Қавлаи таъолӣ : « ҳўи алзии أнзли ман алсмоء » эй ман алсҳоб . Ва қили ман смоءи алмлоӣкаҳи илои алсҳоби сами илои аларз , « моء » эй мтро , « лакам манеҳ шароб » эй моءи машрӯб , « ва манеҳ шаҷар » эй ва манеҳ шурби ашҷоркму ҳаёаи ғроскму нботкм , « фӣа » эй фии алшҷру кули мо инбти алии аларзи Фҳўи шаҷар , « тсимўн » эй тръўни мўошикм , иқоли исмати алإбли азои раиятҳоу қади сомати тсўми Фҳии соӣмаҳи азои рът .
« ннбти лакам » болнўни қроءаҳи абӯи бикри ани ъосму қрأи албоқўн : « инбт » болёء эй инбти аллоҳ , « лакам » бҳзои алмоء , « алзръ » эй алҳбўб , «у алзитўн » воҳдтҳои зайтӯна , «у алнхил » ҷамъи нахли каъбаду убайд , «у алأъноб » ҷамъи ънб , « ва ман кули алсмрот » алФўокаҳу ҳамли кули шаҷари смртҳо , « إни фии злки лоиаҳи лқўми итФкрўн » эй инзрўни фии ҳақоиқи алошёء .
«у схри лаками аллил » эй злки лаками аллили лтскнўои фӣа , «у алнҳор » лттсрФўои фӣа , «у алшмсу алқмр » лмърФаҳи алснину алшҳўр , «у алнҷўми мусаххароти бأмраҳ » эй тҷрии фии фалакҳо бомари аллоҳ ,у анмои аъоди зикри алмсхроти лони алмънии масхараи ллаҳи схрҳои лакам . «у алшмсу алқмру алнҷўми мусаххарот » рафъи клҳни шомӣ ,у рафъи ҳФс «у алнҷўми мусаххарот » фақат алии алобтдоءу алхбру насби албоқўни клҳн , « إни фии злки лоёти лқўми иъқлўн » лони болъқли иҳтдии илои длоӣлҳо .
« ва мо зрأи лакам » алзрءи изҳори алшии ءи боиҷодаҳи тқўли зроаҳи изроаҳи зрءоу млҳи зрأ эй зоҳири албёзи шадидаи алмънӣу схр , « мо зрأи лакам » эй мо халқи лоҷлкм , « фии алأрз » ман алдўобу алошҷору алсмор вағайриҳо , « мхтлФои أлўонаҳ » аснофа , « إни фии злк » эй ани фии халқи аллоҳи злк , « лоиаҳи лқўми изкрўн » итъзўну иътбрўн .
«у ҳўи алзии схри албҳр лтأклўо манеҳ лҳмои трё » ириди анвоъи сайди алсмк , « ва тстхрҷўо манеҳ ҳиллӣаи тлбсўнҳо » ҳаии аллӣолии тнзми Фтсири млбўсо . Ва қили аллؤлؤу алмрҷон , « ватарӣ алФлк » эй алсФн , « мўохри фӣа » эй ҷавории тҷии ءу тзҳби болриҳ . Ва қили мўохри тшқи алмоءи шқои бҷؤҷؤҳоу алмхри шқи алмоءи ман ямину шимолу ҳаии мохраҳу алҷмъи мўохр . Ва қили алмхри астдбори алриҳ ва манеҳ қавла ( с ) : « астмхрўои алриҳу аъдўои алнбл »
Яъне ъанд албўл . Ва рӯй : азои ?ераади аҳдкми албўли Флитмхри алриҳ эй линзри ин маҷроҳоу ҳбўбҳои Фистдбрҳо , «у лтбтғўои ман фазла » яъне ман саъаи ризқаи болтҷораҳу алқсди илои алблоди алшосъаҳ , «у лълкми тшкрўн » эй тшкрўни аллоҳи алии мо анъм ба алайкум .
