мақдӯрау мамлукаи Фозои аъдмаҳи харҷи ани алўҷўду лами ихрҷи ани кунаи мқдўро . Яҳёу имити яҳёи ман أқбли илайҳи бтФзлаҳу имити ман аързи анҳу бткбраҳ , яҳёи ман ишоءи бърФонаҳу тавҳидау имити ман ишоءи бкФронаҳу илҳода , яҳёи қулӯби алъорФини бонавори алмўослаҳу имити нуфуси алъобдин босори алмнозлаҳ . Ва мо лаками ман дуни аллоҳи ман валеу лои насири сабақи тафсирҳо .

Лақади тоби аллоҳи алӣ алнабӣ ман изнаи ллмноФқини фии алтхлФи анҳу фии қавла : лами أзнти ?лаам ,у қили ҳўи мифтоҳи каломи лмои кони ҳўи сабаби тўбтҳми зикри мъҳми кқўлаҳ : Фأни ллаҳи хумсау ллрсўл . Қавла :у алмҳоҷрину алأнсори аллазӣнаи атбъўаҳи фии соъаҳи алъсраҳ яъне тоби алайҳими Фостнқзҳми ман шудаи алъсраҳи ъусраи алзҳру ъусраи алмоءу ъусраи алзод . Ғзоءи ъусрати ғзоء табукасту ҷяши алъсраҳи сипоҳи ону соъаҳи алъсраҳи ҳангоми ону вақти ону растохезро соъат ном карданд ва он панҷоҳ ҳазор соласт ва ин соъаҳи алъсраҳи ишорати фарои он вақт ки Ҷабраил пайғом оварад ки бғзоء табук шеду маънии ъусраи душворӣ ва танагӣаст яъне ки эшон дар он ғзоء аз зоду обу мркўб ба танагӣу сахтии азим расида буданд , як шутури миёни ҷамоатӣ буд , бар он менишастанд бар тъоқб ,у танагии зоди чунон буд ки шутурро микштнду оби амъоءи он май ошомиданад . Ман баъди мо коди изиғи қулӯб Фриқ манеҳам Ҳамзау ҳФси изиғ биё хонанд . Қоли алФроءи алФъли алмстнди илои алмؤнси азои тақаддуми алайҳи ҷаззи тзкираҳу тأнисаҳ , Фзкри изиғи комаи зикри коди литшобаҳи алФълон . Ин на зиғаст аз имону ислом , ки ин кноитаст аз кароҳати қаттолу душвор омадан он дар вақти гармо ва ҳам чунон сумум , ва ноёфт созу барг . Қавмӣ ҳиммат карданд ки аз он ғзо боз гирданд аз душворӣ , ин зиғ онаст .

Қоли ибни аббос : қили лъмри бен улхитоби мо шаъни алъсраҳ ? Фқоли умри хрҷнои маъаи расӯли аллоҳи илои табуки фии қизи шадиду нзлнои мнзлои асобнои фӣаи аташ ҳатто зннои ани рқобнои стнқтъ ҳатто ани кони алрҷли лизҳби илтмси алмоءи Флои ирҷъ ҳатто изни ани рқбтаҳи стнқтъ ва ҳатто ани рҷлои инҳри бъираҳи Фиъсри Фрсаҳи Фишрбаҳ . Фқоли абӯи бикри алсдиқ ё расӯли аллоҳи ани аллоҳи ъзу ҷли қади ъўдки фии алдъоءи Фодъи лно , яъне астсқи лнои ФФъли расӯли аллоҳи Фмтрўо ҳатто млӣўои мо мъҳм .

Сами тоби алайҳими ин тоби алайҳими ҳамон қавманд ки гуфт : лақади тоби аллоҳи алӣ алнабӣу алмҳоҷрину алأнсори крри зикри алтўбаҳи лонаи лӣси фии абтдоءи алисломи зикри знбҳми Фқдми аллоҳи зикри алтўбаҳ фузало манеҳ сами зикри знбҳми сами аъоди зикри алтўбаҳ . Он муҳоҷирону ансори писандидагон худо буданд чун чизе бар дили эшон бар гузашт аз кроҳит дар берун шудан ба табуки худои эшонро тавба дод то бо тўъи гроӣиднд ва бо тоъат омаданду боҷобт истиқбол карданду эъломи шарафи гаштанд дар дунёу охират .

Ва алии алслосаҳ эйу тоби алии алслосаҳи ин се тан : яке каъб моликаст алшоъри алсълбӣ , дигари ҳилоли бен Умияи алўоқФӣ , сеюм мрораҳи бен алрбиъ ва ҳам алмрҷўни ломри аллоҳ .

