Қавлаи таъолӣ : أу лами ирўои Ҳамзау ксоиии ау лами тероаи бтоء мухотаба хонанд ва маънӣ онаст ки : қул ё أиҳои алкФор ӯ лами тероаи Киеви ибдии аллоҳи алхлқ . Ибдأи бФтҳ ё хондаанд ,у ҳумои луғатон : иқоли бдأи аллоҳи алхлқ ва абадана .

Ин оятро ду таъвил гуфтаанд яке онаст ки наме бенанди ин кофарон ки баъсро мункиранд ки аллоҳи таъолӣ чун корҳо дар мегирад ва май офаринад ва он гуҳи ҳамон боз май орад , чун тобистону зимистону шабу рӯзи Фкмои ани иъодаи фусӯли алснаҳи соиғи фии қудратаи ғайри мстнкр , Фкзлки баъси алхлқи маънии дигари ау лами ирўои Киеви хлқҳм , абтдоءи нутфаи сами ълқаҳи сами мзғаҳи сами иъидаҳи фӣ алохраҳ ъанд албъс . Аз нахуст халқ набӯд , бёФрид ва аз нест падед оварад , он гуҳи бурузи растохези бози эшонро аз хоки беруни орад . Он худованд ки дар аввал халқ набӯду бёФрид ва бар вай мутааззир набӯд қодираст ки рӯзи растохези бози офаринад , ва бар вай мутааззир набошад إни злки алии аллоҳи исир эй ани злки алоъодаҳи алии аллоҳи саҳли ҳин лои насби фӣа .

Қул ё Муҳамади сирўои фии алأрзи Фонзрўои Киеви бдأи алхлқи алии ксртҳму ихтилофи аҳўолҳми лтърФўои ъҷоӣби Фитраи аллоҳи болмшоҳдаҳу лқоءи ман ҳўи аълами мнкми амрҳми болсири фии аларзи лилқўои ман ҳў аълам манеҳаму аҳади нзрои Фихбрҳми болдқоӣқи ман алъҷоӣб ,у қили амрҳми болсири фии аларзи линзрўои илои осори ман кони қиблааму илои мо сори амрҳми ман алФноءи Фиътбрўоу иълмўои ани аллоҳи халқи алошёءи комаи хлқҳму ҳўи имитҳми комаи амотҳми сами иншӣҳми ҷмиъои фии алохраҳ , Фзлки қавла : сами аллоҳи иншии алншأаҳи алохраҳ , қрأи ибни касӣру абӯи Амри алншоаҳи бФтҳи алшини ммдўдаҳи ҳайси вақъату қрأи алохрўни бскўни алшини мқсўраҳ , назираи алрأФаҳу алроФаҳ , إни аллоҳи алии кули шайъи ءи ман алإбдоءу алоъодаҳу алншأаҳи қадир .

Иъзби ман ишоءу ирҳми ман ишоءи фӣаи тақдиму таъхир : яъне илайҳи тқлбўни Фиъзби ман ишоءу ирҳми ман ишоء , ълқи алъзоби болмшиаҳи дуни алхтиӣаҳи лиълми анаи иъзби баҳақи малакау алхтиӣаҳи алломаи лои лоҷлҳои иъзбу лоҳии иллата . Азоб дар машйати баст на дар хтиӣаҳ то маълум шавад ки ӯ ҷли ҷалолаи азоб ки мекунад баҳақ малик мекунаду хтиӣаҳ аломат онаст на иллати он .

Ва мо أнтми бмъҷзини фии алأрзу лои фии алсмоءи қол , алФроءи маъноау лои ман фии алсмоءи бмъҷз . Ҳозои кқўли ҳисони бен собит :

Яъне ва ман имдҳаҳу инсраҳи Фозмри ман . Ва илои ҳозои алтأўили зҳби абди арраҳмони бен зайд , қол : маъноаи лои иъҷзаҳи аҳли аларзи фии аларзу лои аҳли алсмоءи фии алсмоءи ани ъсўаҳ . Ва қили маъноаи лои тъҷзўннои бони тҳрбўои ило аларзам илои алсмоء , ва мо лаками ман дуни аллоҳи ман валеу лои насири алўлии алзии идФъи алмкрўаҳи ани алонсон ,у алнсири алзии иأмри бдФъаҳи анҳу . Иқўл : ва мо лаками аиҳо анноси ман дуни аллоҳи ман вале ялии амркму лои насири инсркм , эй инсркми ман аллоҳи ани ?ераади бкми сўءо .

