Қавлаи таъолӣ : « қолати рслҳми أи фии аллоҳи шак » яъне أи фии тавҳиди аллоҳи шак , ин ояти ҷавоби коФронст ки мегуфтанд : « إнои лФии шаки ммои тдъўннои إлиаҳи мриб »у истифҳом бмънӣ инкораст эй лои тшкўои фии вуҷӯди аллоҳу ваҳдониятаи субҳонаи Фқди дили алии тавҳидау вуҷӯдау қудратаи халқи алсмоўоту аларз .
Ибтидо мегуяд дар ҳастӣу яктое ва бе ҳамтои аллоҳ дар гумон мабошед ва яқин донед ки ӯст ягонаи худованд беназир ва бе монанди , офаридагори осмону замин , чун медонед бегумон ки офаридагор коинот ӯст , пас бегумон бидонед ки маъбуд ва худованд ӯст , « идъўкм » илои алоямону тоъаҳи алрсли ибъсаҳи аёнои аликм « лиғФри лаками ман знўбкм » азои омнтм ба , ман зёдтст яъне лиғФри лаками знўбкм , ва раво бошад ки ман табъиз бошад яъне мо салафи ман знўбкм , «у иؤхркми إлии أҷли мсмӣ » эй илои мунтаҳии оҷолкми алзии саммии лаками Флои иأхзкми болъзобу алҳлоки комаи ахз ба ман куфри қблкм , « қолўо » эй алқўм , « إни أнтми إлои башари мслно » фии алсўраҳу алҳиӣаҳу лстми бмлоӣкаҳи тҳбўни сднои ани ибодаи алосноми алтии кони иъбдҳои обоؤно « Фأтўнои бслтони мубин » ҳаҷаи возеҳаи итиқни баҳои анкми мҳқўни фии дъўокм .
« қолати ?лаами рслҳм » сдқтми фии қўлкми анои башари мслкму локини ман аллоҳи ълинои болнбўаҳу алрсолаҳу комаи ман ълино : « Ямани алии ман ишоءи ман ибода » , « ва мо кони лнои أни нأтикми бслтон » ин ҷавоб эшонаст ки гуфтанд : « Фأтўнои бслтони мубин » .
Ақтроҳ оёт карданд берун аз он мӯъҷизҳо ки бо эшон буд ва намуданд , « ва мо кони лнои أни нأтикми бслтон » эй лои итотии лнои ани нأтикми болҳҷаҳи алтии тлбтмўҳо , « إлои бإзни аллоҳ » эй бомари аллоҳи лнои бзлк , «у алии аллоҳи Флитўкли алмؤмнўн » ман кони ириди атбоъ алҳақ ази ақоми алдлили ?фонаи итўкли алии аллоҳу ирзии бмои иътиаҳу лои иъонди боқтроҳи алоёт .
« ва мо лно أло натаваккул алии аллоҳ » эй лои узри лнои ани тркнои алтўкли алайҳ , «у қади ҳдонои сблно » аршднои ллоимону рзқнои алнбўаҳ , «у лнсбрни алии мо озитмўно » ҷавоби қисми мзмри ҳлФўои алии алсбри алии азоҳму ани лои имскўои ани дъоӣҳм , «у алии аллоҳи Флитўкли алмтўклўн » ириди фии сбрнои алии азокм ,у алтўкли алии аллоҳи тафвизи аламри илайҳу алтслими ?ла .
«у қоли аллазӣнаи кФрўои лрслҳми лнхрҷнкми ман أрзно » эй ҳлФи алкоФрўн .