Ва ҷумла бидон ки : мусулмонон дар қиссаи табуки шаш фирқаанд : фурқатии аҳл сидқанд ки бғзо шуданд дигар фурқатӣ буданд бо эшон дар ғзо ки розу сар бо мунофиқон доштанд чунон ки худоӣ гуфт :у Фикми смоъўни ?лаам ва на мунофиқ сариҳ буданд . Се дигар , фурқати мунофиқон сариҳ буданд ва бғзо наомаданд , он ҳаштод тан буданду касрӣу қъди аллазӣнаи кзбўо биллоҳ эшонанд .

Ва фурқатии худовандон узр буданд , бъзр бахона бинишастанд : алмъзрўни ман алأъроб эшонанд .

Ва гуруҳе буданд ки мунофиқи набуданд ва узр надоштанд ва на рафтанд , эшон инанд киу алии алслосаҳ . . . Шашуми фурқати як тан буд ки мунофиқ набӯд ва узр надошт ва боз нишаста буд ҳам чун ин се тану охири бегоҳ ва дайр биёмад танҳо тавфиқ ёфт аз пас биёмад ва ӯ абӯи хисмаҳ алонсорӣаст пер буду Мустафо дар саҳрои табук дар лашгаргоҳ бо ёрон нишаста буд ки шахсе падед омад аз давр ,у сӯрати вай аз даврии нопидо , Мустафо гуфт яке омад

Аллоҳами аҷълаҳи абои хисмаҳи Фозои ҳўи абӯи хисмаҳ .

Ва гуфтаанд охиртар ғзоӣӣ аз ғзоҳои Мустафои ғзоء табукаст ҳиҷдаҳи шбонрўзи Мустафо дар он ғзоءи табуки фурӯи омада буд .

Гуфтаанд ки ду моҳи ҳеҷ ҳарб нарафт аммо аз ҳар ҷониби мардум ҳаме омаданду ҷузят ҳаме пазируфтанду расӯли худо дар он вақт ки берун шуд Муҳамади бен мусалламаро бар Мадина Халифа карду алиро бар ҳаҷароти хеш . Мунофиқони алиро таън карданд ки расӯл аз душмании дидори вай ӯро бо худ набард . Алӣ аз он гуфт эшон ғамгин шуд силаҳи бардошт ва бар асар расӯл бирафт расӯли вайро гуфт чаро омадӣ ? қисса бигуфт расӯл ( с ) бигуфт : « аммо трзии ани ткўни манӣ бмнзлаҳи ҳорӯни ман Мӯсо » ? ҳозо мисли зарба ъ ҳайни астхлФаҳи ҳоли ғайбатаи комаи астхлФи Мӯсои ахоаҳи ҳорӯни ҳайни харҷи илои алтўри Фконти тлки алхлоФаҳи фии ҳаётаи фии вақти хос .

Ва алии алслосаҳи аллазӣнаи хлФўои ин тхлиФи дарин мавзе на бар он маънӣ тхлиФаст ки дар сӯра алФтҳ гуфт : сиқўли алмхлФўни ин тхлиФи он буд ки худои мунофиқонро аз ғзоءи ризвон ва аз байъаи ризвон бо пас кард бхзлони он ки он некуӣ аз эшон дареғ дошт , ҳам чунон ки ҷое дигар гуфт сбтҳм ва ҳам чунон ки расӯл худо гуфт : лои изоли ақвоми итأхрўни ани алҷмоъот ҳатто иؤхрҳми аллоҳ .

