Бдонки сӯраи алкҳФи ҷумла ба Макка фурӯ омад магари як оят ки ба Мадина фурӯ омад : «у асбри нФски маъаи аллазӣнаи идъўни рбҳм » алоиаҳ . . . Ва ҷумлаи сурати шаш ҳазор ва сесад ва шаст ҳарфаст , ва ҳазор ва панҷсад ва ҳафтод ва на калима , ва сад ва даҳ оят .

Муфассирон гуфтанд дарин сурати носих ва мансӯх нест магари садӣу қтодаҳ ки гуфтанд дар он як оятаст мансӯх : « Фмни шоءи Флиؤмн ва ман шоءи ФликФр » насхҳо қавла : « ва мо тшоؤни إлои أни ишоءи аллоҳ » ,у қавл дуруст онаст ки мансӯх нест ки ин бар сиблати таҳдид ва ваъид гуфтаасту назири ин дар қуръон фаровонасту шарҳи он ҷойҳо додем , ва дар фазилати сурати Мустафо ( с ) гуфта : « ман қрأи ъушри оёти ман сӯраи алкҳФи ҳФзои лами израҳи фитнаи алдҷол ва ман қрأи алсўраҳи кулҳо дахли алҷнаҳ .

Ва ани инси қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ман қрأи аввали сӯраи алкҳФ ва охирҳо канти ?лаи нурои ман қадамаи илои раъса ва ман қрأҳои кулҳо канти ?лаи нурои ман алсмоءи илои аларз .

Ва ани нофеъи ани ибни умри қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ман қрأи сӯраи алкҳФи фии явми алҷмъаҳи стъи ?лаи нури ман таҳти қадамаи илои Аннани алсмоءи изии ء ба явми алқёмаҳу ғФри ?лаи мо байни алҷмътин .

Қавла : « алҳмди ллаҳ » эй алмстҳқи ллҳмди ҳўи субҳона . Ва қили ҳўи таълим эй қўлўо : « алҳмди ллаҳи алзии أнзли алии абда » . Яъне мҳмдо , « алкитоб » яъне алқуръон , «у лами иҷъли ?лаи ъўҷо » ахтлоФои иноқзи баъза баъзан .

Қоли ибни ҷрири лӣси фӣаи майли ан алҳақ илои алботлу ани алостқомаҳи илои алФсод .

Ва қили алломи зиёдае лами иҷълаҳи ъўҷо , қимо эй мустақиман мътдло . Ва қили қимои алии алктби кулҳо носахои лшроиъҳо . Ва қил « қимо » лмътмди алайҳу алмрҷўъи илайҳи кқими ?илдор ,у фии алоиаҳи тақдиму таъхири тақдира : анзли алии абдаи алкитоби қимоу лами иҷъли ?лаи ъўҷо , « линзри бأсои шадидан » эй анзли алайҳи алкитоби линзри алкоФрини ъзобои шадидани азоби алостисоли фии алднёу азоби ҷаҳаннами фии алохраҳ . Ва қил « бأсои шадидани ман лднаҳ » эй ман ъндаҳ , қрأи яҳёи ани абии бикр : « ман лднаҳ » бскўни алдолу ашмомҳои алзму касри алнўну васли алҳоءи биёии фии ҳоли алўсл , «у ибшри алмؤмнин » бФтҳи алёءу сами алшини мухаффафаи қрأҳои Ҳамзау алксоӣӣу қрأи албоқўн «у ибшр » бзми алёءу фатҳи албоءу касри алшин ва ташдидҳо , « аллазӣнаи иъмлўни алсолҳоти أни ?лаами أҷрои ҳусно »у ҳўи алҷнаҳ .

« моксин » эй доимин , « фӣа » эй фии алохраҳу ҳўи алҷнаҳ , « أбдо » доимо .

«у инзр » бъзоби аллоҳ , « аллазӣнаи қолўои атхзи аллоҳи влдо » яъне алиҳўду алнсорӣу алмшркин .

