Қавлаи таъолӣ : «у أдхли аллазӣнаи омнўоу ъмлўои алсолҳот » ҳзаҳи ҳикояи ҳоли алмؤмнини баъди қзоءи аламр , ояти пеши васфи улҳоли кофарон ва бегонагонасту молу мустақари эшон ва ин ояти ҳикояти ҳоли мؤмнонсту саранҷоми кор эшон мегуяд пас аз онки кори шумори бргзорднду маргро гаштанд ҳар касро сазоӣ хеш диҳанду бмстқри худ фурӯди оранд , душманонро бдўзху дӯстонро ббҳшт , он гуҳи биҳиштро сифат кард гуфт : « тҷрии ман таҳтҳо алأнҳор » .

Рӯй абӯи ҳрираҳи қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : анҳори алҷнаҳи тхрҷи ман таҳти тлол ӯ ман таҳти ҷиболи алмску луи қили лоҳли алҷнаҳи анкми моксўни фии алҷнаҳи адади кули ҳсоаҳи фии алднёи санаи лҳзнўоу қолўои анои лои бади хорҷўну локини ҷълҳми аллоҳи ллобду лами иҷъли ?лаами амдо .

Ва ани абии ҳрираҳи қоли қол алнабӣ ( с ) : иؤтии болмўти явми алқёмаҳи ФиўқФи алии алсроти Фиқол ё аҳли алҷнаҳи Фитлъўни хоӣФини вҷлини ани ихрҷўои ман мконҳми алзии ҳам фӣаи Фиқол : ё аҳли алҷнаҳи ҳилли търФўни ҳозо ? Фиқўлўн : нъми рбнои ҳозои аламут , сами иқол ё аҳли алнори Фитлъўни фараҳин мстбшрини бони ихрҷўои ман мконҳми алзии ҳам фӣа , Фиқоли ?лаами ҳилли търФўни ҳозо ? Фиқўлўни нъми рбнои ҳозои аламути Фиأмр ба Физбҳи алии алсроту иқоли ллФриқини ҷмиъои хлўди Фимои тҷдўни лои мӯати фӣа абадан , Фзлки қавлаи ъзу ҷл : « холидин фӣҳо бإзни рбҳм » эй бомари рбҳму бФзли рбҳм . Изн ӣнҷо амрасту итлоқ ва ин радаи мӯътазилӣон ва қадарёнаст ки эшон маънии изн илм мегӯйанд аз бими он ки дар он оят ки : « ва мо кони лнФси أни тؤмни إлои бإзни аллоҳ » хилофи муътақиди эшон бар эшон лозим ояд агар бар итлоқ ҳамл кунанд , ва агар чунонаст ки эшон мегӯйанд ки изни бмънӣ илмаст дарин оят ки : « холидин фӣҳо бإзни рбҳм » пас касе дигари эшонро дар биҳишт май орад на аллоҳ ва на бФрмони аллоҳ ва ин куфр сариҳаст « тҳитҳми фӣҳо салом » ислми бъзҳми алии баъзу ислми алайҳими алмлоӣкаҳу ислми алайҳими алҷбори ҷли ҷалола , қоли аллоҳи таъолӣ : « тҳитҳми явми илқўнаҳи салом » .

« أи ламтар » эй ?илами тааллуму алълм муъаллақ бимикон алостФҳом яъне тунбаи лиҳозои алмислу алклмаҳи алтибаҳи ҳаии лои илоҳи алои аллоҳи Муҳамади расӯли аллоҳ ,у қили ҳаии алқуръону қили ҷамеъи афъоли алмؤмну тоъота ,у алмроди болтиби ани икўни ман алохлос . Қоли ибни аббос : « кшҷраҳи тайиба » ҳаии шаҷараи фии алҷнаҳу алҷмҳўри алии анҳо алнхлаҳ .

