Қавлаи таъолӣ : « қолати рслҳми أи фии аллоҳи шак » Киеви ишки фии тавҳидаи ман лои итсрФи алои бтсриФаҳу тадбира , бали Киеви ибсри ҷалоли қадараи алои ман кӯҳлаи бнўри баррау лутфа . То серумаи анояти бмили ҳидоят дар дида ту накушуд , оёту ривоёти қудрат ӯ набинӣу аҷоибу бадоеъи фитрат ӯ нашиносӣ , таъаҷҷуб ҳаме карданд расӯлон ки худ дар офариниш касе бошад ки дар ваҳдонияту Фрдонити худованди зўи алҷлоли бгмон буд , пас аз он онки куллиёту ҷузъиёт дар куну коинот ҳама далеласту гувоҳ бар яктое ва беҳамтоӣ ӯ :

Локини заҳри афъӣ чун муставле гардад бар ҷони бечорае ҳазор харвори трёқ суд накунад , ман асқттаҳи алсўобқи лами тнъшаҳи аллўоҳқ , аввал намӯданаст пас дидан , аввал намоишаст пас равиш , то нанамояд на бинӣ , то нахонд нарӯй , хонданаш инаст ки : « фотири алсмоўоту алأрзи идъўкми лиғФри лакам » офаридагори замину осмон , кирдигори ҷаҳону ҷаҳонён , бениёз аз тоъату аъмоли бандагони бонъому аФзоли худ , на бсзоءи шумо , бали бсзоء худ мехонд шуморо ки боз ойед , даргоҳи моро лузӯм гиред , чун медонед ки ҷузи ман худованд нест , аз ман омурзиш хоҳед ки моро аз гуноҳи омрзидн бок нест , айби худ арза кунед ки моро аз маъюб пазируфтан ор нест , бҷрми раҳеро гирифтан интиқомаст ва моро бо раҳе интиқом нест , бовел бар гирифтану бохри биФкндн дар илм нуқсонаст ва дар илми мо нуқсон нест , каромати азин бузургвортар набояд , лутфи азин тамомтар набӯд , кед душмани бтўи намояд ва аз вай ҳазар фармоед гуяд : « إни алшитони лаками адуи Фотхзўаҳи ъдўо » шайтони душман шумоаст ӯро душман доред , фармон вай мабаред , даъвати вайро иҷобат макунед : « إнмои идъўои ҳизбаи ликўнўои ман أсҳоби алсъир » ӯ худ хирман сӯхтааст турои сӯхта хирман хоҳад то туро бо худ бдўзхи барад , фармон вай мабар , фармони худованди худ бар , даъвати аллоҳро посух кун , « идъўкми лиғФри лакам » ки бон мехонд то туро биёмурзад ва бинавозад .

Ҷой дигар гуфт : « أўлӣки идъўни إлии алнору аллоҳи идъўои إлии алҷнаҳу алмғФраҳи бإзнаҳу аллоҳи идъўои إлии дори ассалом » ҳамаро мехонд локин то худ кро бор диҳаду мақбули ҳазрат бениёзӣ ки буд , онҳо ки мақбули ҳазрат бениёзӣ омаданд , илми саодату ривояти иқболи нахуст бар даргоҳи синаҳои эшон насб карданду мафотеҳи кнўзи хайроту хзоӣни тоъот дар кафи кифоят эшон ниҳоданду деворӣ аз исмат бигард рӯзгори эшон дркшиднд то савлати даъвати шайтонии роҳи бсоҳоти дил эшон наёфт , он гуҳи ҷамол бениҳоят : « идъўкми лиғФри лакам » бар дили эшон таҷаллӣ кард ва аз як ҷониби анояти шариъат ӯро мадад дод ки : « أҷибўои доъии аллоҳ » , ва аз дигари ҷониби ҷалоли ҳақиқат ӯро навохт ки : « Флистҷибўои лӣ » пас чаҳ аҷаб бошад агар раҳе бо ин анояту риояти мақбули ҳазрат илоҳят шавад .

« ва мо лно أло натаваккул алии аллоҳу қади ҳдонои сблно » эйу қади рқонои ман ҳади такаллуфи албрҳони илои вуҷӯди рӯҳи албёни бксраҳи мо аФози ълинои ман ҷамили алоҳсону кФонои ман муҳимоти ?илашон . Таваккул нишон яқинасту мояи имону самараи тавҳид ва онро ду дараҷааст : яке таваккули оми мктсбони умматро , дигари таваккули хоси розӣони ҳазратро , таваккул ом онаст ки аз роҳи асбоби брнхизӣ , касбу тиҷорату ҳрост ки суннат шариъатаст дасти бндорӣу онкии эътимод бар он касб накунӣу рӯзӣ аз асбоб набинӣ , балки аз мусаббиби алосбоби бинӣу эътимоди ҷуз бар фазл аллоҳ накунӣу ҳаракоти асбобу ҳавлу қӯти худ бдошти ваии бинӣ , дарин таваккули асбоб дар миён дидан равост аммо бо асбоб бмондн хатост .

Пер тариқат гуфт : сабаб надидан ҷаҳласт аммо бо сабаб бмондн ширкаст , биҳишт дар миён надидан бешаръӣаст аммо бо биҳишти бмондни дун ҳимматӣаст , аз рӯй шариъат агар касе дар ғорӣ нишинад ки роҳи гузари халқ бар вай набӯду онҷо гиёҳ набӯд гуяд таваккул мекунам ин ҳаромаст ки вай дар ҳалоки хеш шудау суннати ҳақи субҳонау таъолӣ дар кори ақсому арзоқи халқи бндонстаҳ .

