Қавлаи таъолӣ : «у Довӯду сулаймони إзи иҳкмони фии алҳрс » алоиаҳ , Довӯду сулаймони бҳкм набувват муштараканд локин дар дараҷа ва фазилат мутафовитанд , набинӣ ки сулаймонро дарин як масъала афзӯнӣ дод бълм , фаҳм ӯро махсӯс кард ва гуфт : « ФФҳмноҳои сулаймон » , мулкӣ бидон азимӣ буи дод бар вай миннат наниҳод балки ҳақорати он буи намӯд бончаҳ гуфт : « ҳозои ътоؤнои Фомнн » эй аъти ман шӣти лҳқортаҳу хаста . Чун бълм ва фаҳм расед ташриф доду миннат бар ниҳод ки : « ФФҳмноҳои сулаймон » , илми фаҳми вроءи илми тафсир ва таъвиласт , тафсири бавоситаи таълим ва талқинаст , таъвили боршод ва тавфиқаст , фаҳм бевосита болҳом раббонӣаст ,у тафсир беустод бакор нест , таъвил беиҷтиҳод рост нест ,у соҳиби фаҳмро муаллими ҷуз ҳақ нест , тафсиру таъвил бадонашасту кӯшиш , ва фаҳм ёфтасту кашиш . Ҳасан басарӣ гуфт ҳзиФаҳ ӣмонро пурсидам аз илми ботин яъне илми фаҳм , ҳзиФаҳ гуфт : аз расӯли худои пурсидам ва гуфт : илми байни аллоҳу байни аўлёӣаҳи лами итлъи алайҳи малики муқаррабу лои аҳади ман халқа .

Фаҳми ин мардон дар асрори китобу суннат баҷое раседаст ки ваҳми арбоби завоҳир Зуҳра надорад ки гирди он ҳарам муҳтарам гардад , эшонро дар ҳар ҳарфӣ мақомӣаст .

Ва аз ҳар калимае пайғомӣ , аз ҳар оятии вилоятӣ , ва аз ҳар сўртии сӯзӣу сӯрӣ , ваъид дар роҳи эшон въдаст ,у въд дар ҳақи эшон нақдаст , биҳишту дӯзах бар роҳи эшон манзиласт , ва ҳар чаҳ дуни ҳақи бнздики эшон ботиласт , дунёу охират дар бодияи вақти эшон ду майласт , рӯз дар манзилро занаду шаб дар маҳмил нозанад , рӯз дар назар саноеъанду шаб дар мушоҳида ҷамол сонеъанд , рӯз бо халқ дар халқанду шаб бо ҳақ дар қадам сидқанд , рӯз дар коранду шаб дар хуморанд , бурузи роҳи ҷӯянду бшб роз гӯйанд .

«у лслимони алриҳи ъосФаҳ » , сулаймони пайғомбар бо он ҳамаи мартабату манзалат ӯро гуфтанд эй сулаймони бадасти ту ҷуз бодӣ нест ва он бод низ бадаст сулаймон набӯд , балки бомари худованди ҷаҳон буд , бомдоди масофати як моҳа роҳ мебуриду шабонгоҳи ҳам чунон , ва агар сулаймони хостӣ ки бар он масофат бақадр як газ биафзояд натавонистӣу бадаст вай набӯдӣ , зеро ки он тақдири илоҳӣ буд на тадбири сулаймонӣ , мамлакатӣ бидон азимӣ бар ҳаво май бараду бкштзорӣ бар гузаштии як пурҳи коҳи нҷнбонидӣ . Ва гуфтаанд ки сулаймон бар мураккаби бод , рӯзӣ ба перӣ бар гузашт ки дар мазраъаи хеш кишоварзӣ мекард он пер чун мамлакат сулаймон дид гуфт : « лақади аўтии оли Довӯди маликои ъзимо » , боди он сухан бигӯаш сулаймони афканди сулаймон фурӯ омаду перро гуфт ман сухан ту шунидам ва бидон омадам то бо ту бигӯям ин малики бад-ӣни азимӣ ки ту май бинии бнздики аллоҳи таъолии онро қадре ва маҳаллӣ нест . Лтсбиҳаҳи воҳидаи иқблҳои аллоҳи таъолии хайри ммои аўтии оли Довӯд . Як тасбеҳи рост ки аз банда муъмин бияёду аллоҳи таъолии онро бипазирад бааст азин малику мамлакат ки оли Довӯдро доданд .

Пер гуфт : азҳби аллоҳи ҳамки комаи азҳбти ҳаме .