Рӯй ани ибни умр : ан алнабӣ ( с ) зоти явми қоли лосҳобаҳи анбӣўнии бшҷраҳи ташаббуҳи алмслми лои итҳоти варақҳо тؤтии аклҳои кули ҳайни бозни рабҳо , Фўқъи фии қалбии анҳо алнхлаҳ , Фқол алнабӣ ( с ) ҳаии алнхлаҳ , Фқлти лобии лақади кони вақъи фии қалбии анҳо алнхлаҳ , қоли Фмои мнъки ани ткўни қиллатаи лони ткни қиллатаи аҳби илои ман кзоу кзои Фқлт : канти фии алқўму абӯи бикри Флми тқўлои шиӣои Фкрҳти ани ақўл .

Ва қоли абӯи алъолӣа : ?утии инси бен молики бтбқи ман рутаби Фқоли лии кули ?фони ҳзаҳи алшҷраҳи алтии қоли аллоҳи субҳонаи фии китоба : « أи ламтар Киеви зарби аллоҳи Маслан калимаи тайибаи кшҷраҳи тайиба »

Сами қоли инси ?утии расӯли аллоҳ ( с ) бқноъи алайҳи басари Фқрأи ҳзаҳи алоиаҳу қавла : « кшҷраҳи тайиба » эй тайибаи алсмраҳи Фтрки зикри алсмраҳи лдлолаҳи алкломи алайҳо , « أслҳо » эй асли ҳзаҳи алшҷраҳ , « собит » фии аларз « ва фаръҳо » аълоҳоу аФнонҳо , « фии алсмоء » эй ъоли наҳви алсмоء , кзлки алоямону алқуръони собити росихи фии қалби алмؤмни болмърФаҳу алтсдиқу алохлосу қроءтаҳу тасбеҳау тоъатаи олияи муртафаъаи илои алсмоءи лӣси лҳои ҳиҷоб ҳатто тнтҳии илои аллоҳи ъзу ҷли лқўлаҳи таъолӣ : « إлиаҳи исъди алкулами алтиб » алоиаҳ . .

Ва ани инси қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ан мисли ҳозои аддӣни кмсли шаҷараи нобтаҳи алоямони аслҳоу алзкоаҳи фаръҳоу алсёми урӯқҳоу алтأхии фии аллоҳи наботҳоу ҳасани алхлқи варақҳоу алкФи ани маҳорими аллоҳи смртҳои Фкмои лои ткмли ҳзаҳи алшҷраҳи алои бсмраҳи тайибаи лои икмли алоямони алои болкФи ани маҳорими аллоҳ .

Ва ани мақотили бен ҳёни ани алзҳоки ани ибни аббоси қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ани ллаҳи ъзу ҷли ъмўдои ман нури асфалаи таҳти аларзи алсобъаҳу раъсаи таҳти алърши Фозои қоли алъбди ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳу ани мҳмдои абдау расӯла , аҳтзи злки алъмўд , Фиқўли аллоҳи ъзу ҷли искани Фиқўли Киеви искану лами тғФри лқоӣлҳо , Фқол алнабӣ ( с ) аксрўои ман ҳзўзи алъмўд .

Раби Алъоламин дар ин оят мисл зад калимаи шаҳодатроу имону тоъоти бандаро .

Гуфт мисли муъмин дар калимаи шаҳодат ки бар забон дораду имону тасдиқ ки дар миён ҷон дорад ва пазируфтани аҳкоми шариъату атбоъи суннат ки бадаст дорад , рост мисли дарахт хурмост ки бех бар ҷой дорад устувору шох бар ҳаво дорад боз , ҳамчунин бандаи муъмини имону маърифат дар дили вай собит гаштау росих шудаи бтсдиқу ихлосу шаҳодати забону хондани қуръону аъмоли арқон аз вай мешавад беҳиҷоб бар осмон .

Он гуҳ гуфт : « тؤтии أклҳо » эй тхрҷи самарҳо , « кули ҳайни бإзни рабҳо » эй кули санаи лони алтмри икўни фии алснаҳи мара . Ва қили сетаи ашҳри лони алтмри ибқии алайҳои сетаи ашҳр . Ва қили шаҳрину ҳумои мадаи алсроми илои вақти зуҳӯри алтлъ . Ва қили кули соъаҳи Лайлоу нҳорои штоءу сиФои тؤкли фии ҷамеъи алоўқоти кзлки алмؤмни лои ихлўи ман алхири фии алоўқоти кулҳоу иртФъи фии кули явму лайлаи илои аллоҳи амали солеҳ . Гуфтаанд ки ташбеҳи муъмини бдрхти хурмо аз он кард ки ҳеҷ дарахт аз рӯй маънии шабаҳ одамӣ надорад магари дарахти хурмо , набинӣ ҳар дарахтӣ ки сари он бар гиранд дигари бор аз асли худ шох занад магари дарахти хурмо ки чун вай баргиранд хушк шавад , сифати одамӣ ҳаминаст то сар бар ҷост ҳама тан барҷост чун сар намонад тан низ намонад . Дигар ваҷҳ онаст ки ҳар дарахтӣ белиқоҳ бор диҳаду дарахти хурмо бе лиқоҳи бори надиҳад .