« мо ?лаам ба » эй бзлки алқўл , « ман илм » лонаами қолўаҳи ҷҳлоу аФтроءи алии аллоҳ , «у лои лобоӣҳм » аллазӣнаи тқўлўои ҳзаҳи алмқолаҳ , « кибрати калима » насби алии алтмииз , эй кибрати мқолтҳми калима , « тхрҷи ман أФўоҳҳми إни иқўлўни إлои кзбо » эй мо иқўлўни алои алкзби бқўлҳми атхзи аллоҳи влдо .

« Флълки бохъи нФск » эй қотили нФск . Ва қили маъноаи алнҳӣ эй лои тбхъи нФск , « алии осорҳм » алии асари тўлиҳму аърозҳми ънки лшдаҳи ҳрски алии аимонҳм , « إни лами иؤмнўои бҳзои алҳдис » эй алқуръон , « أсФо » ҳзно ва алФъл манеҳ асФи болФтҳ .

Ва қил : « أсФо » эй ғзбо ва алФъл манеҳ асФи болкср ,у алтқдири Флълки бохъи нФски асФо ,у ҳўи насби алии алтмииз ,у қили мафъӯли ?ла .

« إнои ҷълнои мо алии алأрзи зинаи лҳо » яъне алнботу алошҷору алонҳор ,у қили кули мо алии аларзи ман шайъи ء маънӣ онаст ки мо ҳар чаҳ дар замин чизасту каси зинати заминро офаридем то бёзмоӣими эшонро ки кист дар дунёи зоҳидтар ва аз зинати дунёи давртару бхдои таъолии наздиктар . Заҳҳок ва клбӣ гуфтанд : « мо алии алأрз » ин мо бмънӣ манаст эй ман алии аларзи ман алрҷол эй алонбёءу алълмоءу ҳифзаи алқуръон , « лнблўҳм » эй лнأмрҳми болтоъаҳу ннҳоҳми ани алмъсиаҳ , мо пайғомбаронроу донишмандонроу ҳифзаи қуръонро зинат дунё кардем , дунёро боишон биёростем то эшонро бтоъти Фрмоӣим ва аз маъсият боз занем , он гуҳ хабар дод ки ончи зинат дунё сохтем бъоқбт бФно барему дунёи ҳама хароб кунем . Гуфт : «у إнои лҷоълўни мо алайҳои съидо » мстўё , « ҷрзо » мето лои инбти шиӣо .

Алсъиди исми лмои зуҳри ман адими аларзи дуни алоўҳоду алҷрзи аларзи алмитаҳи алтии лои тунбат .

« أми ҳасбат » эй бали ҳасбат , тарки алкломи алаввалу астФҳми ани ассонӣу алмроди алнҳӣ эй лои ттъҷби ман злки Флиси злки болбдиъи ман снъно маънӣ онаст ки эй Муҳамади ту шигифти дорӣу аҷаби кори он ҷавонмардони асҳоби алкҳФ ? ! аҷаби мадор ки он аз сунъи мо бадеъ нест : Фолъҷоӣби фии халқи алсмоўоту аларзи аксар дар офариниши осмону замин ва ҳар чаҳ дар он ъҷоӣб бештараст ва тамомтар .

Қоли ибни аббос эй сأлўки ани злки лиҷълўои ҷўобки алломаи лсдқку кзбку соири оёти алқуръони аблғу аъҷбу адли алии сдқк . Ва қили аҳсбти маъноаи أи илмат эй лами тааллума ҳатто аълмнок , « أни أсҳоби алкҳФу алрқим » алкҳФ : алғори фии алҷбл .

Қоли муҷоҳиди тФриҷи байни ҷабалин .