«у أлқии фии алأрзи рўосӣ أн темед бкм » алрўосии алсўобту алмиди алмил ,у алмънии халқи аллоҳи фии аларзи ҷболои кроҳаҳ ан темед бкму тзтрби бкм , ва ъанд алкўФиини маъноаи лон ло темед бкм . Қоли вҳб : лмои халқи аллоҳи аларзи ҷаълати тмўр , Фқолти алмлоӣкаҳи ани ҳзаҳи фии ғайри мақараи аҳдои алии зуҳрҳо Фосбҳту қади Арасяти болҷболи лами тдри алмлоӣкаҳи мами хилқати алҷбол , «у анҳоро » эйу ҷаъли фӣҳо анҳорои колнилу алФроту диҷла , «у сбло » эй трқои мухталифаи илои кули балада , « лълкми тҳтдўн » бмқосдкм . Ва қили лтҳтдўои илои тавҳиди рбкм .
«у ъломот » алъломаҳи сувараи иълми баҳои алмънии ман хат ӯ лафз ӯ ишора ӯ ҳиأаҳу алмроди баҳоҳо ҳнои мъолми алтрқу ҳаии алҷбол ,у тақдири алклом : алқии фии аларзи рўосӣ лӣло темеду лткўни ъломоти лтрқкми болнҳору адлтаҳ , сами зикри адиллаи аллили Фқол : «у болнҷм » яъне бҷмиъи алнҷўм , « ҳам иҳтдўн » боллили илои алтрқу алқблаҳи фии албру албҳр . Қоли аҳли аллғаҳ : алнҷму алнҷўми фии маънии воҳиди комаи тқўли ксри алдрҳм фӣедӣ анносу касрати алдроҳм . Ва қили алмроди болнҷмҳо ҳнои алқтбу ҳўи алнҷми алсғири алзии тдўри алайҳи рҳии бенот алнъши алсғрии фии ҷўФи муҷрии бенот алнъши алкбрии эмоми мҳби алшмол . Ва қили ҳўи алҷдӣу ҳўи алсобъи ман бенот алнъши алсғрӣу алФрқдони алаввалони минҳоу лӣси болҷдии алзии ҳўи алмнзлу бъзҳми исғри ҳозои Фиқўли ҷаддӣ .
Қоли ибни аббоси сأлти расӯли аллоҳ ( с ) ани қавла : «у болнҷми ҳам иҳтдўн » қоли ҳўи алҷдӣ ё бен аббоси алайҳи қблткм ва ба тҳтдўни фии бркму бҳркм .
Қоли Ассадӣ : «у болнҷм » яъне болсрё ва бенот алнъшу алҷдӣу алФрқдин , « ҳам тҳтдўн » илои алтрқу алқблаҳ . Ва қоли қтодаҳ : анмои халқи аллоҳи алнҷўми лслосаҳи أшёء : зинаи ллсмоء ,у мъолми ллтрқ ,у рҷўмои ллшётини Фмни қоли ғайри ҳозои Фқди қоли раъйае ахтأи раъйау такаллуфи молои илми ?ла ба .
Қавла : « أи Фмни ихлқи кмни лои ихлқ » ҷой дигар гуфт : « أми ҷълўои ллаҳи шуракои хлқўои кхлқаҳи ҳозои халқи аллоҳи Фأрўнии мо зои халқи аллазӣнаи ман дунаи أрўнии мо зои хлқўои ман алأрзи ҳилли ман холиқи ғайри аллоҳ » мегуяд он кас ки офаридагораст ва ин ҳама ки дарин сӯра рафт офарӣдау сунъ ӯ , кӣ баробар буд бо ваии бути ҷамод ки на офаринад ва на донад ?у ъбри ани алснми бмни аздўоҷои ллклому бноءи алии заъми алкФор . Ва қили маъноаи ани алҳии алммизи лӣси бхолқи колзии ҳўи холиқи ФкиФи алҷмод , « أи Флои тзкрўн » ФтърФўои фасоди мо антми алайҳ .
«у إн тъдўо наамма аллоҳи лои тҳсўҳо » эй лои имкнкми ъдҳои лксртҳоу лои ттиқўои адоءи шукрҳо , « إни аллоҳи лғФўр » лмни қасри фии шукра , « раҳим » бкми ло иқтъ наамма алайкуми бтқсиркм .
«у аллоҳи иълми мо исрўн ва мо иълнўн » болёии қрأҳмои ҳФси ани ъосму қрأи албоқўн : « тсрўни тълнўн » болтоءи алии улхитобу алмънии лои ихФии алайҳи шукри алшокрину куфри алкоФру сўоءи ъндаҳи мо аълни ман злк ва мо ахФӣ .