Мустафо ( с ) гуфт : « хайри алмоли сиккаи мأбўраҳ ӯ муҳраи маъмура » , ҳол одамӣ ҳаминаст . Сдигр ваҷҳ онаст ки дарахти хурмо аз фазлаи турбати одам ( ъ ) офарӣдаанд . Мустафо ( с ) гуфт : акрмўои ъмткм , Фқил ё расӯли аллоҳ ва ман ъмтнои қоли алнхлаҳу злки ани аллоҳи таъолии лмои халқи одами фазлати ман тинаҳи фазлаи Фхлқи минҳои алнхлаҳ , «у изрби аллоҳи алأмсоли ллнос » ?фонҳо атуми ллбёну аўзҳи ллбрҳон .

« ва мисли калимаи хабиса » яъне алкФр ,у қили калимаи алшрки лқўлаҳ : « кибрати калимаи тхрҷи ман أФўоҳҳм » . Ва қили кул калима наҳй аллоҳи анҳо Фҳии хабиса , « кшҷраҳи хабиса » .

Рӯй ан алнабӣ ( с ) анаи қоли анҳо алҳнзл .

Қоли ибни аббоси ҳзаҳи шаҷараи лами ихлқҳои аллоҳу ҳў мислиу маънии хабисаи криҳаҳи алмтъми мараи алмзоқи инФри анҳо алтбоъ , « аҷтсти ман фавқи алأрз » эй астўслти ҷстаҳу қалъати бтмомҳои лони урӯқҳо қарибаи ман аззоҳири лои тсбти змонои бхлоФи алнхлаҳу касӣри ман соири алошҷори кзлки алкоФри лӣси лқўлаҳу лои лъмлаҳи асли истқри алии аларзу лои фаръи исъди илои алсмоء .

Рӯй ани абии ҳрираҳи анаи қол : зикрат алкмأаҳ ъанд расӯли аллоҳ ( с ) Фқоли раҷули ании лои роҳои алшҷраҳ , « аҷтсти ман фавқи алأрз »у аллоҳи молҳо ман фаръу лои асл , Фқол ( с ) : лои тқли злки анҳо ман алмну моءҳои шФоءи алъайну алъҷўаҳи ман алҷнаҳу ҳаии шФоءи ман алсм .

Ва рӯй абӯи Мӯсои алошърии ан алнабӣ ( с ) анаи қол мисли алмؤмни алзии иқрأи алқуръон мисли алои трҷаҳи риҳҳои таййиб ва таъмҳо таййиб ва мисли алмؤмни алзии лои иқрأи алқуръон мисли алтмраҳи таъмҳо таййибу лои риҳи лҳо , ва мисли алФоҷри алзии иқрأи алқуръон мисли алриҳонаҳи таъмҳо мару риҳҳои таййиб ва мисли алФоҷри алзии лои иқрأи алқуръон мисли алҳнзлаҳи таъмҳо мару лои риҳи лҳо .