Муфассиронро қавлҳоаст дар маънӣ : рқими ибн аббос гуфт номи он кӯҳаст ки Каҳф дар вай буд , ва ҳам аз ибни аббос ривоят кунанд бқўлии дигар ки номи он дияаст ки асҳоби алкҳФ аз онҷо буданд , Саид ҷбир гуфт ном саг эшонаст , муҷоҳид гуфт номи он лавҳаст ки ному сифати эшону ҳаляту қиссаи эшон дар он навишта ёфтанд ва он лавҳ аз рсос буд , ва гуфтаанд аз санг буд , ва дар хабари омада ки рқим ҷамоатӣ буданду расӯл ( с ) зикр эшон кардау қисса эшон гуфта дар он хабар ки нӯъмони бшир ривоят кунад аз Мустафо ( с ) : гуфт се мард буданд дар рӯзгори пеш ки аз хонаи беруни рафтанд дар талаби рӯзӣ аз баҳри аёлу касони хеш , дар он саҳроу водии ҳамеи рафтанд ки борон дар боридани истод , эшон аз бими борон дар миён кӯҳ шуданд ва бо ғорӣ нишастанд , дар он ҳоли сангӣ аз болои кӯҳ фурӯ омад бар дар он ғор ва дар ғори муҳкам фурӯ гирифт ва мсмт бибаст чунонк ҳеҷ равшаноӣ пайдо набӯд , эшон бо якдигар гуфтанд ки то ҳар яке аз мо ки рӯзии амалӣ некӯ кардааст ин соъат дар дуо ёд кунаду бадаргоҳи иззати шафиъи баради магари аллоҳи таъолии бФзли худ бар мо бибахшоед ва ин дар баста кушода гирданд .

Яке гуфт ман рӯзии муздуронро бакори доштами бнимаҳи рӯз мардӣ расед бо вай шарт кардам ки дар боқии рӯз кор кунад некӯу музди вай чун дигари муздурони як рӯза тамом бидиҳам , чун вайро музди мидодм дайгарӣ гуфт : أи тътии ҳозо мисли мо аътитнӣу лами иъмли алои нисфи алнҳор ? ӯро баъамали ним рӯза чандон медиҳӣ ки моро баъамали як рӯза ? гуфтам эй абди аллоҳ аз музди ту ҳеҷ накостами туро чаҳ зиён ки моли худ аз вай дареғ надоштам ки на аз он ту чизеи бкостм то туро нохуш ояд , мард хашм гирифту музди хеши биҷои бгзошт ва бирафт ман он ҳақи вай гӯш медоштам то рӯзӣ ки бидон гӯсолае харидам ва май прўрдм ва зиҳ мекарду ҷумла аз баҳр вай медоштам , пас аз рӯзгорӣ боз омад пер ва заъиф гашта ва ман ӯро наме шинохтам , гуфт : ани лии ъндки ҳқои маро бар ту ҳқист , бо ёд ман оварад то ӯро бишнохтам , гуфтам дайраст то туро меҷӯяму онки он говону гӯсолаи ҳама он тавонад , брўзгор бо ҳам омада ва аз баҳри ту гӯш дошта , мард хира бимонад гуфт : афсӯс макун бар ман мискину ҳақ ман бидиҳ , гуфтаму аллоҳ ки афсӯс намедорам ва он ҳамаи ҳақ туасту малики ту , маро дар он ҳеҷ ҳақ на , он гуҳ гуфт бори худоё агар майдонӣ ки он аз баҳр ту кардам то рзоء ту бошад : ФоФрҷи лнои фараҷаи ин санги шикофтаи гардону фараҷае моро пайдо кун он соъати санг аз ҳам шикофтаи гашти чндонк равшаноӣ бидиданд .

Дайгарӣ гуфт : бори худоёи доне ки соли қаҳт буду маро аз қӯти худ фазлае басар омаду мардум аз қаҳту ниёз ва гуруснагӣ бимонада , занӣ омад ва аз ман таоми хости надодам ва низ дар вай тамаъ кардам он зани тан дар надод ва бирафт . Аз гуруснагӣ ва бе комии дигари бора боз омад ва ман ҳам чунон дар вай тамаъ кардам ва бар ваии ҳамеи печидам то аз ҳоли зарурати тан дар дод , чун дасти буии барадам бар худ билразед ва оҳӣ кард , гуфтам чаҳ расед туро ? гуфт : ахоФи аллоҳи раби Алъоламин аз худо май тарсам ки ин чунин кори ҳаргиз бар ман нарафт , ман бо худ гуфтам зании ноқиси ақли буқати зарурат ва бекомӣ аз худо битарсад ва ман буқати фарохӣу неъмат чун аз вай натарсам ? ! он ҳол дар ман асар кард ва бархестам ва ӯро раҳо кардаму ҳақ вай бишнохтам ва бо вай никўӣиҳо кардам , бори худоё агар майдонӣ ки он ҳама аз баҳри рзоء ту кардам моро фараҷ фирист ва азин банди раҳои даҳ , он санги фарох аз ҳам боз шуду рӯҳи тамом аз ҳавоу равшанои бобашони пайваст .

