Қавлаи таъолӣ : «у ҷоءи إхўаҳи Юсуф » муфассирону асҳоби ахбор пешин гуфтанд ки чун малики Миср бар Юсуф рост шуду мамлакатро тартиб дод ҳамон соли осори баракати ваии пайдои гашт , равад нил вафо карду неъмати фарохи гашт , Ҷабраил омад ва гуфт имсоли аввали он соли ҳафт гонааст ки хсбу фарохии неъмат буд , Юсуф бифармуд то ҳамаи саҳроу бўодӣ тухм рехтанд , онҷо ки чашмаи об ва равад буд боби онро бпрўрднду онҷо ки об набӯд Юсуф дуо кард то раби алъзаҳ борон фиристод ва онро баборони бпрўрднд , он гуҳи кандӯҳо ва анборҳо аз он хушҳои ғалла пар карданд ва ҳамчунин ҳафт соли паёпаии ҷамъ ҳаме карданд . Пас абтдоءи соли қаҳти он буд ки малики рён дар хонаи хуфта буд дар миёнаи шаб овоз дод ки ё Юсуфи алҷўъи алҷўъ . Фқоли Юсуфи ҳозои авони алқҳти пас ҳафт соли баромад ки дарахт барнаёвараду куштаи хӯшаи нпрўрд , аҳли Мисри соли аввали таом аз Юсуф хариданд бнқд то дар Мисри як дирам ва як динори бадасти ҳеҷ кас намонад магар ки ҳама бо хазина малик шуд . Дувуми сол ҳар чаҳ чаҳорпоёну бор гирон буданд ҳамаи дарбҳои таом шуд . Сеюм сол ҳар чаҳ перояу ҷавоҳир буд , чаҳоруми сол ҳар чаҳ бардагон буданд аз ғуломону канизакон , панҷуми сол ҳар чаҳ зёъу ъқору маскан буд , шашуми соли фарзандони худро ббндгии бФрўхтнд . Ҳафтуми соли мардону занони ҳамаи танҳои хеши ббндгӣ ба Юсуф фурухтанд то дар Мисри як мард ва як зан озод намонад , пас малик бо Юсуф машварат кард дар кори Мисрёну Юсуфро вакил худ кард баҳр чаҳ савоб бинад дар ҳақи эшон , гуфт эй Юсуф рой онаст ки ту гӯйӣ ва савоб онаст ки ту бинӣ ва ҳар чаҳ ту кунӣ дар ҳақи эшон писандида манаст .
Юсуф гуфт : « ании ашҳади аллоҳу ашҳдки ании аътқти аҳли Мисри ани охрҳму рддти алайҳими амлокҳм » . Ва рӯй ани Юсуфи кони лои ишбъи ман алтъоми фии тлки алоём , Фқили ?лаи тҷўъу бидки хзоӣни аларз , Фқоли ахоФи ани шбъти ани инсии алҷоӣъу амри таббохи алмалики ани иҷъли ғизоаи нисфи алнҳору ?ераади бзлки ани изўқи алмалики таъми алҷўъи Флои инсии алҷоӣъину иҳсни илои алмҳтоҷини Фмни сами ҷаъли алмулуки ғизои ҳам нисфи алнҳор .
Пас ғрбоу қаҳти расидагон аз ҳар ҷониби қасд Миср карданд ва ҳар ки раседӣ Юсуфи штрўории бор буи додӣ , ин хабар бкнъон раседу аҳли канъон аз ноёфт таому гуруснагии бғоити шиддат расида буданд ва бетоқат гашта . Фқоли ёқӯби лабанӣа ё банӣ ани бмсри рҷлои солҳои Фимои зъмўои имири аннос , қолўо ва ман ин икўни бмсри раҷули солеҳ ва ҳам иъбдўни алоўсон , қоли тзҳбўни Фтътўни дроҳмкму тأхзўни тъомкми Фхрҷўо ва ҳам ъушра ҳатто атўаҳ : Фзлки қавла «у ҷоءи إхўаҳи Юсуф » яъне ман арзи абиҳму ҳаии алҳсмӣу алқрёти ман ноҳияи канъону ҳаии бадву арз мошиаҳ мегуяд омаданд бародарони Юсуфи бмср то таом баранд мардумони хешро , « Фдхлўои алайҳи ФърФҳм » Юсуф , « ва ҳам ?лаи мнкрўн » накару анкри луғатони бмънии воҳид . Юсуфи эшонро бишнохт ва эшон Юсуфро нашнохтанд , ибн аббос гуфт аз он нашнохтанд ки аз он рӯзи боз ки ӯро дар чоҳ афканданд то ин рӯз ки ӯро диданди чиҳил соли гузашта буд ва дар дили эшон ҳалоки ваии муқарар буд . Ва гуфтаанд ки Юсуфи худро бизӣ мулӯк боишон намӯд , тоҷ бар сару тавқи зар дар гардану ҷомаи ҳарир бар тан бар тахт малик нишаста , аз он ҷиҳат ӯро нашнохтанд .