« исбти аллоҳи аллазӣнаи омнўо » сабти аллоҳи алмؤмни бшҳодаҳ алҳақ алии аддӣн алҳақ Флм ибтлемона занби мо лами иФсди саботаи алайҳ , ҷҳд ӯ шак тасбит онаст ки муъминро бар калимаи шаҳодат бар забону имону тасдиқ дар дил медорад то агар аз вай гуноҳӣ равад он гуноҳи имони вай ботил нигараданд магар ки аз вай ҷҳўд ояд дар тавҳид ё шаки орад дар имону тасдиқу нафъи он дар дунёу охират буи мерасад , дар дунёи хӯну моли ваии маъсӯм ва дар охирати биҳишти боқӣу саодати ҷовидӣ , « болқўли алсобт » ин бо боямон муттасиласт , эй омнўои бҳзои алқўли алсобти алдоӣми алнФъи фии алднёу фии алохраҳу ҳўи қавл : лои илоҳи алои аллоҳи Муҳамади расӯли аллоҳ . Ҷумҳӯри муфассирон бар онанд ки ин оят дар саволи қабр фурӯ омад , он соъат ки бандаро дар хок ниҳанду Фриштгон аз вай савол кунанд ки : ман рбк ва мо динк ва ман набик ? Фозои қоли алъбд : аллоҳи рабӣу Муҳамади набӣӣу алисломи динии Фқди сабтаи аллоҳи ъзу ҷли болқўли алсобти фии алохраҳ , лони ҳозои баъди вафотау исбт ба фии алднёи лонаи лои илқнаҳи фии алохраҳи алои ани икўни уқдаи фии алднё . Ва қоли мақотили ани алмؤмни азои моти баъси аллоҳи илайҳи маликои иқоли ?лаи думон Фидхли қабраи Фиқўли ?ла : иأтики алони маликони асвадони Фисолонки ман рбк ва ман набик ва мо динки Фоҷбҳмои бмои канти алайҳи фии ҳётк , сами ихрҷ , Фидхли алмаликону ҳумои мункиру накири асвадони азрақони Фзони ғализони аъинҳмои колбрқи алхотФу асўотҳмои колръди алқосФ , мъҳмои мрзбаҳи Фиқъдонаҳу исأлонаҳу лои ишърони бдхўли думон Фиқўли рабии аллоҳу набӣии Муҳамаду динии алислом , Фиқўлони ?лаи ъшти съидоу мати шҳидо , сами иқўлон : аллоҳами арзаи комаи арзоку иФтҳи ?лаи фии қабраи боби ман алҷнаҳи иأтиаҳи минҳои алтҳФ , Фозои ансрФои анҳу қолои ?ла : нами нўмаҳи алърўс , Фҳзои ҳўи алтсбит , «у изли аллоҳи алзолмин » яъне лои илқнҳму злки ани алкоФри азои дахли алайҳи алмаликон , қолои ?лаи ман рбк ва мо динк ва ман набик ? қоли лои адрӣ , қолои ?лаи ло даряту лои канти ъшти ъсёу мати шқё , сами иқўлони ?лаи нами нўмаҳи алмнҳўсу иФтҳи фии қабраи боби ман ҷаҳаннаму изрбонаҳи зарбаи бтлки алмрзбаҳи Фишҳқи шҳқаҳи исмъҳои кули ҳайвони алои алсқлину илънаҳи кули ман исмъи савтаи Фзлки қавла : «у илънҳми аллоънўн » .

Ва ани алброءи бен ъозби ани расӯли аллоҳ ( с ) зикри қиссаи рӯҳи алмؤмни қол : Фиъоди рӯҳаи фии ҷасадау иأтиаҳи маликони Фиҷлсонаҳи фии қабраи Фиқўлон : ман рбк ва мо динк ва ман набику ҳаии охири фитнаи таъаррузи алии алмؤмни Фисбтаҳи аллоҳи таъолии Фиқўл : рабии аллоҳу динии алислому набӣии Муҳамад , Финодии мноди ман алсмоءи ани сидқи абдӣ .