Мардум сеюм гуфт : бори худоёи доне ки марои модарӣу падарии пер ва заъиф буданду шикастау зани доштам бо кӯдакони хираду марои одат буд ки гўспнди бдўшидмӣу шери нахусти бмодру падари додмии он гуҳи бкўдкон , то рӯзӣ ки дар саҳро дайр бимонадам чун бози омадами падару модар хуфта буданд , кроҳити доштам ки эшонро аз хоб бедор кунам , ҳам чунон бар сари эшон истодами қадаҳи шер бар дасти ниҳода ва он кӯдакони гурусна фурӯ гузошта , то буқати бом ки эшон аз хоб дар омаданду шер боишон додам , бори худоё агар доне ки он барои ту кардаму бони ваҷҳи рзоءи ту хостами ин кор бар мо тамом кун ва азин банди моро халоси даҳ .

Қоли алнъмони бен бшири конии асмъи ман расӯли аллоҳ ( с ) қол : қоли алҷбли тоқи ФФрҷи аллоҳи анҳуам Фхрҷўо .

Аммо қиссаи асҳоби алкҳФу бадви кори эшону баёни сирату ҳаляту равиши эшон

Уламои саҳоба ва тобеъину аъиммаи дайн дар он мухталифанд ва дар ривоёту ақволи эшон ихтилоф ва тафовутаст . Қавли амири алмؤмнини алӣ ( ъ ) онаст ки асҳоби алкҳФ қавмӣ буданд дар рӯзгори мулӯки тавоифи миёни исо ( ъ )у Муҳамад ( с )у маскани эшон замини рӯм буд дар шаҳр афсӯс гуфтаанд ки он шаҳри имрӯз трсўсаст ,у аҳли он шаҳр бар дайн исо буданду китоби эшон Инҷил буд , ва эшонро мулкӣ буд солеҳ то он малик бар ҷой буд кори эшон бар низом буд ва бар дайни исо рост буданд , чун он малик аз дунё бирафт кор бар эшон музтариби гашту сари бботлу залолату табоҳи корӣ дар ниҳоданду бут параст шуданд , ва дар миёни эшон қавмӣ андак бимонаданд мутаворӣ аз бақоёии аҳли тавҳид ки бар дайн исо буданд ,у подшоҳи аҳли залолат дар он вақти дқёнўс буд ҷаббории мутамаррид , кофарии бути параст , қавмӣ гуфтанд даъвӣ худоӣ карду халқро бар тоъати худ даъват кард , ва ин дқёнўс бо лашкару ҳашами фаровон аз замини порси омада буд ва ин Мадинаи афсӯси дори алмалики худ сохта ва ҳар кас ки сар дар чанбари тоъат вай наёвардӣ ва аз дайни вай бар гаштӣ ӯро ҳалок кардӣ .