Ва қолўои лнхрҷнкм ва ман омни мъкми ман байни азҳрно ва ман блодно , « أўи лтъўдни фии млтно » эй алои ани трҷъўои ани дъўткми ҳзаҳу тъўдўои илои ибодаи алосному лами ткни алрсли алии млтҳми қт ҳатто иъўдўои фӣҳоу қади мзии ҳозои фии алоъроФ , « Фأўҳии إлиҳми рбҳм » эй комаи ҳлФи алкФори алии ихроҷи алрслу алмؤмнини ман блодҳми алои ани иъўдўои илои динҳми кзлки ақсми аллоҳи ъзу ҷлу аўҳӣ ба илои алрсли анаи иҳлки алкоФрину иўрсҳми дёрҳму амўолҳми Фонҷзи ваъдаи Фзлки қавла : «у лнскннкми алأрзи ман бъдҳми злк » эй злки алоҳлоку алоскон , « лмни хоФи мақомӣ » эй мақомаи байни ядии ллҳсоби ФозоФи мақоми алъбди ило нафса лонаи иқимаҳи фӣаи комаи тқўли ндмти алии зрбк эй зарбии аёку сррти брؤитк эй брؤитии аёк ,у қади қоли аллоҳи субҳона : «у тҷълўни рзқкм » эй ризқии аёкм . Ва гуфтаанд ин хавфи бмънӣ илмаст кқўлаҳ : « Фإн хуфтам أлои иқимои ҳудӯди аллоҳ » эй ълмтм . Ҷой дигар гуфт : « Фхшинои أни ирҳқҳмо » эй ълмно , феълии ҳозои алмънӣ : « злки лмни хоФи мақомӣ » эй злки лмни илму сидқи болмқоми байни ядӣу сидқу идӣ . Ва қили маъноаи злки лмни илми қиёмии алайҳу ҳифзии асбоба , ман қавла : « أи Фмни ҳўи қоими алии кули нафаси бмои касбат » «у хоФи ваъид » эй мо аўъдти ман алъзоб .
«у астФтҳўо » қавмӣ гуфтанд ин замир кофаронасту астФтоҳи эшон азоб хостанаст ки мегуфтанд : « Фأмтри ълинои ҳаҷҷораи ман алсмоءи аҷҷали лнои қтнои аӣтнои бмои тъднои аӣтнои бъзоби أлим » . Қавмӣ гуфтанд замир пайғомбаронасту астФтоҳи эшон фатҳ хостанасту нусрат бар кофарон ,у раби алъзаҳ иҷобат карду пайғомбаронроу мусулмононро бар кофарон нусрат дод чунонк гуфт : « إнои лннсри рслнои кони ҳқои ълинои насри алмؤмнини إни ҷнднои ?лаами алғолбўн » . «у хоби кул ҷаббор анед » эй хоби мо ?ерааду лами идрки мо тмнӣ ,у алҷбори алъолии алмткбри алии аллоҳу ҳўи сафаи зми фии алмхлўқину ҳўи алзии лои ирии лоҳди алайҳи ҳқо , тқўли аҷбри Фҳўи ҷаббор ва мислаи адрки Фҳўи дроку ҳўи қалил ,у аллоҳи ъзу ҷли ҷаббори ҷабри алъбоди алии мо арӣу қади сабақи шарҳа ,у алъниди алмъонди алмҷонби ллҳқи алзии иأбии ани иқўли лои илоҳи алои аллоҳ . Иқол ъанд ънодо эй адли ани алқсд ва арақ ъанд лои ирқии дамаи конаи харҷи ани алмътод .
Қоли ибни аббоси канти алрслу алмؤмнўни истзъФҳми қўмҳму иқҳрўнҳму икзбўнҳму идъўнҳми илои ани иъўдўои фии млтҳми Фобии аллоҳи лрслаҳу алмؤмнини ани иъўдўои фии млаҳи алкФри Фомрҳми ани итўклўои алии аллоҳу амрҳми ани истФтҳўои алии алҷбобраҳу ваъдаами ани искнҳми аларзи ман бъдҳми Фонҷзи аллоҳи ?лаами мо ваъдаам ,у астФтҳўои комаи амрҳми аллоҳи ани истФтҳўо , «у хоби кул ҷаббор анед » рӯй абӯи Саиди алхдрии қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : исири ънқи ман ҷаҳаннами явми алқёмаҳи Фиқўли ании амрати бслс . Бакул ҷаббор анед , ва ман ҷаъли маъаи аллоҳи ?илҳо охир ва ман қатл наФасо бғири нафас . Ва фии рўоиаҳи ахрии вклти бслс : бакул ҷаббор анед ,у бакули ман дуои маъаи аллоҳи ?илҳо охир . Ва болмсўрин .
