Қавлаи таъолӣ : қолўо ё Шуайби أи слотки тأмрки ибн аббос гуфт : Шуайби намоз бисёр кардед аз он ҷиҳати ин сухан гуфтанд яъне ин намозҳои фаровони ту миФрмоиди туро ки моро аз парастиш батон боздорӣ . Ҳамзау ксоиӣу ҳФс « أи слотк » хонанд бар лафзи воҳид , яъне أи қроءтки алтии тқрأҳои фии слўтки томрк ,у қили динки ёмрк ан натарк мо иъбди обоؤнои ман алосном , أў أн нафеъл ин « ӯ » бмънӣ ваоваст , ҳам чунон ки фалон гӯйанд иркби албғл ӯ алФрс яъне мараи ҳозоу мараи зок أн нафеъл атфаст бар мо иъбд на атфаст бар أн натарк яъне أи слотки томрк ан натарк мо иъбди обоؤноу Фълнои фии амўолнои мо ншоء . Ва ончии эшон дар мол хеш мекарданд бахс буд дар килу вазну тксири алдроҳму алднонир , яъне азои трозинои Фимои биннои бзлки Флм тмнъно манеҳ , мегуяд : мо худ ризои додем ва писандидем ончӣ мекунем аз бахсу тксир , ту чаро моро бози мидорӣ . Ва дар шўоз хондаанд « мо тшоء » ба тоء , ва барин қироат أн нафеъл атф бар أн натарк бошад ва маънӣ онаст ки Сафён саврӣ гуфт : кони иأмрҳми болзкоаҳи Фоҷобўаҳи бзлк . إнки лأнти алҳлими алрашеди ин сухан бар ваҷҳ истеҳзо гуфтанду буии зид ин хостанд яъне анки лонти алсФиаҳи алғоўӣ . Ин ҳам чунонаст ки хзнаҳи оташи бӯи ҷаҳлро гӯйанд : зқи إнки أнти алъзизи алкрим ва раво бошад ки ин сухан бтҳқиқ гуфта бошанд яъне анки Финои ҳалими рашиди Флиси иҳмли бки шқи Асои қўмку лои мухолифаи динҳм . Ҳам чунон ки қавм солеҳ гуфтанд : ё солеҳи қади канти Финои мрҷўо қабл ҳозоу алрашеди ислҳи ллФоълу алмФъўл , тқўл : рушди ршдоу рушди Фҳўи рашиду аршадаи аллоҳи Фҳўи рашиди муршиду муршиди Фиҳмои ҷмъо .
Қол : ё қавми أи рأитми إни канти алии байнаи ман рабӣ эй ахбрўнии ъмои трўни Фимои ақўли ани канти алии баёни ман рабӣу бурҳони Фимои адъўкми илайҳ . Ва рзқнӣ манеҳ эй ман аллоҳ ,у қил : ман албён . Рзқои ҳуснои ҳлолои тибои ман ғайри бахсу ттФиФу злки анаи кони касӣри алмол . Ва қил : рзқои ҳусно , уламоу муъаррифау нбўаҳ . Ҷавоби шарт мҳзўФасту إни канти ин кун ҳол аст мегуяд : ман ки бар баёну басирати тамом ва бар ҳуҷҷатии равшану рӯзии фарохи фаровон аз молу неъмати ҳалол ва аз илму маърифату набуввату рисолату тавфиқи тоъат , أи Фأъдли анҳоу атбъи алзлол ? чаҳ байнед шумо ва чаҳ гўӣиди азин бар гирдам ва бар паии залолати рӯм ?
Ва мо أриди أни أхолФкми إлии мо أнҳокми анҳу яъне лои анҳокми ани шайъи ءи сами отӣа .
Мегуяд : ман шуморо аз чизе наҳй накунам ки пас худ кунам бхлоФ ончӣ мегӯям ва ин аз накӯтарин хтобҳост дар қуръон ва пандҳо ки уламоро додаанд ва он се оятанд дар қуръон яке инаст , дигари أи тأмрўни анноси болбру тнсўни أнФскми се дигари лами тқўлўни мо лои тФълўн бар уламо воҷибаст назари дарин оёт кардану ҳақи он биҷой овардану кори банди он бӯдан , худ дар он панд пазируфтан , ва он гуҳи дигаронро дар он панд додан ,у бойен маънӣ гуфтаанд :
Лои танаи ани халқу тотӣ мисла
Ва қоли охир :
Ори алейк азои феълати азим
Ва ғайри тақии иأмри анноси болтқӣ
Табиби идоўӣу алтбиби марӣз .