Фзлки қавла : « исбти аллоҳ . . . Алоиаҳ »у ани абии Саиди алхдрии қол : кнои маъаи расӯли аллоҳ ( с ) фии ҷинозаи Фқол : ё аиҳо анноси ани ҳзаҳи аломаҳи тбтлии фии қубӯрҳо Фозои алонсони дафну тафарруқи анҳу асҳобаи ҷоءаҳи малики бедаи мтроқи Фоқъдаҳ , Фқоли мо тқўли фии ҳозои алрҷли ?фони кони мؤмно , қоли ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳи вҳдаҳи лои шарики ?лау ашҳади ани мҳмдои абдау расӯла , Фиқўли ?лаи сидқати ФиФтҳи ?лаи боби илои алнори Фиқоли ?лаи ҳозои мнзлки кони луи куфрати брбк , Фомои ази омнт ба ?фони аллоҳи абдлк ба ҳозо : сами иФтҳи ?лаи боби илои алҷнаҳ , Фириди ани инҳзи ?ла , Фиқоли ?лаи искан , сами иФсҳи ?лаи фии қабра . Ва аммо алкоФр ӯ алмноФқи Фиқоли ?лаи мо тқўли фии ҳозои алрҷли Фиқўли лои адрӣ , Фиқоли ?лаи ло даряту лои аҳтдит , сами иФтҳи ?лаи боби илои алҷнаҳи Фиқоли ?лаи ҳозои мнзлки луи омнти брбк , Фомои азои куфрати ?фони аллоҳи абдлк ба ҳозо : сами иФтҳи ?лаи боби илои алнор , сами иқмъаҳи алмалики болмтроқи қамъаи исмъаҳи халқи аллоҳи каллаами алои алсқлин .

Қоли баъзи асҳоба ё расӯли аллоҳи мо ман аҳади иқўми алии раъсаи малики бедаи мтроқи ало ҳил ъанд злк ? Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) : « исбти аллоҳи аллазӣнаи омнўои болқўли алсобти фии алҳёҳи алднёу фии алохраҳ » .

Ва фии рўоиаҳи ахрии ани ҷобири қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : азои вазъи алмؤмни фии қабраи атоаҳи маликони Фонтҳзоаҳ . Фқоли иҳби комаи иҳби алноӣм , қоли Фиқоли ?ла : ман рбк ?

Фиқўл : аллоҳи рабӣу алисломи динӣу Муҳамади набӣӣ , қоли Финодии мноди ани сидқати ФоФршўаҳи ман алҷнаҳу албсўаҳи ман алҷнаҳи Фиқўл : дъўнии ахбри аҳлии Фиқоли ?лаи искан .

Ва ани Саиди бен алмсиби ан ъоӣшаҳам алмؤмнини разии аллоҳи анҳо анҳо қолат ё расӯли аллоҳи ании мнзи ҳдстнии бсўти мункиру накиру зғтаҳи алқбри лӣси инФънии шайъи ء , қол ё ъоӣшаҳи ани савти мункиру накири фии самоъи алмؤмни колосмди фии алъайну ани зғтаҳи алқбри алии алмؤмни колоами алшФиқаҳи ишкўи илоҳо ибнҳо алсдоъи Фиқўми илайҳи Фтғмзи раъсаи ғмзои рқиқоу локин ё ъоӣшаҳи ?вили ллшокини фии аллоҳи Киеви изғтўни фии қбўрҳми кзғтаҳи албизаҳи алии алсхраҳ .

Ва ани алброءи бен ъозби қол : хрҷнои маъаи расӯли аллоҳ ( с ) фии ҷинозаи раҷули ман алонсори Фонтҳинои илои алқбру лмои илҳд . Фҷлсу ҷлснои ҳавлаи кони алии актоФнои фалақи алсхру алии рؤснои алтири Форми қлилоу алормоми алскўти Флмои рафъи раъсаи қол : ани алмؤмни азои кони фӣ қабл ман алохраҳу дбри ман алднёу ҳзраҳи аламути нзлти алайҳи малоикаи ман алсмоءи мъҳми кафани ман алҷнаҳу ҳунути ман алҷнаҳ Фиҷлсўн манеҳ мади Басрау ҷоءи малики аламут Фҷлс ъанд раъсаи Фқол : ахрҷии ?итҳо алнФси алмтмӣнаҳи ахрҷии илои раҳмаи аллоҳу ризвонаи Фисл нафса комаи таназзули алқтраҳи ман алсмоءи Фозои харҷат нафса слии алайҳи кули шайъи ءи байни алсмоءу аларзи алои алсқлин , сами исъд ба илои алсмоءи ФиФтҳи ?лаи алсмоءи алднёу ишиъаҳи мқрбўҳои илои алсмоءи ассонӣау алсолсаҳу алробъаҳу алхомсаҳу алсодсаҳу алсобъаҳи илои алърши мқрбўои кули смоءи Фозои антҳии илои алърши кутуби китобаи фии алӣин , Фиқўли аллоҳи ъзу ҷли рдўои абдии илои мзҷъаҳи фонии въдтҳми ании минҳои хлқтҳм ва фӣҳо аъидҳму минҳои ахрҷҳми тораи ахрӣ , Фирди илои мзҷъаҳи Фиأтиаҳи мункиру накири исири ани аларзи бонёбҳмоу илҳФони аларзи бошФори ҳумои Фиҷлсонаҳ , сами иқўлони ?ла : ё ҳозои ман рбк ? Фиқўл : рабии аллоҳ , Фиқўлон : сидқат , сами иқўлони ?ла : мо динк ? Фиқўли алислом , Фиқўлон : сидқат , сами иқўлон . Ман набик ?