«у аллазӣнаи идъўни ман дуни аллоҳ » қрأи ъосму ёқӯб : идъўни болёءи алии алғибаҳу қрأи албоқўн : тдъўни болтоءи алии улхитоб , « лои ихлқўни шиӣо » лонҳои мӯоти аҷза , « ва ҳам ихлқўн » лонҳои ман ҷинси аларз .
« أмўот » эй ҳаии амвоти лӣси фӣҳо арвоҳ батонро мегуяд мурдагонанд дар эшон рӯҳи ҳаёа на , он гуҳи таъкӣдро гуфт : « ғайри أҳёء » на зиндагонанд , ва ин аз баҳр он гуфт ки зиндаро гоҳи гоҳ бар сиблати муҷоз мурда хонанд чунонк : « إнк мет ва إнҳм метун » яъне ки ин на онаст балки мӯотанд бҳқиқти мурда на зинда , « ва мо ишърўни أёни ибъсўн » ӣнҷои ду қавл гуфтаанд : яке онаст ки кофарон ки бут мепарастанд ндонанд ки эшонро кӣ бронгизоннд , қавл дигар онаст ки батон ндонанд ки қиёмат кӣ хоҳад буд ва эшонро кӣ бронгизоннд , ва ин онаст ки дар қиёмати раби алъзаҳ батонро зинда гирданд то дар ърсот аз обидони хеши тброи ҷӯянд ва безорӣ гиранд , аммо имрӯз дар дунё ҷамоданд ҳеҷ ндонанд ки он ҳол кӣ хоҳад буд .
« إлҳкми إлаҳи воҳид » хитоб омаст ҳамаи бандагонро , мегуяд : ки маъбуд шумо якеаст , худоӣ ки мустаҳаққ ибодат ӯст , мавсуфи бўсФи ҷалолу наъти иззат , ӯст яктое ки ӯро шарик ва анбоз нест , ҷабборӣ ки ӯро ҳоҷат ва ниёз нест , « Фолзини лои иؤмнўни болохраҳ » кофаронро мегуяд ки имон брстохиз надоранд , дилҳошон бо тавҳид бегонааст , ҳақ намешиносанд ва ростӣ намепазиранд ва аз имону тасдиқи сар боз заданд ва гардан кашиданд .
« лои ҷурми أни аллоҳи иълм » эй ҳқои ани аллоҳи иълм , « мо исрўн » ман мъодоаҳ алнабӣ ( с ) , « ва мо иълнўн » минҳо , « إнаҳи лои иҳби алмсткбрин » ан алоямон мегуяд баростӣу дурустӣ ки аллоҳи ниҳону ошкороӣ эшон медонад , онч дар дил доранд аз адовати Мустафо ( с ) ва муъминон медонаду онч ошкоро мекунанд аз феъли баду азӣ ки менамоянд мебинаду фардои ҳамаро подош диҳад ва ҳеҷ наситояд эшонроу ннўозд ки эшонро дӯст надорад : « إнаҳи лои иҳби алмсткбрин » гӯйанд ки ҳусайни бен алӣ ( ъ ) бо даравишон бинишастӣ он гуҳ гуфтӣ : « إнаҳи лои иҳби алмсткбрин »у қили фии қавла : « лои ҷурм » лои ради лқўлҳму фаълааму ҷурм яъне ҳақу ваҷаб ,у алтқдир : ваҷаби ани аллоҳи иълми асрорҳму аълонҳм , анаи лои иҳби алмсткбрин .
«у إзои қили ?лаами мо зои أнзли рбкм » ин дар шаън мқтсмон омад ки дар айёми мавсим бар роҳ ҳоҷ нишаста буданд чун аз эшон мепурседанд ки : « мо зои أнзли рбкм » эй мо алзии анзли аллоҳи алии Муҳамад ( с ) чист онки аллоҳ фурӯ фиристод бар Муҳамад ( с ) ? эшон ҷавоб медоданд ки : « أсотири алأўлин » эй мо дўнтаҳи алоўоӣли фии ктбҳм , эй алзии тзкрўни антми анаи манзили асотири алаввалин , акозиби алаввалин ончи шумо май гўӣид ки аз осмон манзиласт он аФсонҳои пишинёнст ва дурӯғҳо ки пешинён барсохтанд ва ниҳоданд , ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт : « أсотири алأўлини акттбҳои Фҳии тмлии алайҳи бикрау أсило » .