Ва гуфтаанд : яҳёи маоз ҳар гуҳ ки бар сарир нишастӣ то халқро панд диҳад , нахусти ин байт гуфтед :
Мавоъизи алўоъзи лни тқбло
Ҳатто иъиҳои қалбаи авло
ё қавми мо ақбҳи ман воъиз
Холови мо қади қолаи фии алмло
Азҳари ллноси ман эҳсона
Ва боризи арраҳмони лмои хало .
إни أриди إлои алإслоҳ эй мо аред Фимои омркм бау анҳокми анҳу алои алослоҳи Фимои бинӣу бинкми бони тъбдўои аллоҳи вҳдаҳу тФълўои мо иФъли ман ихоФи аллоҳ . Мегуяд : ман бончаҳи миФрмоими шуморо ҷузи салоҳи кор шумо намехоҳам ки салоҳи кори шумо дар онаст ки худоиро парастед , ва ӯро тоъат дор бошед ,у кори некон ва парҳезгорон кунед , он гуҳ гуфт . Мо асттът яъне ин панд ки додам ,у салоҳи шумо ки хостам , бақадр тоъат хеш кардам ,у тоқату вусъи ман беш аз иблоғ ва инзор нест . Аммо шуморо бар тоқати доштан дар қудрат ман нест , ки он ҷузи бтўФиқ аллоҳ нест ва мо тавфиқии إлои биллоҳ яъне ва мо тавфиқии лдъоӣкми илои алислому тарки алттФиФи إлои биллоҳи алайҳи таваккулат эй Фўзти амреи илайҳу астънт бау всқт бау إлиаҳи أниби арҷъи фии алсроءу алзроءу илайҳи арҷъи фии алмъод .
Ва ё қавми лои иҷрмнкм эй лои иксбнкму лои иҳмлнкми кқўли алшоър :
Ва лақади таънати абои ъиинаҳи таъна
Ҷурмати Фзораҳи баъдҳо ани тғзбо .
Ва ҳўи мтъди илои мафъӯлин аҳдҳмои алкоФу алмиму ассонии أни исибкму алшқоқи алмхолФаҳу алмъодоаҳу ани икўни фии шқи ғайри шақа . Ва маънии алоиаҳ : лои иҳмлнкми мъодоткм Аёӣ أни исибкми азоби алъоҷлаҳ мисли мо أсоби қавми Нӯҳи ман алғрқи أўи қавми ҳуди ман алриҳи алъқим , أўи қавми солеҳи ман алрҷФаҳу алсиҳаҳ , ва мо қавми лути мнкми ббъиди ин аз баҳр он гуфт ки эшон қариб алъҳд буданд бо ҳалоки қавми лут ки Шуайбро бар асар лут фиристоданд . Мегуяд : на дайраст то эшонро ҳалок карданд , чаро бҳлоки эшон панд напазиред , ва ибрат нагиред , ва гуфтаанд : диёру ватани қавми лути наздик буд боишон мегуяд : чаро дар он диёр ва ватан нанигаред , ва ибрат нагиред , ки раби алъзаҳи онро чунон зер ва зибр карда ,у дамори бароварда ?
Ва астғФрўои рбкми сами тўбўои إлиаҳи маънии истиғфору мавзеи ин сам аз пеш рафт , إни рабии раҳими вдўди раҳими болмؤмнини вдўди мтҳбби илои ибодау болоҳсони алайҳим . Мегуяд : худованд ман меҳрбонаст . Ва бахшоянда бар муъминон , сахти дӯсти дори эшон . Ва меҳр ӯкунанда миёни худу бандагон , бникўи корӣ кардан бо эшон вдўди бноء муболиғааст Фъўли бмънии фоил , ва раво бошад ки Фъўли бмънии мафъӯл буд ,у баҳри ду маънӣ сифат худост , ва ӯро сазост , ?фонаи таъолии юади алмؤмнину иўдўнаҳ , комаи қоли ҷлу ъз : иҳбҳму иҳбўнаҳу қол :у аллазӣнаи омнўои أшди ҳбои ллаҳ . Ва қол : сиҷъли ?лаами арраҳмони вдо .