Ва аллазӣнаи кФрўои боёти аллоҳу лқоӣаҳи алоиаҳ , калимоти ман китоби аллоҳ ,у алҷмъи оёту алодлаҳи алии аллоҳи ман халқаи оёту азои лами тзФи илои алкитоби тановулати алодлаҳи дуни оёти алқуръон ,у алкФри боёти аллоҳи алои истдли баҳои алайҳу тнсби илои ғайри аллоҳу иҷҳди мавзеи алнъмаҳи фӣҳо ,у алкФри блқоءи аллоҳи ҷҳўди алўрўди алайҳ ,у қиёми алсоъаҳу инкори алҳсобу алҷнаҳу алнор . أўлӣки иӣсўои ман раҳматии явми алқёмаҳу зикри блФзи алмозии лони аксари алфози алқёмаҳи ҷоءти блФзи алмозии лонаи бмнзлаҳи мо вақъи ази лои шаки фии вуқуъа . Ҳзаҳи алоёти ман қавлау إни ткзбўои Фқди кизби أмми ман қблкми илои қавлаи Фмои кони ҷавоби қавмаи муътаризаи Фимои байни алқсаҳи тзкироу тҳзирои лоҳли Маккаи ани иҳли баҳами мо ҳали бмни қиблаам .

Сами оди илои қиссаи абрҳим ( ъ ) Фқоли Фмои кони ҷавоби қавмаи إлои أни қолўои ақтлўаҳ яъне Фмои аҷобўои ани қавла : аъбдўои аллоҳу атқўаҳи алои ани қоли бъзҳми лбъзи ақтлўаҳи أўи ҳрқўаҳи ФФълўо , Фأнҷоаҳи аллоҳи ман алнору лами ислтҳои алайҳи бали ҷаълҳо брдоу сломо . Қоли каъби мо аҳрқт манеҳ алои всоқаҳ , إни фии злк эй Фимои Фълўо бау Фълнои лоёти ъломоти ?лаами алии ани алъоқбаҳи ллмؤмнин .

Ва қоли إнмои атхзтми ман дуни аллоҳи أўсонои мўдаҳи бинкми фии алҳёҳи алднё яъне анкми тъбдўни ҳзаҳи алоўсони лои лҳҷаҳи қомати бзлк , бали лттўодўои баҳоу ттҳобўои алии ибодатҳоу ттўослўои комаи итҳоби алмؤмнўни алии ибодаи аллоҳ . Иброҳӣми қавми худро гуфт ки бут прессатон буданд шумо ин батонро ки мепарастед на аз он мепарастед ки шуморо ҳуҷҷатӣасту бинтӣ бар парастиши он локин мехоҳед то шуморо дар ибодати он батон иҷтимоӣ бошаду дӯстӣ бо якдигар , то якдигарро атбоъ мекунед ва бар ани атбоъи дӯст якдигар мешавед ҳам чунон ки муъминон дар ибодати аллоҳ бо якдигар меҳр доранду дӯстии он гуҳ гуфт : фии алҳёҳи алднёи сами явми алқёмаҳи икФри бъзкми ббъзу илъни бъзкм баъзан ин меҳр ва ин дӯстии шумо дар дунёасту рӯзи қиёмат мунқатиъ гардад ва аз он дӯстии ҳеҷ нафъи бшмо боз наёяд балки бо адоват гардад , ва на чун дӯстии муъминон буд ки дар қиёмат бимонаду нафъи он падед ояд . Ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт : алأхлоءи иўмӣзи бъзҳми лбъзи адуи إло аламтқин . . . Мўдаҳи бинкми дарин ҳуруфи се қроءтаст ибни касӣру ксоиӣу ёқӯби мўдаҳ брФъ хонанд бетнўин . Бинкми ҳФс бар маънии азоФт , яъне ҳаии мўдаҳи бинкми кқўлаҳ : лами илбсўои إлои соъаҳ ман наҳор балоғ эй ҳозои балоғ . Ҳамзау ҳФси мўдаҳ бнсб хонанд бе тнўини бинкм бар азоФт , яъне атхзтми мўдаҳи бинкм . Боқии мўдаҳ мансӯб хонанд бтнўини бинкми мансӯби алии алзрФ .

Сами явми алқёмаҳи икФри бъзкми ббъзу илъни бъзкм баъзан ттбрأи алоўсони ман ъобдиҳоу яштами ъобдўои алоўсони алоўсони лкўнҳои сббои ?лаами илои алъзобу қили ттбрأи алқодаҳи ман алотбоъу илъни алотбоъи алқодаҳ ,у мأўокми алнор ва мо лаками ман Носирин эй мсиркми ҷмиъои илои алнор ,у лои иҷди аҳади мнкми носрои инсраҳу лои монъои имнъаҳи ман азоби аллоҳ .