Қавла : « ман вроӣаҳи ҷаҳаннам » эй эмомау қдомаҳи ҷаҳаннами Фҳўи ирдҳои комаи иқол : аламути ман вроӣк . Ва қили ман вроӣаҳ эй ман вроءи ҳаёта яъне баъди мўтаҳи ҷаҳаннаму аласли фӣаи ани кули ман вории ънки шиӣои ман халаф ӯ қдоми Фҳўи вроку қили ман вроءи мо ҳўи фӣаи ҷаҳаннам эй ттлўаҳи комаи тқўли ллрҷли ман вроءи ҳозои мо тҳб эй итлўаҳ , «у исқии ман моء садед » Фолсдиди бадали ман алмоءу лӣси сафаи ?ла , эй исқии алсдиди макони алмоءи конаи қол : « ҷаъли моؤаҳи сдидо »у саммии моءи лмиъаҳ , комаи қили ллмнии моءу ллдмъи моءу лисои болмоءу иҷўзи ани икўни алии алтшбиаҳ эй исқии моء кона садед ,у ҳўи мо исили ман алҷрҳ мхтлто боладаму алқиҳ . Қоли қтодаҳи ҳўи мо ихрҷи ман ҷилди алкоФру лаҳма . Ва қоли алрбиъи бен инси ҳўи ғассолаи аҳли алнору злки ман фурӯҷи алзноаҳу ҷаззи ани икўни алсдиди всФои ллмоءи Фикўни алмънии ман моء садед , исди ани шурбаи лкроҳаҳи мазоқа .
« итҷръаҳ » итҳсоаҳу ишрбаҳи ҷуръаи ҷуръаи лмрортаҳу ҳарората , «у лои икоди исиғаҳ » эй исиғаҳи баъди абтоء , тқўли соғи алшроби исўғи сўғои азои ҷаззи алҳлқу васли илои алҷўФ ,у қили лои исўғи фии ҳалқаи бали иғс ба Фитўл ба азоба .
Рӯй абӯи эмомаи қол алнабӣ ( с ) иқрби илайҳи Фиткрҳаҳи Фозо аднӣ манеҳ шӯии виҷҳау вақъати фурӯаи раъсаи Фозои шурбаи қатъи амъоӣаҳ ҳатто ихрҷи ман дбраҳ .
Иқўли аллоҳи ъзу ҷл : «у сқўои моءи ҳмимои Фқтъи أмъоءҳм »у қол : « ишўии алўҷўаҳи бӣси алшроб » .
Ва қоли ибни аббоси фии ҷаҳаннами аўдиаҳи тҷрии фии тлк алоўдиаҳ садед аҳли алнори қиҳҳму дмоؤҳми Фисқўни ман злки алсдид . Риҳаҳи антни ман кули қзраҳ , «у иأтиаҳи аламути ман кули макон » ман бадана ҳатто ман атроф шеъра мегуяд аз ҳар миқдори растангоҳи мӯӣ дардӣ мебинад ки аз чунон дард зинда мерад ва ӯ аз он намирад . Қоли ибни ҷриҳи иълқ нафса ъанд ҳнҷртаҳи Флои тхрҷи ман фӣаи Фимўту лои трҷъи илои маконҳо ман ҷўФаҳи ФтнФъаҳи алҳёҳ , назираи қавла : « лои имўти фӣҳоу лои яҳё » , « ва ман вроӣаҳи азоби ғализ » эй ва ман баъди злки ҳабси алонФосу давоми алъзобу алхлўди фии алнор , назираи қавла : « здноҳми ъзобои фавқи алъзоб » .
