Қавлаи таъолӣ : «у лақади отинои Мӯсои тсъи оёти байнот » ҳؤлоءи алтсъи ҳай : « ани лои тшркўо бешиӣо ,у лои тсрФўо ,у лои тзнўо ,у лои тқтлўои алнФси алтии ҳурмати алои болҳқ ,у лои тсҳрўо ,у лои тқрбўои моли алитим ,у лои тсъўои бабрии ءи илои алслтон ,у лои тъдўои фии алсбт ,у лои тأклўои алрбўо » Сафавони бен ғсон алмродӣ гуфт : ҷуҳудӣ аз расӯли худоӣ таъолӣ пурсед ки ин на оят кадоманд ?у расӯли худо ( с ) ҳамчунин ҷавоб дод ки гуфтем .

Ибни аббосу муҷоҳиду заҳҳоку ҷамоатӣ муфассирон мегӯйанд ин на ояти ҳамонанд ки дар он оят дигар гуфт : « фии тсъи оёт »у ҳай : алъсо , ва ?илед албизоء ,у алтўФон ,у алҷрод ,у алқмл ,у алзФодъ ,у алдм ,у алснўни лоҳли албўодӣ . Қоли алҳсни алснўну нақси алсмроти воҳида ,у алтосъаҳи тлқФи алъсои мо иأФкўн . Ва қоли ибни аббоси алтосъаҳи азолаҳи алъқдаҳи алтии канти блсонаҳ ,у қили алтосъаҳи алтмсу ҳўи қавла : « рбнои атмси алии أмўолҳм » , « Фсӣл банӣ إсроӣил » эй Фсӣл ё Муҳамади алмؤмнини ман қризаҳу алнзир , « إзи ҷоءҳм » яъне ҷоء обоءҳм бипурс эй Муҳамад аз муъминони қризаҳу нзири эшон ки китоб хондаанд ки миёни Мӯсоу фиръавну қавми вай чаҳ рафт он гуҳ ки Мӯсо боишон омад ? яъне ки то ҷуҳудони сидқи қавл расӯл бидонанд аз гуфтори уламои хеш , қавмӣ гуфтанд : « Фсӣл банӣ إсроӣил » , ин хитоб бо Мӯсоаст ва маънӣ онаст ки : сили фиръавни итлоқ банӣ Исроил , Мӯсоро на ояти додем ва ӯро гуфтем банӣ Исроилро аз фиръавн бихоҳ , ӣнҷои сухан тамом шуд . Он гуҳ бар истиноф гуфт : « إзи ҷоءҳми Фқоли ?лаи фиръавни إнии лأзнк ё Мӯсои мсҳўро » эй саҳарати Фأзили ъқлк ,у қили хдъту ҳамлати алии мо тқўл ,у қили мсҳўри бмънии соҳири кмимўни бмънӣ ё ману мأтии бмънии оат « қол » Мӯсо « лақади илмат » ё фиръавни бқлбк , « мо أнзли ҳؤлоء » алоёти алтсъ . « إлои раби алсмоўоту алأрзи бсоӣр » лак , ҳозои кқўлаҳ : «у ҷҳдўои баҳоу астиқнтҳои أнФсҳми злмоу ълўо » . Ва қрأи алксоӣӣ : « лақади илмат » болзми алии ани Мӯсои ахбри ан нафса . Ва рӯй ани улё ( ъ ) қолу аллоҳи мо илми адуи аллоҳу анмои илми Мӯсоу алаввали азҳари лони илми Мӯсо ( ъ ) лои икўни ҳаҷаи алии фиръавн ,у қавла : « бсоӣр » эй ъброу длоӣл ва насбҳо алии улҳол . Ва қили насбҳо алии алмФъўли ?лае лтбсри баҳо , «у إнии лأзнк » эй лоълмк « ё фиръавни мсбўро » ммнўъои ман алхир ,у қили мҳлко . Ва қили ҳолко . Қоли ибни аббос : алмсбўри алзии лои ақли ?лаи фии дайнау маоша .

« Фأрод » яъне фиръавн , « أни истФзҳм » ихрҷҳму иқлъҳми ман арзи Миср , яъне Мӯсо ва банӣ Исроил , « Фأғрқноаҳ ва ман маъааи ҷмиъо » .