Фомни ?лаи лути омни ?лау омн ба фии алмънии мутақориб . Иброҳӣм ( ъ ) баъд аз он ки наҷот ёфт аз оташи намруд , лути буи имон оварад , аз ҷумлаи қавми вай . Ва лут гуфт : إнии муҳоҷири إлии рабӣ эй муҳоҷири ман халафии ман қавмии мқрбои илои рабӣ . Ва бештари муфассирон бар онанд ки : إнии муҳоҷири сухан иброҳӣмаст , ҳиҷрат кард иброҳӣм ва бо ваии лут буд васора зани вай . Гуфтаанд лути ибн ъам вай буд ,у қили ҳўи ибни ахиаҳ васора духтар ъам вай буд ,у қили ҳаии ибнаи малики ҳурон . Ҳоҷари иброҳӣми ман кўсии саводи алкўФаҳи илои алшом . Ва қили ҳоҷари ман ҳурони илои Фаластин . Қоли мақотили ҳоҷари абрҳиму ҳўи ибни хумс ва сабъин сана ,у ҳўи аввали ман ҳоҷари фии аллоҳ , إнаҳи ҳўи алъзизи лои иғлби ман ҳоҷари илайҳ , алҳкими Фимои амр ба ман алҳҷраҳ .

Ва вҳбнои ?лаи إсҳоқи влдо ,у ёқӯби валади валаду лами изкри Исмоили ҳоҳнои лшҳртаҳу азми шаъна ,у ҷълнои фии зритаҳи алнбўаҳ эй фии зуррияи абрҳими ?фонаи шаҷараи алонбёء .

Ва қили ани аллоҳи лам ибъс набиё баъди абрҳими алои ман насла ,у алкитоби лами ирди болктоби ктобои воҳдои анмои ҳўи ллҷнси лонаи масдару алмрод ба алтўриаҳу алонҷилу алзбўру алФрқону отиноаҳи أҷраҳи фии алднё яъне алсноءи алҳсну лисони алсдқу алтўлии ман аҳли алмалики алии ахтлоФҳм . Ва қили алўлди алсолҳ ,у қили бақо зиёфата ъанд қабрау лӣси злки лғираҳи ман алонбёء ,у қили ҳўи ана арӣ маконаи фии алҷнаҳ ,у إнаҳи фии алохраҳи лмни алсолҳин эй фии зумраи алсолҳин , мисли одаму Нӯҳи қолаи ибни аббос .

Ва лўтои мансӯби болорсол , эйу арслнои лўто . Ва қилу азкри лўто , إзи қоли лқўмаҳи إнкми лтأтўни алФоҳшаҳи қрأи абӯи Амру Ҳамзау алксоӣӣу абӯи бикри аӣнкми болостФҳом ,у қрأи албоқўни балои истифҳому атФқўои алии истифҳоми ассонӣаи лтأтўни алФоҳшаҳу ҳаии ?утёни алрҷол , мо сбқкми баҳои ман أҳди ман Алъоламин .

أи إнкми лтأтўни алрҷолу тқтъўни алсбил яъне тқтъўни сиблати алнсли боисори алрҷоли алии алнсоءу қили тқтъўни алсбили болқтлу ахзи аломўол . Ва қили тқтъўн .

Алсбили боллўоти болғрбоء ҳатто анқтъи анноси ани тариқааму тأтўни фии нодикми алмнкри алнодии маҷмаъи алқўми ллсмру алонс ,у ҷумъаи Андӣау алндии аизо ва ҷумъа надай ва надай .

Ам ҳонеи бинти абӣ толиб гуфт аз расӯли худои пурсидам ки ин мункир чаҳ буд ки аллоҳ таъолӣ мегуяду тأтўни фии нодикм алмнкр гуфт афсӯс мекарданд бар мардумону басари ангушти сбобаҳу нохуни ангушти ситабр санг бамурдам меандохтанд . Ва фии алҳдиси ан алнабӣ ( с ) қоли аёкму алхзФи ?фонаи лои иблии ъдўоу лои иқтли сидоу локини иФқأи алъайн ва яксар алсн .

Ва қили конўои итзортўни фии мҷолсҳм , дар анҷумани мардуми бод раҳо мекарданд . Абди аллоҳ салом гуфт : кони ибзқи бъзҳм баъзан хиў бар якдигари мёндохтнду қили конўои иҷомъўни фии алмҳоФли феъли алҳмир . Ва ани мкҳўли қол : ман ахлоқи қавми лути лаъиби алҳмому алсФиру алҷлоҳқу алхзФу мзғи алълку ттриФи алособъи болҳноء .