Қолўо ё Шуайби мо нафақаи ксирои ммои тқўл эй мо нафаҳми алои алисири ммои тқўли ман алтўҳиду албъсу алншўру вФоءи алкилу алмизон . Ва إнои лнроки Финои зъиФо эй заъифи албдн . Ва қил : қалили албсри бмсолҳи алднё ва иморатҳоу алонтФоъи баҳо . Ва қил : зъиФо , эй зриро , яъне заъифи албср . Ва фии лғаҳи ҳмир : исмии алзрири зъиФо ,у кони Шуайб ( ъ ) зрироу исмии алоъмии зрирои лонаи зри бзҳоби Басра ,у исмии аизои мкФўФои лонаи кафи ани алтсрФи бзҳоби Басра . Гуфтаанд : Шуайб ( ъ ) зрир буд , аз бас ки бигириста буд аз бими худои зрири гашт , ва ӯро хатиб пайғомбарон мегуфтанд , ширини сухан буду хуши нутқу поки иборат ,у аширау қабӣлаи вай фаровон буданд азинҷо буд ки қавм вай гуфтанд : луи лои рҳтки лрҷмноки мигўинд , рҳти ваии чаҳор ҳазор бор ҳазор буданд ҳама бар миллати эшон на бар миллати Шуайб , азин ҷиҳат боишон майл доштанду икроми эшонро мегуфтанд луи лои рҳтки лрҷмнок эй лӯлои ъширтку ақрбоؤки лқтлноки болрҷму ҳўи ман шари алқтлот . Ва қил : рҷмноки сббноку штмнок , ва мо أнти ълинои бъзизи лсти ънднои ман аҳли алкромаҳу алтўқир . Ва қил : ва мо анати ълинои бзии ғалабау малик ,у конўои исмўни алмалики азиз .
Қол ё қавми أи рҳтии أъзи алайкуми ман аллоҳи алрҳту алъсбаҳу алнФри лои иқъи алои алии алрҷол , чун эшон гуфтанд : луи лои рҳтки лрҷмноки Шуайб бар эшон инкор намӯд гуфт : ттркўни қатлии лрҳтӣу аллоҳи ъзу ҷли аввалии бони татаббуъи амраи أи ъширтии аъзами фии қлўбкми ман аллоҳу аллоҳи холқкму розқкм ? маро дар ъширти ман озарм медоред , ва эшонро дар дили хеш бузург майдонед , ва дар худованди бузургвор ,у кирдигори зўи алҷлол ки офаридагор ,у рӯзии гумор , шумост меозарм намедоред ? сазотар ва некӯтар он буд ки маро дар аллоҳ нигаҳ доред ва аз баҳри вай озарм доред на аз баҳри ъширт .
Ва атхзтмўаҳи вроءкми зҳрёи ин дар нсқ истифҳомаст , яъне ки шумо аллоҳро пас пушт гирифтаед ,у фармони вай бгзоштаҳед . Алзҳрӣ , ман веляти алейк зҳрк , иқол : фалони ҷаъли Флонои зҳрёу алқии ҳоҷатаи вроءи зуҳрау ҷаъл ҳоҷата манеҳ бзҳр , қоли аллоҳи ъзу ҷли Фнбзўаҳи вроءи зҳўрҳм ва аммо қавла :у кони алкоФри алии рабаи зҳиро яъне ъўнои лоъдоӣаҳи алайҳ ,у иқол : мўлёи алайҳи зуҳраи إни рабии бмои тъмлўни муҳӣти олам ба муҷози алайҳ .
Ва ё қавми аъмлўои алии мконткми қрأи абӯи бикри мконоткми болҷмъ ,у алмконаҳи алмнзлаҳ .
Ва қил : масдар , макун маконаи азои тамаккуни ман алшии ء ва ё қавми аъмлўои ин ояту назоири ин дар қуръон таҳдиданду изҳори Гана аз халқ . Ва алмънӣ : аъмлўои алии мо антми алайҳи إнии омили алии мо анои алайҳи ман тоъаҳи аллоҳу сатарвани мнзлткми бмнзлтии сўФи тълмўни аинои алҷонии алӣ нафсау алмхтии фии фаълаи ман иأтиаҳи азоби ихзиаҳи излаҳу иФзҳаҳ ва ман ҳўи козиби қил : ман фии маҳали алнсб . эй сўФи тълмўни ман ҳўи козиб . Ва қил :у ихзии ман ҳўи козиб .
Ва қил : маҳаллаи рафъи тақдира , ва ман ҳўи козиби Фиълми кизбау изўқу боли амрау артқбўо эй антзрўои мо въдткми ман алъзоби إнии мъкми рақиб эй мунтазири лаками алъзоби фии алднёу қил : ании мртқби алрҳмаҳи ман аллоҳ .
