Қавла : «у ?лаи ман фии алсмоўоту алأрз » алоиаҳ . . . ?лаи алҳодсоти маликоу алкоӣноти ҳукамоу таъолии ани итҷмли бўФоқ ӯ интқси бхлоФ , коиноту муҳаддисоти мавҷӯдоту муталошӣот дар замин ва дар самовоти ҳамаи малик ва малик ӯст , раҳеу банда ва чокар ӯст ҳақиқати малики бнздики арбоби маъонӣ қудратаст бар ибдоъу ихтироъ , ва ин ҳақиқат сифат ӯсту малики бсзо малик ӯст , бехайлу хадам ва бетаблу илм ва бесипоҳу ҳашам , шоҳони ҷаҳон чун лашкар арз диҳанд хадаму ҳашам бар нишонанд , хайлу хўл ошкоро кунанд пас бмлку малику неъмату тнъму савору пиёдау даргоҳу боргоҳи худ сари ифтихор бар афрозанд ,у ҳақи субҳонау таъолии атлолу русуми кунро оташ бениёзӣ дар занаду олами ҳбоء мансур гирданду ғубори ағёр аз доман қудрат биафшонаду зимоми эълом бар сари мураккаб вуҷӯд кунад , он гуҳи Нидо дар олам диҳад ки : « лмни алмалики алиўм ? » пас ҳам худ бҷлоли иззати хеши худро ҷавоб диҳад « ллаҳи алвоҳади алқҳор » муъмин чун эътиқод кунад ки ҳамаи ҳақ ва малик ӯсту иззат иззат ӯст , сазоӣ вай онаст ки лавҳи даъвии бишиканаду бисоти ҳавас дар печаду савдои анят аз сар берун кунаду доман аз кунин ва оламин дар кашад , нангаш ояд ки бмхлўқ ҳамчун худ сари фурӯди орад , ё дил дар касе бандад : ва ман қасди албҳри астқли алсўоқё .

Ғаввоси баланди ҳиммат ки бо дарёии мғрқи бҷони ситад ва дод кунад то гавҳари шаби афрӯз бадаст оварад кӣ бшбаҳи сиёҳи ранги тан дар диҳад , некӯ суханӣ гуфт он азизи аҳд ки : ман урф алҳақ лами яҳтамили азлоли алхлқ .

Қавла : « луи кони Фиҳмои ?алааи إлои аллоҳи лФсдто » то агар дар осмону замини ҷуз аз аллоҳи таъолии худоён будӣ миёни эшон танозӯъ будӣу олами ҳамаи хароби гаштӣ , ин бар завқи ҷавонмардон тариқат ишоратаст бқтъи алоқау рФзи асбоб ва ба қоли алсёрӣ : ҳски фии ҳзаҳи алоиаҳи алии алрҷўъи илайҳу алоътмоди алайҳу қатъи алълоӣқу алосбоби ани қлбк . Ҳар крои дида бар асрори ин оят афтоду тавфиқи рафиқ худ ёфт дида аз назари ағёр бар дузаду хирмани атмоъ бхлқ бисӯзад ва бо дилӣ беғубору синае бе бори мунтазири алтоф ва мабор илоҳӣ биншинад то ҳақи ҷли ҷалолаи блтФи худкор ӯ месозаду дил ӯро дар маҳд аҳд медорад , аъробиро диданди даст дар остон каъба зада ва мегуяд : ман мислии вале илоҳи ани азнбти мсонӣ ,у ани таббати рҷонӣу ани ақблти аднонӣ ,у ани адбрти нодонӣ , إни рбнои лғФўри шакур .