« мисли аллазӣнаи кФрўо » фӣаи тақдиму таъхир , тақдира мисли аъмоли аллазӣнаи кФрўо , кқўлаҳ : « алзии أҳсни кули шайъи ءи халқа » эй аҳсани халқи кули шайъи ء , «у явми алқёмаҳтарӣ аллазӣнаи кзбўои алии аллоҳи вҷўҳҳми мсўдаҳ » яънетарӣ вуҷӯҳи аллазӣнаи кзбўои алии аллоҳи мсўдаҳ ,у қили фӣаи азмор эй Фимои анзли аллоҳ « мисли аллазӣнаи кФрўои брбҳм » сами абтдأи Фқол : « أъмолҳми крмод »у қили алмисли зиёдау тақдира : аллазӣнаи кФрўои брбҳми аъмолҳми крмоди аштдт ба алриҳ . Ва фии қроءаҳи нофеъ : аштдт ба алрёҳ , « фии явми ъосФ » васфи алиўми болмъсўФу ҳўи ман сафаи алриҳи лони алриҳи ткўни фӣаи комаи иқоли явми бораду ҳори лони албрду алҳри икўнони фӣау кзлки иқоли нҳораҳи соӣму лайлаи қоим эй ҳўи соӣму қоими фӣа , Фкзлки явми ъосФ эй риҳаҳи ъосФаҳ , « лои иқдрўни ммои ксбўои алии шайъи ء » фӣаи қавлон : аҳдҳмои ҳаии аъмолҳми алтии ксбўҳои ман алхироти колсдқоту салаи алрҳму бноءи алқнотиру соири абвоби албри лони алкФри мҳбт ,у ассонии ҳаии аъмолҳми алтии ъмлўҳои ллосном ,у маънии алоиаҳи ани аъмоли алкФори тсири ҳбоءи мнсўрои Фтбтли бутлони рмоди ҳсли фии ъроءи ҳбт ба алрёҳи Фбддтаҳу мзқтаҳи Фсиртаҳи бҳиси лои ирӣу лои интФъ ба , « злки ҳўи алзлоли албъид » эй мо всФнои ҳўи алзлоли ани алқсди албъиди ани алршод . Ва қили злки ҳўи алхсрони алкбири залоли аъмолҳму зҳобҳо .
« أи ламтар » эй ?илами тааллум , « أни аллоҳи халқи алсмоўоту алأрз » эй қул лкл воҳид манеҳам ,у қили улхитоби ллнбӣу алмрод ба ғайра . Қрأи Ҳамзау алӣ : « холиқи алсмоўоту аларз » болозоФаҳу алмънии Фиҳмои сўоء , « болҳқ » эй бқўлаҳ алҳақ : кун комаи қол , «у явм иқўл кун Фикўни қавла алҳақ » . Ва қили болҳқ эй лами ихлқҳмои ботиллоу анмои хлқҳмои ломри азим , « إни ишأи изҳбкм » ани аларз , «у иأти бхлқи ҷадид » сўокм ,у қили ҳўи хитоби лоҳли Маккае ани ишأи имткму ихлқ ғайрикам ман ҳўи амслу атўъи ?лаи мнкм .
« ва мо злки алии аллоҳи бъзиз » мумтанеъи бали саҳли алайҳи исиру маънии алоиаҳи ани ман қадари алии халқи алсмоўоту аларзи лои исъби алайҳи иъодаи ман кони ҳаёи ФФнӣ .
