Қавлаи таъолӣ : « أнзли ман алсмоءи моء » ин боз мислӣ дигараст ки аллоҳ таъолӣ зад ҳақу ботилроу имону куфрро , мегуяд : мисли алҳақ фии саботау интифоъи соҳиба бау алботли фии зҳобаҳу қуллаи интифоъи соҳиба ба кмсли моءи мтри анзлаҳи аллоҳи ман алсҳоби ман ҷониби алсмоء , « Фсолти أўдиаҳ » алоўдиаҳи ҷамъи воаду ҳўи алмўзъи алзии исили фӣаи алмоءи бксраҳ , « бақадрҳо » яъне алкбир бақадр кбортаҳу алсғир бақадр сғраҳ . Ва қили бақадрҳо мо қадарҳо мо қадарҳо ман млӣҳо , « Фоҳтмли алсил » алзии ҳдси ман злки алмоء , « збдои робё » эй ъолёу алзбду зри алғлёну хбсаҳ , оби софӣ ки мардумро дар он нафъ буд мисли ҳақасту збд мисл ботиласт ки намояд ва напояд , маънӣ онаст ки ботил агар чаҳ бар зибр ҳақ шавад дар баъзе аҳвол бок нест ки он бинмоанд ва на поеду оқибати саранҷоми ҷузи ҳақроу аҳли онро набӯд . Он гуҳ мислии дигар зад пеш аз онки ин яке тамом шуд гуфт : «у ммои иўқдўни алайҳи фии алнор » қрأи Ҳамзау алксоӣии иўқдўни болёءи ази лои мухотабаҳо ҳно , эй илқўни алҳтби фии алнори таҳтау исбкўнаҳи ман алФлзоти колзҳбу алФзаҳу алрсосу алсФру алнҳос , « абтғоءи ҳиллӣа » эй лобтғоءи ҳиллӣаи ҳўи алзҳбу алФзаҳи итхзи мнҳмои ҳиллӣаи алсиФу алмркбу алдўоаҳу ҳиллӣаи алнсоء , « أўи матоъ » колрсосу алнҳосу алсФри минҳои итхзи алоўонӣ ва мо итмтъ ба фии алҳзру алсФр , « збд мислаи » эй лҳзаҳи алФлзоти азои ағлити збду хбс мисли збди алмоء . Қавла « збд мислаи » мбтдоءу ммои тўқдўни алайҳи хубра , эй ва мисли збди алмоءи збди мо иўқди алайҳ , « кзлки изрби аллоҳ алҳақу алботл » эй мисли алҳақу алботл , « Фأмои алзбд » яъне збди алмоءу хбси алҳдиду алсФру алнҳос , « Физҳби ҷФоء » эй ботиллои ман ҷФأти алқдру аҷФоти азои ғулату ълои збдҳои Фозои скнти лам ибқ манеҳ шайъи ءу бноءи фаъоли ммои ирмӣу итрҳ . Ва қили ҷафои алўодӣу аҷФои азои ншФ , «у أмои мо инФъи аннос » алмоءу алҳлӣу алоўонӣ , « Фимкси фии алأрз » ишрб манеҳ алҳиўону изръ ба Фикўн манеҳ маоши алхлқу интифоъи анноси болҳлӣу аломтъаҳи зоҳир , « кзлки изрби аллоҳи алأмсол » Фмсли алмؤмну эътиқодау нафъи алоямони кмсли ҳозои алмоءи алмнтФъ ба фии наботу ҳаёаи кули шайъи ءу кмсли нафъи алзҳбу алФзаҳу соири алолоти алтии зкрноҳои лонҳои кулҳо тбқии мнтФъои баҳо ва мисли алкоФру куфраи кмсли ҳозои алзбди алзии изҳбу кмсли хбси алҳдид ва мо тхрҷаҳи алнори ман всхи алФзаҳу алзҳби алзии лои интФъ ба . « кзлки изрби аллоҳи алأмсол » эй комаи байни ҳозои бзрби алмисли кзлки ибини аллоҳи соири алмшклот , ӣнҷои сухан тамом шуду мунқатиъи гашт : пас гуфт : « ллзини астҷобўои лрбҳм » яъне вҳдўаҳу сдқўои русула , ҳамонаст ки гуфт : « астҷибўои лрбкм » ҷой дигар гуфт : « ман баъди мо астҷиби ?лаи أҷибўои доъии аллоҳ » . « алҳснӣ » яъне ?