. . . Фмои кони ҷавоби қавмаи إлои أни қолўои аӣтнои бъзоби аллоҳи إни канти ман алсодқини ани алъзоби нозили банно .

Фънди злки қоли лути раби ансрнии алии алқўми алмФсдини бтҳқиқи қавлии фии алъзоб .

Ва лмои ҷоءти рслнои إброҳими болбшрӣ эй ҷоءўаҳи ббшораҳи исҳоқ ва ман вроءи исҳоқ , ёқӯб . Гуфтаанд маънии ин оят онаст ки раби Алъоламин дъоءи лут иҷобат кард ки гуфта буд : раби ансрнии алии алқўми алмФсдин ва Фриштгон фиристод то қавм ӯро азоб кунанд , ва эшонро фармуд ки нахусти боброҳими бргзрид ва ӯро бишорат диҳед ки аллоҳи таъолии дъоءи лут иҷобат кард ва моро фиристод то азоби фурӯи гшоӣим бар эшону лутро ва ҳар ки буи имон оварад бурҳонем . Инаст ки раб Алъоламин гуфт : إнои мҳлкўои أҳли ҳзаҳи алқриаҳи إни أҳлҳои конўои золимин Мисрин алии кФрҳм .

Иброҳӣм гуфт إни фӣҳо лўто аз он ки дар кори лути андӯҳгин буд бо эшон ҷидол дар гирифт , гуфт : أи рأитми ани кони фӣҳо ъушраи абёти ман алмуслимӣни тҳлкўнҳм , Фқолти алмлоӣкаҳ : лӣси фӣҳо ғайри байти ман алмуслимӣн , Фзлки қавла : нҳни أълми бмни фӣҳо эй нҳн наилм ман фӣҳо ман алмؤмнину алкоФрин . Қоли абди арраҳмони бен смраҳ : ани қавми лути конўои арбъи моӣаҳи алифи лннҷинаҳ , қрأи Ҳамзау алксоӣӣу ёқӯби лннҷинаҳи болтхФиФу қрأи албоқўни болтшдиду أҳлаҳи إлои амрأтаҳи канти ман алғобрин эй албоқини фии алъзоб .

Ва лмои أни ҷоءти рслнои ман алмлоӣкаҳи лўтоу ҳасби анҳми ман алонси сӣ ءи баҳам эй болқўму зоқи баҳам эй болмлоӣкаҳ . Иқоли сӣ ءи фалони бкзои азои раъии брؤитаҳи мо исўءаҳу иқоли зқти бҳзои аламри зръоу аҷзи анҳу заръӣу зроъии азои Аштади алейку аҷзати анҳу .

Ва қили сӣ ءи баҳам эй соءаҳи мҷии ءи алрсли лмо тлбўо манеҳ алзёФаҳи лмои иълми ман хбси қавма ,у злки анаи лами иърФи алмлоӣкаҳи анмои раъии шбоно , мрдои ҳсонои бсёби ҳисону риҳи тайибау зоқи баҳами зръо эй зоқи алайҳи аламри бсббҳму қолўо эй қолати алрсли ллўти лои тхФи ълинои ман қўмку лои тҳзни бсббнои إнои мнҷўку أҳлки إлои амрأтки қрأи ибни касӣру Ҳамзау алксоӣӣу абӯи бикру ёқӯби мнҷўки болтхФиФу қрأи алохрўни болтшдид .

إнои мнзлўни қрأи ибни омири болтшдиду алохрўни болтхФиФи алии أҳли ҳзаҳи алқриаҳ яъне сдўму канти муштамилаи алии сабъи моӣаҳи алифи раҷули рҷзои ман алсмоء эй ъзобои ман алсмоءи бмои конўои иФсқўн яъне бсбби Фсқҳму хрўҷҳми ани тоъаҳи аллоҳу расӯла . ФонтсФи Ҷабраили алмдинаҳ ва мо фӣҳо боҳади ҷноҳиаҳи Фҷъли олӣҳо соФлҳоу табаъати алҳҷораҳи ман кони ғоӣбо .

Ва лақади тркнои минҳои ояи байна , ман ҳоҳнои ллтбиини лои ллтбъиз , Флис яъне анаи бқии бъзҳми оя ,у анмои алмънии тркнои алқриаҳи бмои Фълнои баҳои ояи ваъзаи лмни тафаккуру ақл . Сами ахтлФўои фии алоиаҳи албинаи алмтрўкаҳ , Фқоли бъзҳми тарки аллоҳи баъзи алоҳҷори алтии амтрти алайҳими алии кули ҳаҷари исми ман аҳлк ба . Фмни зҳби илои алшому ?утии алии қарияи лути раъии ман тлки алҳҷораҳ . Ва қили анҳо бақияи алонҳори алтии канти борзҳму сори моؤҳои асвади мнтнои итأзии анноси броӣҳтаҳи ман мсоФаҳи баъӣда . Ва қили тарки баъзи дёрҳми мнкўсаҳи ибрау ъзаҳи ллнос .

