Қавлаи таъолӣ : «у ҷоءти сайёра » таъбияи лутф илоҳӣаст дар ҳақи Юсуфи чоҳӣ ки андари қаъри он чоҳ бо ҷгарии сӯхтау дилии пари дарду ҷонии пари ҳасрат аз сурбии навоеу ваҳшат танҳоӣ бинолед ва дар ҳақ зоред , гуфт : худоёи дили гушойӣ , раҳи намое , меҳрафзое , Кариму латифу меҳрбону неки худоӣ , чаҳ буд ки барин хастаи дилам бибахшое ва аз раҳмати худ дарӣ бар ман гушойӣ ? барин сифат ҳаме зореду сӯзу ниёзи худ бар даргоҳ бениёзӣ арза мекард то охири шаби шиддату ваҳшат ба поён раседу субҳи висол аз матлаъ шодӣ бидамеду корвон дар расед .

Корвони бшоаҳи роҳи оҳистау нарм ҳаме омад ки ногоҳ роҳ боишон нопадиди гашту шоҳи роҳ гум карданд , ҳамеи рафтанд то басари чоҳ , он бероҳ бо сад ҳазор роҳ баробар омад , дардӣ буд ки бар сад ҳазор дармон афзӯн омад .

Ин чунонаст ки исо ( ъ )ро диданд ки аз хонаи фоҷирае бадар меомад ! гуфтанд : ё рӯҳи аллоҳи ин на ҷой туаст куҷо афтодӣ ту бад-ӣни хона ? ! гуфт мо шабгирӣ бадари омадем то бсхраҳ рӯем ва бо худо муноҷот кунем роҳи шоҳи роҳ бар мо бпўшиднд ! афтодем ба хонаи ин зан ! ва он занӣ буд дар банӣ Исроил ба нопорсоиии маърӯф , он зан чун рӯй исо дид донист ки онҷои таъбия ист бархест ва дар хок афтод , басии тазаррӯъ ва зорӣ кард ва аз он роҳ бевафое бархест ва дар кӯй салоҳ омад , бо исо гуфтанд мо михўостим ки ту ин занро дар риштаи дӯстони мо кашии азин ҷиҳати он роҳ бар ту бгрдонидим .

Қавлаи таъолӣ : «у шрўаҳи бсмни бахс » аҷаб на онаст ки бародарон , Юсуфро ба баҳои андаки бФрўхтнд ! аҷаби кор сайёрааст ки чун Юсуфиро ба бист дирам бчнг овараданд ! аҷаб на онаст ки қавмии биҳишти боқии бадунёии андаки бФрўхтнд ! аҷаби кор эшонаст ки биҳиштӣ бидон бузургворӣ ва мулкӣ бидон азимӣ ба қурсӣ ки бар даст дарвешӣ ниҳоданд бадаст овараданд ! ореи давлат баҳоӣ несту каромати ҳақи ҷуз ътоӣӣ нест , агар ончӣ дар Юсуфи таъбия буд аз хсоӣси исмату ҳақоиқи қурбату латоифи улӯму ҳикмат бар бародарон кашф шудӣ на ӯро бони баҳоии бахси Фрўхтндӣ ва на ӯро номи ғуломи нҳодндӣ , як зарра аз он хсоӣсу лтоӣФ бар азизи Миср ва бар Зулайхо кашф карданд , бингар ки малики худ дар кори вай чун дар бохтанд !у қимати вай чун ниҳоданд !у занони Миср ки ҷамоли вай диданд гуфтанд : « мо ҳозои бшрои إни ҳозои إлои малики Карим » ореи кор намӯдан дорад на дидан .

Мустафо ( с ) гуфт : « аллоҳами арнои алошёءи комаи ҳай » .

Ибн ато гуфт : ҷамоли ду зарбаст ҷамоли зоҳиру ҷамоли ботин , ҷамоли зоҳири ороиш халқасту сӯрати зебо , ҷамоли ботини камол халқасту сирати некӯ , раби Алъоламин аз Юсуф ба бародарони ҷамол зоҳир намӯд , беш аз он надиданд , ва ин зоҳирро бнздики аллоҳ хатарӣ нест лои ҷурми ббҳои андаки бФрўхтнд ,у шамае аз ҷамоли ботин ба азиз Миср намуданд то бо аҳл хеш мегуфт : « أкрмии мсўоаҳ » ва то оламён бидонанд ки хатарӣ ва қадре ки ҳаст ба наздики аллоҳи ҷамоли ботинроаст на зоҳирро , аз ӣнҷоаст ки Мустафо ( с ) гуфт : « ани аллоҳи лои инзри илои сўркму лои илои амўолкму локини инзри илои қлўбкму аъмолкм » .

Ва гуфтаанд Юсуфи рӯзӣ дар ойина нигараст , назарӣ бахуд кард , ҷамолӣ бар камол дид , гуфт агар ман ғуломӣ будамӣ баҳоии ман худ чанд будӣ ва ки тоқат он доштӣ ? раби Алъоламин он аз вай дар нагузошт то уқубати он назар ки вохўд кард бичишед , ӯро ғуломӣ сохтанд ва бист дирами баҳои вай доданд .