«у қлнои ман баъда » эй ман баъди ҳалоки фиръавну қавма : « лабании إсроӣили аскнўои алأрз » эй Мисру алшом , ҳозои кқўлаҳ : «у أўрсноҳо банӣ إсроӣилу أўрсноҳои қўмои охирин » , « Фإзои ҷоءи въди алохраҳ » эй алқёмаҳу алўъди алмўъўд , « ҷӣнои бкм » ман қбўркми илои алмўқФ , « лФиФо » муҷтамаъин мухталитин қади алтФи бъзкми ббъзи лои ттъорФўну лои инҳози аҳади мнкми илои қбилтаҳу ҳиаҳ ,у ҳўи ман қавли алъараб : лФти алҷиўши азои ахтлтўоу вҳди аллФиФу ҳўи хабари ани алҷмъи лонаи бмънии алмсдр . Ва қил : « Фإзои ҷоءи въди алохраҳ » эй нузули исо ( ъ ) , « ҷӣнои бкми лФиФо » эй ҷимоъоти ман қбоӣли штӣ .

Саёқи ин ояти таскину таслияти Мустафо ( с )асту қӯт додани дили вай , мегуяд чунон ки қуръон бтў фиристодему мушрикони Қурайши турои дурӯғ зан гирифтанд ҳамчунин Мӯсоро китоби додему фиръавн ӯро дурӯғ зан гирифт , ва чунон ки куфра Қурайш хостанд ки туро аз Макка берун кунанд ҳамчунин фиръавни хост ки Мӯсо ва банӣ Исроилро аз замини Миср берун кунад , пас ман ки худовандами Мӯсоро ва банӣ Исроилро нусрат додаму фиръавну қавми вайро ҳалок кардам , эй Муҳамад ҳамчунин бъоқбти турои нусрати даҳум ва бар душманони зафари даҳуму неъмати худ бар ту ва бар муъминон ки пас рӯ тавонад тамом кунам , раби Алъоламин расӯли хешро ин ваъда нусрат дод он гуҳи бъоқбти ваъда вафо карду кори нусрат бар вай тамом кард : Фонҷзи ваъдау насри абдау қаҳри алоҳзоби вҳдаҳу ?лаи алҳмду алмнаҳ .

«у болҳқи أнзлноаҳ » эй анзлнои алқуръони болҳқи ғайри алботл . Ва қили мо итзмнаҳи ҳақ эй сидқу адл яъне анзлноаҳи боладин алқоӣму аламри алсобт , « ва болҳқ назул » яъне ва бмҳмд назул алқуръон эй алайҳ назул , комаи тқўл нзлт бузед яъне алии зайд .

Ва қил : алҳақ алаввали алҳқиқаҳу ассонии алмстҳқ эй атокми бмои тстҳқўнаҳ , « ва мо أрслноки إлои мбшро » ллмؤмнин , «у нзиро » ллкоФрин .

«у қронои Фрқноаҳ » мансӯби бФъли мзмр , яънеу отиноки қроно , « Фрқноаҳ » эй аҳкмноаҳ , кқўлаҳ : « фӣҳо иФрқи кули أмри ҳаким » эй иҳкму ибрм ,у қили Фрқноаҳи фӣа алҳақ ман алботл ,у қили ҳўи бмънии алмшдд . Ва қрأи ибни аббос : « Фрқноаҳ » болтшдид , эй қтъноаҳи ояи ояу сӯраи сӯраи фии ъушрин сана , « лтқрأаҳи алии анноси алии макс » эй алии трслу тؤдаҳи лиФҳмўаҳу лиқФўои алии мўдъаҳи Фиъмлўо ба .

Ва фии алҳдиси ан алнабӣ ( с ) кони иқрأи алқуръони қроءаҳи линаҳи итлбси фӣҳо .

Ва қоли ибни аббоси лони ақрأи албқраҳу артлҳоу атдбри маъонӣҳо аҳби илои ман ани ақрأи ҷамеъи алқуръони ҳозо , «у нзлноаҳи тнзило » шиӣои баъди шайъи ءи алии ҳасби алҳоҷаҳи илайҳ .

« қул омнўо ба أўи лои тؤмнўо » ҳозои ваъиди ман ғанӣ , кқўлаҳ : « Фмни шоءи Флиؤмн ва ман шоءи ФликФри аъмлўои мо шӣтм » астҳзءўо , антзрўо ,у артқбўо , Фтрбсўо , кули ҳозои ваъиди лӣси фӣаи ман алозни шайъи ء « إни аллазӣнаи أўтўои алълм » яъне абди аллоҳи бен салому асҳоба , « ман қибла » эй ман қабл нузули алқуръон , « إзои итлии алайҳим » алқуръон , « ихрўни ллأзқон » эй алии алозқон , « сҷдо » яъне азои смъўои алқуръони ърФўои анаи каломи аллоҳу қблўаҳу сҷдўои тъзимои ллаҳ .

