Қавлаи таъолӣ :у إни Юнуси лмни алмрслини баъсаи аллоҳи илои аҳли нинўии ман алмўслу исми абӣаи маттӣу исми ИМАи тнҳису ҳўи зўи алнўну ҳўи соҳиби алҳўти саммӣ ба лонаи алтқмаҳ « إзи أбқ » эй ҳрбу тбоъд « إлии алФлки алмшҳўн » эй алмсқли алммлўء ,у кони Юнуси алайҳи ассаломи въди қавмаи алъзоби Флмои тأхри алъзоби анҳуам харҷи колмтшўри анҳуам Фқсди албҳру ркби алсФинаҳ . Ва қил : лмои ваъдаами алъзоби харҷи ман байни азҳрҳми къодаҳи алонбёء азо назул бқўмҳми алъзоб . Ва қил : ваъдаами алъзоби лслосаҳи айёми Фоълмҳм ва харҷ манеҳам қабл ани иؤмри болхрўҷи Флмои атиҳми алъзоби баъди сулси Фзъўои илои Юнуси Флми иҷдўаҳ , ФФзъўои илои аллоҳи ъзу ҷлу хрҷўои илои алсҳроءи боҳолиҳму аўлодҳму дўобҳму Фрқўои байни аломҳоту алотФоли байни алأтну алҷҳўшу байни албқру алъҷўлу байни алإблу алФслону байни алзону алҳмлону байни алхилу алоФлоءи ФртФъи алзҷиҳи илои алсмоءи Флмои амсии Юнуси сأли мҳтбтои мари бқўмаҳи Фқол : ҳам солимун , Фобқи мғозбо ҳатто ?утии албҳру қол : анҳми икзбўннии Фмои зо арӣ иФълўн беолону қади омнўои Флмои ркби алсФинаҳи аҳтбсти алсФинаҳ ,у қил : раст , Фқоли алмлоҳўни ҳоҳнои абди обқи ман саййидаи Фоқтръўои Фособаҳи алқръаҳи Юнус , қил : сулси марот , Фқоми Юнусу қол : анои алобқ , Фолқӣ нафса фии албҳри ФсодФаҳи ҳути ҷоءи ман қабл алимни Фобтлъаҳи ФсФл ба илои қарори аларзин ҳатто самъи тасбеҳи алҳсо . Ва қили ллҳўт : мо ҷълноаҳи лаки рзқои анмои ҷълноки ?лаи мсҷдо . Ва тамоми алқсаҳи мазкӯри Фимои сабақ .
« Фсоҳм » алмсоҳмаҳи алмқоръаҳ ,у злки илқоъи алсҳоми алии ваҷҳи алқръаҳ , « факони ман алмдҳзин » эй алмқрўъини алмғлўбини болҳҷаҳ . Иқол : дҳзти ҳуҷҷатаи Фҳии доҳзаҳу адҳзти зидои азои адҳзти ҳуҷҷатау ғлбтаҳ . Ва қил : « алмдҳз » алмлқии фии албҳр ,у алдҳзи алзлқ ва манеҳ қўлҳм : аллоҳами сабти ақдомнои явми дҳзи алоқдом , ва « алмлим » ҳўи алзии иأтии умарои иломи алайҳу ани лами яламу алмлўми алзии ахзтаҳи алолснаҳи боллоӣмаҳу ани лами иأти знбо .
« Флўи лои أнаҳи кони ман алмсбҳин » эй алмслини алъобдин алзокрини ллаҳ қабл злку кони касӣри аззикр . Қоли алзҳок : шукри аллоҳи ?лаи тоъатаи алқдимаҳ . Ва қоли Саиди бен ҷбир : « Флўлои анаи кони ман алмсбҳин » фии батни алҳўт ,у злки қавла : лои إлаҳи إлои أнти сбҳонки إнии канти ман алзолмин .
« ллбси фии батнаи إлии явми ибъсўн » фӣаи салосаи авҷа : аҳадҳо бқии ҳўу алҳўти илои явми албъс ,у ассонии имўти алҳўту ибқии ҳўи фии батна ,у алсолси имўтони сами иҳшри Юнуси ман батнаи Фикўни батни алҳўти ?лаи қброи илои явми алқимаҳ , Флми илбси лкўнаҳи ман алмсбҳин ,у ахтлФўои фии максаи фии батни алҳўт , Фқил : лбси сетаи ашҳру қил : арбаъӣни иўмоу алайҳи алоксрўн . Ва қил : сабъаи айём . Ва қил : алтқмаҳи сбоҳоу нбзаҳи мсоءу ҳўи қавли алҳсн .