Ва қили кони байнау бинҳми ҳиҷоб , чун бародарон дар пеш вай шуданд бъбронӣ сухан гуфтанд , Юсуфи чунон фаро намӯд ки сухан эшон намедонад , тарҷумон дар миён кард то кор бар эшон муштабаҳ шавад , он гуҳ гуфт : ман антм ва мо амркму лълкми ъиўни ҷӣтми тнзрўни ъўраҳи блоднои шумо ки бошеду бача кор омадед ? чунон донам ки ҷосўсонид то аҳволи билоди мо търФ кунед ва пӯшидаҳои моро бғўр бариседу анга лашкар оред , эшон гуфтанд :у аллоҳи мо нҳни бҷўосису анмои нҳни ахўаҳи бнўоби воҳиду ҳўи шайхи кабӣри иқоли ?лаи ёқӯби набии ман алонбёء . Қоли факами антм ? қолўои кнои аснии ъушри рҷлои Фзҳби ахи лнои илои албриаҳи Фҳлки фӣҳоу кони аҳбнои илои абино . Қоли антмҳо ҳно ? қолўои ъушра . Қоли Фоини алохр ? қолўо ъанд абиноу ҳўи ахўи алзии ҳлки ман ИМАу Абунои итслӣ ба . Қоли Фмни иълми ани алзии тқўлўни ҳақ ?
Қолўо ё аиҳо алмалики анои бблоди лои иърФнои аҳад , Фқоли Юсуфи Фоӣтўнии бохикми алзии ман абикми ани кантами содиқин , Фонои арзии бзлк .
Юсуфи батадрӣҷи сухан бо эшон бонҷои расонид ки гуфт агар онч май гўӣид ки мо на ҷосўсоним ки писарон пайғомбарем он бародари ҳам падар биёред то сидқ гуфт шумо падед ояд . Ва гуфтаанд Юсуфи эшонро ҳар яке штрўорӣ бор бифармуд , эшон гуфтанд он бародари ҳам падари моро низ штрўорӣ бифармоӣ , Юсуф бифармуд , он гуҳ гуфт он бародарро бо худ биёред то донам ки рост май гўӣид , пас агар наёред дурӯғи шумо маро маълум гардад ва шуморо ҳеҷ бори пас аз он надаҳум .
Инаст ки раб Алъоламин гуфт : «у лмои ҷҳзҳми бҷҳозҳм » албоءи зоидае ҷҳзҳми ҷҳозҳм яъне коли ?лаами тъомҳму аўқри ҷмолҳму анмои саммии ҷҳози алмрأаҳи лонаи ътоди тзФи алърўси фӣа . Иқоли тҷҳзи фалони азои астъди ллзҳобу алоҷҳози қатли алҷриҳ , « қоли аӣтўнии бأхи лаками ман أбикм » накар қавлаи бохи лакаму ҳуққаи алтъриФ , лони алтқдири бохи лаками қади самъат бау алвасфи инўби ани алтъриФ , « أи лои трўни أнии أўФии алкил » эй атумау алкилҳо ҳнои исми лнсиби алрҷли ман алтъом , «у أнои хайри алмнзлин » эй алмзиФин ,у злки анаи аҳсани зёФтҳм .
« Фإни лами тأтўнӣ ба Флои кили лаками ъндӣ » эй лои тбоъи алмираҳи мнкми Фтколи лакам , «у лои тқрбўн » ҷузами лони маъноаи алнҳӣ эй лои тқрбўои дорӣу лои билодӣ .
Қоли алзҷоҷ : алқроءаҳи болксру ҳўи алўҷаҳу иҷўзу лои тқрбўни бФтҳи алнўн лأнҳо навен ҷимоъаи комаи қоли Фбми тбшрўни бФтҳи алнўну икўну лои тқрбўни лафзаи лафзи алхбру маъноаи маънии аламр .