Ва мигўинди дарин шаҳри афсӯси қасрии азими сохта буд аз обгина бар чаҳор сутуни заррини бдоштаҳ ва қандилҳои заррин аз он дар овехтаи бзнҷирҳои симин , ва аз ҷавониби он равзанҳо сохтаи баланди чунон ки ҳар рӯзи офтоб аз равзании дигар дар тофтӣу бадӣгарӣ берун шудӣ , ва дар он қасри Тахтии заррини сохтаи ҳаштод гази тӯли он ва чиҳил гази арзи он бонўоъи ҷавоҳиру иўоқит мурассаъ карда ,у бики ҷониби тахти ҳаштод курсии заррини ниҳода ки амирону солорони лашкару арқони давлат бар он нишастандӣ ,у бадӣгари ҷониби ҳамчандон курсии ниҳода ки уламоу қазоату аҳбор бар он нишастандӣ , ва бар сари худ тоҷии ниҳода ки чаҳор гӯша дошт дар ҳар гӯшае гавҳарии нишонда ки дар шаби торик чун шамъ метофт , ва панҷоҳ ғулом аз малики зодагон бо ҷамол бар сари ваии истода , ҳар якеро тоҷӣ бар сар ва амӯдҳо дар даст , шаш ҷавони дигар аз фарзандони мулӯк бо хираду ройу тадбири тамоми истода бар росту чапи вай , ин шаш ҷавонанд ки асҳоб алкҳФанд , номҳои эшон : имлихо , мкслмино , мҳштлино , мртўнс , асотўнс , аФтўнс . Ва қили имлихоу мкслминоу мртўсу ининўсу соринўсу зўониўонс .

Он мутакаббири мутамарриди дқёнўси барин сифати подшоҳӣ ва мамлакат меронаду ҳаргиз ӯро дард сиррӣ набӯд ва табӣ нагирифт то аз мутакаббирӣу ҷабборӣ ки буд даъвӣ худоӣ кард ! чунонк фиръавн бо Мӯсо карду халқро бар ибодату хизмати худ рост кард , ва ҳар ки бхдоиӣ ӯ иқрори надодӣ ӯро ҳалок кардӣ , рӯзии даъватии сохта буду арқони давлату ҷумлаи хайлу ҳашамро хонда , бтриқӣ дар омад гуфт лашкари фалон малик омаду қасди вилоят ту дорад , ларза бар вай афтоду ҳаросӣу тарсии азим дар дилаш падед омад бар санъатӣ ки тоҷ аз сари ваии биФтоду зард рӯй гашт , ва он рӯзи навбати хизмати имлихо буд ки об бар даст малик мерехт , ва ин шаш кас навбат карда буданд ки чун аз хизмати вай фориғ шудандӣ бдъўти бахонаи яке аз эшон будандӣ , ва он рӯзи иттифоқро навбати имлихо буд чун хон биниҳоданду дасти бтъоми бурданд , имлихо нахурд ва ҳам чунон мутафаккир ва музтариб нишаста , гуфтанд чаро таом нахурӣ ва бар табъи худ нае ? гуфт , эй бародарони марои андешае дар дил афтод ки хӯрду хобу қарор аз ман рабӯда , гуфтанд он чаҳ андешааст ? ! гуфт : ин малики даъвӣ худоӣ мекунад ва ман имрӯз ӯро бар ҳоле дидам аз биму тарс ки худоён чунон набошанд ва чунон натарсанд , ва низ андеша мекунам ки худоиро касе шояду худовандӣ касеро сазад ки офаридагори осмону замину ҷаҳону ҷаҳонён буд .

Чун имлихои ин сар бар эшон ошкоро кард , эшон чашми вайро бӯса ҳаме доданд ва мегуфтанд моро ҳамин андешаи бахотир дар меомад локини Зуҳра он надоштем ки ин ҳолро кашф кунем , бикбори овоз бар овараданд ки дқёнўс худоӣ несту ҷузи офаридагори осмону замини худованд ва ҷаббор нест : « рбнои раби алсмоўоту алأрз » .