« Фнбзноаҳи болъроء » эй рминоаҳи болмкони алхолии ани алшҷру алнботу албноء . Ва қил : « алъроء » алсоҳлу қил : ваҷҳи аларз . «у ҳўи сқим » марӣзи ммои нолаи ман алтқоми алҳўти Фсори кбдни алотФоли фии алрқаҳу алзъФ . Ва қил : колФрхи алммът .
«у أнбтнои алайҳи шаҷараи ман иқтин » яъне алқръ ,у алайҳи аксари алмФсрин ,у хси болқръи лонаи лмои нбзи болъроءи кони фии ғояи алрқаҳу аллтоФаҳи факони иؤзиаҳи вуқуъи алзбоби алайҳ вау рқи алқръи лои иҳўми ҳавлаи алзбоб . Ва қил : « алиқтин » кули шаҷараи тнбтҳи алии ваҷҳи аларзи лӣси лҳои соқи тсмўои алайҳи ман бтих ӯ қсоءи أўи қсд ӯ ҳанзал ӯ қръ ӯ ғайра .
Қил : ҳўи иФъили ман алқтўну ҳўи алоқомаҳ ,у алқотини алмқими алсокн ,у алқтнии алзръи алзии иқими фии аларзи ман алхзр . Ва қоли мақотили бен ҳён : канти тхтлФи илайҳу ълаҳи ишрби ман лбнҳо ҳатто қавии сами ибсти алшҷри Фбкии ҳзнои алайҳои Фоўҳии аллоҳи таъолии илайҳ : أи тбкии алии ҳалоки шаҷарау лои тбкии алии ҳалоки моӣаҳи алиф ӯ изидўн ? ?фони қил : қоли ҳоҳно : « Фнбзноаҳи болъроء »у қоли фии мавзеи охир : « луи лои أн тадорука наамма ман рабаи лнбзи болъроء » Фҳзои идли алии анаи инбз , Фолҷўоби қавла : « лӯло » ҳноки ирҷъи илои алзми маъноа : лӯло наамма рабаи лнбзи болъроءу ҳўи мазмум , локинаи тдорктаҳи алнъмаҳи Фнбзу ҳўи ғайри мазмум .
Қавлау أрслноаҳи إлии моӣаҳи أлФи أўи изидўни қил : арсли илои аҳли нинўии ман алмўсл қабл ани исибаҳи мо асобаҳ ,у алмънӣ :у қади арслноаҳ . Ва қил : арсли баъди хурӯҷаи ман батни алҳўти илои қавми охирин . Ва иҷўзи ани икўни арсли илои алаввалин бшриъаҳи ахрии Фомнўои баҳо . Ва қавла : أўи изидўн яъне бали изидўн . Ва қил : « ӯ » ҳоҳнои бмънии алўоўи кқўлаҳ : узрои أўи нзро . Ва фии алхбри ани расӯли аллоҳ ( с ) қол : « изидўни ъушрин алФо » .
Ва қоли ибни аббос : сулсин алФо . Ва қил : хумса ва сулсин алФо . Ва қил : сабъин алФо .
Фомнўои Фмтъноҳми إлии ҳайн » яъне илои анқзоءи оҷолҳм ,у ҳозои кинояи ани ради алъзоби анҳуаму сарфи алъқўбаҳ , ?фони қили лами лами ихтми қиссаи луту Юнуси болсломи усваи ман тақаддуми ман алонбёءи фии алсўраҳ ? қлно : лонаи лмои қол : «у إни лўтои лмни алмрслин ,у إни Юнуси лмни алмрслин » факонаи қади қол : саломи ъалиҳумо лони аллоҳи ъзу ҷли қади силами алии ҷамеъи алмрслини охири алсўраҳ , Фқол : «у саломи алии алмрслин » ФоктФии бзлки ани зикри кули воҳиди мнФрдои болслом .