« қолўои снроўди анҳу أбоаҳ » эй нҷтҳди фии талабаи ман абӣа , аслаи ман роди ирўди азои ҷоءу зҳб , «у إнои лФоълўн » мо амртно ба , ин лФоълўн онаст ки араб гӯйанд нзлти бФлони Фоҳсни қрءоноу феълу феъли икнўни бҳзаҳи аллФзаҳи ани аФоъили алкрм ,у иқўлўни ғазаби фалони Фзрбу шатму феълу феъли икнўни ани аФоъили алозӣ . Қили ?ераади Юсуфи бзлки танбеҳи ёқӯби алии ҳоли Юсуф . Ва қили амраи аллоҳи бзлк .
Ва гуфтаанд ки Юсуф чун бародаронро диду аҳвол ёқӯб шунид гиристан бар вай афтод бархест ва дар сарой Зулайхо шуд , гуфт бародарони ман омадаанд ва маро намешиносанд ва ман эшонро мешиносам , Зулайхо гуфт марои дастурии даҳ то барои эшон даъватии созам ва аз пас пардаи эшонро бубинам , Юсуф ӯро дастурӣ доду Зулайхои эшонро аз пас парда медиду Юсуфи хабари падар аз эшон ҳаме пурсед то рўбил бихандед ва гуфт субҳони аллоҳи пиндорами ин азиз якеаст аз мо ки аз дайргоҳи боз ғоиб бӯда акнӯн хабари хонаи худ ҳаме пурсед , Юсуф гуфт маро ин одатаст ки дӯст дорам бо ғрбои ҳадис кардану истеъломи ахбор аз эшон кардан . Пас он шаби эшонро бмҳмонӣ боз гирифт , бомдоди бор эшон бифармуду ғуломони худро гуфт , он бизоъат ки эшон овардаанд ббҳои гандум дар миён гандум наед пинҳони эшон .
Инаст ки раб Алъоламин гуфт : «у қоли лФтёнаҳ » қрأи Ҳамзау алксоӣӣу ҳФс : « лФтёнаҳ » бололФ , алФтиаҳу улфатёни ҷамъи Фтӣу ?ераади болФтиаҳҳо ҳнои алъбиду алммолик . Бизоъати эшон буд ки ббҳоӣ гандум дода буданд , қтодаҳ гуфт лухтии дирам буд ,у қили канти нъолоу адмо , ва ин аз баҳри он боишон дод ки эшонро дигар дирам набӯд ки бгндм харидан оянд . Ва гуфтаанд аз баҳр он кард ки аз диёнату амонати эшон шинохт ки эшон бебаҳо таом нахуранд , чун он бизоъати бенанд боз гирданду бози оранд ва низ ор омад ӯро баҳоии таом аз падару бародарон гирифтан .
Алрҳоли ҷамъи раҳлу алрҳли ҳоҳнои алмтоъу лзлки саммии алрҳли алзии иأўии илайҳи алонсони рҳлои лонаи мавзеи матоъа . Чун хост ки эшонро боз гирданд , Юсуф гуфт : даъвои бъзкми ъндии рҳинаҳ ҳатто тأтўнии бохикми алзии ман абикм , Фоқтръўои бинҳми Фособти алқръаҳи шмъўну кони аҳснҳми рأёи фии Юсуфу абрҳм ба Фҷълўаҳи ъндаҳ .
Пас эшон бози гаштанди бкнъон , дили шоди пеши ёқӯб дар омаданд ва боз гуфтанд он икрому эҳсон ки азиз бо эшон кард , гуфтанд эй падари мардии дидем басӯрат подшоҳон , бхлқи пайғомбарон , меҳмони дории ғариби навоз , хуши сухан , мутавозеъ , меҳрбон , ятемпарвар , меҳри афзой , лутф намой , хуби дидор , ҳумоюни талъат , саъди ахтар , мубораки симо , бо сиёсати подшоҳон , бо тавозуъи даравишон , бо халқи пайғомбарон , бо латофати Фриштгон .
эй падар ва азин аҷабтар ки моро дид гӯйии ғарибӣ буд гиромӣони худро бози дида , аз бас ки шафқат ҳаме намӯду пурсиш ҳаме кард . Ёқӯб гуфт дигари бора ки онҷои равед , салому шукри ман бъзизи расониду гўӣид : ани абонои ислии алейку идъўи лаки бмои аўлитно . Пас гуфт шмъўн чаро бо шумо нест гуфтанд азиз ӯро боз гирифт аз баҳри онки моро гуфтанд шумо ҷосўсонид ва мо аҳволу қисса худ бигуфтем , он гуҳ аз мо бинёминро талаб карданду шмъўнро бншонднд то мо бинёминро бабрем .