«у أиўби إзи нодаии раба » , одат халқ чунонаст ки ҳар киро бдўстӣ ихтиёр кунанд ҳамаи роҳати он дӯст худ хоҳанд ва раво надоранд ки боди ҳаво бар вай гузар кунад , локини суннати илоҳӣ бхлоФ инаст ҳар крои бдўстӣ ихтиёр кард шарбати меҳнат бо халъати муҳаббат буи фиристад , ҳар крои дараҷаи вай дар мақоми муҳаббати олитар , балоӣ ӯ азимтар , инаст ки Мустафо ( с ) гуфт : « анашад анноси блоءи алонбёءи сами алоўлёءи сами аломсли Фоломсл » .

Ва бар вифқи ин қоидаи қазияи Айюби пайғомбари алайҳ ассаломаст , ҳаргизи ҳечкас балои чунон бар надошт ки Айюби бардошт , гуфтанд касе ки пеши султонии сангӣ некӯ бардорад чакананд хлътӣ дарав пӯшонанд Айюб чун санги балои некӯи бардошти ҷалоли аҳадяти ин халъат дарав пӯшонед ки : нъми алъбд . Сад ҳазор ҳазорон ҷоми заҳри бало бар даст Айюб ниҳоданд гуфтанд : ин ҷомҳои заҳри бало нӯш кун , гуфт мо ҷоми заҳр бе трёқи сабр нӯш натавонем кард , то ҳам аз вуҷӯд ӯ ҷоми по заҳр сохтанд ки : « إнои вҷдноаҳи соброи нъми алъбд » инат аҷаби қиссае ки қисса Айюбаст , дар сарои офияти ороми гирифтаи ҳалаи нози пӯшида . Силсилаи неъмати ваии мунтазам , асбоби дунёи муҳайё дар роҳату инс бар ваии кушода , қиблаи иқбол қабул гашта . Ногоҳ мутақозии ин ҳадиси бадари сина вай омад шурӣу ошӯбӣ дар рӯзгор вай афтод аҳволи ҳамаи мунъакис . Гашти неъмат аз сохт ваии бор бар басти лашкари меҳнати хаймаи бузаду ном ва нанг бирафт , саломат бо маломати гашт , офият ҳазимат шуд , бало рӯй ниҳод , маҳҷӯри қавми гашт то ӯро аз шаҳр берун карданд ва дар ҳамаи олами як тан бо ваии бгзоштнди аёли ваии раҳма , ва он низ ҳам сабаби балои гашт ки дар қасаси манқӯл чунинаст ки он сарпӯшида ҳар рӯз дар он дия рафтӣу мардумони он дияро кор кардӣ то ду қурс буи додандӣу боиўби барадӣ , Иблис дар он миёни талбисӣ бар оварад аҳли дияро гуфт шумо ӯро бахуди роҳи мдҳид ва дар хона ҳо магузоред ки ваии таъаҳҳуд беморӣ мекунад мушкил набояд ки он иллати бшмо таваллуд кунад пас аз он чунон гашт ки касро бар вай раҳмат наомад ва ҳечкас ӯро кори нафармуд ва ҳеҷ чизи надод , дилтангу тиҳии даст аз дия берун омад , Иблисро дид бар сар роҳ нишаста , гуфт чаро дилтангӣ ? гуфт аз баҳри онкии имрӯз аз баҳри бемори ҳеҷ падед накардаму касро бар мо раҳмат наомад Иблис гуфт агар он ду гесуии хеши бмни фурӯшии турои ду қурси даҳум то басари бемори барӣ , раҳмаи гесуи бФрўхт ва ду қурси бастади Иблиси бтъҷил назд Айюб рафт гуфт хабари дорӣ ки раҳмаро чаҳ воқеа афтод , ӯро бносзоиӣ гирифтанд ва ҳар ду гесуӣ вай бибареданд ,у Айюбро одати чунон буд ки ҳар гоҳ бархестӣ дасти бгисўӣ вай задӣ то бар тавонистӣ хостн , он рӯз гесу надид талбиси Иблис бовар карду раҳмаро маҳҷӯр кард , он соъати ранҷи дилаши биФзўди байти алмоли сабраши тиҳии гашт фарёд баровард ки : « мусинии алзру أнти أрҳми алроҳмин » . эй ҷавонмарди Айюби он ҳамаи балои бқўт шарбатӣ метавонист кашад ки аз ҳазрати иззати зўи алҷлоли бомдоду шабонгоҳ паёпай мерасед ки : дӯши шаб бар блоءи мо чигуна гузоштӣ ? имрӯз дар блоءи мо чун басар оварадӣ .