« ФостФтҳм » яъне : сил ё Муҳамади аҳли Макка , саволи тавбиху тҷҳил : « أи лрбки албноту ?лаами албнўн »у злки ан банӣ хзоъаҳи зъмўои ани алмлоӣкаҳи бенот аллоҳи лзлки истрҳн , иқўл : эй қиёси иқтзии ани ихтори субҳонаи лнФсаҳи алонқсу иҷъли лаками алоФзл ?
« أми хлқнои алмлоӣкаҳи إносо ва ҳам шоҳдўн » ҳозрўни хлқнои аёҳм , ҳозои кқўлаҳ : « أи шҳдўои хлқҳм » Фишҳдўни ани мушоҳидау аён ?
أлои إнҳми ман إФкҳми лиқўлўни валади аллоҳ » эй лами иқўлўои ани қиёсу лои мушоҳидаи бали ани кизби маҳзи иқўлўни влдҳми аллоҳ «у إнҳми лкозбўн » фии ҳозоу фии соири мо итдинўн ба .
« أстФии албноти алии албнин » рҷъи ман алҳкоиаҳи илои улхитоб , « астФӣ » ҳзаҳи алифи истифҳоми хафифи фӣаи алифи алўсли асла « аи астФӣ »у алостФоءи ахзи сФўаҳи алшии ءи иқўл : ФкиФи ахзи алшоӣби алкдру тарки алсФўи алхолс .
« мо лакам » эй шайъи ءи лаками фии ҳзаҳи алдъўӣ « Киеви тҳкмўн » лрбкми мо лои трзўнаҳи лонФскм ?
« أи Флои тзкрўн » анаи воҳиди лои валади ?лаи лои зикру лои ансӣ .
« أми лаками султони мубин » бурҳони байни алии ани ллаҳ влдоам лаками китоб ман ъанд аллоҳи фӣаи ани алмлоӣкаҳи бенот аллоҳ ?
« Фأтўои бктобкм » эй Фأтўои бзлк « إни кантами содиқин » фии дъўикм , раби Алъоламин андарин оёт ҳуҷҷат оварад бар банӣ хзоъаҳ ки Фриштгонро духтарон аллоҳ гуфтанд , миФрмоиди ҷли ҷалола : дарин даъвӣ ки кардед ҳуҷҷату бурҳон аз се ваҷҳ тавонад буд : ё қиёсии равшан ё аёнӣу мушоҳидае дуруст ё китобӣ аз наздики худои бҳқиқт , ва шуморо азин се чиз ҳеҷ нест на қиёс на мушоҳида на китоб пас бидонед ки даъвии шумо ботиласт дурӯғӣ бар сохтау ъинодӣ зоҳир гашта .
«у ҷълўои байнау байн алҷнаҳ насабо » ҳозои такрори ллкломи алаввали бъинаҳу ҳўи таъзими лоФкҳму алҷнаҳи ҳоҳнои алмлоӣкаҳ , самяти бҳзои алосми ллмънии алзии самят ба алҷну ҳўи аҷтнонҳми ман алъиўну астторҳм ва манеҳ саммии алҷнину кзлки алҷнўни лонаи хФоءи алъқлу аҷннти алмити азои дФнтаҳ . Ва қол : ибни аббос : ҳии ман алмлоӣкаҳи иқоли ?лаами алҷн ва манеҳам Иблиси қолўои ҳам бенот аллоҳу қоли алклбӣ : қолўои лънҳми аллоҳи алмлоӣкаҳи бенот аллоҳ . Фқоли абӯи бикри алсдиқ : Фмни амҳотҳми қолўои сарвоти алҷн , эй тзўҷи ман алҷни Фхрҷти минҳои алмлоӣкаҳи таъолии аллоҳи ани злк . Ва қоли баъзи алкФор : албории ҷли ҷалолау Иблиси ихвону алнўру алхири ман аллоҳу алзлмаҳу алшри ман Иблис ,у қоли алҳсн : маънии алнсби أнҳми ашркўои алшитони фии ибодаи аллоҳ «у лақади илмати алҷнаҳи إнҳми лмҳзрўн » эй илмати алмлоӣкаҳи ани аллазӣнаи қолўои ҳозои алқўли лмҳзрўни фии алнор . Ва қил : маъноаи илмати алмлоӣкаҳ анҳм метун сами иҳзрўни алмўқФ , кқўлаҳ :у إни кули лмои ҷамеъи лдинои мҳзрўн наҳвён гуфтанд : « ан » чун аз қафои илм ва шаҳодат ояд мафтӯҳ бошад магар ки дар хабари лоами даройад ки он гуҳ мксўр бошад кқўли алъараб : ашҳади ани Флонои оқилу ашҳади ани Флонои лъоқл .