лаами алҳёҳу алрзқу тзоъФи алҳсноти фии алднёу алҷнаҳу алрؤиаҳи фии алъқбӣ , «у аллазӣнаи лами истҷибўои ?ла » яъне алмшркин , « луи أни ?лаами мо фии алأрзи ҷмиъо ва мислаи маъаа » эй млкўои амволи алднёу млкўои маъаҳо мислҳо , « лоФтдўо ба » лбзлўаҳи лидФъўои ани анФсҳми азоби аллоҳу тақдираи луи ани ?лаами мо фии аларзи ҷмиъо ва мислаи маъаа . Ва қили алФдоءи лоФтдўо ба , ҷои дигари азин кушода тар гуфт : « лиФтдўо ба ман азоби явми алқёмаҳи мо тақаббул манеҳам » , « أўлӣки ?лаами сӯъи алҳсоб » яъне алмноқшаҳ ва ман нўқши алҳсоби ҳлк . Ва қили сӯъи алҳсоби алзии маъааи алтўбиху алтқриъ . Қоли фарқад : қоли лии иброҳӣм ё фарқади أи тдрии мо сӯъи алҳсоб ? қиллати ло , қоли ани иҳосби алъбди бзнбаҳи каллаи лои иғФр ?ла манеҳ шайъи ء , «у мأўоҳми ҷаҳаннам » эй мрҷъҳми илои алнор , «у бӣси алмҳод » алмстқри ҷаҳаннам .
Қавла : « أи Фмни иълми أнмои أнзли إлик » ин оят дар шаъни Ҳамза фурӯ омаду бӯи ҷаҳл ,у Ҳамзаи мардӣ буд маҳиб бо ҳишмат ва бо қӯту Қурайш ӯро азим ҳурмат доштандӣ ва аз бтшу бأси ваии ҳросидндӣ ва то дар ҷоҳилият будӣ пайвастаи ҳимояту риояти расӯли худо ( с ) кардӣ ва ӯро дӯст доштӣ ва аз бими ваии касро Зуҳра набӯдӣ ки расӯлро рнҷонидӣ , вақте бсиди рафта буд , бӯи ҷаҳл фурсат ёфт бо ҷамъии куффори Маккаи қасди расӯл худоӣ карданд ва ӯро брнҷониднд , Ҳамзаи он соъат дар он саҳро аз паии оҳӯе ҳаме ронад , оҳӯ рӯй бо вай кард бзбонӣ фасеҳ гуфт эй Ҳамзаи туро шуғлӣ ҳаст аз сайди ман муҳимтару аввалитар Ҳамза чун он сухан бишунид ӯро аҷаб омад Аннан боз гирифт рӯй бимика ниҳод , ҳануз дар Макка нарафта буд ки тақозои дидори ҷамоли Муҳамади арабӣ ногоҳ аз даруни дили ваии сари барзад , оташи меҳри вай забона зад , бо худ ҳаме гуфт кошки Муҳамад ( с )ро бдидмӣ , набояд ки душманӣ бар вай зафар ёфта бошад ?
Дарин андеша буд ки канизаки вай пеш омад гуфт ё Сайидии хабари надорӣ ки бӯи ҷаҳли лъин бо Муҳамад ( с ) чаҳ кард ? ! чун донист ки ту бсиди беруни рафтае аз бтшу қаҳри ту эмин гашта рафту Муҳамадро брнҷонид ва захм кард ва носазо гуфт , Ҳамза гуфту маро низ кории аҷиб пеш омад оҳӯе бо ман сухан чунин гуфту маро дар кори Муҳамад ( с ) басиратии тамоми ҳосили гашт ! ! ҳам чунон хашм олуд баргашту бӯи ҷаҳлро талаб кард , ӯро дид бо ҷамоатии Қурайши гирди омада , чун Ҳамзаро аз давр бидиданд он ҷамъ аз бими вай мутафарриқ шуданд ва ҳар яке гурехтанро гӯша Эй гирифт , бӯи ҷаҳл танҳо бимонад , Ҳамза гуфт эй номарди ҳеҷ кас , туро бо Муҳамад ( с ) чаҳ кораст ва бо вай чаҳ ҳисоби дорӣ ки ӯро ранҷонеу турои худ чаҳ Зуҳраи он буд ки бгўшаҳи чашми бадви бознигарӣ , ин ҳаме гуяду камон бар сари вай ҳаме занад то ҷароҳатҳо дар вай падед кард , пас Ҳамза аз ваии бози гашту бахона хадиҷа омад .