Пер тариқат гуфт : худро мубинед ки худ биниро рӯй нест , худро мнгорид ки худ нигориро рой нест , худро мапасндед ки худ писандиро шарт нест .

Худро мнгор ки ҳақ туро менагорд , «у зинаи фии қлўбкм » худро мапаснд ки ҳақи туро май писандад , « разии аллоҳи анҳуам » худро мабош то ҳақи туро буд « ва мо Ромяти إзи Ромят » шаби миъроҷ бо Мустафо ( с ) ин гуфт : кун лии комаи лами ткни Фокўни лаки комаи лами азал . Ва иқоли аўқъўои албиъи алии нафаси лои иҷўзи байъҳо факони саманау ани ҷли бахс ва мо ҳў бо аҷаби ммои тФълаҳи тбиъи нФски бо?дании шҳўаҳи баъди ани бътҳои ман рбки боўФри алсмну злки қавлаи таъолӣ : « إни аллоҳи уштурии ман алмؤмнини أнФсҳм » алоиаҳ . . .

«у қоли алзии аштроаҳи ман Миср » азиз чун Юсуфро бихаред Зулайхоро гуфт : « أкрмии мсўоаҳи ъсии أни инФънои أўи нтхзаҳи влдо » , ин ғуломро бузурги дор , ва ӯро гиромии шинос ки моро бакор ояду фарзандиро бшоид , Зулайхои шавҳари хешро гуфт воҷиб кунад ки мо имрӯзи аҳли шаҳрро даъватӣ созему даравишону ятемону беваи занонро бинавозему хосгёнро халъатҳо диҳеми бшкри онки чунин фарзанд ёфтем , пас ӣнҳама ки пазируфтанд биҷой овараданду Юсуфро хона муфрад биёростанд ва фаршҳои гарон моя афканданд , Юсуф дар он хонаи басони зоҳидӣу мутааббидони бурузау намоз машғӯл шуд ва гиристан пеша карду ғам хӯрдан одат гирифту хештанро бо он ташрифу тбҷили надод ва фирефта нагашт ва дар ҳрқти фурқати ёқӯби ғариби вору сӯгвори рӯз басар меоварад , то рӯзӣ ки бар дар сарой нишаста буд андӯҳгину ғамгин , мардиро дид бар шутурӣ нишастау суҳуфи иброҳӣм ҳаме хонд , Юсуф чун овоз ъбронӣ шунид аз ҷой бар ҷуст ва он мардро ба худ хонд ва аз вай пурсед ки аз куҷоеу куҷо май рӯй ? мард гуфт ман аз канъонаму ӣнҷо ба бозаргонӣ омадаам , чун Юсуфи мард канъонӣ диду овоз ъбронӣ шунид бисёр бигиристу андӯҳи фироқи падар бар ваии тозаи гашт .

Гуфт ё канъонӣ аз канъон кӣ рафтае ва аз он пайғомбари шумо чаҳ хабари дорӣ ?

Ман манъи болнзри тасаллии болхбр , хуш бошад достони дӯстони шунидан , меҳр афзоед аз аҳволи дӯстон пурсидан .

Канъонӣ гуфт ман то аз канъон биёмадаам як моҳи гузашту ҳадис пайғомбар мапурс ки ҳар ки хабар вай пурседу аҳволи ваии шунӯд ғамгин шавад ! ӯро писарӣ буд ки вайро дӯст доштӣу мигўинд гург бихӯрад ва акнӯн на он бар худ ниҳодааст аз сӯгворӣу ғами хорӣ ки ҷиболи росёти тоқати кашиш он дорад то ба одамии худ чаҳ расад !

Юсуф гуфт аз баҳр худо бигӯӣ ки чаҳ мекунад он пер , ҳолаш чунаст ва куҷо нишинад ? гуфт аз халқи нафрати гирифта ва аз хешу пайванди бози бурӣдау савмиъае сохта ва онро байти алоҳзон ном карда , пайвастаи онҷо намоз кунаду ҷуз гиристану зоридн корӣ надорад , вонгаҳ чандон бигириста ки ҳамаи мижгони ваии рехтау ашФори чашми ҳама риш карда ва бгоҳ саҳар аз савмиъа берун ояд ва зор бинолад чунонк аҳли канъони ҳама гирён шаванд , гуяд оҳ куҷоаст он ҷавҳари садафи дарёӣ ? куҷоаст он нигини ҳалқаи зебоӣ ?

Юсуф чун ин сухан бишунид чандон бигирист ки бетоқат шуд , биФтод ва беҳуш шуд , марди канъонӣ аз он ҳол битарсед бар шутур нишасту роҳи худ пеш гирифт , Юсуф ба ҳуш боз омад , марди рафта буд , дардаш бар дард зиёдат шуд ва андӯҳ фузуд , гуфт бории ман пайғомии додмии буи то он пери пари дардро слўтӣ будӣ , субҳони аллоҳи ин дард бар дард чароу ҳасрат бар ҳасрат аз куҷоу мастро даст задан кӣ раво ? ! оре то ошиқи дили хастаи бидонад ки он бало қазоаст , ҳар чанд на бар вифқи ихтиёр ва ризоаст , сӯхтаро боз сӯхтан кӣ равоаст ? ореи ҳам чунон ки оташи хирқа сӯхта хоҳад то биФрўзд , дарди фироқи дил сӯхта хоҳад то бо вай дар созад .