« лиҳмлўои أўзорҳми комилаи явми алқёмаҳ » ин лоами лоам оқиба гӯйанд , эй моли фаълаами ҳозои алъзоб маънӣ онаст ки асотири алаввалин бон гуфтанд то бъоқбту саранҷоми бори гарони худ ҳаме бурдоранд бтмомӣ ки аз он ҳеҷ бтўбаҳ ва ҳасанот накоҳад , « ва ман أўзори аллазӣнаи излўнҳм »у бори эшон низ бурдоранд ки пас рӯ бӯдаанд ва эшонро гумроҳ карданд бе онки пас равонро аз гуноҳи чизеи во кам кунанд , он гуҳ гуфт : « бғири илм » эй бтқлиди ман ғайри истидлол , ки сухани эшон бнодонӣ пазируфтанд ва бе ҳуҷҷати тоъат эшон доштанду бботли атбоъ эшон карданд , ва раво бошад ки : « бғири илм » бо мзлон шавад , эй излўнҳм ҷҳло манеҳам бмои конўои иксбўни ман алосм .
Қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ?имаи доъи дуои илои залолаи Фотбъи ?фони алайҳ мисли аўзори ман атбъаҳи ман ғайри ани инқси ман аўзорҳми шайъи ءу ?имаи доъи дуои илои ҳудои Фотбъи фала мисли аҷўрҳми ман ғайри ани инқси ман аҷўрҳми шайъи ء , « أлои соءи мо изрўн » эй бӣси алосми алзии иأсмўну алсқли алзии иҳмлўни соءи иҷрии муҷрии бӣси мо изрўн , маҳаллаи рафъи лонаи фоили соء .
« қади макри аллазӣнаи ман қиблаам » эй ман қабл Қурайш мегуяд , агар ин Қурайши сози бад май созанду бобтоли дайн ҳақ мекӯшанд пеш аз эшон ҳам сохтанд ин сози баду бобтоли дайн ҳақ кӯшиданду корӣ аз пеш набурданд ва он намруди бен канъон буд ки савганд ёд кард ки қасд боло кунад бисозу макри хеш то худои иброҳӣми алайҳи ассаломро дарёбад : Фсъди фии алтобўти алии алнсўри наҳви алсмоءи сами оди хоӣбои сам банӣ бнёнои ъзимои тӯлаи хумсаи олоФи зроъ ҳатто азои блғи аъло мо иқдри алайҳи артқии фавқаи ирўми бҷҳлаҳи илоҳи абрҳими Фоҳдси ман алФзъу арсли аллоҳи таъолии риҳои Фолқти раъси албнёни фии албҳру хари алайҳими албоқӣу аӣткФти ббиўтҳми Фтблблти алсни анноси иўмӣзи ман алФзъи Фтклмўои бслсаҳ ва сабъин лсоноу лзлки самяти Бобулу анмои кони лисони аннос қабл злки болсрёниаҳ маънӣ онаст ки эй Муҳамади он кофарону гарданкашони пешинёни чндонки тавонистанд макр сохтанд ва тадбирҳо карданд то дайни ҳақ ботил кунанду бъоқбти раби алъзаҳи тадбири эшон ботил кард ва эшонро ҳалок кард , инаст ки гуфт : « Фأтии аллоҳи бнёнҳм » эй ?утии амри аллоҳу ҳўи алриҳи алтии хрбтҳо , « фахр » эй сиқт , « алайҳими алсқФи ман Фўқҳм » ва ҳам таҳта , «у أтоҳми алъзоби ман ҳайси лои ишърўн » эй дахли бъўзаҳи қади ҷеффи минҳои шқҳои фии хёшимаҳи Фқтлтаҳ .