Ва إлии мадин эйу арслнои илои мадин أхоҳми шъибоу кони мрслои ило банӣ мадин бен абрҳим . Қоли қтодаҳи арсли Шуайби илои умматин : илои аҳли мадину илои асҳоби алоикаҳи Фқол ё қавми аъбдўои аллоҳу арҷўои алиўми алохр , эй хоФўои алиўми алохру аҳзрўаҳ . Ва қили ҳўи ман алрҷоء эй ақрўо бау сдқўаҳу тиқнўаҳ , лони алроҷии ллшии ءи олам ба ғайри мункиру лонаи лами иўҷди алрҷоءи фии кломҳми бмънии алхўФи алои азои Қоранаи алҷҳду лои тъсўои фии алأрзи муфсидин яъне лои тсъўои фии аларзи болФсод .

Фкзбўаҳ эй кзбўои шъибои Фأхзтҳми алрҷФаҳ , эй алзлзлаҳи алшдидаҳ ҳатто тҳдмти алайҳими даврааму мотўои бзлк , Фأсбҳўои фии дораами ҷосмини митин , боркини алии ркбҳм , мстқблини бўҷўҳҳми аларз . Ва қили алрҷФаҳи зъзъаҳи аларзи таҳти алқдм ва манеҳ алорҷоФу ҳўи ман алохбори мо изтрби анноси лоҷлаҳи ман ғайри таҳаққуқ ба .

Ва ъодоу самуд эйу аҳлкнои ъодоу самуду қади табин лакам ё аҳли Маккаи ман мсокнҳми мнозлҳми болҳҷру алимн , ман ҳоҳнои ллтбъизу алзмири роҷеъи илои самуди баҳои бақияи даврааму бсотинҳму нхилҳм ,у зини ?лаами алшитони أъмолҳми ман алкФру алмъосии Фсдҳми ани алсбили алзии ваҷаби алайҳими сулӯкау ҳўи алоямони биллоҳу русулау конўои мстбсрини зўии бсоӣри имкнҳми тамиз алҳақ ман алботл . Ва қилу конўои мстбсрин яъне самуду астбсорҳми ҳадақаами фии ҷўби алсхри болўодии биўто ,у қоли фии мавзеи охир : Форҳин .

Ва қоруну фиръавн ваҳомону лақади ҷоءҳми Мӯсои болбинот эй болўозҳоти ман алоёти Фосткбрўои Фткбрўоу тъзмўои алайҳои бтрки алоямону алтсдиқ ва мо конўои собиқин Фоӣтин . Бали адркҳми алъзоб . Иқоли лмни Фоти толибаи сабақу аллоҳи таъолии толиби кули мукаллафи бҷзоءи амалаи ани хирои Фхироу ани шрои Фшро .

Фклои أхзнои бзнбаҳи Фмнҳми ман أрслнои алайҳи ҳосбо ва ҳам қавми лут . Ва алҳосби алҳҷр : эй арслнои алии қавми лути ҳаҷҷораи ман сҷили мнзўд . Ва қили алҳосби алриҳи алъосФаҳи алтии фӣҳо алҳсбоءу ҳаии ҳсии сғори слтҳои аллоҳи алии оди Фоҳлкҳм ва манеҳам ман أхзтаҳи алсиҳаҳ ва ҳам самуди соҳи Ҷабраил ( ъ ) баҳами сиҳаҳи Фзҳқти арўоҳҳму кзлки қавми Шуайб , ва манеҳам ман хсФно ба алأрз яъне қоруну қавма , ва манеҳам ман أғрқно яъне фиръавну асҳобау қавми Нӯҳ , ва мо кони аллоҳи лизлмҳм эй лизъи уқубатаи фии ғайри мавзеҳо ,у локини конўои أнФсҳми излмўни болкФру алткзиб .