Расӯли худоӣ ( с ) чун вайро бидон сифат дид донист ки Ҳамза на худ омад ки ӯро овардаанд ва аз ҷоми ҳидоят ӯро шарбатӣ додаанд , гуфт ё ъам чаҳ ғами хурӣ аз онки бӯи ҷаҳли марои бузад , ман аз он андӯҳгин нааму бонки бӯи ҷаҳли маро мукофот кардӣ шод наам шодии ман бчизии дигар буд , Ҳамза гуфт ё Муҳамади шодии ту дар чаҳ бошад то ман ҳамон кунам , расӯли худо ( с ) гуфт шодии ман дар он буд ки ту гӯйӣ : « лои илоҳи алои аллоҳи Муҳамади расӯли аллоҳ » Ҳамза дар соъати калима шаҳодат бигуфт ва мусулмон шуд , дилҳои мусулмонони босаломи Ҳамзаи қавии гашт .
Раби Алъоламин дар шаъни эшон оят фиристод ки « أи Фмни иълми أнмои أнзли إлики ман рбк алҳақ » ин Ҳамзааст , « кмни ҳўи أъмӣ » ин бӯ ҷаҳласт , мегуяд касе ки донад ки онч бтў доданд аз номау пайғом ростасту дуруст , чун баробар буд бо касе ки нобӣнои дил буд ҳеҷ фаро ҳақ набинаду дрнёбд , он гуҳ гуфт : « إнмои итзкри أўлўои алأлбоб » панд касе пазирад ки хирад дорад , ҳақ касе бинад ки басират дорад .
« аллазӣнаи иўФўни бъҳди аллоҳу лои инқзўни алмисоқ » ин тафсир « аўлўои алолбоб »аст , мегуяд аҳдӣ ки карданду паймонӣ ки бастанд , рӯзи мисоқи бўФоءи он аҳд боз омаданд ва ҳеҷ нақз накарданд . Ва гуфтаанд вФоء аҳд онаст ки амр ва наҳй ки эшонро илзом карданд дар китоби худоу суннати Мустафо биҷой овараданд ва ҳеҷ хилоф накарданд .
Ва қили ӯҳдаи ани итоъи Флои иъсӣу ани изкри Флои инсӣу ани ишкри Флои икФру ироҷъи болтўбаҳ ва алмъзраҳ ъанд алмъсиаҳ . Қтодаҳ гуфт раби алъзаҳ дар ҳеҷ гуноҳи он маболиғати нанамуда ки дар нақз аҳд намӯда ки дар қуръони бист ваанд ҷойгаҳ онаст ки бўФоء аҳд мефармоед ва аз нақзи он бим медиҳад .
«у аллазӣнаи ислўни мо أмри аллоҳ ба أни иўсл » қили ҳўи насраи алмؤмнин . Ва қили салаи Муҳамад ( с )у қили алоямони бҷмиъи алонбёءи ман ғайри тафреқи бинҳми фии алнбўаҳ . Ва қили ани иўсли алзкоаҳи болслоаҳу алслоаҳи болсёму алсёми болҳҷу алъамали болқўл ,у аксари алмФсрини алии анаи алрҳми амри аллоҳи бслтҳо ва наҳй ани қтиътҳо
Қол алнабӣ ( с ) : « аъҷли алхири сўобои салаи алрҳму асраъи алшри ъқобои албғӣу ямини алсбри тдъи алдёри блоқъ » .
Ва ани абди аллоҳи бен Амри қол : ман атқии рабау васл раҳма насӣ ءи ?лаи фии умрау асарии молау аҳбаҳи аҳла . Ва фии алтўриаҳ ё бен одами атқи рбк ва бар волдику сл рҳмкамад лаки фии ъмрку аисри лаки исрку асрФи ънки ъсрк , «у ихшўни рбҳм » иъзмўнаҳу ихоФўни азоба , «у ихоФўни сӯъи алҳсоб » эй ихоФўни ани лои тғФри сиӣотҳму лои тақаббули ҳснотҳм . Ва қил « сӯъи алҳсоб » шудаи алъзобу алҳсоби алҷзоءу аътоءи алостҳқоқ .