« сами явми алқёмаҳи ихзиҳм » маънӣ онаст ки ҳар чанд эшонро дар дунё азоб карданд ва хазӣ ва наколу ваболи кирдори худ диданд бар он ақтсор накунанд ки хазӣ азиму азоби саъби эшонро дар қиёмат хоҳад буд ,у раби алъзаҳи эшонро гуяд : « أини шркоӣӣ » эй аллазӣнаи фии дъўокми анҳми шркоӣии ин ҳам лидФъўои алъзоб ънкм куҷоанд ононки шумо даъвӣ кардед ки моро анбозонанд то имрӯзи азоб аз шумо дафъ кунанд , « аллазӣнаи кантами тшоқўн » эй тхолФўну тҳорбўн алнабӣу алмؤмнин , « Фиҳм »у аласли кантами фии шқи ғайри шқи алмؤмнин лоҷлҳм куҷоанд эшон ки аз баҳри эшон бо расӯли ман ва бо муъминон ҷанг кардеду мухолифат ва маъодот намудед ,у қрأи нофеъ : тшоқўни бксри алнўни мухаффафау аласли фӣаи тшоқўннии ФҳзФи алнўни ассонӣаи тхФиФоу анмои ҳазфи ассонӣаи лони алаввалии алломаи алрФъи сами ҳазфи ёءи алзмиру актФии болксраҳу алмънӣ : аллазӣнаи кантами тхолФўннии Фиҳму лоҷлҳм , « қоли аллазӣнаи أўтўои алълм » яъне алълми биллоҳ ва ҳам алмлоӣкаҳ ,у қили ҳам алмؤмнўн .
Муъминон чун азоб хазӣ куффори бенанд дар қиёмат гӯйанд : « إни алхзӣ » эй алзлаҳ , « алиўму алсўء » эй алъзоб , « алии алкоФрин » лои ълино .
« аллазӣнаи ттўФоҳми алмлоӣкаҳ » қрأи Ҳамзаи итўФиҳми болёءи фии алҳрФин , зикри алФъли лтқдмаҳу лкўни тأниси фоилаи ғайри ҳақиқии лонаи тأниси ҷамъу ллФсл ,у қрأи албоқўн : ттўФоҳми болтоءи Фиҳмои ансўои алФълу ани тақаддуми лонаи маснади илои ҷимоъаи Фҳии мؤнсаҳи комаи қоли таъолӣ : «у إзи қолати алмлоӣкаҳ » . « ттўФоҳм » эй тқтбзи арўоҳҳми бомари аллоҳ . Ва қоли алҳсн : ттўФоҳми илои алнори илои тҳшрҳми илоҳоу алмтўФии ҳўи аллоҳи субҳона , лқўлаҳ : « аллоҳи итўФии алأнФси ҳайни мўтҳо »у лӣси бинҳмои тноФи лони алмлоӣкаҳи итўлўни злки бомари аллоҳ , Фҷози аснодаи илои аллоҳи лонаи бомраҳу қудратау ҷаззи азоФтаҳи илои алмлоӣкаҳи лкўнҳми мубоширин лзлк . Ва қили асбоби алтўФии болмлоӣкаҳу итмоми алтўФии биллоҳ .
Ъкрмаҳ гуфт : ин оя дар шаън қавмӣ омад ки дар Маккаи бзбони калима шаҳодат бигуфтанд ва иқрор доданд ки мо мусулмонем , аммо ҳиҷрат накарданд ба Мадинау рӯзи бадари Қурайши эшонро бокроаҳ бо худ ба бадари бурданду фаро ҷанг доштанд то ҳама кушта шуданд . Раби Алъоламин аз баҳр эшон гуфт : « золимии أнФсҳм » бар худ ситам карданд ки дар Макка мақом доштанд ва ба Мадина ҳиҷрат накарданд яъне он ислом суд надошт ки бо вай ҳиҷрат набӯд , « Фأлқўои алслм » қоли аҳли аллғаҳи алслми алостслому алонқёд , яъне лмои ъоинўои аламуту золи шкҳми азҳрўои алоямону алислому алхурӯҷи ман алъдоўаҳ . Ва қолўои ллмлоӣкаҳ , « мо кно наамал ман сӯъ » эй куфру мъсиаҳ .
Буқати муъоина ки Фриштгони маргро диданди хештанро биФкнднд ва аз худ ислом намуданд ва гуфтанд мо кофар набӯдаем ва ширк наёвардаем , Фриштгон ҷавоб диҳанд : « балӣ » шумо кофарон будеду ширки овардед , « إни аллоҳи алӣами бмои кантами тъмлўн » ман алшрку алткзиб .
« Фодхлўои أбўоби ҷаҳаннам » эй дркотҳо . Ва қили алмрод ба азоби алқбр , Фқди ҷоءи фии алхбр : алқбри равзаи ман риёзи алҷнаҳ ӯ ҳуфраи ман ҳафри алнор . Ва қили ихотбўн ба ъанд албъс , « холидин фӣҳо Флбӣси мсўии алмткбрин » алмтъзмини ман атбоъи Муҳамад ( с ) ҷаҳаннам ва абвобҳо .