«у иқўлўни субҳони рбнои إни кони въди рбнои лмФъўло » яъне мо кони въди рбнои алои мФъўлоу ану алломи дхлтои ллтأкид , эй анҷзнои мо въдноаҳи фии алтўроаҳи ман ирсоли Муҳамад ( с )у инзоли алқуръони алайҳ .

«у ихрўни ллأзқони ибкўн » крри алқўли лткрр алФъл манеҳам , «у изидҳм » тлоўаҳи алқуръону бкоؤҳм , « хшўъо » хзўъоу тўозъои лрбҳм .

Рӯй ан алнабӣ ( с ) қол : ман қрأи алқуръони фии ақали ман сулси лами иФқҳаҳи атлўаҳу абкўои ?фони лами тбкўои Фтбокўо .

« қул адъўои аллоҳи أўи адъўои арраҳмон » қроءаҳи ъосму Ҳамза : « қул адъўои аллоҳ » бксри аллом « أўи адъўои арраҳмон » бксри алўоў ,у сабаби нузули ин ояти бқўли ибн аббос онаст ки расӯли худо ( с ) дар Маккаи қиём шаб мекард , андар суҷуд мегуфт : ё рҳмн ё раҳим , мушрикон гуфтанд Муҳамад то имрӯзи як худоӣ мехонд акнӯн ду худоӣ мехонд ! бӯ ҷаҳл гуфт моро мегуяд : « лои ттхзўои إлҳини аснин » ду худоиро мгирид ва махонед , ва акнӯн худ мехонд худои дигар бо аллоҳ , гоҳ гуяд ё аллоҳ ва гоҳ гуяд ё рҳмн , ин рҳмн мо ндонем ва нашносем магари рҳмни имомаҳ яъне мсилмаҳи каззоб , Фонзли аллоҳи ҳзаҳи алоиаҳ .

Маймуни ибн Меҳрон гуфт расӯли худоӣ ( с ) дар бадви ислому абтдоءи ваҳии биҷои ояти тсмит : « босмки аллоҳам » навиштӣ то он рӯз ки ин оят фурӯ омад ки : « إнаҳи ман сулаймону إнаҳи бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим » пас ин оят тсмит бинвишт , мушрикон гуфтанд : ҳозо арраҳим наарафа Фмои арраҳмон ? Фонзли аллоҳи ҳзаҳи алоиаҳ .

Заҳҳок гуфт : аҳл таврот омаданд ва гуфтанд эй Муҳамади мо дар тавроти номи рҳмн фаровон мебайнем ва ту камтар май гӯйӣ ва дар он китоб ки ту овардае кам омадаи ин ном , раби Алъоламин бҷўоби эшон оят фиристод : « қул » ё Муҳамад , « адъўои аллоҳ » ё муошири алмؤмнин , « أўи адъўои арраҳмон » ани шӣтм , яъне қўлўо ё аллоҳу ани шӣтми қўлўо ё рҳмн , « أёи мо тдъўо » яъне эй асмоءи аллоҳи тдъўо , « фалаи алأсмоءи алҳснӣ » эй Муҳамади мؤмнонро гӯй хоҳед марои баном аллоҳ хонед , хоҳед баноми рҳмн , аллоҳро навад ва на номаст номҳои некӯии поки бсзо , баҳр чаҳ хонед азин номҳо ӯро бихонед . « أёи мо тдъўо » мо слтст Аё рови тдъўои слти ин сухан , инаст кқўлаҳ : « ъмо қалил ҷанд мо ҳнои лак » , «у лои тҷҳри бслотк » ибн аббос гуфт ин оят бимика фурӯд омад дар абтдоءи ислом ки расӯли худо ( с ) дар Маккаи мхтФӣ май буд ва гоҳе ки қуръон хондӣ дар намози боўоз баланд хондӣу кофаронро дшхўор ва саъб меомад шунидани қуръон аз вай , то қуръонроу фиристандаи онроу хонандаи онро носазо мегуфтанд ва таън мекарданду баробари Мустафо даст мезаданд ва сафир мекарданд то қроءт бар вай шӯрида гардонанд , раби Алъоламин оят фиристод : «у лои тҷҳри бслотк » эй бқроӣтки фии алслоаҳи Фисмъи алмшркўни Фиўзўк , «у лои тхоФти баҳо » мхоФтаҳи лои исмъҳои ман ислии хлФки ман асҳобк эй Муҳамад чун дар намози қуръони хуонеи боўоз баланд махон чунонк кофарон бишинаванд ва сб кунанд ва ба ниҳон низ махон чунон ки саҳобау муъминон ки бо ту намоз мекунанд нашунаванд , миёни ҷҳру мхоФтаҳи роҳӣ талаб кун миёна .