«у аллазӣнаи сбрўо » яъне алии тоъаҳи аллоҳ . Ва қили алии алмрозӣу алмсоӣбу алҳўодс , « абтғоءи ваҷҳи рбҳм » эй талаби рзоءи аллоҳу таъзима , «у أқомўои алслоаҳ » алмФрўзаҳ , «у أнФқўои ммои рзқноҳми сароу ълониаҳ » яъне алзкоаҳ , «у идрؤни болҳснаҳи алсиӣаҳ » эй идФъўни болтўбаҳи алмъсиаҳу болслаҳи алҷФўаҳу болсФҳи алсФаҳу болсдқаҳи алъзоб ,у фии алхбр : атбъи алсиӣаҳи алҳасанаи тмҳҳо .
Ва қоли маози бен ҷабал ё расӯли аллоҳи аўснӣ , қол : « азои амалати сиӣаҳи Фоъмли биҷунбҳо ҳасанаи тмҳҳои алсри болсру алълониаҳи болълониаҳ » .
Қоли абди аллоҳи бен алмборки ҳзаҳи смонии хилоли масираи илои смониаҳи абвоби алҷнаҳ . Ва қоли абӯи бикри алўроқи ҳзаҳи смониаҳи ҷасури Фмни ?ераади алқрбаҳи ман аллоҳу алотсол ба ъбрҳо , « أўлӣки ?лаами уқбои ?илдор » яъне алъоқбаҳи алҳасана , эй аъқбҳми аллоҳи алҷнаҳи ман аъмолҳми алсолҳаҳи фии алднё , эй оқибаи дунёи ҳам ?лаами лои алайҳиму уқбои алшии ءи мунтаҳоа . Ва қили канти ?лаами баъди дори алднё .
« ҷиноти адан » Фҳии бадали ман уқбои ?илдор , « ҷиноти адан » эй дори иқома , « идхлўнҳо » қрأи ибни касӣру абӯи Амри идхлўнҳои бзми алёءу фатҳ алхоء мегуяд дар оранди эшонро дар он биҳиштҳо ҳамеша , « ва ман сулҳ » эй ҳам ва ман сулҳ , « ман обоӣҳму أзўоҷҳм » ҷамъи завҷу алмрод ба алзўҷаҳ , «у зрётҳм » аўлодҳму авлоди аўлодҳми ман кон солҳо манеҳам всФҳми болслоҳи лиълми ани муҷарради алсбби лои иғнӣ .
Ва қили алслоҳҳо ҳнои алоямон , «у алмлоӣкаҳи идхлўни алайҳими ман кули боб » болтҳиаҳу ассаломи ткрмаҳи ман аллоҳи ?лаам .
« саломи алайкум » эй иқўлўни саломи алайкум « бмои сбртм » яъне бадали сбркми фии алднёу мқосоаҳи алблоءи Фолднёи блоءи кулҳо , « Фнъми уқбои ?илдор » ин уқбо ҳамонаст ки онҷо гуфт : «у алъоқбаҳи ллмтқин » эй нъми оқибаи алъамали фии дори алднёи алҷнаҳи қоли мақотили идхлўни алайҳими фии миқдори явму лайлаи ман айёми алднёи сулси кароти мъҳми алҳдоёу алтҳФи иқўлўни саломи алайкуми бмои сбртм . Рӯй ани инси бен молики анаи телаи ҳзаҳи алоиаҳ : ҷиноти адани илои қавлаи Фнъми уқбои ?илдор , сами қоли анаи хаймаи ман дар мҷўФи тӯлҳо фии алҳўоء сутун мело , лӣси фӣҳо сдъу васли фии кули зовияи минҳои аҳлу лҳои арбаъаи олоФи мисроъи ман зҳб , иқўми алии кули боби сбъўни алФои ман алмлоӣкаҳи ман кул малик манеҳам ҳадяи ман арраҳмони лӣси маъаи соҳибаи мислҳо , лои идхлўни алои бознаҳи бинҳму байнаи ҳиҷобу ани абди аллоҳи бен Амри қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ҳилли тдрўни аввали ман идхли алҷнаҳи ман халқи аллоҳ ? қолўои аллоҳу расӯлаи аълам , қоли алмҳоҷрўни аллазӣнаи исди баҳами алсғўру итқии баҳами алмкораҳи имўти аҳдҳму ҳоҷатаи фӣ нафса лои исттиъи лҳои қзоءи Фиқўли аллоҳи лмни ишоءи ман млоӣктаҳи аӣтўҳми Фҳиўҳми Фтأтиҳми алмлоӣкаҳи Фидхлўни алайҳими ман кули боби саломи алайкуми бмои сбртми Фнъми уқбои ?илдор .