Фзлки қавла : « ё أбонои манъи мнои алкил » эй ҳукми бмнъаҳи баъди ҳозои ани лами нзҳби бохинои бинёмин . Ва қили манъи мнои итмоми алкили алзии ардно , « Фأрсли маънои أхонои нктл » биёи қроءти Ҳамза ва ксоиӣаст яъне ки бифирист бо мо бародари мо то ӯ бор хеш бастанд , боқӣ бнўн хонанд яъне нктоли лноу ?лау алоктёли алкили ллнФс , «у إнои ?лаи лҳоФзўн » ани ани инолаҳи макрӯҳ .
« қоли ҳилли омнкми алайҳ » алии бинёмин , « إлои комаи أмнткми алии أхиаҳ » Юсуф , « ман қабл »у қади қиллатами أрслаҳи маънои ғдои иртъу илъбу إнои ?лаи лҳоФзўн . Сами лами тФўо ба сами қол « Фоллаҳи хайри ҳоФзо » ҷўобои лқўлҳм «у إнои ?лаи лҳоФзўн » эй алҳоФзи аллоҳу ҳўи хайри алҳоФзини фонии астҳФзаҳи аллоҳи лои аёкм . Ва қрأи Ҳамзау алксоӣӣу ҳФс : хайри ҳФзои мансӯби алии алтмииз , ва ман қрأи ҳоФзои Фмнсўби алии улҳол эй ҳифзи аллоҳи хайри ман ҳФзкм . Қоли каъби лмои қоли Фоллаҳи хайри ҳоФзои қоли аллоҳу иззатӣу ҷалолии лордни алейк клиҳмои баъди мо Фўзти ило .
Қавла : «у лмои Фтҳўои мтоъҳм » алзии ҳмлўаҳи ман Миср , « вҷдўои бзоътҳм » самани алтъом , « радати إлиҳм » эй вҷдўҳои фии хилоли мтоъҳм , « қолўо ё أбонои мо нбғӣ » ин мо дарин мавзеи ду маънӣ дорад : яке маънии истифҳом эй мо зо наталаб ва мо нареду ҳилли фавқи ҳозои ман мазид , чун бизоъати хеши диданд дар миён матоъ гуфтанд эй падари мо чаҳ хоҳем ва бар ин эҳсону икром ки бо мо кард чаҳ мазид ҷӯйем , моро гиромӣ карду таом бмо фурухт ва он гуҳи баҳоии таоми бмо боз дод , маънии дигари мо нафйаст : эй ло наталаб мнки шиӣои лсмни алғлаҳи бали нштрии бмои ради ълино . Ва қили мо нбғӣ эй мо накизб Фимои нхбрк ба ани соҳиби Миср , « ҳзаҳи бзоътнои радати إлино ва намир أҳлно » наҷалб ?лаами алмираҳу алмираҳи алтъоми иҳмли ман балади илои балад , иқоли мори аҳлаи имирҳми азои ҷоءи боқўотҳми ман балади илои балад , « ва наҳифз أхоно » фии зҳобноу мҷиӣно , «у нздоди кили бъир » эй ҳамли ҷамали бсбби ахинои ?фонаи иътии кули раҷули кили бъир « злки кили исир » эй злки рхиси ъндҳми алии ғлоӣаҳи ъндно « қоли лни أрслаҳи мъкм ҳатто тؤтўни мўсқои ман аллоҳ » эй ъқдои мؤкдои бзкри аллоҳ .
Ёқӯб гуфт нафаристам бинёминро бо шумо то он гуҳ ки паймон диҳеду ақдӣ устувор бандед , худоиро бар хештан гувоҳ гиреду баҳақи Муҳамади хотами пайғомбарону Сайиди мурсалони савганд ёд кунед ки бо ин бародар ғдр накунед ва ӯро бо ман оред , « إлои أни иҳоти бкм » эй алои ани тҳлкўои ҷмиъо , иқоли аҳити бФлони азои ҳлки ман злк , қавлау أҳити бсмраҳ эй аҳлку аФсд , « Флмои отўаҳи мўсқҳм » аътўаҳи ӯҳдааму ҳлФўои ?лаи бмнзлаҳи Муҳамад , « қол » ёқӯб , « аллоҳи алӣ мо нақавл вакил » шоҳиди кафили Ҳафиз .