«у брзўо » эй зҳрўои ман қбўрҳми Фсорўои илои албрози ман аларзу албрози алсҳроءи лзҳўрҳои ҳозои кқўлаҳи ъзу ҷл : « иўмҳми борзўн » , « ллаҳ » яъне лдъўаҳи аллоҳи аёҳми ман қбўрҳм , кқўлаҳ : « ?лаи дъўаҳ алҳақ явми идъўкми явми идъи алдоъ » . Брзўои блФз мозӣ гуфту маънӣ мстқбласт ки ин бурузи баъд аз Фноء дунё хоҳад буд бқёмт мегуяд халқи базмин маҳшар баҳам оянду тобеъу матбӯъ бар ҳам расанд , « Фқоли алзъФоء » ҷамъи заъиф эй заъифи алрأӣу алтдбир ва ҳам алсФлаҳу алтобъўн , « ллзини асткбрўо » яъне аллазӣнаи тлбўои алкбру алкбри рафъи алнФси фавқи алқдр ва ҳам алрؤсоءу алсодаҳи алмтбўъўн , пас аз онки тобеъу матбӯъи аҳли залолати бъзоби расиданд , пас равону камӣнон бо меҳтарону пеши равон худ гӯйанд : « إнои кнои лаками тбъо » ҷамъи тобеъ мисли ҳорсу ҳрсу росиду расаду нофару нафар , « Фҳли أнтми мғнўни ъно » эй ҳилли тқдрўни ани тдФъўои ънои шиӣои ммои нҳни фӣаи бсрФаҳи ъно ӯ бҳмлаҳу ан қул гӯйанд мо пас рӯй шумо кардему фармон шумо барадем ҳеҷ тавонед ки имрӯзи азин азоб ки бар мости чизеи бгрдонид ва бакоҳед аз мо ё худ бурдоред ? ! он мустакбирону пеши равон ҷавоб диҳанд : « луи ҳдонои аллоҳи лҳдинокм » эй ахтрнои лаками мо ахтрноаҳи лонФсноу кнои ҳсбнои анои рошдўни мршдўну локини зллно Фозллнокм гӯйанд мо шуморо он намудем ки худ доштем ва он фармудем ки худ кардем , пиндоштем ки худ роҳ барем ва шуморо роҳи нмоӣим , надонистем ки худ бероҳ будем ва шуморо бероҳ кардем , агар аллоҳи моро роҳ савоб намӯдӣ мо низ роҳи савоб бшмо намудемӣ то ҳам моро аз азоби наҷот будӣ ва ҳам шуморо , он гуҳ дар миёни оташу азоб бо якдигар гӯйанд роҳ мо онаст ки сабр кунем магар фараҷ ояд ки дар дунё ҳар ки сабр кард фараҷ дид , панҷсад сол дар он азоб сабр кунанд ва эшонро сабр бакор наёяд ва суд надорад , он гуҳи ҷазаъ дар гиранд ва гӯйанд ҷазаъ кунем магар бар мо раҳмат кунанд , панҷсад соли ҷазаъ ҳаме кунанду касро бар эшон раҳмат наёяд , он гуҳ навмед шаванд ва гӯйанд : « сўоءи ълинои أи ҷзънои أми сбрнои мо лнои ман мҳис » мҳрбу муъаддили ани алъзобу алҳиси алъдўли алии ҷҳаҳи алФрор , иқоли вақъи фалони фии ҳиси биси азои вақъи Фимои лои иқдри ан итхлс манеҳ .
«у қоли алшитон » яъне Иблис , « лмои қзии алأмр » Фрғи ман аламр эй ман алҳсобу дахли аҳли алҷнаҳи алҷнаҳу аҳли алнори алнор , чун кори халқ дар қиёмат бар гзордаҳ ояду фаслу қазо тамом шавад , биҳиштёни ббҳшти фурӯи омадау дӯзахёни ботши расида , кофарон рӯй боблис ниҳанд ва ӯро сарзаниш кунанд ки ту моро бойени рӯзи бади афкандӣ ки дар дунёи моро роҳ каж намӯдӣ , он гуҳи Иблисро дар миёни оташ минбарӣ ниҳанд бони минбар бар шавад ва эшонро ҷавоб диҳад , гуяд ё аҳли алнор : « إни аллоҳи въдкми въд алҳақ » эй дӯзахён бидонед ки аллоҳи шуморо дар дунёи ваъда Эй дод ки ин рӯзи растохезу биҳишту дӯзаху савобу уқоб бӯданӣаст , он ваъдае буд росту дурусти аллоҳи ваъдаи худ рост карду сазоӣ ҳар кас дод , «у въдткми ФأхлФткм » ва ман шуморо ваъдае дурӯғ додам ки растохезу биҳишт ва дӯзах нахоҳад буд ва шуморо гуфтам ки дар куфр ва маъсият наҷотаст , онч гуфтам ботил буду онч ваъда додам хилофи он буд , « ва мо кони лии алайкуми ман султон » ин султони бмънӣ маликасту қаҳр яъне мо кони лии алайкуми ман малики Фоқҳр кам алии алшрк , ҳам чунон ки дар сӯра алсоФот гуфт : « ва мо кони лнои алайкуми ман султон » эй ман малики Фнқҳр кам алии алшрк , беруни азин дар ҳамаи қуръони султон бмънӣ ҳуҷҷатасту бурҳон .