Ин тхлиФи ӣнҷо дар ин сӯраи он буд ки расӯли худои эшонро бо хонҳо фиристод ва аз пеши хеш боз карду онкӣ ки бо Мадина омад , пеш ӯ омаданд ва иқрор доданд ва дар шаъни эшон ин оят фурӯ омаду охрўни мрҷўни лأмри аллоҳи расӯл худо фармуд ки бо эшон байъ ва шарӣ макунед ва бо эшон сухан магӯӣед ва эшонро фармуд ки гирди занони хеши мгрдиди пас зани ҳилоли бен Умияи наздики расӯл худо омад гуфт : ё расӯли аллоҳ ! ҳилоли мардӣ пераст чандон бигириста ки ӯро бим ҳалокаст ва агар ӯро муроот накунаму нони хӯриш аз баҳри вай рост накунам аз заъфу сустӣ ҳалок шавад . Расӯл гуфт дастурӣ ҳаст ки таъаҳҳуд кунӣ аммо суҳбат раво нест пас ҳамаи халқ аз эшон даврӣ гузиданд ва бо эшон ҳеҷ сухани нмигФтнд . Каъби бен молик гуяд маозро салом кардам ҷавоби надод , сухан гуфтам аз ман эъроз кард , гуфт худоӣ донад ки ман ӯроу расӯл ӯро дӯст медорам каъб гуяд пас мардиро дидам ки марои талаб ҳаме кард наздик ман омаду нома бмн дод аз малики ғсон , мазмуни ин номаи он буд ки : бмо расед ки ин марди туро бёзрдаҳасту туро маҳҷӯр карда агар наздики ман оеи турои наздики ман никўӣиҳо буд . Гуфт ҷаҳон бар ман торик шуд ки шавамӣ маъсияти ман бидонҷо расед ки мушрикро бмн тамаъ афтод , он номаи пора пора кардаму биндохтм ва аз қабӣлау аширау хешу пайванд худ буридам бар сари кӯҳӣ хайма задам ҳаме гиристам то панҷоҳ рӯз бар омад пас расӯли худо дар хонаам слмаҳ буду шаби ду баҳраи гузашта ки гуфт ёам слмаҳи хабардорӣ ки худои таъолии тавбаи эшон қабул кард ва оят фиристод : лақади тоби аллоҳи алӣ алнабӣ то бохр ҳар ду оят . Каъб гуфт ман дар намоз будам ки халқро дидам рӯй бмни ниҳодаи ҳаме овоз шунидам аз сари кӯҳ ки ё каъби бен молики худои таъолии тавбаи шумо қабул кард . Ман ҷомаи хеш , мубашширро бахшедам , ҷомаи дигар дар пӯшедаму омадами бнздики расӯли худо , абӯи бикру умру ҷамоатии саҳобаро дидам ки бостқболи ман ҳаме омаданду марои бишорат ҳаме доданду таҳният ҳаме карданд , то омадами наздики расӯли худо ӯро дидам чун моҳи тобону хуршед рахшон гуфт ё каъби турои бишорати бод ки худои таъолии тавбаи шумо қабул кард ва шуморо бози пазируфт ва ин оят бар хонд :у алии алслосаҳи аллазӣнаи хлФўо ҳатто إзои зоқти алайҳими алأрзи бмои рҳбти ин бо бмънии маъау алрҳби алсъаҳ . Иқол : фалони рҳиби алсдр эй восеъи алсдр . Ва манеҳ қавлаи марҳабо , ва манеҳ саммии арсаи алмсҷди рҳбаҳ . Ва алрҳоби алъроз . Иқол : рҳб ба азои қоли марҳабо . Қоли алмФсрўн : зиқи аларзи алайҳими бони алмؤмнини мнъўои ман кломҳму мъомлтҳму азўоҷҳми боътзолҳму кон алнабӣ ( с ) мързои анҳуам .

Ва зоқти алайҳими أнФсҳми дилҳои эшон вари эшон танги гашт яъне аҳволи эшон .

Ва қили тбрмўои минҳои балетами алзии ҳсли фӣҳо .

Ва знўои аиқнўо , дар қуръони занни бмънии яқин ҷойҳоаст , أни лои млҷأи ман аллоҳи ани лои Мӯътасими ман азоби аллоҳи إлои إлиаҳ . Маънии лҷأи боз пноҳиднаст бо як ҷо ва он се рукнаст лҷأи забону лҷأи дилу лҷأи ҷони лҷأи забон аътзорасту лҷأи дил аФтқорасту лҷأи ҷон изтирораст .

Ва знўои أни лои млҷأи ман аллоҳи إло إлиаҳ мегуяд бдонстнд ва яқин шуд эшонро ки бози пноҳидну боз гашт нест аз худои магари ҳам бо худо . Аз азоби вай растан нест магари фазлу раҳмати вай .

Сами тоби алайҳими литўбўои аъоди алтўбаҳи ллтўкид , лони зикри алтўбаҳи алии ҳؤлоءи мзии фии қавлау алии алслосаҳ . Ва дар маънии сами тоби алайҳими литўбўои лутфи баҳами фии алтўбаҳу вФқҳми лҳо . Қоли абӯи язиди ғалатати фии арбаъаи ашёъ : фии алобтдоءи маъаи аллоҳи зннти ании аҳбаҳи Фозои ҳўи иҳбнии қоли аллоҳи таъолӣ : иҳбҳму иҳбўнаҳ . Ва зннти ании арзии анҳу Фозои ҳўи разии ании қоли аллоҳи таъолӣ : разии аллоҳи анҳуаму рзўои анҳуу зннти ании азкраҳи Фозои ҳўи зкрнии қоли субҳона :у лзкри аллоҳи أкбру зннти ании атўби Фозои ҳўи тоби алӣ : қоли аллоҳи таъолӣ : сами тоби алайҳими литўбўои إни аллоҳи ҳўи алтўоби арраҳими итўби алии абдаи бФзлаҳи азои тоби илайҳи ман занба .