Ва лмои ҷоءи أмрно эй қзоؤнои фии қавми Шуайби болъзоби нҷинои шъибоу аллазӣнаи омнўои маъааи брҳмаҳи мноу أхзти аллазӣнаи злмўои алсиҳаҳи қил : алсиҳаҳи алсёҳ , соҳи баҳами Ҷабраили Фмотўо . Ва қил : алсиҳаҳи ҳоҳнои алъзобу анмои аҳлкўои болҳр ва ҳам аҳли явми алзлаҳу қил : баъси аллоҳи шъибои илои мадину илои асҳоби алоикаҳи Фоҳлки асҳоби мадин болсиҳаҳи комаи фии алоиаҳ ,у асҳоби алоикаҳи болҳру иқўиаҳи мо баъдаи أло баъдани лмдини комаи баъдати самуду самуди аҳлкўои болсиҳаҳи Фأсбҳўои фии дёрҳми ҷосмини митини саръии ҳлкӣ , кأни лами иғнўои фӣҳо эй кأни лами икўнўои фӣҳо , эй фии дёрҳм . Ва қил : фии алднё , эй кони лами иъишўои фии алднёу лами икўнўои ман амморҳо . Ва қил : кأни лами инзлўҳо , иқол : ғнинои болмкон , азои нзлно ба أло баъдани лмдин эй анҳми қади бъдўои ман раҳмаи аллоҳи ъзу ҷл . Ва ҳўи мансӯби алии алмсдр , эй абъдҳми аллоҳи Фбъдўо баъдан . Баъди болзми зиди қурб ,у баъди болксри ҳлк .
Ва лақади أрслнои Мӯсои боётноу ҳаии алтўриаҳ ва мо анзли фӣҳо ман алоҳкому султони мубини ҳаҷаи возеҳаи нираҳу ҳаии алъсоу алҷроду алқмлу алзФодъ вағайриҳо . Ва алслтони ман алслит . Ва алслит : мо истзоء ба , ва ман ҳозои қили ллзити слит . Ва улмубини алўозҳу алмўзҳи аизои лон , абон , иҷии ءи лозмоу мтъдё . Ва қил : алслтон , алзии хсаҳи аллоҳ ба астилоؤаҳи алии қалби ман роаҳ , комаи қол :у أлқити алейк муҳибаи манӣ лами ираҳи аҳади алои аҳбаҳи сами лами иأхзаҳи фии аллоҳи заъфу лои Фшл , лтми ваҷҳи фиръавну ҳўи рзиъи комаи фии алқсаҳу лтми ваҷҳи малики аламути кома
Фии алхбр «у أхзи брأси أхиаҳи иҷраҳи إлиаҳ »
Ва қатли алқбтӣу ақдми болҷсораҳи алии саволи алрؤиаҳи ФФии ҷамеъи ҳозои таҷовузи аллоҳи анҳу лмои эътоаи ман алслтону алқўаҳи إлии фиръавну млоӣаҳи Фотбъўо эй алмлأи атбъўои أмри фиръавн ва мо أмр фиръавн буришед ҳозои ҷавоби л : фиръавни фии қавла : ва мо أҳдикми إлои сиблати алршоду қил : мо амраи зои салоҳу қили алрашеди ҳоҳнои бмънии алмршди иқдми қавмаи явми алқёмаҳ яъне итқдмҳми Фиқўдҳми илои алнор , иқол : қадамаи иқдмаҳи қудамои азои тақаддумаи Фأўрдҳми алнори зикраи блФзи алмозии яҳтамили ваҷҳин : аҳдҳмо : Фоўрдҳми фии алднёи алнор , эй мӯҷибҳоу ҳўи алкФру ассонӣ : ани алфози алқимаҳи аксарҳо ҷоءи блФзи алмозии тҳқиқои Фикўни алмънии иқўдҳми илои ани иўрдҳми Фидхли қиблаам ва ҳам халафау бӣси алўрди алмўрўд эй бӣси алмдхли алмдхўли фӣаи алнору ҳўи зми ллнор . Ва қил : ллўордину аслаи ман алўрду ҳўи ?утёни алмоء .
Ва қил : алўрд , алдхўл .