Қавла : « лои исӣли ъмои иФъл ва ҳам исӣлўн » ради қдрёнсту иршоди синён , қадарён гуфтанд агар кули ҳаводис бова ҳўолт кунем худои таъолӣ маъюб гардад гуфтанд шар аз моасту хайри азу , ҳам чунон ки габрон гӯйанд хайр аз яздону шар аз аҳриман , алқдриаҳи маҷуси ҳзаҳи аломаҳ . Қадре мари габриро гуфт мусулмон шӯ гуфт то ӯ нахоҳад чун мусулмон шавам ? қадре гуфт ӯ мехоҳад локин Иблис намехоҳад , габр гуфт пас ман бо хасми қавии терми заъифро чаҳ хоҳам кард . Аммо иршоди синён аз он рӯйаст ки ҳақи ҷли ҷалолаи молик бар итлоқаст ӯро расад ки дар малики худ чунон ки хоҳад тасарруф кунад . Мустафо ( с ) гуфт : « луи ъзбнӣу ибни Марями лъзбнои ғайри золим »

Битарс аз худоӣ ки ҳар чаҳ хоҳад кунаду касро Зуҳраи эътирозӣ на , ва бар ҳукми вай чун ва чаро на . Астҳиии ман аллоҳи лқрбаҳи мнку хФи аллоҳи лқдртаҳи алейк . Аз худои шарми дор ки бтў наздикасту з худоӣ битарс ки бар ту қодираст ва бидон ки ин корӣаст рафта ва бӯда ҳар касро бмнзли худ расонидау мавзеи вай падед карда , он гуҳи басари роҳи мъомлт боз оварда . Анбёء ки омаданд на кории нави дарин олам овараданд ё хабарии нав дар сина ту ниҳоданд , балки ончӣ дар синаи ту буд бҷнбониднду ончӣ дар ҳақи ту ниҳода буд турои сӯии он хонданд . « ва мо кнои лнҳтдии луи лои أни ҳдонои аллоҳ » амири алмؤмнини алӣ ( ъ )ро пурседанд аз қадар гуфт : сари аллоҳи Флои нкшФаҳ . Баҳри азими Флои тлҷаҳ .

Илми башарияти тоқати кашиш вай надорад , фаҳму ваҳми одамӣ ҳаргиз бидон нарасад , ва надонад ҳар чанд пеш равад мутаҳайиртар буд , ҳар чанд беш тасарруф кунад афтода тар ояд .

Қавла : « أми атхзўои ман дунаи ?алааи қул ҳотўои брҳонкм » алоиаҳ . Алошораҳи фӣаи илои алтўҳид алҳақу афроди алрби бўсФи алтФрду наъти алўҳдониаҳу асли алтўҳиди алтирони фии майдони алтҷрид ва алоқомаҳ ъанд аҳкомаи болтФрид ,у қатъи алхўФу алрҷоءи ани алқрибу албъид ,у таслими аламри илои аллоҳи лиҳкми Киеви ирид . Ва қоли алшблӣ : алвоҳади икФики ман алкул ,у алкули лои икФики ман алвоҳад . Шблӣ гуфт ҳақи ҷл ҷалола воҳидаст агар ту ҳазор хасми дорӣ чун ҳақи таъолӣ бо ту бошад ҳама кифоят кунад , ва агар тқдирои ҳазор ёру муайяни дорӣ чун ҳақи таъолӣ бо ту набошад бадасти ту бод буд , расӯли худоӣ ( с ) дар ғор бо садиқ мегуфт : « лои тҳзни إни аллоҳи маъно »