Мисли аллазӣнаи атхзўо эй сафаи аллазӣнаи атхзўо ,у алмислу алнзири воҳид ,у алмисли қавли соиру ишбаҳи фӣаи ҳоли ассонии болоўли иқўли таъолӣ . Мисли аллазӣнаи атхзўои ман дуни аллоҳи أўлёء яъне алосноми ирҷўни насрҳо ва нафъҳо ъанд ҳоҷтҳми илоҳо кмсли алънкбўти атхзти битои лнФсҳои Фимои икнҳои Флми иғни анҳо бноؤҳо шиӣо ъанд ҳоҷатҳо илайҳи Фкмои ани байти алънкбўти лои идФъи анҳо брдоу лои ҳаро , кзлки ҳзаҳи алоўсони лои тамаллуки лъобдиҳои нФъоу лои зроу лои хироу лои шро ,у إни أўҳни албиўт эй азъФи албиўти лабяти алънкбўти луи конўои иълмўн эй луи конўои ирҷъўни илои илми лълмўои ани вснои ман ҳаҷҷораи лои иғнии анҳуам ман аллоҳи шиӣоу лами итхзўои ман дуни аллоҳи влё . Қоли язиди бен майсараи алънкбўти шайтони масхаи аллоҳи ъзу ҷлу қоли алии бен абии толиб ( ъ ) тҳрўои биўткми ман нсҷи алънкбўти ?фони таркаи фии албиўти иўрси алФқр .

إни аллоҳи иълми мо идъўни ман дунаи ман шайъи ءи қрأи аҳли албсраҳу ъосми идъўни болёء эй иълми мо идъўои ҳؤлоءи алкФори аллазӣнаи аҳлкноҳми ман аломми ман дунаи ман шайъи ءи всни أўи санам ӯ малик ӯ ҷин ,у қрأи алохрўни болтоءи хтобои болмшркии Қурайш , эй иълми мо тдъўни антми ман дунаи ман шайъи ء ,у алмънии ани аллоҳи иълми аиҳо алқўми ҳоли мо тдъўни ман дунаи ман шайъи ءи анаи лои инФъкму лои инсркми ани ?ераади аллоҳи бкми сӯъ . Ва фии ҳозои алкломи зарби ман алўъиди кқўли алқоӣли лмни итҳддаҳи ании олами бмои тасаннӯъу анаи ғайри хоФи алӣу ҳўи алъзизи фии интиқомаи ман аъдоӣаҳи алҳкими фии тадбири халқа .

Ва тлки алأмсоли нзрбҳои ллноси алмисли каломи итзмни ташбеҳи алохри болоўл , ириди амсоли алқуръони алтии шабаҳи баҳои аҳволи куффори ҳзаҳи аломаҳи боҳўоли куффори аломми алмтқдмаҳи нзрбҳо эй набинҳо ллноси истбдлўои баҳоу литФкрўои фии маъонӣҳо ва мо иъқлҳо эй мо иъқли аломсоли إлои алълмоءи аллазӣнаи иъқлўни ани аллоҳ .

Ани ҷобири бен абди аллоҳи ан алнабӣ ( с ) телаи ҳзаҳи алоиаҳи сами қол : Алъолами ман ақли ани аллоҳи Фъмли бтоътаҳу аҷтнби схтаҳ .

Халқи аллоҳи алсмоўоту алأрзи болҳқи бқўлаҳ алҳақ ,у қили ллҳқи алзии ?ераади иқоматаи фии халқа . Ва қили лами ихлқҳои ботиллои лғири шайъи ءи бали ломри мо إни фии злк эй фии халқҳо лоиаҳи лдлолаҳи ллмؤмнини алии қудратау тавҳидау хси алмؤмнини болзкри лонтФоъҳми баҳо .

Атли мо أўҳии إлики ман алкитоб эй ақрأи алқуръону атбъаҳ . Ва қили ақрأи алии аҳли Маккаи мо анзли аллоҳи ман алқуръону ъзҳми бмои фӣаи ман алмўоъзу клФҳми мо фӣаи ман алФроӣзу أқми алслоаҳи إни алслоаҳи танаии ани алФҳшоءу алмнкри алФҳшоءи мо қубҳи ман алоъмол ,у алмнкри мо лои иърФи фии алшръи қоли ибни масъӯду ибни аббос : фии алслоаҳи мнтҳри мздҷри ани маосии аллоҳи Фмни лами тأмраҳи слўтаҳи болмърўФу лами танаи ани алмнкри лами яздади бслўтаҳи ман аллоҳи ало баъдан . Ва қоли алҳсну қтодаҳи ман лами танааи слўтаҳи ани алФҳшоءу алмнкри Фслотаҳу боли алайҳ . Ва ани инси қол : кони Фтии ман алонсори ислии алслўоти алхмси маъаи расӯли аллоҳ ( с ) сами лои идъи шиӣои ман алФўоҳши алои ркбаҳ . ФўсФи лрсўли аллоҳ ( с ) ҳолаи Фқоли ани слотаҳ танҳоа иўмои Флми илбси ани тобу ҳасани ҳола . Ва қоли ибни Авни маънии алоиаҳ : ани алслоаҳи танаии соҳибҳо ани алФҳшоءу алмнкри мо доми фӣҳо .