Овардаанд ки дар банӣ Исроили зоҳидӣ аз шаҳр берун шуд , дар ғорӣ нишаст ки таваккул мекунам то рӯзии ман бмн расад , як ҳафта бар омад ва ҳеҷ рФқӣ падед наомаду бҳлоки наздики гашт , ваҳй омад ба пайғомбари рӯзгор ки он зоҳидро гӯй : бъзти ман ки то бо шаҳр нашӯй дар миёни мардуми ман туро рӯзӣ надаҳум , пас бФрмони ҳақи бшҳр боз омаду рФқҳо оғоз кард , аз ҳар ҷонибӣ ҳар касе тақаррубӣ мекард ва чизе меоварад , дар дил вай афтод ки ин чаҳ ҳоласт ? ваҳй омад ба пайғомбар ки дар он рӯзгор буд , ки ӯро бигӯӣ : ту хостӣ ки бзҳди хеши ҳикмати мо ботил кунӣ , надонистӣ ки ман рӯзии бандаи хеш ки аз дасти дигарон даҳуми дўстр аз он дорам ки аз қудрати хеш , ту бандагӣ кун , кори худоӣу рӯзии гумории бмои бози гузор .

Ва дар ахбор Мӯсо кулемаст алайҳи ассалом ки ӯро иллатӣ падед омад , табибон гуфтанд доруии ин иллат фалон чизаст , Мӯсо гуфт дору накунам то аллоҳи худ офият фиристад ва шифо диҳад , он иллат бар ваии дарози гашт , гуфтанд эй Мӯсои ин дору муҷаррабаст агар бакори дорӣ дар он шифо буд , Мӯсо ( ъ ) нишнид ва дору накард то аз ҳақи ҷли ҷалола ваҳй омад ки бъзти ман ки то ту дору нахурӣ ман шифо надаҳум , Мӯсо дору бихӯрад дар ҳол шифо омад , Мӯсоро чизе дар дил омад ки бори худоё ин чунаст ? ! ваҳй омад ки ё Мӯсои ту чунӣ мапурсу суннатӣ ки мо ниҳодаем асрори он мҷўӣ ки касро босрори илоҳяти мо роҳ несту гуфтан чун ва чаро раво нест , инаст баёни дараҷаи аввал дар таваккул ки ҳам асбоб бинад ҳам мусаббиб аммо донад ки асбоб аз мусаббибасту халқ аз холиқ , ҳама аз як асл мераваду фоили яке беш нест ва бар дайгарӣ ҳўолт несту банда то дарин мақомаст дар тафриқааст ки дар доира ҷамъ нест , чун азин дараҷаи бргзшти таваккули розёнст ва он ҳоли сдиқонст ки аз мусаббиб ва асбоб напардозанд ҳамаи якеро бенанд ва якеро шиносанд , дигарон кор бова супоранд ва эшон худро бова супоранд , дигарон азу хоҳанд ва эшон худ ӯро хоҳанд , дигарон бъто ором гиранд ва эшон бмътӣ ором гиранд , ин таваккул чароғӣаст дар дил ки инак манам , ндоӣист дар гӯш ки эдарам нишонеаст равшан ки бо туам .

Ҳусайни Мансури ҳаллоҷ , хавосро дид ки дар биёбон мегашт гуфт чаҳ мекунӣ ? гуфт қадами хеш дар таваккул дуруст мекунам , гуфт : аФнити ъмрки фии умрони ботнки Фоини алФноءи фии алтўҳид . Ва абӯи бикри садиқи бемор буд , ӯро гуфтанд табибро биорем то туро алоҷ кунад , гуфт табиб маро дид ва гуфт : ании аФъл мо аред , «у лнсбрни алии мо озитмўно » ин далеласт ки сабр кардан бар ранҷу эҳтимол кардану бдФъи он машғӯл нобӯдан аз таваккуласт , ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт : «у дъи أзоҳму таваккули алии аллоҳ » ҳар ки бар ранҷҳо сабр кунад ва нанолад ӯро ҳам мақоми мтўклонсти ҳам мақоми собирон ва дар равиши дайни дорони ду мақоми азин азизтар наанд .

Раби Алъоламин мтўклонро мегуяд : « إни аллоҳи иҳби алмтўклин »у собиронро мегуяд : « إни аллоҳи маъаи алсобрин »у камоли шарафу фазилати сабрро раби алъзаҳ дар қуръони зиёдат аз ҳафтод ҷои сабр ёд карда ва ҳар дараҷае ки он некӯтар ва бузургвортар бо сабр ҳўолт карда , дараҷае бузургвортар аз имомат дар роҳ дайн нест ва бо сабр ҳўолт карда ки : « ва ҷълно манеҳам أӣмаҳи иҳдўни бأмрнои лмои сбрўо » музд бениҳояту савоб бешумор бо сабр ҳўолт карда ки : « إнмои иўФии алсобрўни أҷрҳми бғири ҳисоб » салавоту раҳмату ҳидояти касро баҳам ҷамъ накард магари собиронро , гуфт : « أўлӣки алайҳими салавоти ман рбҳму раҳмау أўлӣки ҳам алмҳтдўн » . Ва дар хабараст ки сабр ганҷӣаст аз ганҷҳои биҳишт ва агар сабри мардӣ будӣ , мардии Карим будӣ ,у исо ( ъ )ро ваҳй омад ки эй исо наёбӣ ончи хоҳӣ то сабр кунӣ бар онч нахоҳӣ . Ва расӯл ( с ) қавмиро дид аз ансор , гуфт мؤмнонид ?

Гуфтанд оре , гуфт нишон имон чист ? гуфтанд бар неъмат шукр кунем ва дар меҳнати сабру бқзоءи аллоҳи розӣ , Мустафо ( с ) гуфт : мؤмнўну раби алкъбаҳ .