Сам назиҳ нафса ъмои қолўои Фқол : « субҳони аллоҳи ъмои исФўн , إлои ибоди аллоҳи алмхлсин » тақдира : анҳми лмҳзрўни алои ибоди аллоҳи алмхлсини Фонҳми лои иҳзрўн . Маънӣ онаст ки эшон дар дӯзахи ҳозир карданӣанд магари бандагон ки худоиро бохалос ибодат кунанд ва ӯро якто донанд ва раво бошад ки истисно аз восифон буд яъне покӣ ва бе айбии худоиро аз он сифат ки душманон мекунанд магари он сифат ки бандагони мухлисони пок дилон мекунанд ӯро .
« Фإнкм ва мо тъбдўн » ин ояти ҳуҷҷатӣ равшанаст бар қадарён . Гуфтаанд : умри бен абди алъзизи ин оят ҳуҷҷат оварад бар ғелон қадре . Ғелон чун ин оят аз вай бишунид гуфт : ё амири алмؤмнини гӯйии ин оят ҳаргиз нашунида будам акнӯн аз ани мазҳаби бозгаштам ва тавба кардам ва низ нагӯям . Умр гуфт : арФъи идики Фқоли умр : аллоҳами ани кони ғелони содқои фии тўбтаҳ Фтқблҳо манеҳу ани кони козбои Фслти алайҳи ман исмли Айнӣау иқтъи идиаҳу рҷлиаҳу ислбаҳ . Флмои канти лиёлии Њишоми оди ғелони илои каломаи фии алқдри Фохзаҳи Њишому смли Айнӣау қатъи идиаҳу рҷлиаҳу сулба .
Қавла : Фإнкм ва мо тъбдўн , мо أнтми алайҳи алҳоءи фии қавла « алайҳ » роҷеъаи илои аллоҳи ъзу ҷл , таъвили алоиаҳ : анкми аиҳо алъобдўни мъбўдои ман дунии лстми антми золину лои мзлини алии аллоҳи аҳдои алои ман ҳўи дохили алнори фии илми аллоҳи алсобқ . Қол : ҳмоди бен зайди қоли лии холиди алҳзоء : ?утяти алҳсни албсрии Фқлти ?ла : ё бо Саиди мо маънии қавлаи ъзу ҷл : Фإнкм ва мо тъбдўни мо أнтми алайҳи бФотнини алоиаҳ ? Фнзри илои алҳсну қол : мо кони ҳозои ман кломк ё бо алмнозл ? қиллат : أриди أни аълами злк , қол : иқўли ъзу ҷл : мо антми бмзлин .
« алои ман ҳўи солӣ » алнори фии илми аллоҳи алсобқи миФрмоиди шумо ки бут прессатонед шумоу маъбудони шумо ҳечкасро бироаҳ натавонед кард магар касе ки дар илми ману дархости ман худ шқӣасту ботш шуданӣаст , маънии ин « алайҳ » ҳамонаст ки мардумон гӯйанд : аФсди фалони алии ғуломӣ , аФсди алии ходимӣ , аФсди алии шарикии фалони каси ғуломи ман бар ман табоҳ кард , шогирди ман бар ман табоҳ кард , анбози ман бар ман табоҳ кард .