Ва қили ?ераади анаи иқрأи алқуръони фии алслоаҳи Фолқрони инҳоаҳи ани алФҳшоءу алмнкр . Ва фии алхбри фии баъзи алрўоёти қил ё расӯли аллоҳи ани Флонои ислии болнҳору исрқи боллил . Фқоли ани слотаҳи лтрдъаҳ .

Ва қол алнабӣ ( с ) : лои салоаи лмни лами итъи алслоаҳ ,у атоъаҳи алслоаҳи ани интҳии ани алФҳшоءу алмнкр .

Ва лзкри аллоҳи أкбри ?лаи маънӣон , аҳдҳмо , ани зикри аллоҳи кабӣр , кқўлаҳи ъзу ҷл :у ҳўи أҳўни алайҳ эй ҳўи ҳин алайҳ :у нзоӣраҳи фии алқуръони касӣра ,у алмънии ассонии ани зикри аллоҳи ллъбди Акбари ман зикри алъбд Аёа . Ва ирўии ҳозои алкломи ани расӯли аллоҳ ( с ) қол : зикри аллоҳи аёкми Акбари ман зкркм Аёа .

Қолати алҳкмоءи лони зикри аллоҳи ллъбди алии алостғноءу зикри алъбд Аёа алии ҳади алоФтқору лони зикри алъбди лҷри мнФъаҳ ӯ лдФъи музира ,у зикри аллоҳи субҳона Аёа ллФзлу алкрм .

Ва қили лони зикраи лаки балои ълаҳу зкрки мшўби болълл ,у қили лони зикри алъбди махлуқу зикраи ҷли ҷалолаи ғайри махлуқ . Ва қоли алҳсн : маъноа ,у лзкри аллоҳ нафса Акбари ман зикри алъбди ?лаи Фикўни ҳозои тнбиҳои алии ани зикраи бмои ахтораҳи лнФсаҳи аввалӣ . Ва қилу лзкри аллоҳи фии алслоаҳи Акбари ман хориҷи алслоаҳ . Ва қилу лзкри аллоҳи Акбари ман соири арқони алслоаҳ . Ва яҳтамили ани таъвили зикри аллоҳи алслоаҳи конаи қол :у алслоаҳи Акбари ман соири алъбодот . Ва қоли ибни ътоءу лзкри аллоҳи أкбри ман ани тбқии маъааи алмъсиаҳ . Ва фии баъзи алохбор : алднёи малъунаи малъуни мо фӣҳо алои зикри аллоҳи ъзу ҷл ӯ ъолмо ӯ мтълмо .

Қолати алҳкмоء :у анмои кони аззикри афзали алошёءи лони савоби аззикри аззикр . Қоли аллоҳи таъолӣ : Фозкрўнии أзкркму ишҳди лзлки қавл алнабӣ ( с ) иқўли аллоҳи ъзу ҷл : ано ъанд занни абдӣу анои маъааи ҳайни изкрнӣ , ?фони зкрнии фӣ нафса зкртаҳи фии нафасӣ ,у ани зкрнии фии малаъи зкртаҳи фии малаъ хайр манеҳам .

Ва қилу лзкри аллоҳи أкбр эй зикри аллоҳи афзали алтоъоти бадалели мо рӯй абӯи алдрдоء , қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) алои анбӣкми бихири аъмолкм ва азкоҳо ъанд мликкму арФъҳои фии дрҷоткму хайри ман аътоءи алзҳбу алўрқу ани тлқўои ъдўкми Фтзрбўои аъноқҳму изрбўои аъноқкми қолўо : мо зок ё расӯли аллоҳ ? қол : зикри аллоҳи ъзу ҷлу ани абии Саиди алхдрии ани расӯли аллоҳ ( с ) анаи сӣл эй алъбоди афзал дараҷа ъанд аллоҳи ъзу ҷли явми алқёмаҳ ? Фқол : алзокрўни аллоҳи ксиро . Қолўо : ё расӯли аллоҳ ва ман алғозии фии сиблати аллоҳ ? Фқол : луи зарби басаеваи алкФору алмшркин ҳатто яксар ӯ ихтзби дамои ?лаккони алзокрўни аллоҳи ксиро афзал манеҳ дараҷа ва рӯй ани аъробёи қол ё расӯли аллоҳ эй алоъмоли афзал ? қол : ани тФорқи алднёу лсонки рутаби ман зикри аллоҳ .