Ва дар хабараст ки қроءти абӯи бикр дар намози мхоФтаҳ буд ва гуфтӣ : аноҷии рабӣу қади илми ҳоҷатӣ ,у қроءти умри ҷҳр буд боўоз баланд хондӣ ва гуфтӣ : азҷри алшитону аўқзи алўснон . Пас чун ин оят фурӯд омад расӯли худо ( с ) абӯи бикрро фармуд то аз онч мехонд баландтар хонду умр аз онч мехонд во кам кунад .

Рӯй ани алӣ ( ъ ) қол : кони абӯи бикри ихоФти азои қрأу кони умри иҷҳри бқроءтаҳу кони аммори иأхзи ман ҳзаҳи алсўраҳ ва ман ҳзаҳи Фзкри злки ллнбӣ ( с ) Фқоли лобии бикри лами тхоФти қоли ании асмъи ман аноҷӣ ,у қоли лъмри лами тҷҳри қоли аФзъи алшитону аўқзи алўснон ,у қоли лъмори лами тأхзи ман ҳзаҳу ҳзаҳи қоли тсмънии ахлт ба мо лӣс манеҳ , қоли ло , қоли Фклаҳи таййиб .

Ҳасан гуфт ин дар айн намозаст на дар қроءт , мегуяд : лои троءи бслўтки фии алълониаҳу лои тсӣҳои фии алср .

Ъоӣшаҳ гуфт ин дар ташаҳҳуд фурӯ омад : « ?фони алоъробии кони иҷҳри Фиқўли алтҳёти ллаҳи ирФъи баҳои савтаи Фнзлти алоиаҳ . Ва ривоят кардаанд аз Мустафо ( с ) ки гуфт салоаи ӣнҷо бмънӣ дуост , мегуяд : лои трФъи сўтк болдъоء ъанд астғФорку зикри знўбки Фисмъи мнки Фтғири баҳо , «у лои тхоФти баҳоу абтғи байни злк » алҷҳру алмхоФтаҳ , « сбило » .

Ва сҳи ани абии Мӯсои алошърии анаи қоли съднои маъаи расӯли аллоҳ ( с ) сниаҳи ФрФънои асўотнои болткбир , Фқоли анкми лои тдъўни асму лои ғоӣбои анмои тдъўни смиъои қрибо .

« ва қул алҳмди ллаҳи алзии лами итхзи влдоу лами икни ?ла » қоли алҳусайн бен алФзли маъноа : алҳмди ллаҳи алзии ърФнии анаи лами итхзи влдо , комаи қоли баъзи алиҳўди фии ъзиру алнсории фии исои ъалиҳумо ассалому алмшркўни фии алмлоӣкаҳ , «у лами икни ?лаи шарики фии алмалик » эй фии алолҳиаҳи комаи заъми ъобдўои алснм . Ва қил : « лами икни ?лаи шарик » фии халқи алсмоўоту аларз , «у лами икни ?ла вале ман алзл » эй лами итхзи влёи Фитъзз ба субҳонау аллоҳ вале алмؤмнин . Қоли муҷоҳид : лами изли Фиҳтоҷи ило вале итъзз ба , «у кибраи ткбиро » эй сафаи болъзмаҳу алкбрёءу анаи Акбари ман кули шайъи ءу алмънии аҳмдўои ман ҳзаҳи сифата .

Ва рӯй ан алнабӣ ( с ) анаи қоли хайри алоқўоли субҳони аллоҳу алҳмди ллаҳу лои илоҳи алои аллоҳу аллоҳи Акбар .

Ва ани ибни аббоси қол : кони алғломи ман банӣ ҳошими азои аФсҳи лқни ҳзаҳи алоиаҳ .

Ва ани абди алҳмиди бен восили қоли ман қрأи охир банӣ Исроили кутуби аллоҳи ъзу ҷли ?лаи ман алоҷри малаъи алсмоўоту аларзу алҷболу злки бони аллоҳи ъзу ҷли иқўл : « ткоди алсмоўот итФтрн манеҳу тншқи алأрзу тхри алҷболи ҳдо , أни даъвои ллрҳмни влдо » қоли Фиктби ?лаи ман алоҷри алии қадари злк .