Қавла ва мо мнои إлои ?лаи мақоми маълуми ҷумҳӯр муфассирон баронанд ки ин сухан Фриштгонаст . Ҷабраил омаду Мустафоро гуфт : мо мнои малики алои ?лаи фии алсмоءи мақоми маълуми иъбди аллоҳ ҳнок нест аз мо ҳеҷ фириштае магар ки ӯро дар осмон мақомӣаст маълум ки худоиро ҷли ҷалола дар он мақом май пурситаду тасбеҳ ва тақдис мекунад . Яъне ки мо бандагонему обидон на маъбудон чунонк кофарони мигўинд , назираи қавла : Ни истнкФи алмсиҳи أни икўни ъбдои ллаҳу лои алмлоӣкаҳи алмқрбўн . Қоли ибни аббос : мо фии алсмоءи мавзеи шбри алоу алайҳи малики ислӣ ӯ исбҳ . Ва қол алнабӣ ( с ) : « атти алсмоءу ҳақи лҳои ани тӣту алзии нафасии бедаи мо фӣҳо арбъи асобъи алоу малики возеъи ҷбҳтаҳи соҷдои ллаҳ » .
Абӯи бикр вроқ гуфт : мақоми маълуми эшон мақомоти роҳ дайнасту манозили тааббуд чун хавфу раҷоу таваккулу муҳаббату ризоу ғайри он . Садӣ гуфт : « мақоми маълум » фии алқрбаҳу алмшоҳдаҳ .
«у إнои лнҳни алсоФўн » қоли алклбӣ , ҳам суфӯфи алмлоӣкаҳи фии алсмоءи ллъбодаҳи ксФўФи анноси фии аларз .
«у إнои лнҳни алмсбҳўн » эй алмслўни алмнзҳўни ллаҳи ани алсўء . Ва қил . Ҳам алсоФўни ҳавли алърш . Ва қил : фии алҳўоء . Қоли қтодаҳ : кони алрҷолу алнсоءи ислўни мъо ҳатто нзлт : « ва мо мнои إлои ?лаи мақоми маълум » Фтқдми алрҷолу тأхри алнсоءи Фконўои ислўни мнФрдо ҳатто нзлт : «у إнои лнҳни алсоФўну إнои лнҳни алмсбҳўн »у қил : алзмири ҳоҳнои роҷеъи ило алнабӣ ( с )у алмؤмнин ва ман хотбҳми ман алкФор яъне лӣси мноу мнкми алои ман ?лаи фии алохраҳи мақоми маълуми кқўлаҳ : Фأмои ман тғӣу осри алҳёҳи алднёи илои охири алоитин .
Ва кзлки қавла :у إнои лнҳни алсоФўни алмрод ба алнабӣ ( с )у алмؤмнўн яъне нҳни алсоФўни ллаҳи фии алслоаҳу нҳни алмсбҳўни алммҷдўни алмнзҳўни аллоҳи ани алсўء . Ва қил : мо мнои явми алқимаҳи алои ман ?лаи мақоми маълуми байни ядии аллоҳи ъзу ҷл .
Сами аъоди алкломи илои алохбори ани алмшркини Фқол : «у إни конўо » яънеу қади конўо « лиқўлўн » ҳзаҳи лоами алтأкид .
« луи أни ънднои зкрои ман алأўлин » эй ктобо мисли китоби алаввалин , « лкнои ибоди аллоҳи алмхлсин » ҳозои кқўлаҳи ъзу ҷл :у أқсмўои биллоҳи ҷаҳди أимонҳми лӣни ҷоءҳми нзир . . . Алоиаҳ .
« ФкФрўо ба » яъне Флмои атоҳми злки кФрўо ба . Ва фии алоиаҳи ваҷҳи охир ва ҳам анҳми қолўои луи ълмнои ҳоли обоӣно ва мо оли илайҳи амрҳму кони злки комаи иқўлаҳи Муҳамади ломно бау ахлснои лкнои алии шаки ммои иқўлаҳ Фло насадақа Фзлки қавла : ФкФрўо бае бмҳмд « ФсўФи иълмўн » ҳозои таҳдиди ?лаам , эй сўФи иълмўни оқибаи кФрҳм .
«у лақади сабқати клмтнои лъбоднои алмрслини إнҳми ?лаами алмнсўрўн » эй сабақи въднои аёҳми болнсраҳу ҳўи қавла : « إнои лннсри рслно »у қавла : кутуби аллоҳи лأғлбни أноу русулии إнҳми ?лаами алмнсўрўн .