Имлихо гуфт акнӯн яқин донед ки мо ин дайн дар миёни ин қавм натавонем дошт , моро бибояд гурехт дар вақти ғифлати эшон ббҳонаҳи асб тохтану гӯй задан , пас чун донистанд ки қавм аз эшон ғофиланд , барнишастанд ва аз шаҳр берун шуданд ва се майли гарми бронднд , он гуҳ имлихо гуфт аз асби фурӯи оӣид ки нози ин ҷаҳонӣ аз мо шуду ниёзи он ҷаҳонӣ омад , аз сутур пиёда шуданду қасд рафтан карданд , ҷавонон бинозу неъмати парвардаи ҳамеи кулуфту машаққат ихтиёр карданду меҳнат бар неъмат гузиданд , пои бараҳнаи он рӯзи ҳафт фарсанг бирафтанд то пойҳошони афкор шуда ва ранҷур гашта , гуруснау ташна , шабонеро диданд гуфтанд ҳеҷ таоми дорӣ ё пораи шер ки бмои диҳӣ ? гуфт : дорам , лекини рӯйҳои шумо рӯй мулӯкаст ва бар шумо асари подшоҳӣ май байнам на асари дарвешӣ ва чунон донам ки шумо аз дқёнўс гурехтаед ! қиссаи хеш бо ман бгўӣид , эшон гуфтанд , мо динӣ гирифтаем ки андари он дайни дурӯғи гуфтан раво нест , агар қиссаи худ бо ту рости гўӣими моро аз ту ҳеҷ ранҷӣ ва газандӣ расад ? шубон гуфт на , пас эшон қисса худ бигуфтанд , шубони бпои эшон дар афтод ва гуфт дайраст то маро дар дил ҳамин меояд ки шумо май гўӣид , чандон сабр кунед то ман ин гӯсфандонро бхдоўндони бози расонам ки он ҳама амонатанд бнздики ман , шубон рафту гӯсфандонро бхдоўндони бози расонам ки он ҳама амонатанд бнздики ман , шубон рафту гӯсфандони бози супурду бнздики эшон боз омад ва он саг бо эшон ҳаме рафт .

Гуфтаанд ки номи он саги қтмир буд ва гуфтаанд саҳбо ва гуфтаанд басит ва гуфтаанд қтФир ва гуфтаанд қтмўр ,у ранги ваии аблақ буд ва гуфтаанд осмони гаван ва гуфтаанд аз сурхӣ бзрдӣ задӣ ,у номи шубони кФишттиўнс , ҷавонон гуфтанд мари шубонро ки ин сагро барон ки саг ғаммоз бошад , набояд ки ббонги хеши моро Фзиҳт кунад , ҳар чанд ки шубони вайро ҳаме ронад намерафт , охири он саги бзбонии Фсбҳ овоз дод ки марои мронид ки ман низ гувоҳӣ медаҳум ки худо якеаст , даст аз ман бидоред то биёям ва шуморо посбонӣ кунам то душман бар шумо зафари наёбад , ва агар шуморо назд худованд қрбтӣ бошад мо низ ббркти шумо бнъмтӣ дар расем , ҷавонон чун ин бишуниданд ӯро фурӯ гузоштанд , ва гуфтаанд ки ӯро бар гардан гирифтанду бнўбт ӯро ҳамеи бурданд , пас шубони эшонро бкўҳии баради номи он кӯҳи бнҷлўс ва дар пеши он ғорӣ буду наздики он ғори дарахти мусмирае буду чашмаи оби равон , эшон аз он мива ва об хӯрданд ва дар ғор шуданд , инаст ки раб алъзаҳ гуфт : « إзи أўии алФтиаҳи إлии алкҳФ » эй азкр ё Муҳамад « إзи أўии алФтиаҳ » . Ва қили алъомли фӣа аҷабоу маънии ӯии сори илайҳу ҷаълаи мأўоаҳу алФтиаҳи ҷамъи Фтии ксбиаҳу сбӣ , эшон дар он ғор шуданд гуфтанд : « рбнои отнои ман лднки раҳмау ҳиии лнои ман أмрнои ршдо » , « отнои ман лднки раҳма » эй аътнои ман ъндку қблки тътФо , «у ҳиии лнои ман أмрно » эй саҳли лно ,у алтҳиӣаҳи эҳдоси ҳиӣаҳи алшии ءу шакла , « ршдо » эй слоҳоу Флоҳо .