Иблис гуяд маро бар шумо дасти рисӣ ва туоне набӯд бончи шуморо фармудам ва бар он хондам ва на шуморо бқҳру ғалаба бар он доштам ки марои худ он қаҳру ғалаба ва имкон набӯд , беш аз он нест ки шуморо даъватӣ кардаму васваса Эй ангехтам ва шумо даъвати ман посух кардеду боҷобт мсорът намудед , « إлои أни дъўткм » астсноءи мунқатиъ эй локини дъўткми болўсоўс , « Фостҷбтми лӣ » асрътми иҷобатӣ , « Флои тлўмўнӣу лўмўои أнФскм » ази тбътмўнии лои бҳҷаҳу бурҳону лои тасаллуту ғалабаи маро маломат макунед маломат худ кунеду гуноҳи сӯй худ наед ки даъвати ман беҳуҷҷатӣу бурҳонӣ иҷобат кардед баъд аз он ки адовати ман бо худ шинохта будед ,у раби алъзаҳ бо шумо гуфта : « лои иФтннкми алшитони комаи أхрҷи أбўикми ман алҷнаҳ » , « мо أнои бмсрхкм » Фохрҷкми ман алнор , « ва мо أнтми бмсрхӣ » Фтхрҷўнии минҳо , имрӯз на ман шуморо бакор оем на шумо маро бакор ойед , на ман шуморо фарёди рас ва на шумо марои фарёди рас . Ҷой дигар гуфт : « Флои срихи ?лааму лои ҳам инқзўн » эй лои мғиси ?лааму лои ғиос , эшонро худ фарёд рас нест дар оташ ва растгорӣ нест аз оташ . Ҷой дигар гуфт : « ва ҳам истрхўни фӣҳо » , фарёд ҳаме хонанду каси эшонро фарёд нарасад .
. . . « ва мо أнтми бмсрхӣ » бксри алёءи қрأаҳи Ҳамза ,у қрأи албоқўни бФтҳи алёء ,у ваҷҳи алксри ани аласли мсрхинии Фзҳбти алнўни лоҷли алозоФаҳу адғмти ёءи алҷмоъаҳи фии ёءи алозоФаҳу ҳаракати болксри лолтқоءи алсокнин ва ман фатҳҳо ради илои ҳаракатаи алтии канти ?лау ҳаии ахФи алҳркот , қавла : « إнии куфрати бмои أшрктмўн » эй бошроккм Аёӣ маъаи аллоҳи субҳонаи фии алтоъаҳ , эй ҷҳдти ани акўни шрикои ллаҳи Фимои ашрктмўнии фӣаи ман тоъткм Аёӣ фии алднёу тбрأти ман злки ҳозои кқўлаҳ : «у явми алқёмаҳи икФрўни бшрккм » . Ва қили маъноаи ании куфрати қблкми бмои ашрктмўнии ман баъд , ?фони куфри Иблис қабл кФрҳм , « إни алзолмин » эй алкоФрин , « ?лаами азоби أлим » яҳтамили анаи ман тамоми каломи Иблису яҳтамили алостиноФ .