Он мард бар он шутур нишаста рафт то ба канъон омад , ним шаби бадари савмиъаи ёқӯби расида буд гуфт : ассаломи алейк ё набии аллоҳ , хабарӣ дорам хоҳам ки бигӯям , аз даруни савмиъа овоз омад ки то вақти саҳаргаҳи ман берун оем ки акнӯн дар хизмату тоъат аллоҳам аз сар он наёрам бар хостн ва ба ғайриӣ машғӯл бӯдан , марди онҷои ҳаме буд то вақти саҳар ки ёқӯб берун омад , он марди қисса оғоз кард ва ҳар чаҳ дар кори Юсуфи дида буд боз гуфт , аз фурӯхтани вай бар ман язид ва харидан ба баҳоии гарону тбҷилу ташриф ки аз азизи Миср ва Зулайхо ёфту хабари ёқӯб пурсидан ва гиристану зории вай бар дар он саройу бъоқбт аз ҳуши брФтн ва мегуфт ё набии аллоҳ ва он ғулом бурқаъ дошт ва наме шинохтам ӯро чун ӯро дидам ки биФтод ва беҳуш шуд ман аз бими он ки аз сарои Зулайхои маро маломат ояд бигурехтам ва биёмадам , ёқӯбро он соъати ғаму андӯҳи биФзўд ва бигирист , гуфт : гӯйии он ҷавон ки буд ?

Фарзанди ман буд ки ӯро ба бандагии бФрўхтнд ? ё касе дигар буд ки бар мо шафқати бараду хабар мо пурсед ? он гуҳ дар савмиъа рафту басари вирди хеш боз шуд . Ва пас аз он хабари Юсуф аз кас нишниду раби алъзаҳи хабар Юсуф бигӯаш вай нарасонид то он гуҳ ки бародарон ба Мисри рафтанду хабар вай овараданд . Гуфтаанд ин уқубати он буд ки ёқӯбро канизакӣ буд ва он канизак писарӣ дошт , ёқӯби он писарро бФрўхту модарро боз гирифт , раби алъзаҳи фироқи Юсуф пеш оварад то писари канизаки онҷо ки буд озодӣ наёфт ва бар модар наомад , Юсуф ба ёқӯб нарасед ! бузургон дайн гуфтаанд маъсиятҳо ҳама бигзореду хиради он бузург шимуред , на пайдо ки ғазаби ҳақ дар кадоми маъсият пинҳонаст , ва ба

Қол алнабӣ ( с ) ани аллоҳи таъолӣу тақаддуси ахФии раҳматаи фии алтоъоту ғазабаи фии алмъосӣ , Фأтўои бакули тоъаҳи тнолўои раҳматау аҷтнбўои кули мъсиаҳи тнҷўои ман ғазаба .

«у кзлки мкнои лиўсФи фии алأрз » бародаронро дар кори Юсуфи иродатӣ буду ҳазрати иззатро ҷли ҷалола дар кори ваии иродатӣ , иродати эшон он буд ки ӯро дар хонаи падар тамкин набӯду иродати ҳақи ҷли ҷалолаи он буд ки ӯро дар замини Мисри тамкин буд ва ӯро малики Миср буд , иродати ҳақ бар иродати эшон ғолиб омад , мегуяд ҷли ҷалола : «у аллоҳи ғолиби алии أмраҳ » бародарон ӯро дар чоҳ афканданд то ном ва нишонаш намонад . Раби Алъоламин ӯро баҷоау мамлакати Мисри афканд то дар офоқи маърӯф ва машҳур гардад , бародарон ӯро ба бандагии бФрўхтнд то ғуломи корвонён буд , раби Алъоламин Мисрёнро бандау раҳе вай кард то бар эшон подшоҳу малики рон буд , эшон дар кори Юсуф тадбирӣ карданду раби алъзаҳ тақдирӣ карду тақдири аллоҳ бар тадбири эшон ғолиб омад ки :у аллоҳи ғолиби алии амра , ҳам чунин Зулайхо дар тадбири кор вай шуд , дар роҳи ҷусту ҷӯй вай нишаст чунон ки аллоҳ гуфт : «у роўдтаҳи алтии ҳўи фии байтҳо ан нафса вғлқти алأбўоб »

Ба тадбири башарии дарҳои хилвати хонаи буии фурӯи баст , раби алъзаҳи бтқдири азалӣ дар исмат бар ваии кушод то Зулайхо ҳаме гуфт « ҳяти лак » эй ҳиллами Фонои лаку анати лӣу Юсуф ҳаме гуфт ?фонати лзўҷку анои лрбӣ .