Чун ин аҳд ва паймон бирафт ёқӯб , бинёминро ҳозир кард , пероҳании пашмин аз он худ буи дод , ъамомае каттон аз он Исмоилу мизрӣ аз он иброҳӣми алайҳими ассалом , гуфт он рӯз ки пеши азизи шӯии ин пероҳан бапушу ъамома бар сар на ва мезар бар дӯши афкан ва ман ин аз баҳри кафан ниҳода будам ки ёдгор гиромӣонаст маро , бинёмини ъсоӣӣ бадаст гирифт ва бо бародарон рӯй сӯии Мисри ниҳод , падари бтшииъи эшон берун шуд то бзири он дарахт ки бо Юсуф то онҷои рафта буд , ёқӯб чун бидон ҷой расед дасти бгрдни бинёмин дар оварад ва зор бигирист , гуфт эй писар бо Юсуф то ӣнҷо биёмадам вази он пас ӯро боз надидам . Он гуҳи писаронро видоъ кард ва эшонро ин васият кард ки раб алъзаҳ гуфт : «у қол ё банӣ лои тдхлўои ман боби воҳиду адхлўои ман أбўоби мутафарриқа » эй писарони ҳамаи баҳам аз як дарвоза дар ?марвид балки ҳар ду тан аз як дар дар шавед то аз чашми бади шуморо газандӣ нарасад . Ва конўои асҳоби ҷамолу ҳиӣаҳу сувари ҳисону қомоти мумтада .
Қол алнабӣ ( с ) алъайни ҳақ эй коӣни мавҷӯд .
Ва қол ( с ) : алъайни тдхли алрҷли алқбру алҷмли алқдр ,у кон алнабӣ ( с ) иъўзи алҳсн ва алҳусайн Фиқўли аъизи комаи бклмоти аллоҳи алтомаҳи ман кули айни ломаҳ ва назул фии алъайн : «у إни икоди аллазӣнаи кФрўо » алоиаҳ . . .
Ва қили хоФи алайҳими ҳасади анносу ани иблғи алмалики қўтҳм ва шудаи бтшҳми Фиҳлкҳми хўФои алии мамлаката . Қоли иброҳӣми алнхъии анмои қоли злки рҷоءи ани илқўои Юсуфу қили хоФи алайҳими алъайни сами рҷъи илои илми аллоҳ , Фқол : « ва мо أғнии ънкми ман аллоҳи ман шайъи ء » аҳзраҳи алайкуми ириди ан алмақдур коӣну ани алҳзри лои инФъи ман алқдр , « إни алҳкми إлои ллаҳ » иФъли мо ишоءу иҳкми мо ирид , « алайҳи таваккулату алайҳи Флитўкли алмтўклўн » .
«у лмои дхлўои ман ҳайси أмрҳми أбўҳм » канти лмсри арбаъаи абвоби Фдхлўҳои мутафарриқин , « мо кони иғнии анҳуам ман аллоҳи ман шайъи ء » раби Алъоламин ёқӯбро тасдиқ кард бонч гуфт ва мо ағнии ънкми ман аллоҳи ман шайъи ءи лонаи қади лҳқаҳи мо ҳзрўаҳи лонаами хрҷўои ман ъндаҳи аҳади ъушру ъодўои тсъаҳ . намегуяд тафарруқи эшон бар он дарвозҳои Миср суд надошт ва бакор наомад қазоиро ки аллоҳи таъолӣ бар сари эшон ронда буд ва ҳукм карда ки ёқӯби онч аз он метарсид бидид , « إлои ҳоҷаи фии нафаси ёқӯби қазоҳо » яъне алохолҷаҳи фии қалби ёқӯби илқоҳо алии лисонаи Фодиҳо , «у إнаҳи лзўи илм » фии қавла « ва мо أғнии ънкми ман аллоҳи ман шайъи ء » маънӣ онаст ки ёқӯб онч гуфт на аз газоф мегуфт ки он аз яқин ва маърифат мегуфт ки мо ӯро омӯхта будем , донист ки ҳазар аз қадари нрҳонд , «у локини أксри анноси лои иълмўн » ани ёқӯби бҳзаҳи алсФаҳу лои иълмўни мо иълми ёқӯб .