Андӯҳи мадор ки аллоҳи таъолӣ бо мосту анкабутиро гуфтанд меҳтари пайғомбарону сари садиқонро дар ғор аз душман пинҳон кардаем рӯи зовияи аҷзу фақри худ бар дар он ғор бизан , то бадарға эшон бошад , ҳеҷ чиз дар олам аз анкабут оҷизтар нест ва аз хонаи ваии заъиф тар нест . «у إни أўҳни албиўти лабяти алънкбўт » чун хоҳад ки ҳалок кунад душманиро чун намруди бпшаҳ ҳалок кунад , ӯ худовандӣаст ки ҳар чаҳ хоҳад кун ду қудрати худ баҳр чаҳ хоҳад намояд , яке назора кун дар камоли қудрат ӯ дар офариниши осмону замин ки мегуяд ҷли ҷалола : « أу лами ири аллазӣнаи кФрўои أни алсмоўоту алأрзи контои ртқои ФФтқноҳмоу ҷълнои ман алмоءи кули шайъи ءи ҳӣ »у ҷълноу ҷълноу ҷълно , то охири оёт ҳама ишоратаст бкмоли қудрат ӯ баёни ҳикмат ӯ , чун бақадратнигарӣ ҳамаи маъдӯмоти ранг вуҷӯд гирад . Чун бъзтнигарӣ ҳамаи мавҷӯдоти ранг адам гирад , ва то занн набарӣ ки ҳар чаҳ донист бигуфт , ҳар чаҳ тавонист бикрад , ва ҳар чаҳ дошт бидод , мавҷӯдот ва махлуқот намӯд корӣаст аз қудрат ӯ , ваҳйҳо ва илҳомҳо зарраи ист аз илм ӯ , чунон ки ҳукмӣ чанд аз илми хеш бхлқ фиристод ,у илм бута нарасед ҳамчунин кулӯхӣ чанд баҳами бози ниҳоду қудрат ӯ бпоён нарасед , агар ҳазорон аршу курсӣу осмон ва замин биёфрианад ҳануз заррае аз қудрати худ пайдо накарда бошад , он қудрат туаст ки мтқосрасту мутаноҳӣ , аммо қудрат ӯ ҷли ҷалола мутаъолӣасту номутаноҳӣ , ҳар чаҳ дар ақл маҳоласт , аллоҳи ъзу ҷл бар ани қодир бар камоласт , ва дар қудрат беаҳтёласт ва дар қиўмит бегаштан ҳоласт , ва дар зоту сифоти ҷовид мутаъоласт .

Қавла : «у ҳўи алзии халқи аллилу алнҳор » бар завқи аҳли маърифати ин шабу рӯзи нишони қабзу басти ъорФонст ва ин қабзу басти ҳукми илоҳӣу тақдир подшоҳӣаст , гоҳ дар қабзаи қабзаш наад то султони ҷамол ӯро бҳкм навол бинавозад , ва он гуҳи шарти марди соҳиб дард онаст ки дар қабзаи қабзи муҳаззаб ва беэътироз буд , ва бар бисоти басти мؤдб беэъроз бошад , ки бузургони дайн чунин гуфтаанд : лои иҷди алъбди ҳлоўаҳи алоямон ҳатто иأтиаҳи алблоءи ман кули макон «у алшмсу алқмри кули фии фалаки исбҳўн » шамсу қамари бёФрид дар буруҷи осмон ва бар зрўаҳи афлоки равон . Офтоб бар ваҷҳеи офарид ки биафзояд ва накоҳад ,у қамар бар ваҷҳе ки афзоеду коҳад . Гоҳ дар муҳоқ буду гоҳ дар ишроқ . Офтоби нишони соҳиб тавҳидаст ки бнъти тамкин дар ҳазрат шуҳуд мегуяд : луи кашфи алғтоءи мо азддт яқинан .

Ва қамари нишони соҳиб илмаст ки дар майдони иҷтиҳод қадам дорад аз роҳи назару истидлол дар омадау дида дар тоъат ва аъмол дошта лиздодўои аимонои маъаи аимонҳми соҳиби тавҳиди худованд дардасту соҳиби илм худованд кардаст , соҳиб кард дар назораи сабаб ,у соҳиби дард дар назораи мусаббиб аз сабаб фориғаст . Ва бузургон дайн гуфтаанд сабаб надидан ҷаҳласт аммо бо сабаб бмондн ширкаст . Орифиро диданд ки бар лаб диҷла гуфт : Сайидии анои аташону мзӣу лами ишрб . Он азиз дар назораи мусаббиби чунон мустағриқ буд ки пурвой сабаб надошт дар мушоҳидаи ҳақ на диҷла дид ва на оби диҷла . Касе ки машғӯли корӣ буд агар ҳўроءи биҳишт бар вай бугзарад хабар надорад ,