Ва أтбъўои фии ҳзаҳ эй фии ҳзаҳи алднё « лаъна » назиҳ алҷбори ъзу ҷл нафса ани алндми фии ҳзаҳи алоиаҳ . Дарин ояти изҳори ҷалолу иззат худ мекунаду покӣу тақаддуси худ аз надам ва пас оварад бхлқ май намояд яъне покасту муназзаҳи худованди зўи алҷлол , вау кирдигор бар камол , аз ончӣ бар кард вай пушаймонӣ равад , ё феъли вай бар вай товон ояд , ё аз пас оварад ӯро бим буд . Ва أтбъўои фии ҳзаҳ лаъна мегуяд : дарин ҷаҳони лаънат бар пай эшон доштанд , касро набинӣ ки эшонро ёд кунад , ки на лаънат бар эшон кунад , ҳам муъминон бар эшон лаънат мекунанд дар замин , ва ҳам Фриштгон дар осмон ,у явми алқёмаҳ ва ҳамчунин фардо дар қиёмати Фриштгон бар эшон лаънат кунанд бӣси алрФди алмрФўд эй бӣси алътоءи алмътии аллънаҳи баъди аллънаҳ . Ва кули шайъи ءи ҷълтаҳи ъўнои лшии ءу асндт ба шиӣои Фқди рФдтаҳ ба , иқол : амдати алҳоӣту асндтаҳу рФдтаҳи бмънии воҳид . Маънӣ онаст ки : фардо дар қиёмат ки мؤмнонрои биҳишт ато диҳанд атои кофарони лаънат буд пас лаънат ,у бад ътоӣӣаст эшонро лаънати злки ман أнбоءи алқрии ин ҳам чунонаст ки дар ақаби хабар Нӯҳ гуфт : тлки ман أнбоءи алғиб , злк эй ҳозои алзии ахбрти ман ахбори алқрӣ ва аломм нақисса алейк набина лаку нтлўаҳи алейк , Фҳзри қўмки ман мисли азоби аломми алхолиаҳ . Мегуяд : инаст хабари шаҳрҳо ва умматҳоу саргузашти эшон ,у азобу ҳалок ки фурӯ кушоданд бар эшон , яъне ки қавми худроу арабро битарсон , ва бим намой эшонро аз мисли он азоб , он гуҳ гуфт : минҳои қоим аз он шаҳрҳо ҳаст ки аинз бар пойаст ва хароб нагашта чун Константиния ва ҳирамин Мисру канисаи раҳоу ҳсид ва ҳаст аз он ки хароб шуда ва нест гашта чун хўрнқу Содиру ғмдону силҷину борқ ва мо рабу имоди оду амсоли он . Ва гуфтаанд : « қоим » диёри қавм ҳудасту қавми солеҳ ки осору атлоли он пайдоасту ҳсиди диёри қавми Нӯҳу қавми лут ки онро ҳеҷ асар ва тлл нест .
Ва мо злмноҳми болъзобу локини злмўои أнФсҳми болкФру алмъсиаҳ . Ании иҷўзи алзлми фии васфау тасарруфаи фии малакаи баҳақи алҳитаҳу алмтсрФи фии мутлақи малакаи мтҳкми бҳсби иродатау мшитаҳу азои лами итўҷаҳи лхлқи алайҳи ҳақи ФкиФи иҷўзи алзлми фии сифата , Фмои أғнти анҳуам эй мо нФътҳму лои дафъати анҳуам олҳтҳми алтии идъўни ман дуни аллоҳи ман шайъи ء эй шиӣои ман алъзоби лмои ҷоءи أмри рбк эй қзоؤаҳи бъзобҳми Фнзли баҳами уқоба ва мо зодўҳм эй мо зодтҳми ибодатҳо ғайри ттбиб эй ғайри тхсиру ҳалок , алтбоби алхсор , иқўли таъолӣ : ва мо кед фиръавни إлои фии тбоб ва манеҳ қавла : таббати идои أбии лҳб эй хусрат .
Ва кзлки أхзи рбк эй ҳоказо иъзби куффори Маккаи комаи ъзби аломми алхолиаҳ , эй мисли ҳозои алохзи алзии ахзи аўлӣки иأхзи алқрӣ яъне аҳли алқрии азои кФрўо ,у алмроди болохзи алъқўбаҳ : إни أхзаҳи أлим эй мؤлми шадиди иъсри завола , кқўлаҳ : إни бтши рбки лшдид , рӯй абӯи Мӯсои қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ани аллоҳи имҳли алзолм ва рӯй имлии алзолм , Фозои ахзаи лами иФлтаҳ . Сами қрأу кзлки أхзи рбки إзои أхзи алқрӣу ҳаии золимаи إни أхзаҳи أлими шадид .