« Фзрбнои алии озонҳм » яъне анмноҳм , иқоли зарби алии изни фалони азои номи лони алноӣми рбмои фатҳи Айнӣа ӯ ҳзии лисона ӯ таҳарруки шайъи ءи ман атрофа ва ман аннос ва ғайриҳам мо иноми Фотҳои Айнӣау лӣси шайъи ءи ман зўоти алрўҳи исмъу ҳўи ноӣми Флзлки қили ллнўми зарби алии алозн . Ва қил « Фзрбнои алии озонҳм » эй слбноҳми ҳўосҳми лони алноӣми мслўби алҳўосу хси алсмъи болзкри ман байни алҳўоси лони ман салби самъаи салби ақлау алноӣми мслўби алъқли бхлоФи соири алҳўос , « синӣни ъддо » насби алии алтмиизу алмънии синӣни тъдўнҳоу лои тҳққўнҳо . Ва қил « синӣн » зоти адад ,у қил « синӣн » касӣра .

« сами бъсноҳм » аиқзноҳм , « лнълм » илми мушоҳидау вуҷӯд . Қоли ибни ҷрири лиълми ибодӣ , « أии алҳзбин » иқоли ҳумои мъои ман асҳоби алкҳФи тҳзбўои ҳайни антбҳўоу ахтлФўо кам лбсўо мегуяд чун эшонро аз хоби бингихтими ду ҳизб буданд яъне ду гуруҳи мухталиф дар сухан , як гуруҳ гуфтанд : « кам лбстм » ва як гуруҳ гирифтанд : « лбснои иўмо » ӯ баъзи явм . Ва иқоли ани алҳзбини аҳдҳмои асҳоби алкҳФу алҳзби ассонии аҳли қритҳми алтии хрҷўои минҳоу ҳаии сдўми ҳайни ъсрўои алии асҳоби алкҳФи Фҳсбўои мғибҳми ани алқриаҳу мксҳми фии алкҳФи ман ктобҳми алзии вҷдўаҳи фии лавҳи ман рсоси ъндҳм . Қоли ибни баҳри аҳади алҳзбини аллоҳу ассонии алхлқ , кқўлаҳ : « أи أнтми أълми أми аллоҳ » .

. . . « أҳсӣ » аФъли ман алоҳсоءу ҳўи алъд , ва « أмдо » насби алии алтмииз ,у қил « أҳсӣ » феъли моз эй аҳоти уламои бأмди лбсҳм ва « أмдо » насби лонаи мафъӯли аҳсӣу аломди алғоиаҳ ,у қили алъдд .

Дқёнўс чун эшонро талаб кард ва наёфт гуфтанд эшон аз ту бигурехтанду динӣ дигар гузиданд , вай барнишаст бо лашкари хеш ва бар асар эшон бирафт то бадар ғор расед : Фўҷдўои осорҳми дохилину лами иҷдўои осорҳми хориҷин , гуфтанд нишон рафтан эшон дар ғор пайдост аммо нишони берун омадан пайдо нест , чун дар ғор шуданд эшонро надиданд раби Алъоламин эшонро дар ҳифзу риояти хеши бдошту чашми душман аз дидан эшон нобӣно кард . Ва гуфтаанд ки эшонро дар ғор бидиданд хуфта аммо ҳеҷ каси тоқат он надошт ки дар ғор шавад аз руъбу фазаъ ки дар дил эшон афтод , пас дқёнўс гуфт мақсӯди мо ҳалок эшонаст , дар ғор бароред бар эшон устувор то аз тишнагӣ ва гуруснагӣ бимиранд , пас чунон карданд ва бозгаштанд .

Ду марди мусулмон ки имони хеш аз дқёнўс пинҳон медоштанд лавҳӣ сохтанд аз рсос ва номҳои эшон бар он лавҳи нбштнд ки фалону фалону фалон аз авлоди мулӯк дар рӯзгори мамлакати дқёнўси тоғӣ аз вай бигурехтанд ва дар ғор шуданду каси эшонро боз надид , ҳар ки боишон дар расад ва эшонро бинад бидонад ки эшон мслмононнду дайни дорон ,у таърих рафтан эшону Фқди эшон фалони моҳ буду фалони сол , он лавҳи бурданд ва бар дар ғор пинҳон карданд ва гуфтанд : лаъли иўмо иъср манеҳам алии асар .