Фиқўл : Муҳамади қоли иқўлон : сидқат , сами иФсҳи ?лаи фии қабраи мади Басрау иأтиаҳи ҳасани алўҷаҳи таййиби алриҳи ҳасани алсёб , Фиқўли ҷзоки аллоҳи хирои ани канти сареъани фии тоъаҳи аллоҳи бтиӣои ани мъсиаҳи аллоҳи Фиқўлу анати Фҷзоки аллоҳи хиро , ва ман анати қоли анои ъмлки алсолҳ , сами иФтҳи ?лаи боби илои алҷнаҳи Финзри илои мақъадау манзалатаи фӣҳо ҳатто тқўми алсоъаҳ . Ва ани алкоФри азои кони фӣ қабл ман алохраҳу дбри ман алднёу ҳзраҳи аламути нзлти малоикаи ман алсмоءи мъҳми кафани ман нору ҳунути ман нор Фиҷлсўн манеҳ мади Басрау ҷоءи малики аламут Фҷлс ъанд раъса , сами қоли ахрҷии ?итҳо алнФси алхбисаҳи ахрҷии илои ғазаби аллоҳу схтаҳи ФитФрқи рӯҳаи фии ҷасадаи кроҳиаҳи ани тхрҷи лмотарӣу тъоини Фистхрҷҳои комаи истхрҷи алсФўди ман алсўФи алмблўли Фозои харҷат нафса лаънаи кули шайъи ءи байни алсмоءу аларзи алои алсқлин , сами исъд ба илои алсмоءи алднёи Фтғлқи дунаи Фиқўли алрби ъзу ҷли рдўои абдии илои мзҷъаҳи фонии въдтҳми ании минҳои хлФтҳм ва фӣҳо аъидҳму минҳои ахрҷҳми тораи ахрӣ , Фирди илои мзҷъаҳи Фиأтиаҳи мункиру накири исирони аларзи бонёбҳмоу илҳФони аларзи бошФорҳмои асўотҳмои колръди алқосФу абсорҳмои колбрқи алхотФи Фиҷлсонаҳ , сами иқўлон ё ҳозои ман рбк ? Фиқўл : лои адрӣ , Финодии ман ҷониби алқброни ло дарят Физрбонаҳи бмрзбаҳи ман ҳадиди луи аҷтмъи алайҳои мо байни алхоФқини лами иқлўҳои Фишъли фӣаи қабра нороу изиқи алайҳи қабра ҳатто тхтлФи азлоъау иأтиаҳи қабеҳи алўҷаҳи қабеҳи алсбоби мнтни алриҳи Фиқўли ҷзоки аллоҳи шрои Фўи аллоҳи ани канти лбтиӣои ани тоъаҳи аллоҳи сареъани илои мъсиаҳи аллоҳ , Фиқўл :у анати Фҷзоки аллоҳи шро , ман анат ? Фиқўл : анои ъмлки алхбис , сами иФтҳи ?лаи боби илои алнори Финзри илои мақъадаи фӣҳо ҳатто тқўми алсоъаҳ .

Қоли аллоҳи таъолӣ : « исбти аллоҳи аллазӣнаи омнўои болқўли алсобти фии алҳёҳи алднё » балои илоҳи алои аллоҳ «у фии алохраҳ » яъне алқбри балои илоҳи алои аллоҳи азои сӣли анҳо , «у изли аллоҳи алзолмин » анҳо Флои иқўлўнҳои азои сӣлўои анҳо , «у иФъли аллоҳи мо ишоء »у қили иФъли аллоҳи мо ишоءи лои эътирози алайҳи фии тасбити алмؤмнину азлоли алзолмин .