Ва рӯй анаи қол ( с ) сирўои сабақи алмФрдўн . Қолўо ва мо алмФрдўн ё расӯли аллоҳ ? қол : алзокрўни аллоҳи ксироу алзокроти қавла :у аллоҳи иълми мо тснъўни лои ихФии алайҳи шайъи ء .

Ва лои тҷодлўои أҳли алкитоби муфассирони дарин ояти се қавл гуфтаанд : қтодаҳ гуфт ин оят мансӯхаст ва носихҳо қавлаи қотлўои аллазӣнаи лои иؤмнўни биллоҳу лои болиўми алохри алоиаҳ , қавли дувуми қавли ибн зайд аст гуфт : оят муҳкамаст мансӯх несту муроди муъминони аҳл китобанд : абди аллоҳи салому асҳоби вай . Раби Алъоламин расӯлро мефармоед ки бо эшон бар вифқу лутфи сухани гӯй на бҷдол то исломи бадали эшон ширин шаваду қуръон ки некӯтарин суханонаст бар эшон хон он гуҳи куффори яҳуд ки ҳам аҳл китобанд мустасно кард , гуфт : إлои аллазӣна злмўо манеҳам болоқомаҳи алии алкФри Фонҳми иҷодлўни магари эшон ки бар куфр боистанд ва мусулмон нашаванд ки бо эшон бҷдолу хусумату хушунати сухан бояд гуфт чунон ки раб алъзаҳ гуфт : ҷоҳади алкФору алмноФқину ағлзи алайҳиму қоли фии мавзеи охир :у лиҷдўои Фикми ғлзаҳ . Қавли сеюм муҷоҳид гуфт : оят муҳкамасту муроди аҳл змтанд ,у алмҷодлаҳи ҳаии алмҷодлаҳи болсиФи болатии ҳаии أҳсни ҳаии алўФоءи болзмаҳ . Мегуяд бо аҳли змт ки ҷузят пазируфтаанд муҳорибат макунед ва бо эшон бўФоءи змти бози оӣид . إлои аллазӣна злмўо манеҳам магар касе ки аз ҷузят додани бози истад аз эшон . Ва қили муҷози алоиаҳи алои аллазӣнаи злмўкми лони ҷмиъҳми золими болкФр . Қоли бъзҳми нзлти ҳзаҳи алоиаҳи фии вФди Наҷрону қўлўои омнои болзии أнзли إлиноу أнзли إликм яъне азои ахбркм воҳид манеҳам ммн қабл алҷзиаҳи бшии ءи ммои фии ктбҳми Флои тҷодлўҳми алайҳу лои тсдқўҳму лои ткзбўҳму қўлўои омнои болзии أнзли إлиноу أнзли إликм . Ва إлҳноу إлҳкми воҳиду нҳни ?лаи мслмўн .

Қоли расӯли аллоҳ ( с ) мо ҳдскми аҳли алкитоби ани шайъи ءи Флои тсдқўҳму лои ткзбўҳму қўлўои омнои болзии анзли алиноу анзли аликму қол ( с ) лои тсأлўои аҳли алкитоби ани шайъи ءи Фонҳми ани иҳдўкму қади злўо . Ва қоли абди аллоҳи бен аббоси тсأлўни аҳли алкитоби ани ктбҳму ъндкми алқуръони аҳдси алктби ъҳдои болрҳмни мҳзои лами ишб .

Ва ани абии ҳрираҳи қол : аҳли алкитоби иқрءўни алтўриаҳи болъброниаҳу иФсрўнҳои болърбиаҳи лоҳли алислом , Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) : лои тсдқўои аҳли алкитобу лои ткзбўҳму қўлўои омнои болзии أнзли إлиноу أнзли إликму إлҳноу إлҳкми воҳиду нҳни ?лаи мслмўн .

Ва кзлки أнзлно эй комаи анзлнои илайҳами алктби анзлнои إлики алкитоб яъне алқуръони Фолзини отиноҳми алкитоби иؤмнўн ба яъне абди аллоҳи бен салому асҳобаи иؤмнўни бмҳмду болқрон ва ман ҳؤлоء яъне аҳли Маккаи ман иؤмн ба ва ҳам мؤмнўои аҳли Маккаи ман алъараб , ва мо иҷҳди боётнои إлои алкоФрўну злки ани алиҳўди ърФўои ани мҳмдои набӣу алқуръони ҳақ , Фҷҳдўо :у алҷҳўди аксари мо иқоли фии инкори аллсону алқлби ориф .