Ва кон алнабӣ ( с ) иأтии қубӯри алшҳдоءи алии раъси кули ҳавли Фиқўли ассаломи алайкуми бмои сбртми Фнъми уқбои ?илдор ,у абӯи бикру Амри Усмони разии аллоҳи анҳуам «у аллазӣнаи инқзўни аҳди аллоҳ » эй ихолФўни амри аллоҳ , « ман баъди мисоқа » эй ман баъди мо всқўои алии анФсҳми ллаҳи ани иъмлўои бмои аҳди илайҳаму алмисоқи мФъоли ман алўсоқаҳу ҳўи кули ақди акди бимин , «у иқтъўни мо أмри аллоҳ ба أни иўсл » муроди бойени слт раҳмаст ки банӣ Исроил банӣ аъмом Мустафо буданд ки эшон валад исҳоқ буданду Мустафо ( с ) аз авлоди Исмоил буду буи имон наёварданд ва раҳм буриданд .
Қол алнабӣ ( с ) : « азои лами темаши илои зии рҳмки брҷлку лами тътаҳи ман молики Фқди қтътаҳ » , «у иФсдўни фии алأрз » болкФру алзлм , « أўлӣки ?лаами аллънаҳ » эй албъди ман алрҳмаҳ , «у ?лаами сӯъи ?илдор » азоби алохраҳ .
« аллоҳи ибсти алрзқ » эй иўсъ , « лмни ишоءу иқдр » эйу изиқи алии ман ишоءи ҳўи Алъолами болослҳи лхлқаҳ .
Лобни лнкк :
Қади вақфи алъқли фии ҳқиқаҳи зо
ё Флкои дори болнзолу болҷаҳ
ли ило кам тдўр ё хрФ
Фъоқли мо ибли анмлаҳ
Ва ҷоҳили болидин иғтрФ
Фмои алии зимни амраи нқФ
«у Фрҳўои болҳёҳи алднё » рзўои баҳоу зҳдўои фии алохраҳ , « ва мо алҳёҳи алднёи фии алохраҳи إлои матоъ » мтъаҳу блғаҳи лои тдўм .
«у иқўли аллазӣнаи кФрўои луи лои أнзли алайҳи ояи ман раба » ҳзаҳи алоиаҳи ткўни вҳёи комаи сأлаҳи аҳли алкитоби ани инзли алайҳими ктобои ман алсмоءу ткўни муъҷизаи комаи сأлтаҳи Қурайши ани иأтии болмлоӣкаҳи қбило ӯ икўни лаки байти ман зхрФ ӯ ҳнаҳ ӯ канз ӯ иأтиҳми болмўтии аҳёء , « қул إни аллоҳи изли ман ишоء » боқтроҳи алоёти баъди зуҳӯри алмъҷзот , «у иҳдии إлиаҳи ман أноб » эй ман омну тобу рҷъи илайҳи бқлбаҳ ,у алмънии қул ё Муҳамади ллзини тлбўои алоиаҳи лиؤмнўои лӣси ҳдоиаҳи ман аҳтдии бнзўли алоиаҳу лозлоли ман зли бтрки инзолҳо локини злки илои машйаи аллоҳи Фмни шоءи азлаҳи Флои инФъаҳи алоёт ва ман шоءи вифқаи ллоимони Фоҳтдӣу ҳзаҳи алоиаҳи ҳаҷаи алии алмътзлаҳу алқдриаҳи возеҳа .