« أи ламтар إлии аллазӣнаи бдлўои неъмати аллоҳи кФро » ҳам снодиди Қурайшу злмтҳми қатъи аллоҳи добрҳми явми бадар . Ва қили ҳўи оми фии ҷамеъи алмшркин ва наамма аллоҳи Муҳамад ( с ) баъса аллоҳ наамма алайҳими ФкФрўоу ғайриво . Қоли алзҷоҷи ҳам аҳли Маккаи аскнҳми аллоҳи ҳарама ва отоҳм нааммау оманаами ман алхўФу ҷълҳми қавоми байтаи Фбдлўои злки кФро , « бдлўои неъмати аллоҳ » эй бдлўо шукр наамма аллоҳи кФрои кқўлаҳ : «у тҷълўни рзқкм » яъне шукри рзқкм . Қоли ибни аббоси ҳам мтнсраҳи алъараби ҷабалаи бен аиҳму асҳоба , «у أҳлўои қўмҳм » аллазӣнаи атбъўҳм , « дори албўор » ҳаии ҷаҳаннаму албўори алҳлоку алостисолу албўри алҳлкӣ : раҷули бўру риҷоли бўру амрأаҳи бўру нсоءи бўр . Ва ани алӣ ( ъ ) дори албўори бадар .

« ҷаҳаннам » бадали ман дори албўору ҷаҳаннами лои итсрФи лонҳои мؤнсаҳу ҳаии муъаррифа , « ислўнҳо » эй идхлўнҳоу иқосўни ҳурҳо , «у бӣси алқрор » эйу бӣси алмстқри ҷаҳаннам .

«у ҷълўои ллаҳи أндодо » эй смўои асномҳми амсолоу нзроءи ллаҳ , « лизлўои ани сиблата » бзм ё , қроءти кўФёнсту бойени қроءти лоами лоам кӣаст яъне кӣ излўои анноси ани сиблати аллоҳ ,у бФтҳ ё , қроءт боқӣасту бойени қроءти лоам лоам оқибатаст эй канти оқибаи атхозҳм , алондод : алзлоли ани алсўоб , « қул тмтъўо » ин амри таҳдид ва ваъидаст эй астмтъўои ман алҳёҳи алднёи бшҳўоткму бъбодаҳи алоўсони ?фонҳо сариъаи алзўоли ънкм ва « мсиркми إлии алнор » .

« қул лъбодии аллазӣнаи омнўо » хсҳми аллоҳи болозоФаҳи илайҳи тшриФои ?лаам , « иқимўои алслоаҳ » алмФрўзаҳ ва иқоматҳо адомтҳои бшрўтҳо , «у инФқўои ммои рзқноҳм » алзкоаҳи алўоҷбаҳу соири абвоби албру ҷузами иқимўоу инФқўои алии ҷавоби аламру алмънии марҳами болслоаҳи иқимўҳоу болзкоаҳи инФқўҳо , « сароу ълониаҳ » масдарони вқъои мавқеи улҳол эй мсрину мълнин . Ва қили сарои мо иттўъ ба мхоФаҳи алрёءу ълониаҳ эй мо иҷби алайҳи лӣлои итҳму лиқтдӣ ба ғайра . Ва қили алср , алсдқоту алълониаҳи алнФқот , « ман қабл أни иأтии явми лои байъи фӣа » эй лои фидяи ллкФор , «у лои хилол » эй лои мхолаҳ , иқоли холлти Флонои хлолоу мхолаҳ ,у алосми алхлаҳу ҳаии алсдоқаҳ . Ва қили алхлоли ҷамъи хулаи кқлаҳу қлол эй лои шФоъаҳи ллкФори лони Алхалӣли ишФъи ллхлил . Қроءаҳи ?маккейу басарии лобиъи фӣау лои хилоли болнсби алии алнФии бало , сами вҳд нафса ва ъад наамма алии халқа .