« إни ҷнднои ?лаами алғолбўн » эй ҳизби аллоҳи ?лаами алғлбаҳи болҳҷаҳу болнсраҳи фии алъоқбаҳ . Қил : лами иқтли набии фии маъракау қаттолу анмо қатл манеҳам ман лами иؤмри болқтол , қоли алклбӣ : ани лами инсрўои фии алднёи нсрўои фии алохраҳ . Ва қил : « ?лаами алмнсўрўн » болҳҷаҳу албрҳону алғолбўни болслтон .
« Фтўли анҳуам » эй аързи ани қўлҳм « ҳатто ҳайн » яъне илои явми бадар . Ва қил : илои фатҳи Макка . Ва қил : илои аламут . Қоли Ассадӣ : маъноаи Фтўли анҳуам ҳатто нأмрки болқтол .
Ва қоли мақотили бен ҳён : нсхтҳои ояи алқтол .
«у أбсрҳм » эй абсри мо инолҳми иўмӣз « ФсўФи ибсрўн » злк . Ва қил : абсри ҳолҳми бқлбк « ФсўФи ибсрўн » муъоина . Ва қил : аълмҳми ФсўФи иълмўн . Ва қил : « أбср » мо зиъўои ман амрно « ФсўФи ибсрўн » мо иҳли баҳами ман ъзобно . Чун ин оя фурӯ омад ва эшонро бъзоб таҳдид карданд гуфтанд : маттии ҳозои алъзоби ин азоб ки моро буи мебим диҳанд кӣ хоҳад буд ?
Раб Алъоламин фармуд : أи Фбъзобнои истъҷлўни бъзоб мо мешитобанд ва бтъҷил мехоҳанд ?
Дар тӯрӣа Мӯсоаст : абӣ иғтрўнам алии иҷтрءўни бмҳлт додану фарои гузоштани ман мефирефта шаванд ё бар ман далерӣ мекунанд ва наметарсанд .
« Фإзо назул бсоҳтҳм » назул Муҳамади бдорҳм ӯ назул алъзоби бФноӣҳм « Фсоءи сабоҳи алмнзрин » эй бӣси сабоҳи алкоФрин , аллазӣнаи анзрўои болъзоб .
Рӯй ани инси бен молики қол : назул расӯли аллоҳ ( с ) боҳилли хайбари Лайлои Флмои асбҳўои ахрҷи алокорўни бмкотлҳму мсоҳиҳми Фрأўои расӯли аллоҳ ( с )у асҳобаи Фозои сръонҳми наҳви алҳсни иқўлўни Муҳамаду аллоҳу алхмис , Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) : хрбти хайбари нҳни азои нзлнои бсоҳаҳи қавм « Фсоءи сабоҳи алмнзрин » .
Сами крри мо зикри тأкидои лўъди алъзобу тъзимои ллтқриъ , Фқол : «у тўли анҳуам ҳатто ҳайну أбср » алъзоб азо назул баҳам « ФсўФи ибсрўн » . Ва қил : алаввали фии алднёу ассонии фии алохраҳ .
Сам назиҳ нафсау амри алмؤмнини болтнзиаҳи Фқол : « субҳони рбки раби алъзаҳи ъмои исФўн » ман иттихози алсоҳбаҳу алоўлод . Қавла : раби алъзаҳи маъноаи зии алъзаҳи лони алъзаҳи сифатаи лои мрбўбаҳу фии алҳдиси ани бен аббоси самъи рҷлои иқўл : аллоҳами раби алқуръони Фонкри алайҳ ,у қоли алқуръони лӣси бмрбўби локинаи каломи аллоҳ .
«у саломи алии алмрслин » ъмми алрсли болсломи баъди мо хси албъзи фии алсўраҳи лони тахсӣси кули воҳиди болзкри итўлу алмънӣ :у саломи алии алмрслини аллазӣнаи блғўои ани аллоҳи алтўҳиду алшроӣъ .
«у алҳмди ллаҳи раби Алъоламин » алии ҳалоки алоъдоءу насраи алонбёءи алайҳими ассалом .
Рӯй ани алии бен абии толиб ( ъ ) қол : « ман аҳби ани иколи ?лаи ғдои болкили алои вФии Фликни охири каломаи ҳайни иқўми ман маҷлиса : субҳони рбки раби алъзаҳи ъмои исФўну саломи алии алмрслину алҳмди ллаҳи раби Алъоламин » .