Фқоли ъзи ман қоил : « аллоҳи алзии халқи алсмоўоту алأрзу أнзли ман алсмоء » эй ман алсҳоб ,у қили ман ҷониби алсмоء ,у қили ман алсмоءи алтии фӣҳо алмлоӣкаҳи инзли илои алсҳоб , сами инзли ман алсҳоби илои аларз , « алсмоء » эй мтро , « Фأхрҷ ба » эй болмтр , « ман алсмрот » ҳамли алошҷору ғайра , « рзқои лакам » мъошоу ғзоء ,у интисоби рзқои алии алмсдри алзии ҳўи фии алмънии мафъӯли ?ла , «у схри лаками алФлк » эй злли лаками ркўби алсФн , « лтҷрии фии албҳри бأмраҳу схри лаками алأнҳор » тҷрии фӣҳо алмёҳ . Ва қили тасхири ҳзаҳи алошёءи таълимаи кайфӣаи иттихозҳо .

«у схри лаками алшмсу алқмри доӣбин » қоли ибни аббоси дؤбҳмои фии тоъаҳи аллоҳ эй муқӣмин алии тоъаҳи аллоҳи субҳонаи фии алҷрии лои иФтрон : сӣли абди аллоҳи бен инси бен молики ани алшмсу алқмру алнҷўми ман эй шайъи ءи хлқўо , қоли ҳдснии абии ани расӯли аллоҳ ( с ) : анҳми хлқўои ман нури алърш .

Ва ани абии эмомаи қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) :у кули болшмси сабъаи амлоки ирмўнҳои болслҷу луи лои злки мо исобати шиӣои алои аҳрқтаҳ .

Ва ани ҷобири қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : лои тсбўои аллилу алнҳору лои алшмсу алқмру лои алрёҳи ?фонҳо раҳмаи лқўму азоби алохрин , «у схри лаками аллил » лтскнўои фӣа , «у алнҳор » яъне лтбтғўои ман фазла . Ва қили ҳёҳмои лмъошкму ихтлФони алайкуми лмноФъкми Флўи кони алўқти каллаи Лайло ӯ каллаи нҳорои мо кони алии аларзи наботу лои ҳайвони комаи ҳўи кзлки ҳайси лои тФорқаҳи алшмсу ҳайси лои ттлъи алайҳи алшмсу маънии лаками фии ҳзаҳи алоиаҳи лоҷлкми лӣси анҳо масхараи лнои ҳаии масхараи ллаҳи субҳонаи лоҷлно .

«у отокми ман кули мо сأлтмўаҳ » қроءти оммаи кули мо сأлтмўаҳи бозоФтсти магари ёқӯб ки ваии кул бтнўин хонду бойени қроءти мо нафйаст ва маънӣ онаст ки дод шуморо ҳамаи чиз ки офарид , он гуҳ гуфт : « мо сأлтмўаҳ » он дод шуморо ки ҳаргиз нахостед азу ки он офарини моро , ва бар қроءти омма маънӣ онаст киу отокми ман кули алзии сأлтмўаҳи шиӣои ФҳзФи алмФъўли ассонии актФоءи бдлолти алкломи алии алтбъизи кқўлаҳ : «у أўтити ман кули шайъи ء » яъне аўтити ман кули шайъи ءи фии замонҳо шиӣоу қили ҳўи алии алтксири наҳви қўлки фалони иълми кули шайъи ءу анати тънии баъзау назираи Фтҳнои алайҳими абвоби кули шайъи ء , «у إни тъдўои неъмати аллоҳи лои тҳсўҳо » эй ани тридўои ъдҳои лои ттиқўои ъдҳои лксртҳо ,у қили лои тҳсўҳо эй лои ттиқўои зикрҳоу алқёми бшкрҳои лои болҷнону лои боЛубнону лои боллсон , « إни алإнсони лзлўми куффор » эй касӣри алзлму алкФр ,у лафзи алонсони ҷинси қасд ба алкоФрҳо ҳнои хоссаи комаи қоли ъзу ҷл : «у алъсри إни алإнсони лФии хусри إлои аллазӣнаи омнўоу ъмлўои алсолҳот »

Фолонсони ғайри алмؤмни злўми куффор .